Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, karı sıradan yöntemde tespit edilenler ile defter tutmak mecburiyetinde olan hür meslek erbabı ve çiftçiler, kelam konusu Kanun kapsamındaki dokümanları düzenleme mecburiliği bulunmayanlara yaptırdıkları işler yahut onlardan satın aldıkları mallar için işi yapana yahut malı satana imzalatacakları masraf pusulası düzenleyecek.
Vergiden muaf esnaf için düzenlenen masraf pusulası, bu bireyler tarafınca verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün ortasında düzenlenecek, bu müddet içerisinde düzenlenmeyen masraf pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.
MASRAF PUSULASI
Kanun teklifiyle kimi durumlarda masraf pusulası yerine kabul edilebilecek evraklara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor.
Bu kapsamda hususta öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafınca düzenlenen evraklar ile Kanun uygulamasında doküman düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları başka ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar masraf pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafınca ayrıyeten masraf pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak. Bu unsur, düzenlemenin yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek.
VERGİ MAHREMİYETİ KARARLARI
Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna bakılırsa, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standartlara uygun ayrıntıları içeren ve Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca onaylanmış elektronik evrak; elektronik muhasebe fişi ise biçim kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü biçiminde tanımlanıyor.
Teklifle, mükelleflerin defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi mecburî defter, kayıt ve dokümanların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.
MALİYET BEDELİNE DAHİL EDİLECEK SARFİYATLAR
Düzenlemeyle Vergi Metot Kanunu’ndaki iktisadi değer bedellerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.
İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a dercediliyor. bu biçimdece uygulamada tereddütlere niye olan, maliyet bedeline zarurî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen sarfiyatlar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.
Buna nazaran, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük komiteleri, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj sarfiyatları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, bedel tespiti, danışmanlık, kurul ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz sarfiyatları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, başka iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap devrinin sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait masraflar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta sarfiyatları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit masraflar, maliyet bedeline dahil edilecek.
Gayrimenkullerle direkt ilgili olması kuralıyla bunların envantere alındığı hesap devri sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma paha vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanmasını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel sarfiyatlar içinde gösterebilme hürlüğü getiriliyor.
Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna bakılırsa, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili öteki sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.
TEKRAR DEĞERLEME ORANO DÜZENLEMESİ
Vergi Yöntem Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, bir daha değerleme oranı ve bir daha değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna nazaran, tam mükellefiyete tabi ve bilanço temeline bakılırsa defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL haricinde öteki bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma koşullarının gerçekleşmediği hesap periyotlarının sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen koşullar doğrultusunda bir daha değerleyebilecek.
bir daha değerleme yapılacak yılın ekim ayında bundan evvelki yılın birebir periyoduna bakılırsa Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, bir daha değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap periyodu tayin olunan mükellefler için özel hesap periyodunun başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi periyotları prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak bir daha değerleme oranı ise bundan evvelki yılın kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bundan evvelki 3, 6 ve 9 aylık periyotlara göre Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.
bir daha değerlemede iktisadi değerlerin kıymetinde meydana gelen kıymet artışı, bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden bedel artışı detaylı olarak görünecek biçimde bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.
İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında bir daha değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, bir daha değerleme daha sonrasında bulunan kıymetleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen kıymet artışı fiyatının, sermayeye ek edilme haricinde rastgele bir biçimde diğer bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı devir karı ile ilişkilendirilmeksizin bu vakitte gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.
bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.
Her yılın bir daha değerleme oranı fakat o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. bir daha değerlemenin rastgele bir yıl yapılamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı ondan sonrasındaki senelerda geçmiş periyotlara ait bir daha değerleme yapılamayacak.
Hesap periyodu ortasında etkine giren iktisadi değerler için etkine girdiği hesap devrinde, bir daha değerleme yapılmayacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Evrak basımıyla ilgili bildirim bakılırsavini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik, yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
Vergi Adap Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Heyetinde kabul edilen ikinci kısmındaki unsurlara nazaran, amortismanın müddet bakımından uygulanmasına yönelik metotlara yenileri ekleniyor.
Dileyen mükellefler, amortisman sürecine, işletme faaline yeni kaydedilecek iktisadi değerler için bunların kullanıma hazır olduğu tarihte başlayıp ve her bir hesap devri için değerin etkinde kaldığı mühlet kadar, gün aslına göre amortisman ayırabilecek.
Müddetin gün olarak hesaplanması için Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür mühletleri, 365 ile çarpılacak. Mükellefler, belirlenen faydalı ömürlerden kısa olmamak üzere amortisman mühletini, her yıl için tıpkı nispet olmak kaydıyla belirleyebilecek. Bu müddet Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen müddetin 2 katını ve 50 yılı aşamayacak. Mükellefler bu tercihlerini, iktisadi değerin envantere alındığı süreksiz vergi devri sonu prestijiyle kullanacak. bu türlü belirlenen amortisman mühleti ve oranı, izleyen devirlerde değiştirilemeyecek.
Amortisman hesaplanmasına başlandıktan daha sonra bu hesaplama formundan vazgeçilemeyecek.
Teklifle, yapılan protestoya yahut yazı ile bir seferden fazla istenilmesine karşın borçlunun ödemediği dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklara ait azami bir fiyat belirlenerek, bu mevzudaki belirsizlik gideriliyor. Protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş ve 3 bin lirayı aşmayan alacaklar, kuşkulu alacak sayılacak. Kuşkulu alacak kararları, işletme hesabı temelinde defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilecek.
MEVCUT UYGULAMADAKİ TEREDDÜTLÜ KONULAR GİDERİLİYOR
Teklifle, amortismana tabi malların satılmasında mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor.
Satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut misal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı, işin niteliğine bakılırsa mecburî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa, satıştan doğan kar, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek. Bu mühlet ortasında satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut benzeri mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı gerçekleşmezse, süreksiz hesapta tutulan kar, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kar ve ziyan hesabına eklenecek.
Yangın, zelzele, sel, su basması üzere afetler yüzünden büsbütün yahut kısmen ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerler için alınan sigorta tazminatı ile ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut emsal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı işin niteliğine bakılırsa mecburî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa tazminat fazlası, bilanço temeline bakılırsa defter tutan mükellef tarafınca üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek.
Pasifte süreksiz bir hesapta tutulan tazminat fazlası, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dahil olmak üzere, iktisap edilen bir yahut birden çok değerin ayrılacak amortismanlarına mahsup edilecek. Bu mahsup tamamlandıktan daha sonra itfa edilmemiş olarak kalan bedellerin amortismanına devam olunacak.
VERGİ ZİYAI CEZASI YÜZDE 50 ORANINDA ARTIRILARAK UYGULANACAK
Vergi ziyaına niçiniyet vermekten yahut usulsüzlükten ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, vergi ziyaı cezasında; cezanın katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 5. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın; katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 2. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar yeniden ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında artırılarak uygulanacak. Artırım fiyatı mutlaklaşan cezadan, mutlaklaşan birden çok ceza olması durumunda meblağ prestijiyle en yükseğinden çok olamayacak.
Kağıt ortamında yapılan, tutulan kayıt ve defterlere yönelik olarak kayıt nizamına ait kararlara uyulmaması durumunda kesilecek cezalar ile elektronik kayıt ve defter uygulamalarındaki kayıt nizamına uyulmaması fiillerine uygulanacak cezaların birebir mahiyette olması ve bu fiillere karşılık olarak birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi temin edilerek uygulamada yaşanan tereddütler giderilecek.
ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI
Teklifle masraf pusulasının hiç düzenlenmemiş sayıldığı durumlara bağlı olarak özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi temin edilecek.
Tasdik kapsamına alınan hususlara ait ibraz edilmesi gereken yeminli mali müşavir tasdik raporunun, belirlenen müddette ibraz yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükellef ismine özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Doküman basımıyla ilgili bildirim vazifesini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik yahut yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası verilecek.
Özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen mühletin sonundan başlayarak 30 gün ortasında yapılması ya da eksik yahut kusurlu yapılan bildirimin tıpkı mühlet ortasında tamamlanması, düzeltilmesi durumunda yarı oranında uygulanacak.
Yeminli mali müşavir tasdik raporunun belirtilen müddette ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz kuralı getirilen mükellef ismine 50 bin liradan az ve 500 bin liradan fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı kaidesine bağlanan meblağın yüzde 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
İhtilafların azaltılması ve vergisel süreçlerde aktifliğin artırılması için 5 bin Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ait uzlaşma talep edilebilmesi ve bu fiyatı aşmayan usulsüzlük cezaları içinse Vergi Adap Kanunu’nda belirtilen indirim oranının yüzde 50 artırımlı olarak uygulanması sağlanıyor.
Teklifin ikinci kısmındaki unsurların kabul edilmesinin akabinde TBMM Başkanvekili Haydar Akar, alınan karar gereği birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
Vergiden muaf esnaf için düzenlenen masraf pusulası, bu bireyler tarafınca verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün ortasında düzenlenecek, bu müddet içerisinde düzenlenmeyen masraf pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.
MASRAF PUSULASI
Kanun teklifiyle kimi durumlarda masraf pusulası yerine kabul edilebilecek evraklara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor.
Bu kapsamda hususta öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafınca düzenlenen evraklar ile Kanun uygulamasında doküman düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları başka ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar masraf pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafınca ayrıyeten masraf pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak. Bu unsur, düzenlemenin yayım tarihini takip eden ayın başında yürürlüğe girecek.
VERGİ MAHREMİYETİ KARARLARI
Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna bakılırsa, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standartlara uygun ayrıntıları içeren ve Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca onaylanmış elektronik evrak; elektronik muhasebe fişi ise biçim kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafınca belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü biçiminde tanımlanıyor.
Teklifle, mükelleflerin defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi mecburî defter, kayıt ve dokümanların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.
MALİYET BEDELİNE DAHİL EDİLECEK SARFİYATLAR
Düzenlemeyle Vergi Metot Kanunu’ndaki iktisadi değer bedellerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.
İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a dercediliyor. bu biçimdece uygulamada tereddütlere niye olan, maliyet bedeline zarurî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen sarfiyatlar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.
Buna nazaran, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük komiteleri, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj sarfiyatları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, bedel tespiti, danışmanlık, kurul ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz sarfiyatları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, başka iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap devrinin sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait masraflar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta sarfiyatları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit masraflar, maliyet bedeline dahil edilecek.
Gayrimenkullerle direkt ilgili olması kuralıyla bunların envantere alındığı hesap devri sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut pahasının artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma paha vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanmasını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel sarfiyatlar içinde gösterebilme hürlüğü getiriliyor.
Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna bakılırsa, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili öteki sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.
TEKRAR DEĞERLEME ORANO DÜZENLEMESİ
Vergi Yöntem Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, bir daha değerleme oranı ve bir daha değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna nazaran, tam mükellefiyete tabi ve bilanço temeline bakılırsa defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL haricinde öteki bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma koşullarının gerçekleşmediği hesap periyotlarının sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen koşullar doğrultusunda bir daha değerleyebilecek.
bir daha değerleme yapılacak yılın ekim ayında bundan evvelki yılın birebir periyoduna bakılırsa Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, bir daha değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap periyodu tayin olunan mükellefler için özel hesap periyodunun başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi periyotları prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak bir daha değerleme oranı ise bundan evvelki yılın kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bundan evvelki 3, 6 ve 9 aylık periyotlara göre Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.
bir daha değerlemede iktisadi değerlerin kıymetinde meydana gelen kıymet artışı, bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden bedel artışı detaylı olarak görünecek biçimde bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.
İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında bir daha değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, bir daha değerleme daha sonrasında bulunan kıymetleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen kıymet artışı fiyatının, sermayeye ek edilme haricinde rastgele bir biçimde diğer bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı devir karı ile ilişkilendirilmeksizin bu vakitte gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.
bir daha değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.
Her yılın bir daha değerleme oranı fakat o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. bir daha değerlemenin rastgele bir yıl yapılamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından dolayı ondan sonrasındaki senelerda geçmiş periyotlara ait bir daha değerleme yapılamayacak.
Hesap periyodu ortasında etkine giren iktisadi değerler için etkine girdiği hesap devrinde, bir daha değerleme yapılmayacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Evrak basımıyla ilgili bildirim bakılırsavini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik, yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
Vergi Adap Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin TBMM Genel Heyetinde kabul edilen ikinci kısmındaki unsurlara nazaran, amortismanın müddet bakımından uygulanmasına yönelik metotlara yenileri ekleniyor.
Dileyen mükellefler, amortisman sürecine, işletme faaline yeni kaydedilecek iktisadi değerler için bunların kullanıma hazır olduğu tarihte başlayıp ve her bir hesap devri için değerin etkinde kaldığı mühlet kadar, gün aslına göre amortisman ayırabilecek.
Müddetin gün olarak hesaplanması için Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür mühletleri, 365 ile çarpılacak. Mükellefler, belirlenen faydalı ömürlerden kısa olmamak üzere amortisman mühletini, her yıl için tıpkı nispet olmak kaydıyla belirleyebilecek. Bu müddet Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen müddetin 2 katını ve 50 yılı aşamayacak. Mükellefler bu tercihlerini, iktisadi değerin envantere alındığı süreksiz vergi devri sonu prestijiyle kullanacak. bu türlü belirlenen amortisman mühleti ve oranı, izleyen devirlerde değiştirilemeyecek.
Amortisman hesaplanmasına başlandıktan daha sonra bu hesaplama formundan vazgeçilemeyecek.
Teklifle, yapılan protestoya yahut yazı ile bir seferden fazla istenilmesine karşın borçlunun ödemediği dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklara ait azami bir fiyat belirlenerek, bu mevzudaki belirsizlik gideriliyor. Protestoya yahut yazı ile bir kereden fazla istenilmesine karşın borçlu tarafınca ödenmemiş ve 3 bin lirayı aşmayan alacaklar, kuşkulu alacak sayılacak. Kuşkulu alacak kararları, işletme hesabı temelinde defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilecek.
MEVCUT UYGULAMADAKİ TEREDDÜTLÜ KONULAR GİDERİLİYOR
Teklifle, amortismana tabi malların satılmasında mevcut uygulamadaki tereddütlü konular gideriliyor.
Satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut misal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı, işin niteliğine bakılırsa mecburî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa, satıştan doğan kar, satışın yapıldığı tarihi takip eden üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek. Bu mühlet ortasında satılan iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut benzeri mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı gerçekleşmezse, süreksiz hesapta tutulan kar, satışın yapıldığı yılı takip eden üçüncü takvim yılının kar ve ziyan hesabına eklenecek.
Yangın, zelzele, sel, su basması üzere afetler yüzünden büsbütün yahut kısmen ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerler için alınan sigorta tazminatı ile ziyaa uğrayan amortismana tabi iktisadi değerlerin yenilenmesi yahut emsal mahiyetteki bir iktisadi değerin iktisabı işin niteliğine bakılırsa mecburî bulunur yahut bu konuda işletmeyi yönetim edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa tazminat fazlası, bilanço temeline bakılırsa defter tutan mükellef tarafınca üçüncü takvim yılının sonuna kadar pasifte süreksiz bir hesapta tutulabilecek.
Pasifte süreksiz bir hesapta tutulan tazminat fazlası, finansal kiralama yoluyla edinilenler de dahil olmak üzere, iktisap edilen bir yahut birden çok değerin ayrılacak amortismanlarına mahsup edilecek. Bu mahsup tamamlandıktan daha sonra itfa edilmemiş olarak kalan bedellerin amortismanına devam olunacak.
VERGİ ZİYAI CEZASI YÜZDE 50 ORANINDA ARTIRILARAK UYGULANACAK
Vergi ziyaına niçiniyet vermekten yahut usulsüzlükten ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, vergi ziyaı cezasında; cezanın katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 5. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar, usulsüzlükte cezanın; katılaştığı tarihi izleyen günden itibaren 2. yılın isabet ettiği takvim yılının sonuna kadar yeniden ceza kesilmesi durumunda, vergi ziyaı cezası yüzde 50, usulsüzlük cezası yüzde 25 oranında artırılarak uygulanacak. Artırım fiyatı mutlaklaşan cezadan, mutlaklaşan birden çok ceza olması durumunda meblağ prestijiyle en yükseğinden çok olamayacak.
Kağıt ortamında yapılan, tutulan kayıt ve defterlere yönelik olarak kayıt nizamına ait kararlara uyulmaması durumunda kesilecek cezalar ile elektronik kayıt ve defter uygulamalarındaki kayıt nizamına uyulmaması fiillerine uygulanacak cezaların birebir mahiyette olması ve bu fiillere karşılık olarak birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi temin edilerek uygulamada yaşanan tereddütler giderilecek.
ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI
Teklifle masraf pusulasının hiç düzenlenmemiş sayıldığı durumlara bağlı olarak özel usulsüzlük cezası kesilebilmesi temin edilecek.
Tasdik kapsamına alınan hususlara ait ibraz edilmesi gereken yeminli mali müşavir tasdik raporunun, belirlenen müddette ibraz yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükellef ismine özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Doküman basımıyla ilgili bildirim vazifesini belirlenen müddette yerine getirmeyen ya da bildirimi eksik yahut yanılgılı yapan matbaa işletmecilerine 1400 lira özel usulsüzlük cezası verilecek.
Özel usulsüzlük cezası, bildirimin belirlenen mühletin sonundan başlayarak 30 gün ortasında yapılması ya da eksik yahut kusurlu yapılan bildirimin tıpkı mühlet ortasında tamamlanması, düzeltilmesi durumunda yarı oranında uygulanacak.
Yeminli mali müşavir tasdik raporunun belirtilen müddette ibraz edilmemesi durumunda, tasdik raporu ibraz kuralı getirilen mükellef ismine 50 bin liradan az ve 500 bin liradan fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı kaidesine bağlanan meblağın yüzde 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
İhtilafların azaltılması ve vergisel süreçlerde aktifliğin artırılması için 5 bin Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ait uzlaşma talep edilebilmesi ve bu fiyatı aşmayan usulsüzlük cezaları içinse Vergi Adap Kanunu’nda belirtilen indirim oranının yüzde 50 artırımlı olarak uygulanması sağlanıyor.
Teklifin ikinci kısmındaki unsurların kabul edilmesinin akabinde TBMM Başkanvekili Haydar Akar, alınan karar gereği birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.