kunteper
Member
Emek Partisi, SOL Parti ve Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) ‘Halk İttifakı’ çalışmalarında sona yaklaşıldı. Üç partinin temas ve görüşmelerinin belirli bir olgunluğa ulaştığını açıklayan TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, içerik itibariyle “anti-emperyalist, sınıf karakterli, laikliğe vurgu yapan” bir çerçeve konusunda yol aldıklarını, yakın devirde davet yapacaklarını söylemiş oldu.
‘SEÇİMLERDEN İBARET OLMAYAN GÖRÜŞMELER YAPTIK, YAPIYORUZ’
Duvar Gazetesi’nden Serkan Alan’ın haberine bakılırsa, HDP’nin, üç partinin uzlaştığı çerçevenin birtakım başlıklarında çelişen tavra sahip olduğunu söyleyen Kemal Okuyan’a nazaran HDP’siz bir ittifak mümkün. Eski HDP Genel Lideri Selahattin Demirtaş’ın muhalefetle ortaklaşma daveti yaptığı yazısına ait, “Üslup olarak bizi rahatsız eden şeyler var” diyen Okuyan, “Sağcı karakteri epey kuvvetli kurulacak yeni bir iktidarın aksesuarı ve halka kabul ettirilmesine yardımcı olacak rol Türkiye solunu güç durumda bırakır” sözlerini kullandı.
Okuyan’la solda devam eden ittifak çalışmaları, döviz kurundaki yükselişin akabinde sokağa yansıyan reaksiyonlara karşı muhalefetin tavrı ve Cumhur İttifakı’nın içerisindeki tartışmaları konuştuk…
Sol, sosyalist partiler içindeki üçüncü ittifak çalışmaları kapsamında çeşitli görüşmeler yapıldı. Türkiye Komünist Partisi’nin pozisyonu nedir? Nasıl bir ittifak çerçevesi çiziyorsunuz?
Buna ‘üçüncü ittifak’ demek kuşkusuz mümkün. Türkiye’de şu anda bizim tertip cephesi dediğimiz cephede iki ittifak var. birebir vakitte, çalışmalarımıza ait bir isimlendirme konusu hiç gündemimize gelmedi. Biz seçimleri de içine alan fakat muhakkak seçimlerden ibaret olmayan, devrimci, işçi karakterli güç birliğinin oluşması için birtakım görüşmeler yaptık, yapıyoruz. Bunlar içerisinde EMEP ve SOL Parti’yle yaptığımız görüşmeler muhakkak bir noktaya geldi. çabucak hemen nihayete ermediği ve kesin bir sonuca ulaşmadığı için de açıklama yapmamıştık. Bu görüşmeler kamuoyunda duyuldu. Aslında üç parti öteki görüşmeler de yapıyor. Bunlar içerisinde EMEP, SOL Parti ve TKP’nin temasları aşikâr bir olgunluğa ulaştı. En azından içerik itibariyle anti-emperyalist, sınıf karakterli, laikliğe vurgu yapan bir çerçeve konusunda yol aldık. Üç parti içindeki farklılıklar bilinerek bu görüşmeler yürüdü, yürüyor.
‘NET BİR ÇERÇEVEYLE DAVET YAPILMALI’
“HDP, SOL Parti ve TİP’in bir ittifakta anlaştığı, EMEP ve TKP’nin de bu ittifaka dahil olabileceği” savını reddettiniz. Açıklamanızda, TKP, EMEP ve SOL Parti’yi işaret ederek, “Üç partinin yakın bir tarihte ortak bir açıklama yapabileceğini düşünüyoruz” dediniz. Bu yapılması planlanan ortak açıklamanın çatısına dair ne söylersiniz?
Bu üç parti nasıl bir siyasi tabana, çerçeveye oturması gerektiği konusunda anlaşıyor. Nihayetinde bir davet yapmayı düşünüyoruz. “Üç parti tek başına hareket ediyor” üzere bir kestirmecilik yok. elbette bu biçimde bir sonuç da ortaya çıkabilir. Bizim açımızdan çerçeve açık ve sade olmalı. Rastgele bir belirsizlik ortaya çıkmamalıdır. Öte taraftan bu bir toplumsal davettir. “Biz üç parti olarak bu biçimde bir çerçevede anlaştık ve davet yapıyoruz” denilebilir. daha sonrasında o davetin neleri kapsayacağını hayat gösterir. Sadece siyasi partilerden kelam etmiyorum, halkın toplumsal dinamiklerin yan yana gelmesini sağlamamız gerekiyor. En küçük bir tereddüde yer bırakmayacak biçimde hayli açık bir antiemperyalist vurgunun olduğu, bugünkü sömürü tertibini sorgulayan, eski parlamenter sisteme övgüler yağdırmayan net bir çerçeveyle davet yapılmalı, gayemiz budur.
‘ÜÇ PARTİ ORTASINDA KİMİ FARKLI NİYETLER OLDUĞU AÇIK’
Üç parti şu ana kadarki görüşmelerde prensipler itibariyle kırmızı çizgileri çizen bir misyon üstleniyor. Bunu diğerleri da yapabilir. Şu ana kadar geldiğimiz nokta bu. Üç parti içinde kimi farklı niyetler olduğu açık. Bu doğal zira üç farklı siyasi partiyiz. Şu ana kadar yapan ve hayli açık kelamlı bir diyalog geliştirdik. Önümüzdeki günlerde fazlaca da uzatmadan, o denli ya da bu biçimde kamuoyuna bir açıklama yapılacaktır.
‘TARİHSEL BİR DAVET HAZIRLAMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Solda bu biçimde bir ittifak için nasıl bir ortak telaffuz çatısı oluşturulmalı? Hudutlarınız var mı? var ise neler?
bu biçimde bir ön çalışma için birtakım partilerle yan yana geliyorsak bu bir tercihtir. Masada fazlaca fazla aktör olduğunda sonuca ulaşamıyoruz. Bu Türkiye solunda fazlaca evvelce beri yaygındır, bir bildiri bile kaleme alınamıyor. Fakat sırf bununla ilgili değil. Evvelce ÖDP olan SOL Parti ve EMEP ile geçmişte kotardığımız çalışmalar, çabalar var. Buraya kimi örneklerde Halkevleri de katılıyordu, bütün bunlar fazlaca pahalıydı. Ortak hareket etme kültürümüz var ve birbirimizin nerelerde korkusunun olduğunu, nelere değer verdiğini, ayrım noktalarımızı biliyoruz. Siyaset dinamik bir müddetçtir. Herkes birebir pozisyonda durmuyor fakat birbirimizi tanıyoruz. TKP’nin EMEP ve SOL Parti’yle bu süreci zorlamasının bu manada bir mantığı var. Lakin bir noktaya ulaştıktan daha sonra kırmızı çizgi unsurlarda olur. Evet bizim kendi tercihlerimiz var ancak nihayetinde seçim daha sonrasına da işaret eden tarihî bir davet hazırlamaya çalışıyoruz. Bu toplumsal ve siyasal bir davettir. “Bunun kapsamındayım ben” diyenlere ait TKP’nin kendi öznel tercihleri ya da öbür bir partinin tercihleri geçerli olmaz. Fakat biz uzlaştığımızı düşündüğümüz, üç partiyi de bağladığını düşündüğümüz prensiplerin sulandırılmasına, belirsizleştirilmesine kendi ismimize müsaade vermeyiz.
‘HDP, ÜÇ PARTİNİN UZLAŞTIĞI ÇERÇEVE KONUSUNDA, BİRTAKIM BAŞLIKLARDA ÇELİŞEN TAVRA SAHİP’
HDP, sizin de ortasında bulunduğunuz ittifak çalışmasında nerede duruyor? HDP’siz bir ittifak mümkün mü?
Öbür bir siyasi partinin bundan daha sonraki yaklaşımlarına ait bir kelam söylemek olmaz. Lakin epeyce net bir biçimde şunu söylemek istiyorum. HDP, TKP olarak önemsediğimiz, üç partinin de uzlaştığını düşündüğümüz çerçeve konusunda kimi başlıklarda çok meçhul, kimi başlıklarda da bunlarla çelişen bir tavra sahip. Bunların da saklı bir tarafı yok. Bu TKP’nin bir ithamı değil. Öznel bir yorum da değil. Siyaset her parti için, her güç için bir müdahaledir. Bir dönüştürücü süreçtir. Hem siyasi güçler, hem toplumsal güçler üzerinde. “Birilerini belirli bir noktaya getirelim”i kast etmiyorum. Örneğin Sayın Selahattin Demirtaş mektuplar yazıyor. O da bir müdahaledir. Bu müdahalenin kimi boyutlarından rahatsızlık duyduğumuzu da söylemek zorundayım. Ancak siyaset aslına bakarsanız bir müdahaledir ve her şeyi dönüştürmeye çalışırsınız.
HDP’SİZ BİR İTTİFFAK OLUR MU: OLUR
“HDP’siz bir ittifak olmaz” cinsinden bir değerlendirmenin hiç bir biçimde kesimi değiliz. esasen geçmişte HDP’yle ittifak yapmayan bir partiyiz. Diyelim ki bizim bir davetimiz var. Biz epeyce net ve sulandırılması netlik niçiniyle güç olan bir çerçeve çizdiğimiz vakit bu kimi kapsıyorsa onlarla yürünür. Öte yandan da şu andaki siyaset arenasında pazarlıklar yapılıyor. İttifakların görünen yüzü var görünmeyen yüzü var. Türkiye’de seçim ve -AKP giderse- daha sonrasında kurulacak hükümete dair birtakım çalışmalar yapılıyor. Unsurlarımızdan bir tanesi, bu pazarlıkların kesimi asla ve asla olmamak. Türkiye’de devrimci hareketi yeni bir onarım, yani bugünkü AKP’nin yarattığı tahribatı halk ismine değil tertip ismine onarmaya çalışan bir şeyin kesimi olmayız. Sistem bürokrasisinde yer tutmak, kurulacak bir hükümette aksesuar olmak üzere şeyler TKP’nin kesimi olabileceği şeyler değil. Bir davet yapılırken dışarıda bırakılanlar tartışılmaz, dışarıda bırakılma üzerine bir şey yapılmaz. Bu yalnızca nezaket niçiniyle değil. Zira biz topluma seslenmeye çalışıyoruz. ötürüsıyla biz prensiplerimizi ortaya koyarız. Örneğin TKP bir örgütlenme atağı yaptığı vakit, “Beyaz derililer gelmesin, siyah saçlılar gelmesin” üzere bir davet yapamaz. TKP’nin programını savunuyorum diyen, geçmişsinde halka karşı kabahat işlemiş olmayan herkes TKP’ye başvurabilir. Artık de biz ittifak ya da işbirliğinden kelam ediyoruz. Bu işbirliği peşin reddiyelerle değil olumlu prensiplerle hareket etmek zorundadır. Biz çabucak hemen o unsurları ilan etmedik, çalışıyoruz. Şu olur mu bu olmaz mı sorusu hem bu çeşit bir müddetç için yanlışsız değil tıpkı vakitte erken. “HDP’siz bir ittifak olur mu” diye sordunuz. Olur doğal ki.
DEMİRTAŞ’IN YAZISI: ÜSLUP OLARAK BİZİ RAHATSIZ EDEN ŞEYLER VAR
Eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’ın bildirileri üzerine rahatsızlığınız olduğunu söz ettiniz. Demirtaş geçtiğimiz günlerde muhalefete yönelik “ortaklaşma” daveti yaptı. Bu rahatsızlığınızı açabilir misiniz?
Son devirde Demirtaş birden çok yazı kaleme aldı. Bunlardan en sonuncularından biri Kozmik Gazetesi’nde yayınlandı. “Ben Türkiye soluna cezaevinden ders vermek niyetinde değilim ama” ile başlayarak kimi sorular yöneltti. Üslup olarak bizi rahatsız eden şeyler var. niye var? Öz gerçek sol üzere kavramlar geçiyor. “Beni de solcu görmüyorlar” falan diye. Türkiye’de kimin solcu olduğu kimin diğer bir müddetçte olduğu üzere durumlar ithamlarla, yaftalarla değil ömrün gerçekliğinde ortaya çıkar. Türkiye Komünist Partisi için geçmişte kimin ne söylemiş olduğini ortaya döksek, bize nezaket ziyaretinde dahi bulunamazlar. Bunları bu türlü gündeme getirmenin bence manası yok. Fakat asıl içerikle ilgili olarak, mesela “Türkiye solu birleşse, kendi kümesini kursa, kurulacak yeni hükümette bürokraside yer tutsa” üzere telaffuzlar var. Bu telaffuz az evvel söylemiş olduğim tehlikeli olan, yani Türkiye solunu bir günahın ortağı yapma tehlikesini barındırıyor. Bu emelle yazılmıştır demiyorum lakin objektif olarak buna hizmet eder. Sağcı karakteri hayli kuvvetli kurulacak yeni bir iktidarın aksesuarı ve halka kabul ettirilmesine yardımcı olacak rol Türkiye solunu sıkıntı durumda bırakır.
‘TÜRKİYE TARİHİNDE SOL VİCDANDIR, HER ŞEY OY DEĞİLDİR’
Şu fazlaca kritik. Kendimiz ismine konuşayım. TKP, Türkiye’de sosyalist hareketin bağımsız, diğer büyük güçlere sığınmadan, onların gölgesinden kurtularak ayağa kalkması gerektiğini düşünüyor. Bunun Türkiye’deki siyasi ve ideolojik istikrarları baştan aşağıya değiştireceğini söylüyor. Bunun önünde daima engellemeye dönük bir faaliyet var. Bu alışılmış ki bizi rahatsız ediyor, biz tedbirimizi alıyoruz. Türkiye’de solun içine dönük ideolojik ve siyasi müdahalelerin bir kısmı pek yıkıcı. Sol ne vakit bağımsız bir kimlikle hareket etmeye kalksa ya küçümseniyor ya da ‘Sizin oyunuz kaç, gücünüz ne’ deniliyor. Oy hesabı yapılıyorsa Türkiye solu kendi başına bırakılsın. Yani epey net söylüyorum. Türkiye solu ne olursa olsun her vakit bir yüktür. Türkiye solunun yardımı olmadan, vaktinde Ergenekon operasyonlarının kazığı atılamadı. Türkiye solunun bir kısmının yardımını aldı AKP. ‘Yetmez lakin evet’te de benzeri bir şey oldu. Türkiye tarihinde sol, vicdandır, akıldır. O yüzden de her şey oy değildir. Öbür güçlerin gölgesine girerek o vicdan ve aklımızı yitiriyoruz. Türkiye’de bu iktidarın gitmesi gerekiyor. Bu vazifesi yerine getirecek, bir yandan da Türkiye’de personel sınıfını, işçi halkın muhtaçlığını karşılayacak bir tavır alınması gerekiyor. Biz burada parti olarak sorumlu davrandığımızı, sekterlikten uzak bir tavır aldığımızı düşünüyoruz. Ancak unsurlarımızı bir kenara koymaya niyetimiz hakikaten de yok.
‘AKP’NİN YÖNETME VE OYUN KURMA HÜNERİ ORTADAN KALKTI’
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemindeki yüzde 50+1’in Cumhur İttifakı’nın AK Parti kanadında “sorun” olarak görüldüğü kamuoyuna yansıdı. Cumhur İttifakı’nda bir kriz olduğunu düşünüyor musunuz? Bundan kaynaklı bir erken seçim bekliyor musunuz?
Cumhur İttifakı’nda kriz olmaması imkânsız. Bir ülkede siyasi ve ekonomik olarak bir çalkantı, kriz var ise iktidar zayıflamaya, dağılmaya başlar. Aslında bu dağılma epeyce evvelde başladı. 2012’den itibaren iktidar bloğu, daima bir iç kayıp yaşıyor. Yani cemaat, Fethullah sorunu de bunun bir kesimi. ötürüsıyla iktidar bloğunda daima eksilmeler var. İçinden iki tane parti çıktı. Aslında MHP’den kopan İYİP’i de kattığımızda üç parti çıktı. DEVA var, Gelecek var. Artık bir de bunun haricinde AKP’nin yönetme mahareti, oyun kurma hüneri ortadan kalktı. AKP’yi avantajlı kılan Erdoğan’ın oyun kurma yeteneği. Fakat uzun bir müddetdir oyun kuramıyor. Denemeler yapıyor ve o denemeler etkisiz oluyor ya da yanlış oluyor. ötürüsıyla bir kriz kuşkusuz var. Üstelik iktisattaki son gelişmelerin iktidar cephesinde tepetaklak bir dağılmaya yol açma mümkünlüğü var. Bugün hayli büyük toplumsal reaksiyonlar ortaya çıkmamış olabilir fakat sokaktaki beşerler şaşkın. Akaryakıta iki gün üst üste büyük artırımlar yapıldı. Bu sürdürülemez. ötürüsıyla doğal ki epey önemli bir kriz var. MHP, MHP deniliyor. MHP, “Ben burada batacağıma, kurtulayım” da diyebilir. Bel bağlamak açısından söylemiyorum ne halleri var ise görsünler fakat, bu çeşit gelişmeler yaşanabilir.
‘DÜNYADA BU TÜRLÜ BİR MUHALEFET ÇEŞİDİ YOK’
Döviz kurundaki yükselişin akabinde Ankara ve İstanbul başta olmak üzere epey sayıda vilayette, vatandaşlar sokağa çıktı. TKP de sokağa çıkan, hükümete “istifa” davetinde bulunan partiler içindeydı. Ama kimi muhalefet partilerinin temsilcileri sokağa çıkılmaması daveti yaptı. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu hayli enteresan. Dünyada bu biçimde bir muhalefet tipi yok. Biz daima eleştiriyoruz ‘düzen muhalefeti’ diye. Yani nizam muhalefeti bile dünyada protesto eder. Gücünü biraz da sokakta gösterir. Muhalefet erken seçim daveti yapıyor. Erken seçim davetini dillendirmenin bile yollarından biridir bu. Burada Gezi’den beri gözlemlediğimiz bir olgu var. Türkiye’de muhalefet, bizim ‘düzen muhalefeti’ dediğimiz şey onun da sol üzerinde en çok gölgesi olan Cumhuriyet Halk Partisi, ısrarlı bir biçimde toplumsal dinamiklerle hükümetin zayıflamasını istemiyor. Yani bu da bir sermaye aklı.
‘TOPLUMSAL KIPIRDANMALARDAN KORKULDUĞU BELLİ’
Gezi’de de benzeri bir şey oldu. “Hadi yaptınız nazaranvinizi, artık herkes meskenine, artık, artık seçim zamanı” diye o seçimde de Türkiye toplumuna Ekmeleddin diye bir figür dayatıldı. O yüzden bu usul yeni değil. “Protestolar AKP’nin ekmeğine yağ sürüyor” diye efsane yaratıldı. Toplumsal medyada kıymetli bir sanatkarımız, “Dolabın kapağını biraz sert kapadım, umarım AKP’nin işine yaramamıştır” diye ironi yaptı. Hakikaten de bunun sonu nerede başlıyor? Provokasyon nedir? Yarın konferans yapmak da provokasyon tarifine girebilir. Bu toplumun en büyük sorunlarından biri bir arada hareket etme yeteneğinin olmaması. Seyahat, burada büyük bir tarihî ufuk açtı ancak artık bir daha unutuldu. birlikte hareket etme yeteneğini ortadan kaldırmak ve siyaseti seçimlere indirgemek istiyorlar. CHP’den paldır kültür “mitinglere başlıyoruz”’ diye davet yapıldı. Lakin seçim mitingleri. Yani toplumsal kıpırdanmalardan korkulduğu aşikâr. ‘Gösteriler, protestolar, muhalefetin kurgusunu bozacak, biz tedbir alalım’ tipi bir şey. Onların işi bu, bizim işimiz de bu oyunu bozmak. Biz sabırla elimizden geleni yapacağız. Çok vaktimiz yok. O yüzden de bu bir öbür alternatifi yaratmaya dönük çalışmalarımız, aylarca meçhul bir biçimde gitme bahtına sahip değil. Sonuçta bir doğrultuda anlaşanlar devam edecekler yollarına.
‘SEÇİMLERDEN İBARET OLMAYAN GÖRÜŞMELER YAPTIK, YAPIYORUZ’
Duvar Gazetesi’nden Serkan Alan’ın haberine bakılırsa, HDP’nin, üç partinin uzlaştığı çerçevenin birtakım başlıklarında çelişen tavra sahip olduğunu söyleyen Kemal Okuyan’a nazaran HDP’siz bir ittifak mümkün. Eski HDP Genel Lideri Selahattin Demirtaş’ın muhalefetle ortaklaşma daveti yaptığı yazısına ait, “Üslup olarak bizi rahatsız eden şeyler var” diyen Okuyan, “Sağcı karakteri epey kuvvetli kurulacak yeni bir iktidarın aksesuarı ve halka kabul ettirilmesine yardımcı olacak rol Türkiye solunu güç durumda bırakır” sözlerini kullandı.
Okuyan’la solda devam eden ittifak çalışmaları, döviz kurundaki yükselişin akabinde sokağa yansıyan reaksiyonlara karşı muhalefetin tavrı ve Cumhur İttifakı’nın içerisindeki tartışmaları konuştuk…
Sol, sosyalist partiler içindeki üçüncü ittifak çalışmaları kapsamında çeşitli görüşmeler yapıldı. Türkiye Komünist Partisi’nin pozisyonu nedir? Nasıl bir ittifak çerçevesi çiziyorsunuz?
Buna ‘üçüncü ittifak’ demek kuşkusuz mümkün. Türkiye’de şu anda bizim tertip cephesi dediğimiz cephede iki ittifak var. birebir vakitte, çalışmalarımıza ait bir isimlendirme konusu hiç gündemimize gelmedi. Biz seçimleri de içine alan fakat muhakkak seçimlerden ibaret olmayan, devrimci, işçi karakterli güç birliğinin oluşması için birtakım görüşmeler yaptık, yapıyoruz. Bunlar içerisinde EMEP ve SOL Parti’yle yaptığımız görüşmeler muhakkak bir noktaya geldi. çabucak hemen nihayete ermediği ve kesin bir sonuca ulaşmadığı için de açıklama yapmamıştık. Bu görüşmeler kamuoyunda duyuldu. Aslında üç parti öteki görüşmeler de yapıyor. Bunlar içerisinde EMEP, SOL Parti ve TKP’nin temasları aşikâr bir olgunluğa ulaştı. En azından içerik itibariyle anti-emperyalist, sınıf karakterli, laikliğe vurgu yapan bir çerçeve konusunda yol aldık. Üç parti içindeki farklılıklar bilinerek bu görüşmeler yürüdü, yürüyor.
‘NET BİR ÇERÇEVEYLE DAVET YAPILMALI’
“HDP, SOL Parti ve TİP’in bir ittifakta anlaştığı, EMEP ve TKP’nin de bu ittifaka dahil olabileceği” savını reddettiniz. Açıklamanızda, TKP, EMEP ve SOL Parti’yi işaret ederek, “Üç partinin yakın bir tarihte ortak bir açıklama yapabileceğini düşünüyoruz” dediniz. Bu yapılması planlanan ortak açıklamanın çatısına dair ne söylersiniz?
Bu üç parti nasıl bir siyasi tabana, çerçeveye oturması gerektiği konusunda anlaşıyor. Nihayetinde bir davet yapmayı düşünüyoruz. “Üç parti tek başına hareket ediyor” üzere bir kestirmecilik yok. elbette bu biçimde bir sonuç da ortaya çıkabilir. Bizim açımızdan çerçeve açık ve sade olmalı. Rastgele bir belirsizlik ortaya çıkmamalıdır. Öte taraftan bu bir toplumsal davettir. “Biz üç parti olarak bu biçimde bir çerçevede anlaştık ve davet yapıyoruz” denilebilir. daha sonrasında o davetin neleri kapsayacağını hayat gösterir. Sadece siyasi partilerden kelam etmiyorum, halkın toplumsal dinamiklerin yan yana gelmesini sağlamamız gerekiyor. En küçük bir tereddüde yer bırakmayacak biçimde hayli açık bir antiemperyalist vurgunun olduğu, bugünkü sömürü tertibini sorgulayan, eski parlamenter sisteme övgüler yağdırmayan net bir çerçeveyle davet yapılmalı, gayemiz budur.
‘ÜÇ PARTİ ORTASINDA KİMİ FARKLI NİYETLER OLDUĞU AÇIK’
Üç parti şu ana kadarki görüşmelerde prensipler itibariyle kırmızı çizgileri çizen bir misyon üstleniyor. Bunu diğerleri da yapabilir. Şu ana kadar geldiğimiz nokta bu. Üç parti içinde kimi farklı niyetler olduğu açık. Bu doğal zira üç farklı siyasi partiyiz. Şu ana kadar yapan ve hayli açık kelamlı bir diyalog geliştirdik. Önümüzdeki günlerde fazlaca da uzatmadan, o denli ya da bu biçimde kamuoyuna bir açıklama yapılacaktır.
‘TARİHSEL BİR DAVET HAZIRLAMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Solda bu biçimde bir ittifak için nasıl bir ortak telaffuz çatısı oluşturulmalı? Hudutlarınız var mı? var ise neler?
bu biçimde bir ön çalışma için birtakım partilerle yan yana geliyorsak bu bir tercihtir. Masada fazlaca fazla aktör olduğunda sonuca ulaşamıyoruz. Bu Türkiye solunda fazlaca evvelce beri yaygındır, bir bildiri bile kaleme alınamıyor. Fakat sırf bununla ilgili değil. Evvelce ÖDP olan SOL Parti ve EMEP ile geçmişte kotardığımız çalışmalar, çabalar var. Buraya kimi örneklerde Halkevleri de katılıyordu, bütün bunlar fazlaca pahalıydı. Ortak hareket etme kültürümüz var ve birbirimizin nerelerde korkusunun olduğunu, nelere değer verdiğini, ayrım noktalarımızı biliyoruz. Siyaset dinamik bir müddetçtir. Herkes birebir pozisyonda durmuyor fakat birbirimizi tanıyoruz. TKP’nin EMEP ve SOL Parti’yle bu süreci zorlamasının bu manada bir mantığı var. Lakin bir noktaya ulaştıktan daha sonra kırmızı çizgi unsurlarda olur. Evet bizim kendi tercihlerimiz var ancak nihayetinde seçim daha sonrasına da işaret eden tarihî bir davet hazırlamaya çalışıyoruz. Bu toplumsal ve siyasal bir davettir. “Bunun kapsamındayım ben” diyenlere ait TKP’nin kendi öznel tercihleri ya da öbür bir partinin tercihleri geçerli olmaz. Fakat biz uzlaştığımızı düşündüğümüz, üç partiyi de bağladığını düşündüğümüz prensiplerin sulandırılmasına, belirsizleştirilmesine kendi ismimize müsaade vermeyiz.
‘HDP, ÜÇ PARTİNİN UZLAŞTIĞI ÇERÇEVE KONUSUNDA, BİRTAKIM BAŞLIKLARDA ÇELİŞEN TAVRA SAHİP’
HDP, sizin de ortasında bulunduğunuz ittifak çalışmasında nerede duruyor? HDP’siz bir ittifak mümkün mü?
Öbür bir siyasi partinin bundan daha sonraki yaklaşımlarına ait bir kelam söylemek olmaz. Lakin epeyce net bir biçimde şunu söylemek istiyorum. HDP, TKP olarak önemsediğimiz, üç partinin de uzlaştığını düşündüğümüz çerçeve konusunda kimi başlıklarda çok meçhul, kimi başlıklarda da bunlarla çelişen bir tavra sahip. Bunların da saklı bir tarafı yok. Bu TKP’nin bir ithamı değil. Öznel bir yorum da değil. Siyaset her parti için, her güç için bir müdahaledir. Bir dönüştürücü süreçtir. Hem siyasi güçler, hem toplumsal güçler üzerinde. “Birilerini belirli bir noktaya getirelim”i kast etmiyorum. Örneğin Sayın Selahattin Demirtaş mektuplar yazıyor. O da bir müdahaledir. Bu müdahalenin kimi boyutlarından rahatsızlık duyduğumuzu da söylemek zorundayım. Ancak siyaset aslına bakarsanız bir müdahaledir ve her şeyi dönüştürmeye çalışırsınız.
HDP’SİZ BİR İTTİFFAK OLUR MU: OLUR
“HDP’siz bir ittifak olmaz” cinsinden bir değerlendirmenin hiç bir biçimde kesimi değiliz. esasen geçmişte HDP’yle ittifak yapmayan bir partiyiz. Diyelim ki bizim bir davetimiz var. Biz epeyce net ve sulandırılması netlik niçiniyle güç olan bir çerçeve çizdiğimiz vakit bu kimi kapsıyorsa onlarla yürünür. Öte yandan da şu andaki siyaset arenasında pazarlıklar yapılıyor. İttifakların görünen yüzü var görünmeyen yüzü var. Türkiye’de seçim ve -AKP giderse- daha sonrasında kurulacak hükümete dair birtakım çalışmalar yapılıyor. Unsurlarımızdan bir tanesi, bu pazarlıkların kesimi asla ve asla olmamak. Türkiye’de devrimci hareketi yeni bir onarım, yani bugünkü AKP’nin yarattığı tahribatı halk ismine değil tertip ismine onarmaya çalışan bir şeyin kesimi olmayız. Sistem bürokrasisinde yer tutmak, kurulacak bir hükümette aksesuar olmak üzere şeyler TKP’nin kesimi olabileceği şeyler değil. Bir davet yapılırken dışarıda bırakılanlar tartışılmaz, dışarıda bırakılma üzerine bir şey yapılmaz. Bu yalnızca nezaket niçiniyle değil. Zira biz topluma seslenmeye çalışıyoruz. ötürüsıyla biz prensiplerimizi ortaya koyarız. Örneğin TKP bir örgütlenme atağı yaptığı vakit, “Beyaz derililer gelmesin, siyah saçlılar gelmesin” üzere bir davet yapamaz. TKP’nin programını savunuyorum diyen, geçmişsinde halka karşı kabahat işlemiş olmayan herkes TKP’ye başvurabilir. Artık de biz ittifak ya da işbirliğinden kelam ediyoruz. Bu işbirliği peşin reddiyelerle değil olumlu prensiplerle hareket etmek zorundadır. Biz çabucak hemen o unsurları ilan etmedik, çalışıyoruz. Şu olur mu bu olmaz mı sorusu hem bu çeşit bir müddetç için yanlışsız değil tıpkı vakitte erken. “HDP’siz bir ittifak olur mu” diye sordunuz. Olur doğal ki.
DEMİRTAŞ’IN YAZISI: ÜSLUP OLARAK BİZİ RAHATSIZ EDEN ŞEYLER VAR
Eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’ın bildirileri üzerine rahatsızlığınız olduğunu söz ettiniz. Demirtaş geçtiğimiz günlerde muhalefete yönelik “ortaklaşma” daveti yaptı. Bu rahatsızlığınızı açabilir misiniz?
Son devirde Demirtaş birden çok yazı kaleme aldı. Bunlardan en sonuncularından biri Kozmik Gazetesi’nde yayınlandı. “Ben Türkiye soluna cezaevinden ders vermek niyetinde değilim ama” ile başlayarak kimi sorular yöneltti. Üslup olarak bizi rahatsız eden şeyler var. niye var? Öz gerçek sol üzere kavramlar geçiyor. “Beni de solcu görmüyorlar” falan diye. Türkiye’de kimin solcu olduğu kimin diğer bir müddetçte olduğu üzere durumlar ithamlarla, yaftalarla değil ömrün gerçekliğinde ortaya çıkar. Türkiye Komünist Partisi için geçmişte kimin ne söylemiş olduğini ortaya döksek, bize nezaket ziyaretinde dahi bulunamazlar. Bunları bu türlü gündeme getirmenin bence manası yok. Fakat asıl içerikle ilgili olarak, mesela “Türkiye solu birleşse, kendi kümesini kursa, kurulacak yeni hükümette bürokraside yer tutsa” üzere telaffuzlar var. Bu telaffuz az evvel söylemiş olduğim tehlikeli olan, yani Türkiye solunu bir günahın ortağı yapma tehlikesini barındırıyor. Bu emelle yazılmıştır demiyorum lakin objektif olarak buna hizmet eder. Sağcı karakteri hayli kuvvetli kurulacak yeni bir iktidarın aksesuarı ve halka kabul ettirilmesine yardımcı olacak rol Türkiye solunu sıkıntı durumda bırakır.
‘TÜRKİYE TARİHİNDE SOL VİCDANDIR, HER ŞEY OY DEĞİLDİR’
Şu fazlaca kritik. Kendimiz ismine konuşayım. TKP, Türkiye’de sosyalist hareketin bağımsız, diğer büyük güçlere sığınmadan, onların gölgesinden kurtularak ayağa kalkması gerektiğini düşünüyor. Bunun Türkiye’deki siyasi ve ideolojik istikrarları baştan aşağıya değiştireceğini söylüyor. Bunun önünde daima engellemeye dönük bir faaliyet var. Bu alışılmış ki bizi rahatsız ediyor, biz tedbirimizi alıyoruz. Türkiye’de solun içine dönük ideolojik ve siyasi müdahalelerin bir kısmı pek yıkıcı. Sol ne vakit bağımsız bir kimlikle hareket etmeye kalksa ya küçümseniyor ya da ‘Sizin oyunuz kaç, gücünüz ne’ deniliyor. Oy hesabı yapılıyorsa Türkiye solu kendi başına bırakılsın. Yani epey net söylüyorum. Türkiye solu ne olursa olsun her vakit bir yüktür. Türkiye solunun yardımı olmadan, vaktinde Ergenekon operasyonlarının kazığı atılamadı. Türkiye solunun bir kısmının yardımını aldı AKP. ‘Yetmez lakin evet’te de benzeri bir şey oldu. Türkiye tarihinde sol, vicdandır, akıldır. O yüzden de her şey oy değildir. Öbür güçlerin gölgesine girerek o vicdan ve aklımızı yitiriyoruz. Türkiye’de bu iktidarın gitmesi gerekiyor. Bu vazifesi yerine getirecek, bir yandan da Türkiye’de personel sınıfını, işçi halkın muhtaçlığını karşılayacak bir tavır alınması gerekiyor. Biz burada parti olarak sorumlu davrandığımızı, sekterlikten uzak bir tavır aldığımızı düşünüyoruz. Ancak unsurlarımızı bir kenara koymaya niyetimiz hakikaten de yok.
‘AKP’NİN YÖNETME VE OYUN KURMA HÜNERİ ORTADAN KALKTI’
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemindeki yüzde 50+1’in Cumhur İttifakı’nın AK Parti kanadında “sorun” olarak görüldüğü kamuoyuna yansıdı. Cumhur İttifakı’nda bir kriz olduğunu düşünüyor musunuz? Bundan kaynaklı bir erken seçim bekliyor musunuz?
Cumhur İttifakı’nda kriz olmaması imkânsız. Bir ülkede siyasi ve ekonomik olarak bir çalkantı, kriz var ise iktidar zayıflamaya, dağılmaya başlar. Aslında bu dağılma epeyce evvelde başladı. 2012’den itibaren iktidar bloğu, daima bir iç kayıp yaşıyor. Yani cemaat, Fethullah sorunu de bunun bir kesimi. ötürüsıyla iktidar bloğunda daima eksilmeler var. İçinden iki tane parti çıktı. Aslında MHP’den kopan İYİP’i de kattığımızda üç parti çıktı. DEVA var, Gelecek var. Artık bir de bunun haricinde AKP’nin yönetme mahareti, oyun kurma hüneri ortadan kalktı. AKP’yi avantajlı kılan Erdoğan’ın oyun kurma yeteneği. Fakat uzun bir müddetdir oyun kuramıyor. Denemeler yapıyor ve o denemeler etkisiz oluyor ya da yanlış oluyor. ötürüsıyla bir kriz kuşkusuz var. Üstelik iktisattaki son gelişmelerin iktidar cephesinde tepetaklak bir dağılmaya yol açma mümkünlüğü var. Bugün hayli büyük toplumsal reaksiyonlar ortaya çıkmamış olabilir fakat sokaktaki beşerler şaşkın. Akaryakıta iki gün üst üste büyük artırımlar yapıldı. Bu sürdürülemez. ötürüsıyla doğal ki epey önemli bir kriz var. MHP, MHP deniliyor. MHP, “Ben burada batacağıma, kurtulayım” da diyebilir. Bel bağlamak açısından söylemiyorum ne halleri var ise görsünler fakat, bu çeşit gelişmeler yaşanabilir.
‘DÜNYADA BU TÜRLÜ BİR MUHALEFET ÇEŞİDİ YOK’
Döviz kurundaki yükselişin akabinde Ankara ve İstanbul başta olmak üzere epey sayıda vilayette, vatandaşlar sokağa çıktı. TKP de sokağa çıkan, hükümete “istifa” davetinde bulunan partiler içindeydı. Ama kimi muhalefet partilerinin temsilcileri sokağa çıkılmaması daveti yaptı. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu hayli enteresan. Dünyada bu biçimde bir muhalefet tipi yok. Biz daima eleştiriyoruz ‘düzen muhalefeti’ diye. Yani nizam muhalefeti bile dünyada protesto eder. Gücünü biraz da sokakta gösterir. Muhalefet erken seçim daveti yapıyor. Erken seçim davetini dillendirmenin bile yollarından biridir bu. Burada Gezi’den beri gözlemlediğimiz bir olgu var. Türkiye’de muhalefet, bizim ‘düzen muhalefeti’ dediğimiz şey onun da sol üzerinde en çok gölgesi olan Cumhuriyet Halk Partisi, ısrarlı bir biçimde toplumsal dinamiklerle hükümetin zayıflamasını istemiyor. Yani bu da bir sermaye aklı.
‘TOPLUMSAL KIPIRDANMALARDAN KORKULDUĞU BELLİ’
Gezi’de de benzeri bir şey oldu. “Hadi yaptınız nazaranvinizi, artık herkes meskenine, artık, artık seçim zamanı” diye o seçimde de Türkiye toplumuna Ekmeleddin diye bir figür dayatıldı. O yüzden bu usul yeni değil. “Protestolar AKP’nin ekmeğine yağ sürüyor” diye efsane yaratıldı. Toplumsal medyada kıymetli bir sanatkarımız, “Dolabın kapağını biraz sert kapadım, umarım AKP’nin işine yaramamıştır” diye ironi yaptı. Hakikaten de bunun sonu nerede başlıyor? Provokasyon nedir? Yarın konferans yapmak da provokasyon tarifine girebilir. Bu toplumun en büyük sorunlarından biri bir arada hareket etme yeteneğinin olmaması. Seyahat, burada büyük bir tarihî ufuk açtı ancak artık bir daha unutuldu. birlikte hareket etme yeteneğini ortadan kaldırmak ve siyaseti seçimlere indirgemek istiyorlar. CHP’den paldır kültür “mitinglere başlıyoruz”’ diye davet yapıldı. Lakin seçim mitingleri. Yani toplumsal kıpırdanmalardan korkulduğu aşikâr. ‘Gösteriler, protestolar, muhalefetin kurgusunu bozacak, biz tedbir alalım’ tipi bir şey. Onların işi bu, bizim işimiz de bu oyunu bozmak. Biz sabırla elimizden geleni yapacağız. Çok vaktimiz yok. O yüzden de bu bir öbür alternatifi yaratmaya dönük çalışmalarımız, aylarca meçhul bir biçimde gitme bahtına sahip değil. Sonuçta bir doğrultuda anlaşanlar devam edecekler yollarına.