kunteper
Member
ANKARA- Ekonomik problemler her geçen gün artarken AK Parti 2023 seçimleri öncesi “dar gelirli vatandaşları rahatlatacak” çeşitli adımlar atmaya hazırlanıyor. Taban fiyatta enflasyon oranının üzerinde artış, emeklilikte yaşa takılanların (EYT) talepleri ve memurların uzun müddettir beklediği 3 bin 600 ek gösterge üzerinde çalışma yapıldığı söz ediliyor. Son olarak da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, elektrik faturalarındaki TRT hissesi ile güç fonu kesintilerini kaldırma sonucu aldıklarını deklare etti.
Pekala, AK Parti’nin iktisada dönük bu adımları ne manaya geliyor? Alanda bir karşılığı olur mu?
Muhalefete nazaran; bu atılımlar kronikleşmiş ekonomik problemlere uzun vadede tahlil üretmeyeceği üzere, seçim yatırımı olarak da yetersiz.
‘AMAÇ ŞİKAYETLERİ GERİ PÜSKÜRTMEK’
CHP İstanbul Milletvekili, Plan ve Bütçe Komitesi üyesi Mehmet Bekaroğlu, AK Parti’nin iktisat siyasetlerinin daha hayli rant oluşturma, paylaşma, neoriberal birikim ve dağıtım üzerine heyeti olduğunu söylerken, bu siyasetlerin ana çizgilerini değiştirmenin de mümkün olmadığını kaydetti.
İktidarın, son devirdeki söylemlerinde çoğunlukla yer alan ekonomik adımların ‘sahada tesirli olmayacağı’ görüşünü savunan Bekaroğlu, “AK Parti hükümeti halktan hala yüzde 66 oranında dolaylı vergi alıyor. Öncelikle bu biçimde bir sistemi değiştirmeden iktisatta büyük ıslahatlar yapmak kelam konusu değil. AK Parti, alandan iktisatla ilgili gelen baskılar, pahalılık, geçim sorunu ve giderek artan fakirleşme şikâyetlerini geri püskürtmek için ekonomik ataklar yapıyor. ‘Yaparsa bir daha AK Parti yapar’ algısı yaratmaya çalışıyor” dedi.
‘2022’DE HAYATA GEÇİRİLMESİ ÇOK ZOR’
Hükümetin, bilhassa emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile 3 bin 600 ek gösterge vaatlerinin 2022 yılı içerisinde hayata geçirilmesinin güç olduğunu kaydeden CHP’li Bekaroğlu, Meclis’te görüşmeleri süren 2022 bütçesini işaret etti ve şu biçimde konuştu: “Şu anda görüşmelerini yaptığımız 2022 bütçesinde tüm bunların yapılabilmesi için ayrılmış bir kaynak yok. Bunları lakin 2022’de düzenleyerek 2023’te geçerli olmak üzere hayata geçirmek için adımlar atılabilir. Bu vaatlerin bütçede karşılığı yok. Büsbütün göz boyama, göstermelik, seçime yönelik bir atak.”
‘İKTİDAR İÇİN EKONOMİK DATALAR, ERKEN SEÇİM YAPMAYA UYGUN DEĞİL’
Mehmet Bekaroğlu, kamuoyunun gündemine giren erken seçim tartışmalarının da yersiz olduğu görüşünde: “AK Parti’nin erken seçim için ekonomik sıkıntıları çözecek vakti yok. Ekonomik bilgiler, erken seçim yapmaya uygun değil. Ekonomik düzgünleşme noktasında eksik olan en kıymetli şart ‘güven.’ AK Parti, geniş kitlelerde itimat tesis edebilmek için ekonomik ıslahat ve İnsan Hakları Hareket Planı deklare etti. AK Parti’nin artık bir daha itimat tesis edecek bir argümanı kalmadı. Erdoğan da bunu anladığı için muhalefeti kaos içine çekmeye çalışacak. Son olarak DÜZGÜN Parti’deki Lütfü Türkkan krizinde de bunu gördük. Türkiye iktisadı fazlaca makûs bir durumdadır ve uygunlaşması için aşikâr bir müddetye gereksinim var. En temel sorun inanç.”
‘EKONOMİK SORUNLARIN’ ÇÖZÜLMESİ, SİYASAL İKLİMİN DEĞİŞMESİYLE MÜMKÜN’
UYGUN Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu’na göre de ‘ekonomik sorunların’ çözülmesi, siyasal iklimin değişmesiyle mümkün. AK Parti iktidarı devrinde satın alma gücünün epeyce önemli aşındığını kaydeden Tatlıoğlu ekonomik tabloyla ilgili şu dataları paylaştı: “AK Parti devrinde döviz yüzde 156 artmış, elektrik meblağları yüzde 138 artmış, memura orta kesitin artırımı yüzde 60 artmış. ötürüsıyla epeyce önemli bir satın alma gücü aşınması var. 2018’de 500 dolar civarında olan taban fiyat, 300 dolara düştü. İktidarın, 2018 yılında 3 bin 600 ek gösterge ve EYT ile ilgili taahhütleri var. Bu üç buçuk yıllık süreçte bilhassa orta ve alt gelir kümesinin satın alma gücü epeyce düştü. Olağan enflasyon bu vakitte yüzde 70 arttı fakat mutfak enflasyonunda yüzde 138 üzere bir artış var.”
‘EKONOMİK REFORM’ İSMİ ALTINDA SEÇİM YATIRIMI’
AK Parti’ye karşı toplumda hayli önemli protesto olduğunu, bu itirazları geri püskürtebilmek için ‘ekonomik reform’ ismi altında seçim yatırımı yapılmak istendiğini tabir eden Tatlıoğlu şu biçimde devam etti: “Tüm bunların gölgesinde AK Parti, artık kendini topluma anlatmakta ve sokakta yürümekte zorlanıyor. Daha evvel AK Partili milletvekillerini şaşaa ile karşılayanlar, artık kapılarını açmıyor. Tüm bunlar karşısında seçim periyodunun de yaklaşmasıyla ‘ekonomik açılım’ kozunu kullanıyorlar. Bunlar yalnızca seçime yönelik çalışmalar… bir daha bir umut kıssası yaratmaya çalışıyorlar. Bugün taban fiyata verilecek artırım, altı ay daha sonra enflasyonla geri alınacak, daha da yoksulluk sürecine girilecek. 2021’in başında Sayın Erdoğan, büyük bir şaşaayla ekonomik paket deklare etti. Bütün bunlar hiç bir karşılık bulmadı; zira mevcut iktidara inanç kırıldı. Artık yerine getirilmeyen vaatlerin toplumda bir alıcısı kalmadı.”
Tatlıoğlu, iktidarın erken seçim için önemli bir yol haritalarının bulunmadığını, lakin muhalefetin seçime hazır olduğunu da kaydetti.
‘İKTİDARIN EKONOMİK DÜZGÜNLEŞME ATAĞI 6-8 AY ORTASI SÜRDÜRÜLEBİLİR’
AK Parti’nin Merkez Bankası idaresinde değişiklikler ve faiz indirimi siyasetiyle kulvar değiştirdiğini söyleyen HDP İstanbul Milletvekili, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu üyesi Erol Katırcıoğlu ise “AK Parti, gerçek bir kulvardan, klasik olmayan, radikal bir kulvara geçti” dedi.
İktidarın son devirdeki ekonomik telaffuzları ve yaşanan gelişmeler ile yeni bir büyüme patikası oluşturmaya çalıştığını anlatan Katırcıoğlu, şunları söylemiş oldu: “Faizlerin düşürülmesi ve TL’nin zayıflamasıyla bir arada ihracatın artması, ithalatın pahalılaşması lakin pahalılaşan ithalatı ikame edecek yatırımlar için Merkez Bankası’nın reeskont krediler için 30 milyar dolarlık bir kaynak ayırdığını açıklaması, yeni bir büyüme patikası yaratmaya çalıştıklarını gösteriyor. Bu büyüme patikasının uzun müddet sürdürülmesi mümkün değil; fakat kısa vadede bu siyasetlerin bir karşılığı olabilir. Bu siyasetle ihracatın artmasını ve ithalatı ikame edecek yatırımlara takviye vererek buradan bir hikaye sağlamayı hedefliyorlar. Bunun kararında da kısa vadeli enflasyonda bir değişme trendi yakalanabilir. Bu durum da ekonomik düzgünleşme en çok 6-8 ay ortası sürdürülebilir.”
Katırcıoğlu, AK Parti’nin son devirdeki ekonomik adımlarına bakıldığında ‘bir erken seçim’ sinyali verildiğine de dikkat çekiyor. Erken seçimin 2022’in sonbaharında olmasının olası olduğunu kaydeden Katırcıoğlu, “Yani bu ekonomik adımlar seçimlere yönelik olarak kıymetlendirilebilir. Bu politik kulvar değişikliğinin seçimleri işaret ettiğini düşünüyorum” dedi.
‘MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞI SAĞLANMALI’
Türkiye’de ekonomik güzelleşmenin sağlanması için evvela Merkez Bankası’nın bağımsız olması gerektiğine vurgu yapan Katırcıoğlu, şu tekliflerde bulundu:
“Yabancı sermaye gereksinimimiz var ve o gelmeden sorun çözülemiyor, kurlar yükseliyor. ötürüsıyla da girdi maliyetleriniz artıyor. Tüm bunlar çerçeve yapılarak bakıldığında kısa vadede yapılması gerekenin ülkeye yabancı sermaye girişini hızlandırmak olduğunu görüyoruz. Orta vadede ise bu ülkenin yapısal problemlerinden en kıymetlisi ithalata bağımlı üretim yapısının değişmesi. Önümüzdeki devirde hakikaten de makul şartlar altında ithal ikamesi sağlayacak içerde yatırımlar yapmaya yönelmek lazım.”
Pekala, AK Parti’nin iktisada dönük bu adımları ne manaya geliyor? Alanda bir karşılığı olur mu?
Muhalefete nazaran; bu atılımlar kronikleşmiş ekonomik problemlere uzun vadede tahlil üretmeyeceği üzere, seçim yatırımı olarak da yetersiz.
‘AMAÇ ŞİKAYETLERİ GERİ PÜSKÜRTMEK’
CHP İstanbul Milletvekili, Plan ve Bütçe Komitesi üyesi Mehmet Bekaroğlu, AK Parti’nin iktisat siyasetlerinin daha hayli rant oluşturma, paylaşma, neoriberal birikim ve dağıtım üzerine heyeti olduğunu söylerken, bu siyasetlerin ana çizgilerini değiştirmenin de mümkün olmadığını kaydetti.
İktidarın, son devirdeki söylemlerinde çoğunlukla yer alan ekonomik adımların ‘sahada tesirli olmayacağı’ görüşünü savunan Bekaroğlu, “AK Parti hükümeti halktan hala yüzde 66 oranında dolaylı vergi alıyor. Öncelikle bu biçimde bir sistemi değiştirmeden iktisatta büyük ıslahatlar yapmak kelam konusu değil. AK Parti, alandan iktisatla ilgili gelen baskılar, pahalılık, geçim sorunu ve giderek artan fakirleşme şikâyetlerini geri püskürtmek için ekonomik ataklar yapıyor. ‘Yaparsa bir daha AK Parti yapar’ algısı yaratmaya çalışıyor” dedi.
‘2022’DE HAYATA GEÇİRİLMESİ ÇOK ZOR’
Hükümetin, bilhassa emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile 3 bin 600 ek gösterge vaatlerinin 2022 yılı içerisinde hayata geçirilmesinin güç olduğunu kaydeden CHP’li Bekaroğlu, Meclis’te görüşmeleri süren 2022 bütçesini işaret etti ve şu biçimde konuştu: “Şu anda görüşmelerini yaptığımız 2022 bütçesinde tüm bunların yapılabilmesi için ayrılmış bir kaynak yok. Bunları lakin 2022’de düzenleyerek 2023’te geçerli olmak üzere hayata geçirmek için adımlar atılabilir. Bu vaatlerin bütçede karşılığı yok. Büsbütün göz boyama, göstermelik, seçime yönelik bir atak.”
‘İKTİDAR İÇİN EKONOMİK DATALAR, ERKEN SEÇİM YAPMAYA UYGUN DEĞİL’
Mehmet Bekaroğlu, kamuoyunun gündemine giren erken seçim tartışmalarının da yersiz olduğu görüşünde: “AK Parti’nin erken seçim için ekonomik sıkıntıları çözecek vakti yok. Ekonomik bilgiler, erken seçim yapmaya uygun değil. Ekonomik düzgünleşme noktasında eksik olan en kıymetli şart ‘güven.’ AK Parti, geniş kitlelerde itimat tesis edebilmek için ekonomik ıslahat ve İnsan Hakları Hareket Planı deklare etti. AK Parti’nin artık bir daha itimat tesis edecek bir argümanı kalmadı. Erdoğan da bunu anladığı için muhalefeti kaos içine çekmeye çalışacak. Son olarak DÜZGÜN Parti’deki Lütfü Türkkan krizinde de bunu gördük. Türkiye iktisadı fazlaca makûs bir durumdadır ve uygunlaşması için aşikâr bir müddetye gereksinim var. En temel sorun inanç.”
‘EKONOMİK SORUNLARIN’ ÇÖZÜLMESİ, SİYASAL İKLİMİN DEĞİŞMESİYLE MÜMKÜN’
UYGUN Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu’na göre de ‘ekonomik sorunların’ çözülmesi, siyasal iklimin değişmesiyle mümkün. AK Parti iktidarı devrinde satın alma gücünün epeyce önemli aşındığını kaydeden Tatlıoğlu ekonomik tabloyla ilgili şu dataları paylaştı: “AK Parti devrinde döviz yüzde 156 artmış, elektrik meblağları yüzde 138 artmış, memura orta kesitin artırımı yüzde 60 artmış. ötürüsıyla epeyce önemli bir satın alma gücü aşınması var. 2018’de 500 dolar civarında olan taban fiyat, 300 dolara düştü. İktidarın, 2018 yılında 3 bin 600 ek gösterge ve EYT ile ilgili taahhütleri var. Bu üç buçuk yıllık süreçte bilhassa orta ve alt gelir kümesinin satın alma gücü epeyce düştü. Olağan enflasyon bu vakitte yüzde 70 arttı fakat mutfak enflasyonunda yüzde 138 üzere bir artış var.”
‘EKONOMİK REFORM’ İSMİ ALTINDA SEÇİM YATIRIMI’
AK Parti’ye karşı toplumda hayli önemli protesto olduğunu, bu itirazları geri püskürtebilmek için ‘ekonomik reform’ ismi altında seçim yatırımı yapılmak istendiğini tabir eden Tatlıoğlu şu biçimde devam etti: “Tüm bunların gölgesinde AK Parti, artık kendini topluma anlatmakta ve sokakta yürümekte zorlanıyor. Daha evvel AK Partili milletvekillerini şaşaa ile karşılayanlar, artık kapılarını açmıyor. Tüm bunlar karşısında seçim periyodunun de yaklaşmasıyla ‘ekonomik açılım’ kozunu kullanıyorlar. Bunlar yalnızca seçime yönelik çalışmalar… bir daha bir umut kıssası yaratmaya çalışıyorlar. Bugün taban fiyata verilecek artırım, altı ay daha sonra enflasyonla geri alınacak, daha da yoksulluk sürecine girilecek. 2021’in başında Sayın Erdoğan, büyük bir şaşaayla ekonomik paket deklare etti. Bütün bunlar hiç bir karşılık bulmadı; zira mevcut iktidara inanç kırıldı. Artık yerine getirilmeyen vaatlerin toplumda bir alıcısı kalmadı.”
Tatlıoğlu, iktidarın erken seçim için önemli bir yol haritalarının bulunmadığını, lakin muhalefetin seçime hazır olduğunu da kaydetti.
‘İKTİDARIN EKONOMİK DÜZGÜNLEŞME ATAĞI 6-8 AY ORTASI SÜRDÜRÜLEBİLİR’
AK Parti’nin Merkez Bankası idaresinde değişiklikler ve faiz indirimi siyasetiyle kulvar değiştirdiğini söyleyen HDP İstanbul Milletvekili, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu üyesi Erol Katırcıoğlu ise “AK Parti, gerçek bir kulvardan, klasik olmayan, radikal bir kulvara geçti” dedi.
İktidarın son devirdeki ekonomik telaffuzları ve yaşanan gelişmeler ile yeni bir büyüme patikası oluşturmaya çalıştığını anlatan Katırcıoğlu, şunları söylemiş oldu: “Faizlerin düşürülmesi ve TL’nin zayıflamasıyla bir arada ihracatın artması, ithalatın pahalılaşması lakin pahalılaşan ithalatı ikame edecek yatırımlar için Merkez Bankası’nın reeskont krediler için 30 milyar dolarlık bir kaynak ayırdığını açıklaması, yeni bir büyüme patikası yaratmaya çalıştıklarını gösteriyor. Bu büyüme patikasının uzun müddet sürdürülmesi mümkün değil; fakat kısa vadede bu siyasetlerin bir karşılığı olabilir. Bu siyasetle ihracatın artmasını ve ithalatı ikame edecek yatırımlara takviye vererek buradan bir hikaye sağlamayı hedefliyorlar. Bunun kararında da kısa vadeli enflasyonda bir değişme trendi yakalanabilir. Bu durum da ekonomik düzgünleşme en çok 6-8 ay ortası sürdürülebilir.”
Katırcıoğlu, AK Parti’nin son devirdeki ekonomik adımlarına bakıldığında ‘bir erken seçim’ sinyali verildiğine de dikkat çekiyor. Erken seçimin 2022’in sonbaharında olmasının olası olduğunu kaydeden Katırcıoğlu, “Yani bu ekonomik adımlar seçimlere yönelik olarak kıymetlendirilebilir. Bu politik kulvar değişikliğinin seçimleri işaret ettiğini düşünüyorum” dedi.
‘MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞI SAĞLANMALI’
Türkiye’de ekonomik güzelleşmenin sağlanması için evvela Merkez Bankası’nın bağımsız olması gerektiğine vurgu yapan Katırcıoğlu, şu tekliflerde bulundu:
“Yabancı sermaye gereksinimimiz var ve o gelmeden sorun çözülemiyor, kurlar yükseliyor. ötürüsıyla da girdi maliyetleriniz artıyor. Tüm bunlar çerçeve yapılarak bakıldığında kısa vadede yapılması gerekenin ülkeye yabancı sermaye girişini hızlandırmak olduğunu görüyoruz. Orta vadede ise bu ülkenin yapısal problemlerinden en kıymetlisi ithalata bağımlı üretim yapısının değişmesi. Önümüzdeki devirde hakikaten de makul şartlar altında ithal ikamesi sağlayacak içerde yatırımlar yapmaya yönelmek lazım.”