ECC Tıp turizmde gaye kitlesine ‘Dijital Pazarlama’ ile ulaştı
Turizm dalında faaliyet gösteren ECC Cins Kurucu Ortağı Cevdet Aytekin, kesimlerinde kendilerinin gerçekleştirdiği dijitalleşme süreçlerini ve buradan elde ettikleri sonuçları bize aktardı. Aytekin sorularımızı şöyleki yanıtladı:
Öncelikle ECC Tur’u bize özetlemek gerekirse anlatır mısınız? Turizmin hangi alanlarında faaliyet gösteriyorsunuz?
2013 yılında kurulmuş bir turizm seyahat acentesiyiz. İstanbul merkezliyiz, lakin Antalya ve İzmir’de de şubeleri olan bir firmayız. beraberinde toplantı, seminer, kongre uçak bileti ve en değerlisi otellerin davet merkezi hizmetlerini veriyoruz. XBu operasyonlardan bahsedince bu süreçlerin bilhassa pandemi ile de birlikte giderek dijitalleştiğini görüyoruz. Siz ECC Cins olarak burada neler yapıyorsunuz? Artık ‘dijital pazarlama’ dediğimiz mevzu bilhassa turizm üzere bir dalda faaliyet gösteren firmalar için epey kıymetli hale geldi. Vodafone Business ile de tanışmamızın bizi hoş yerlere getirdiğini düşünüyorum. Bu bizim ‘dijital pazarlama’daki reklam maliyetlerimiz olsun, bizi yönlendirmeleri bakımından olsun, verdiğimiz reklamlar açısından olsun hayli kıymetliydi.
‘Dijital pazarlama’dan bahsettiniz, buradan baktığımızda aslında tüketicilere ulaşmak için dijital platformların fazlaca kıymetli rol oynadığını görüyoruz. Siz bu kanalları nasıl kullanıyorsunuz?
Birinci etapta biz bu kanalları kendi bünyemizde yönetmeye çalışıyorduk. Bunun için özel acente yazılımları, yanlışsız bir web sitesi, çalıştığımız eserleri hakikat göstermek ismine bunların hepsini kendi bünyemizde yapıyorduk. Kimilerini da hala yapmaya devam ediyoruz. Yakın vakitte da reklamları daha hakikat nasıl verebiliriz, daha nasıl geliştirebiliriz derken, Vodafone ile tanıştık. Daha evvel de söylemiş olduğim üzere, yanlışsız amaç kitle, gerçek reklam, maliyetleri düşürmek ismine eserimizi daha düzgün pazarlamak ismine hoş bir çalışma elde ettik. Bu da bizi başka rakiplerimize nazaran, bir adım daha öne geçirmiş oldu. Piyasaya baktığımızda bir fazlaca rakibimiz var. Bunlar irili ufaklı ve her geçen gün de artıyor. Bu niçinle kendinizi geliştirmeniz gerekiyor. ‘dijital pazarlama’ dediğimiz husus, ucu bucağı olmayan bir mevzu ve devamlı gelişiyor. Bu sebeple sizin de kendinizi o noktada yenilemeniz ve yanlışsız partnerlerle çalışmanız gerekiyor.
Turizm dalında tüketici dijital kanallara epeyce hassas. Siz hangi kanalları daha fazlaca kullanıyorsunuz? Biraz evvel davet merkezi işlerinizden de bahsetmiştiniz…
Biz ECC Çeşit olarak aslında otellerin ön yüzüyüz. Onlar ismine pazarlama stratejilerini geliştiriyoruz. Bilhassa kullandığımız kanallar toplumsal medyada Facebook ve Instagram kanallarımız. Bu kanallarda aslında hepimiz önemli vakit harcıyoruz. Örneğin bir konuğumuz, tatile gitmek istiyor. Tatil ve rezervasyonla ilgili bir arama yaptığı vakit çabucak Facebook ve Instagram’da sponsorlu reklamlar vererek, o konuğumuzu ve kitleyi yakalamaya çalışıyoruz. Bunun erken rezervasyon kampanyaları, son dakika fırsatları oluyor. Kış tatili, termal tatil üzere yanlışsız amaç kitleyi seçip, bilhassa toplumsal medyada hakikat noktada, yanlışsız içerik ile ulaşmaya çalışıyoruz.
Burada iki şey kıymetli oluyor: teknolojik altyapı ve hedefleme. Bu kanallarda amaç kitlenize ne kadar güzel içerikler yönelttiğiniz pek kritik, değil mi?
En kritik nokta yanlışsız gaye kitle, Türkiye’de 80 milyon insan yaşıyor. Bir anda reklamı herkese açarsanız, harcadığınız para hem yüksek olur birebir vakitte yanlışsız yere gitmez. Burada en değerli nokta bir otelin reklamını verirken, o otelin müşterisine göre onu tanımlamak gerekiyor. Örneğin, bir Antalya yöresine, Kemer, Side, Belek bölgesine İstanbul’dan mı, Ankara’dan mı konuklar daha epeyce geliyor? Bunun üzere kriterleri göz önünde bulundurarak bu süreçleri yapıyoruz.
Son olarak siz süreçleri deneyimliyorsunuz, geliştiriyorsunuz. Tecrübelerinizden yola çıkarak tavsiye edecekleriniz, dikkat edilecek noktalar var mı?
Her şeydilk evvel bu işi yapıyorsanız hakikat partnerler seçmeniz gerekiyor. Zira turizm devamlı gelişen ve büyüyen bir bölüm. Çağa ve vakte kesinlikle ayak uydurmanız gerekiyor. Bizim örneğimizde olduğu üzere Vodafone Business üzere kuvvetli bir partneri yanlarına almalarını tavsiye ederim. Bunu yalnızca dijital pazarlama alanında düşünmesinler, gerek Metro Ethernet, gerek telefon hizmetleri olsun, gerek SIM kart hizmetleri olsun, genel olarak ‘dijital pazarlama’ olsun, Vodafone Business üzere bir partnerle iş birligi yapmalarını yönlendiririm. Bütünsel hizmet almak bizim üzere şirketler için önemli…
“Tarımda dijitalleşme artık şayet olmazsa olmaz”
Tarımdaki dijital dönüşümde başarılı uygulamaları ile öne çıkan Targi Tarım İdare Heyeti Lideri Ahmet Sümer, çalışmaları ile ilgili sorularımızı şu biçimde yanıtladı:
Targi Tarım olarak Türkiye’de tarımda dijitalleşme konusunda örnek şirketlerden birisiniz… Öncelikle bize özetlemek gerekirse Targi Tarım’ı anlatmanızı isteyeceğim?
Targi Tarım benim merhum babamın kurduğu bir şirket, ben ikinci kuşak temsilcilerindenim. Daha epey kontratlı tarım üzerine odaklanıyor. Farklı, ulusal ve milletlerarası şirketlere yüklü patates olmak üzere eser sağlıyoruz.
Bilhassa sizin “Çiftçi Koçu” programınız var. Teknoloji aslında hem de bir irtibat işi, bu açıdan kıymetli diye düşünüyorum?
Merhum babamın ismine kurduğumuz bir proje “Çiftçi Koçu”… Buradaki emelimiz burada çiftçilere gerçek bilginin aktarılması… Çiftçilik mesleğine biraz katma bedel sağlayabilmek, üretimlerde randımanı artırabilmek, ünite maliyetten kazanılan geliri artırabilmek. Onun haricinde sürdürülebilir tarım, etrafın sürdürülebilmesi, çiftçiliğin sürdürülebilmesi, sağlıklı besine ulaşabilmemiz ismine farklı projelerimiz ve farklı faaliyetlerimiz var.
Dijital teknolojiye nerelerde gereksinim duydunuz? Bu yolda hangi projeleri hayata geçirdiniz?
özetlemek gerekirse anlatmak gerekirse, ben işim ötürüsıyla fazlaca gezen biriyim. Bugün İsviçre’den yayın yapıyoruz. Akşam Fransa’da olacağım hayvancılık fuarı var. İki hafta daha sonra İtalya’da tarım fuarında olacağım. Buradaki toplantılarda ve görüşmelerde, az epeyce izleme bahtınız oluyor. Trendler nedir? Bu işin geleceği nereye gidiyor? Bundan bir 5-10 yıl daha sonra nereye geleceğiz? Zira bizden bir tık ilerde olan tarım ülkeleri var. Onlara bakmak bize önemli bir vizyon sağlıyor. Buraya baktığınızda diyorsunuz ki tarımda dijitalleşme şayet olmazsa olmaz… Ancak bunun yanlışsız yolu nasıl olmalı? Bizim Türkiye modeline uygulanacak sistem ne olmalı, biz bunların araştırmasını epeyce yaptık. Vodafone ve birfazlaca farklı teknoloji şirketiyle denemeler yapma bahtımız oldu. Vodafone’un hakikaten epey geniş bir yelpazede hizmetlerini kullanıyoruz. Şöyle ses, bilgi, telefondan başlamak gerekirse, evvela bugün İsviçre’deyim daha sonra Fransa ve İtalya’dayım bunların hepsinde ben Türkiye’de üzere Vodafone çizgimden konuşabiliyorum.
İrtibat derken, bilgiye ulaşım, birebir vakitte beşere bağlantı diyebiliriz… Her ikisi bir ortada. Bunları bulut sistemleri ve taşınabilir olarak yapıyorsunuz değil mi?
Ben diğer bir ülkedeyken baktığım vakit o gün ne yapılmış, sonraki gün neler planlanıyor görüyorum. Daha evvelki datalarda kalite pahaları neydi? Firemiz var mı, düzeltebileceğimiz bir şey var mı? Bunları devamlı olarak izlemek durumundayız.
Örneğin hava durumu anında alıyorsunuz. O bölgede neler olduğunu gözlemliyor musunuz?
Hava durumu ve iklim değişikliğinden başta bahsettiniz. Bu husus nitekim hayli değerli bir husus. Herkes için, natürel fazlaca değerli lakin biz tarım işiyle uğraşanlar, çiftçiler için hayati ehemmiyete sahip… İki sene kadar evvel salgın öncesinde Harvard Üniversitesi’ndeki bir seminerin açılış konuşmasıydı bu husus. Yani iklim değişikliğinin bize tesiri ne olacak ve biz bunun için neler yapabiliriz? Fırsatlar nelerdir? Tehditler nelerdir? Bunlarla ilgili neler yapabiliriz? diye. Artık İstanbul’da da meskenim var ve yağmur yağdığında dışarı çıkmam, AVM’de gezeyim diyebilirim fakat tarımda bu biçimde bir şey yok. Bütün sistem, açık bir fabrika üzere, yağmur yağıp yağmayacağına bakılırsa siz gübrenizi programlıyorsunuz. Ona bakılırsa tarla sürümü yapıp yapmayacağınızı planlıyorsunuz. Ne vakit hasat yapayım? bir epeyce parametre var.
Bu süreçte hangi dijital tahlillerden yararlandınız? Bilhassa tarım ile ilgili olanları biraz daha açabilirsek tahminen detaylı aktarmanın faydaları olur?
Birfazlaca tahlil var aslında fakat kimilerini aktarmaya çalışayım. Birincisi tarladan başlıyor. Benim o gün toprağı ne vakit sürmem lazım? Ekimi ne vakit yapmam lazım? Bununla ilgili bir modül var. daha sonra bitkimiz biraz gelişti, ne tip hastalıklarla çaba edeceğiz bununla ilgili modeller var. Bunları ne vakit ilaçlama yapmam lazım, optimum ilaçlama yapacağımı söylüyor. Bu bizim için niye kıymetli, birinci maliyet açısından ben 10 ilaçlama yapmak yerine yanlışsız vakitte 1-2 ilaçlama yapabilirsem benim maliyetim düşüyor. İkincisi sürdürülebilirlik açısından değerli, yani bunu müdafaamız lazım ve bu fakat bu biçimde teknolojilerle mümkün… Bundan daha sonra hastalık modellerinden daha sonra, ziyanlı modelleri var. Haşereler, böcekler bizim için dertli olan zararlılar var. Bunların üreme vakit içinderı, bulundukları yerler ile ilgili modüller var. Onun haricinde bu sene başlayan uydu tahlilleri var. Uydudan siz şu anki teknolojiyle gerilim koşulları var mı? Gerilim kaideleri dediğimiz, sıcaklık, kuraklık, tuzluluk var mı? Onu gorebiliyorsunuz ziraat mühendislerini bakılırsavlendirebiliyorsunuz. IOT aygıtlarımız var tarladaki aygıtlar bize anında bilgi aktarabiliyor. Araç takip ve dijital tarım eserleri var. Ortak konuşma, planlama, denetim edebilme üzere tüm tahlillerin ardında Vodafone Business var.
Hususla ilgili değişen teknolojinin kıymetli faydaları var. Lakin süreçlere bunları adapte etmek de değerli. Sizin bu mevzudaki tecrübelerinizden bahseder misiniz?
Birincisi şöyleki bir yaklaşım hakikat değil, şu biçimde bir teknoloji gelecek ve bugünden yarına bizi kurtaracak. Türk tarımını ihya edecek diye bir yaklaşıma ben katılmıyorum. Bizim çiftçilerimizin ve bölgelerimizin muhakkak bir görmüşlükleri geçirmişlikleri var. Yani ben bölgedeki o çiftçinin atadan kalma ayrıntılarının epey kıymetli olduğunu düşünüyorum. Nitekim bir yaşanmışlık var. Tarımda her parsel için tahlil gerekebilir. Bunları dikkate alarak teknolojiyi nasıl entegre edebiliriz? Toprağınızın yüzde 10-20’sinde şayet bilmediğiniz bir teknoloji ise uygulayabilirsiniz. Yahut denenmiş teknolojileri kullanarak, şayet güveniyorsanız bunları deneyenlerin deneyimlerine, araştırma enstitüleri olabilir. Tahminen bunları izlemekte yarar var.
“Vodafone Business’ın dijital dönüşümümüze yol göstermesi ile müşteri sayımız arttı
Yeme-içme kesiminde pandemi ile süratle dijitalleşen işletmelerden Duqqan Cafe Restoran kurucusu Gökhan Reis, sorularımız yanıtlayarak, bu süreçte neler yaptıklarını aktardı:
Pandeminin en hayli ziyan verdiği kesimlerden biri kuşkusuz yeme-içme bölümü oldu. Siz de bu alanda faaliyet gösteriyorsunuz. kimi vakit badireler fırsat da yaratıyor. Siz teknolojide neleri farklı yapmaya çalışıyorsunuz?
Sizin de biraz evvel söylemiş olduğiniz üzere kimi vakit, birtakım düşünceleri fırsata çevirmek ve hoş şeyler yapmak da her vakit insanların elinde. Teknolojisiz hiç bir şey olmuyor. Bölüm teknoloji dönemi, toplumsal platformlarda reklam periyodu. Bunu biz nasıl kıymetlendirebiliriz onu tasarladık. Bilgi Süreç Müdürüm Serkan Yanık Beyefendi bu vakitte bir teklifte bulundu. Kendisi Vodafone ile görüşmeye başladı. Bir yandan kendi dekorasyonumuzu yaparken, bir yandan da Vodafone ile teknoloji değişikliklerini yaptık. Bildiğiniz üzere günümüzde bir cümbüş yerine gittiğiniz vakit, içerisi ağır bir kalabalık oluyor. En az 150-200 konuk oluyor. Sonuçta canlı müzik var. Dedik ki biz bu insanlara nasıl süratli hizmet verebiliriz. Eline telefonu alan ya fotoğraf çekiyor ya çabucak canlı yayına geçiyor. Paylaşımlar yapıyor. Burada nasıl konuklarımız bağlanabilir dedik. Orada da Vodafone Business devreye girdi.
Uygun bir iş birliği yapmışsınız. Neleri birlikte hayata geçirdiniz? Ne üzere altyapı teknolojileri kullandınız?
Birincisi konuklarımızın süratli internete girmesini Vodafone yardımıyla gerçekleştirdik. Fiber altyapıyı gerçekleştirdik. Çalışanımızın performans değerlendirmesini dahi Vodafone’dan yapıyoruz. Üçüncüsü Onedio reklamlarımızı Vodafone Business yardımıyla yapıyoruz. Dördüncüsü işletmemizin, tanıtımını reklamını Vodafone Business yardımıyla yapıyoruz şu anda… Ulaşamadığımız kitlelere de Vodafone’un takviyesi ile ulaşıyoruz.
Siz bunu bir müddetdir uyguluyorsunuz sanıyorum?
Müşteri memnuniyeti, müşteriye ulaşma açısından, ne üzere sonuçlar aldınız? Birinci vakit içinder burası epey eski bir yerdi, biz buranın tadilatına başlamadan evvel burada internet kasveti çok yüksekti. 10 kişi, 15 kişi internete bağlandıktan daha sonra düşünce yaşanıyordu. Modem resetliyorduk sürekli… Vodafone Business ile tanıştık, oradaki müşteri temsilcisi arkadaşlarımız sağolsunlar, geldiler şu biçimde bir altyapımız var, bunu kullanmak ister misiniz? Dediler. Biz de kabul ettik ve bize altyapıyı kurdular. Artık 350 kişi problemsiz bir biçimde internetten faydalanıyor. İnternetten faydalanırken ne oluyor, insanların paylaşımları artıyor. Artık ofisleri hala tam olarak beşerler kullanamadığı için üstteki restoranın bahçesini ofis üzere kullananlar var. Localarımızı ofis olarak kullanan var. İnternette kasvet yok, cümbüşte külfet yok. Her kısmın müşteri kitlesi burada çoğaldı. Vodafone Business’ın verdiği reklam hizmetlerinden dolayı da, epey çabuk ismimizi duyurduk. Bir nevi burada epeyce minnettarız ve hayli teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Toplumsal medyanın gücü konusunda ne dersiniz? Toplumsal medya sizi oraya da taşımış… Biraz evvel epey hoş söylemiş olduniz. Teknolojiyi yenileyerek toplumsal medyayı kullanmalarını da teşvik etmiş oluyorsunuz.
örneğin şu biçimde söyleyeyim, biz geçtiğimiz günlerde birkaç tane afiş paylaştık. Bu afişi paylaştığımızda biz ne yapardık, sokaklarda asardık. Ya da elle reklam dağıtırdık. Teknoloji o kadar ilerledi ki, biz şu anda bir afiş paylaşıyoruz. Bir saat ortasında 20 bin, 30 bin beğeni geliyor. Gerisinden bu bu biçimde değildi, fazlaca büyük güç ve gayret sarf ediyordunuz. Burada da bir efor ve güç var. Ancak ne gücü var değişen teknolojinin gücü var. Bizim de ne yapmamız gerekiyor. Otomatikman buna ayak uymamız gerekiyor.
Turizm dalında faaliyet gösteren ECC Cins Kurucu Ortağı Cevdet Aytekin, kesimlerinde kendilerinin gerçekleştirdiği dijitalleşme süreçlerini ve buradan elde ettikleri sonuçları bize aktardı. Aytekin sorularımızı şöyleki yanıtladı:
Öncelikle ECC Tur’u bize özetlemek gerekirse anlatır mısınız? Turizmin hangi alanlarında faaliyet gösteriyorsunuz?
2013 yılında kurulmuş bir turizm seyahat acentesiyiz. İstanbul merkezliyiz, lakin Antalya ve İzmir’de de şubeleri olan bir firmayız. beraberinde toplantı, seminer, kongre uçak bileti ve en değerlisi otellerin davet merkezi hizmetlerini veriyoruz. XBu operasyonlardan bahsedince bu süreçlerin bilhassa pandemi ile de birlikte giderek dijitalleştiğini görüyoruz. Siz ECC Cins olarak burada neler yapıyorsunuz? Artık ‘dijital pazarlama’ dediğimiz mevzu bilhassa turizm üzere bir dalda faaliyet gösteren firmalar için epey kıymetli hale geldi. Vodafone Business ile de tanışmamızın bizi hoş yerlere getirdiğini düşünüyorum. Bu bizim ‘dijital pazarlama’daki reklam maliyetlerimiz olsun, bizi yönlendirmeleri bakımından olsun, verdiğimiz reklamlar açısından olsun hayli kıymetliydi.
‘Dijital pazarlama’dan bahsettiniz, buradan baktığımızda aslında tüketicilere ulaşmak için dijital platformların fazlaca kıymetli rol oynadığını görüyoruz. Siz bu kanalları nasıl kullanıyorsunuz?
Birinci etapta biz bu kanalları kendi bünyemizde yönetmeye çalışıyorduk. Bunun için özel acente yazılımları, yanlışsız bir web sitesi, çalıştığımız eserleri hakikat göstermek ismine bunların hepsini kendi bünyemizde yapıyorduk. Kimilerini da hala yapmaya devam ediyoruz. Yakın vakitte da reklamları daha hakikat nasıl verebiliriz, daha nasıl geliştirebiliriz derken, Vodafone ile tanıştık. Daha evvel de söylemiş olduğim üzere, yanlışsız amaç kitle, gerçek reklam, maliyetleri düşürmek ismine eserimizi daha düzgün pazarlamak ismine hoş bir çalışma elde ettik. Bu da bizi başka rakiplerimize nazaran, bir adım daha öne geçirmiş oldu. Piyasaya baktığımızda bir fazlaca rakibimiz var. Bunlar irili ufaklı ve her geçen gün de artıyor. Bu niçinle kendinizi geliştirmeniz gerekiyor. ‘dijital pazarlama’ dediğimiz husus, ucu bucağı olmayan bir mevzu ve devamlı gelişiyor. Bu sebeple sizin de kendinizi o noktada yenilemeniz ve yanlışsız partnerlerle çalışmanız gerekiyor.
Turizm dalında tüketici dijital kanallara epeyce hassas. Siz hangi kanalları daha fazlaca kullanıyorsunuz? Biraz evvel davet merkezi işlerinizden de bahsetmiştiniz…
Biz ECC Çeşit olarak aslında otellerin ön yüzüyüz. Onlar ismine pazarlama stratejilerini geliştiriyoruz. Bilhassa kullandığımız kanallar toplumsal medyada Facebook ve Instagram kanallarımız. Bu kanallarda aslında hepimiz önemli vakit harcıyoruz. Örneğin bir konuğumuz, tatile gitmek istiyor. Tatil ve rezervasyonla ilgili bir arama yaptığı vakit çabucak Facebook ve Instagram’da sponsorlu reklamlar vererek, o konuğumuzu ve kitleyi yakalamaya çalışıyoruz. Bunun erken rezervasyon kampanyaları, son dakika fırsatları oluyor. Kış tatili, termal tatil üzere yanlışsız amaç kitleyi seçip, bilhassa toplumsal medyada hakikat noktada, yanlışsız içerik ile ulaşmaya çalışıyoruz.
Burada iki şey kıymetli oluyor: teknolojik altyapı ve hedefleme. Bu kanallarda amaç kitlenize ne kadar güzel içerikler yönelttiğiniz pek kritik, değil mi?
En kritik nokta yanlışsız gaye kitle, Türkiye’de 80 milyon insan yaşıyor. Bir anda reklamı herkese açarsanız, harcadığınız para hem yüksek olur birebir vakitte yanlışsız yere gitmez. Burada en değerli nokta bir otelin reklamını verirken, o otelin müşterisine göre onu tanımlamak gerekiyor. Örneğin, bir Antalya yöresine, Kemer, Side, Belek bölgesine İstanbul’dan mı, Ankara’dan mı konuklar daha epeyce geliyor? Bunun üzere kriterleri göz önünde bulundurarak bu süreçleri yapıyoruz.
Son olarak siz süreçleri deneyimliyorsunuz, geliştiriyorsunuz. Tecrübelerinizden yola çıkarak tavsiye edecekleriniz, dikkat edilecek noktalar var mı?
Her şeydilk evvel bu işi yapıyorsanız hakikat partnerler seçmeniz gerekiyor. Zira turizm devamlı gelişen ve büyüyen bir bölüm. Çağa ve vakte kesinlikle ayak uydurmanız gerekiyor. Bizim örneğimizde olduğu üzere Vodafone Business üzere kuvvetli bir partneri yanlarına almalarını tavsiye ederim. Bunu yalnızca dijital pazarlama alanında düşünmesinler, gerek Metro Ethernet, gerek telefon hizmetleri olsun, gerek SIM kart hizmetleri olsun, genel olarak ‘dijital pazarlama’ olsun, Vodafone Business üzere bir partnerle iş birligi yapmalarını yönlendiririm. Bütünsel hizmet almak bizim üzere şirketler için önemli…
“Tarımda dijitalleşme artık şayet olmazsa olmaz”
Tarımdaki dijital dönüşümde başarılı uygulamaları ile öne çıkan Targi Tarım İdare Heyeti Lideri Ahmet Sümer, çalışmaları ile ilgili sorularımızı şu biçimde yanıtladı:
Targi Tarım olarak Türkiye’de tarımda dijitalleşme konusunda örnek şirketlerden birisiniz… Öncelikle bize özetlemek gerekirse Targi Tarım’ı anlatmanızı isteyeceğim?
Targi Tarım benim merhum babamın kurduğu bir şirket, ben ikinci kuşak temsilcilerindenim. Daha epey kontratlı tarım üzerine odaklanıyor. Farklı, ulusal ve milletlerarası şirketlere yüklü patates olmak üzere eser sağlıyoruz.
Bilhassa sizin “Çiftçi Koçu” programınız var. Teknoloji aslında hem de bir irtibat işi, bu açıdan kıymetli diye düşünüyorum?
Merhum babamın ismine kurduğumuz bir proje “Çiftçi Koçu”… Buradaki emelimiz burada çiftçilere gerçek bilginin aktarılması… Çiftçilik mesleğine biraz katma bedel sağlayabilmek, üretimlerde randımanı artırabilmek, ünite maliyetten kazanılan geliri artırabilmek. Onun haricinde sürdürülebilir tarım, etrafın sürdürülebilmesi, çiftçiliğin sürdürülebilmesi, sağlıklı besine ulaşabilmemiz ismine farklı projelerimiz ve farklı faaliyetlerimiz var.
Dijital teknolojiye nerelerde gereksinim duydunuz? Bu yolda hangi projeleri hayata geçirdiniz?
özetlemek gerekirse anlatmak gerekirse, ben işim ötürüsıyla fazlaca gezen biriyim. Bugün İsviçre’den yayın yapıyoruz. Akşam Fransa’da olacağım hayvancılık fuarı var. İki hafta daha sonra İtalya’da tarım fuarında olacağım. Buradaki toplantılarda ve görüşmelerde, az epeyce izleme bahtınız oluyor. Trendler nedir? Bu işin geleceği nereye gidiyor? Bundan bir 5-10 yıl daha sonra nereye geleceğiz? Zira bizden bir tık ilerde olan tarım ülkeleri var. Onlara bakmak bize önemli bir vizyon sağlıyor. Buraya baktığınızda diyorsunuz ki tarımda dijitalleşme şayet olmazsa olmaz… Ancak bunun yanlışsız yolu nasıl olmalı? Bizim Türkiye modeline uygulanacak sistem ne olmalı, biz bunların araştırmasını epeyce yaptık. Vodafone ve birfazlaca farklı teknoloji şirketiyle denemeler yapma bahtımız oldu. Vodafone’un hakikaten epey geniş bir yelpazede hizmetlerini kullanıyoruz. Şöyle ses, bilgi, telefondan başlamak gerekirse, evvela bugün İsviçre’deyim daha sonra Fransa ve İtalya’dayım bunların hepsinde ben Türkiye’de üzere Vodafone çizgimden konuşabiliyorum.
İrtibat derken, bilgiye ulaşım, birebir vakitte beşere bağlantı diyebiliriz… Her ikisi bir ortada. Bunları bulut sistemleri ve taşınabilir olarak yapıyorsunuz değil mi?
Ben diğer bir ülkedeyken baktığım vakit o gün ne yapılmış, sonraki gün neler planlanıyor görüyorum. Daha evvelki datalarda kalite pahaları neydi? Firemiz var mı, düzeltebileceğimiz bir şey var mı? Bunları devamlı olarak izlemek durumundayız.
Örneğin hava durumu anında alıyorsunuz. O bölgede neler olduğunu gözlemliyor musunuz?
Hava durumu ve iklim değişikliğinden başta bahsettiniz. Bu husus nitekim hayli değerli bir husus. Herkes için, natürel fazlaca değerli lakin biz tarım işiyle uğraşanlar, çiftçiler için hayati ehemmiyete sahip… İki sene kadar evvel salgın öncesinde Harvard Üniversitesi’ndeki bir seminerin açılış konuşmasıydı bu husus. Yani iklim değişikliğinin bize tesiri ne olacak ve biz bunun için neler yapabiliriz? Fırsatlar nelerdir? Tehditler nelerdir? Bunlarla ilgili neler yapabiliriz? diye. Artık İstanbul’da da meskenim var ve yağmur yağdığında dışarı çıkmam, AVM’de gezeyim diyebilirim fakat tarımda bu biçimde bir şey yok. Bütün sistem, açık bir fabrika üzere, yağmur yağıp yağmayacağına bakılırsa siz gübrenizi programlıyorsunuz. Ona bakılırsa tarla sürümü yapıp yapmayacağınızı planlıyorsunuz. Ne vakit hasat yapayım? bir epeyce parametre var.
Bu süreçte hangi dijital tahlillerden yararlandınız? Bilhassa tarım ile ilgili olanları biraz daha açabilirsek tahminen detaylı aktarmanın faydaları olur?
Birfazlaca tahlil var aslında fakat kimilerini aktarmaya çalışayım. Birincisi tarladan başlıyor. Benim o gün toprağı ne vakit sürmem lazım? Ekimi ne vakit yapmam lazım? Bununla ilgili bir modül var. daha sonra bitkimiz biraz gelişti, ne tip hastalıklarla çaba edeceğiz bununla ilgili modeller var. Bunları ne vakit ilaçlama yapmam lazım, optimum ilaçlama yapacağımı söylüyor. Bu bizim için niye kıymetli, birinci maliyet açısından ben 10 ilaçlama yapmak yerine yanlışsız vakitte 1-2 ilaçlama yapabilirsem benim maliyetim düşüyor. İkincisi sürdürülebilirlik açısından değerli, yani bunu müdafaamız lazım ve bu fakat bu biçimde teknolojilerle mümkün… Bundan daha sonra hastalık modellerinden daha sonra, ziyanlı modelleri var. Haşereler, böcekler bizim için dertli olan zararlılar var. Bunların üreme vakit içinderı, bulundukları yerler ile ilgili modüller var. Onun haricinde bu sene başlayan uydu tahlilleri var. Uydudan siz şu anki teknolojiyle gerilim koşulları var mı? Gerilim kaideleri dediğimiz, sıcaklık, kuraklık, tuzluluk var mı? Onu gorebiliyorsunuz ziraat mühendislerini bakılırsavlendirebiliyorsunuz. IOT aygıtlarımız var tarladaki aygıtlar bize anında bilgi aktarabiliyor. Araç takip ve dijital tarım eserleri var. Ortak konuşma, planlama, denetim edebilme üzere tüm tahlillerin ardında Vodafone Business var.
Hususla ilgili değişen teknolojinin kıymetli faydaları var. Lakin süreçlere bunları adapte etmek de değerli. Sizin bu mevzudaki tecrübelerinizden bahseder misiniz?
Birincisi şöyleki bir yaklaşım hakikat değil, şu biçimde bir teknoloji gelecek ve bugünden yarına bizi kurtaracak. Türk tarımını ihya edecek diye bir yaklaşıma ben katılmıyorum. Bizim çiftçilerimizin ve bölgelerimizin muhakkak bir görmüşlükleri geçirmişlikleri var. Yani ben bölgedeki o çiftçinin atadan kalma ayrıntılarının epey kıymetli olduğunu düşünüyorum. Nitekim bir yaşanmışlık var. Tarımda her parsel için tahlil gerekebilir. Bunları dikkate alarak teknolojiyi nasıl entegre edebiliriz? Toprağınızın yüzde 10-20’sinde şayet bilmediğiniz bir teknoloji ise uygulayabilirsiniz. Yahut denenmiş teknolojileri kullanarak, şayet güveniyorsanız bunları deneyenlerin deneyimlerine, araştırma enstitüleri olabilir. Tahminen bunları izlemekte yarar var.
“Vodafone Business’ın dijital dönüşümümüze yol göstermesi ile müşteri sayımız arttı
Yeme-içme kesiminde pandemi ile süratle dijitalleşen işletmelerden Duqqan Cafe Restoran kurucusu Gökhan Reis, sorularımız yanıtlayarak, bu süreçte neler yaptıklarını aktardı:
Pandeminin en hayli ziyan verdiği kesimlerden biri kuşkusuz yeme-içme bölümü oldu. Siz de bu alanda faaliyet gösteriyorsunuz. kimi vakit badireler fırsat da yaratıyor. Siz teknolojide neleri farklı yapmaya çalışıyorsunuz?
Sizin de biraz evvel söylemiş olduğiniz üzere kimi vakit, birtakım düşünceleri fırsata çevirmek ve hoş şeyler yapmak da her vakit insanların elinde. Teknolojisiz hiç bir şey olmuyor. Bölüm teknoloji dönemi, toplumsal platformlarda reklam periyodu. Bunu biz nasıl kıymetlendirebiliriz onu tasarladık. Bilgi Süreç Müdürüm Serkan Yanık Beyefendi bu vakitte bir teklifte bulundu. Kendisi Vodafone ile görüşmeye başladı. Bir yandan kendi dekorasyonumuzu yaparken, bir yandan da Vodafone ile teknoloji değişikliklerini yaptık. Bildiğiniz üzere günümüzde bir cümbüş yerine gittiğiniz vakit, içerisi ağır bir kalabalık oluyor. En az 150-200 konuk oluyor. Sonuçta canlı müzik var. Dedik ki biz bu insanlara nasıl süratli hizmet verebiliriz. Eline telefonu alan ya fotoğraf çekiyor ya çabucak canlı yayına geçiyor. Paylaşımlar yapıyor. Burada nasıl konuklarımız bağlanabilir dedik. Orada da Vodafone Business devreye girdi.
Uygun bir iş birliği yapmışsınız. Neleri birlikte hayata geçirdiniz? Ne üzere altyapı teknolojileri kullandınız?
Birincisi konuklarımızın süratli internete girmesini Vodafone yardımıyla gerçekleştirdik. Fiber altyapıyı gerçekleştirdik. Çalışanımızın performans değerlendirmesini dahi Vodafone’dan yapıyoruz. Üçüncüsü Onedio reklamlarımızı Vodafone Business yardımıyla yapıyoruz. Dördüncüsü işletmemizin, tanıtımını reklamını Vodafone Business yardımıyla yapıyoruz şu anda… Ulaşamadığımız kitlelere de Vodafone’un takviyesi ile ulaşıyoruz.
Siz bunu bir müddetdir uyguluyorsunuz sanıyorum?
Müşteri memnuniyeti, müşteriye ulaşma açısından, ne üzere sonuçlar aldınız? Birinci vakit içinder burası epey eski bir yerdi, biz buranın tadilatına başlamadan evvel burada internet kasveti çok yüksekti. 10 kişi, 15 kişi internete bağlandıktan daha sonra düşünce yaşanıyordu. Modem resetliyorduk sürekli… Vodafone Business ile tanıştık, oradaki müşteri temsilcisi arkadaşlarımız sağolsunlar, geldiler şu biçimde bir altyapımız var, bunu kullanmak ister misiniz? Dediler. Biz de kabul ettik ve bize altyapıyı kurdular. Artık 350 kişi problemsiz bir biçimde internetten faydalanıyor. İnternetten faydalanırken ne oluyor, insanların paylaşımları artıyor. Artık ofisleri hala tam olarak beşerler kullanamadığı için üstteki restoranın bahçesini ofis üzere kullananlar var. Localarımızı ofis olarak kullanan var. İnternette kasvet yok, cümbüşte külfet yok. Her kısmın müşteri kitlesi burada çoğaldı. Vodafone Business’ın verdiği reklam hizmetlerinden dolayı da, epey çabuk ismimizi duyurduk. Bir nevi burada epeyce minnettarız ve hayli teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Toplumsal medyanın gücü konusunda ne dersiniz? Toplumsal medya sizi oraya da taşımış… Biraz evvel epey hoş söylemiş olduniz. Teknolojiyi yenileyerek toplumsal medyayı kullanmalarını da teşvik etmiş oluyorsunuz.
örneğin şu biçimde söyleyeyim, biz geçtiğimiz günlerde birkaç tane afiş paylaştık. Bu afişi paylaştığımızda biz ne yapardık, sokaklarda asardık. Ya da elle reklam dağıtırdık. Teknoloji o kadar ilerledi ki, biz şu anda bir afiş paylaşıyoruz. Bir saat ortasında 20 bin, 30 bin beğeni geliyor. Gerisinden bu bu biçimde değildi, fazlaca büyük güç ve gayret sarf ediyordunuz. Burada da bir efor ve güç var. Ancak ne gücü var değişen teknolojinin gücü var. Bizim de ne yapmamız gerekiyor. Otomatikman buna ayak uymamız gerekiyor.