Sırtüstü yatmak yatay olarak ayağa kalkmaktır!

Venole

Active member
Sırtüstü yatmak yatay olarak ayağa kalkmaktır! Yavaş bir hayat üslubunu seçmeye hakkım var. Topluma ziyan verecek bir şey yapmadım. Bir atölyede günde 12 saat çalışmak zorunda mıyız, bu adalet mi?” dedi…

5 yıl evvel bir fabrika çalışanı olarak çalışıyordu, ‘hiç bir şey’ yapmamaktan büyük keyif aldığını fark edince işini bıraktı, bisikletle 2 bin kilometrelik bir seyahate çıktı. Günlük çeşitli işler yaparak ayda yaklaşık 500 lira kazandı. Bu yeni hayat stilini ‘yatış hareketi’ olarak isimlendirdi. Karanlık bir odada, yatağında sırtüstü uzanırken çektiği fotoğrafı ‘yatmak adalettir’ etiketiyle toplumsal medyada paylaşınca, bu gönderisi viral oldu. Giderek daha fazla genç bu karşı kültürü benimsedi ve bu akım bir çığ üzere büyümeye devam ediyor.


Çin’de Luo Huazhong’un daha sonradan sansürlenen bir blog yazısıyla Nisan ayında başlayan ‘tang ping (Çincede düz yatmak/ sırtüstü yatmak manasına geliyor)’ hareketi hükümete meydan okuyor. Yüzbinlerce gencin katıldığı bu hareket mesken, araba sahibi olmaktan kaçınmayı, çocuk sahibi olmamayı, Çin’de birfazlaca patronun beklediği ve ‘969’ olarak tanımlanan, haftanın 6 günü sabah 9’dan akşam 9’a kadar devam eden mesai sistemini reddediyor. Çin, dünyada en çok milyarderin yaşadığı ikinci ülke olsa da ülkede aylık geliri 154 dolardan az olan 600 milyon kişi yaşıyor. Bu gelir uçurumu gençler içindeki öfkeyi artırıyor.

‘TANG PİNG’ ÜLKENİN EMELLERİNE HAKARET OLARAK ALGILANIYOR

Çin’de bir jenerasyon evvel muvaffakiyete giden tek yok; evlenmek, çocuk sahibi olmak, bir konut satın almak ve hayli çalışmaktı. Artık Çinli gençler ebeveynlerinden ‘daha iyisini’ yapamayan birinci jenerasyon olma telaşı taşıyor ve kendilerine dayatılan hayat biçimini reddediyor. ‘Sırtüstü yatma’ hareketi daha fazla para kazanmak, toplumsal statü elde etmek için insanüstü bir gayret göstermek yerine sıradan, taban bir hayatı tercih etme halinde özetlenebilecek bir ideoloji. şahsi eforlarla değiştirilemeyecek bir adaletsizliğe karşı sessiz bir protesto olan ‘tang ping’ Çin’in kapitalist makinesinde bir dişli olmayı reddedenlerin tutunduğu bir ideoloji. Lakin giderek daha fazla gencin katıldığı ‘tang ping’ akımı hükümet tarafınca ülkenin emellerine hakaret olarak görülüyor.

Çin Komünist Partisi, 72 yıllık iktidarı boyunca protestoları bastırma konusunda büyük bir muvaffakiyet gösterdi. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri de demokrasi yanlısı aktivistlerin 1989 yılında Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda başlatmış olduğu, daha sonrasında bir epey kente yayılan ve günlerce devam eden gösterilerdi. Daha fazla özgürlük, ekonomik ıslahatlar, insan hakları talebiyle başlayan protestolarda tahminen 10 bine yakın kişi hayatını kaybetti.

Son 40 yılda da Çin Komünist Partisi vatandaşlarına “Biz hayat standartlarını yükseltmeye devam edeceğiz, siz de bizim belirlediğimiz hizadan çıkmayacaksınız” yaklaşımını bir mukavele olarak sunuyordu.

Çin Devlet Lideri Şi Cinping 2012 yılında bu yaklaşımı ‘Çin Rüyası’ olarak isimlendirmişti. Görünen o ki, gençler bu hayalden vazgeçmeye kararlı. Sessiz bir başkaldırı olan ‘tang ping’ bastırılması biraz daha güç olan yeni bir direniş biçimi. Çin Komünist Partisi yeni ideolojiyi çevrimiçi paylaşan yüzbinlerce kişiyi radarına alsa da, gönderilerini sansürlese de ülkede giderek artan ‘servet açığı’ bu hareketi engellemeyi güçleştiriyor. Hükümet bu eğilimden endişeli! Daha geniş çapta devam ederse, yavaşlayan bir iktisat ve giderek yaşlanan bir nüfusla gayret eden bir ülke için tehdit olabileceğinden korkuyorlar. Mayıs ayında nüfus artışını hızlandırmak maksadıyla çiftlerin üç çocuk sahibi bulunmasına müsaade verileceğinin deklare ettiğını da hatırlayalım.

Biroldukca genç için bu ideoloji, otoriter ülkedeki uzun çalışma saatleri, süratle artan konut meblağları, çocuk yetiştirme maliyetleri, iş bulmadaki rekabet karşısında savaşabilmenin tek yolu. Konsept evlenmemek, iş ve mesken sahibi olmamak, mümkün olduğunca az tüketmek… Bu akımın takipçileri evvelki nesillerin hayli çalışırlarsa başarılı olma talihlerinin yüksek olduğu fikrini gerçekçi bulmuyor. Rekabetin kısırdöngüsünde hapsolmayı reddediyorlar.

Hükümet medyası ve yetkililerden gelen tenkitlere karşın genç Çinliler çağdaş hayatın baskısına bir reaksiyon olarak pasif direnişe devam ediyor. Medya gençleri bu fikirden vazgeçmeye çağırdı. “Yeni jenerasyon sırtüstü yatmayı değil, fazlaca çalışmayı seçen bir nesildir” görüşü empoze edilmeye çalışıldı. Pandemide saatler boyunca çalışıp uğraş eden tıp çalışanları örnek gösterildi fakat pek de başarılı olamadılar.

BİR LOKMA, BİR HIRKA

Viral olan bir şiir ise adeta bu akımın manifestosu: “Sırtüstü yatmak boyun eğmemektir. Sırtüstü yatmak diz çökmemektir. Sırtüstü yatmak, yatay olarak ayağa kalkmaktır. Sırtüstü yatmak, düz bir omurgadır.”

Minimalist bir hayatı seçen gençler, tang ping’i olumlu bir hayat biçimi olarak tanımlıyor. Daha yavaş tempoda yaşayarak ömrün özünü deneyimlediklerine, içsel varlıklarını zenginleştirdiklerine inanıyorlar. Yalnızca hayatlarını sıradançe sürdürebilecek kadar para kazanmayı kâfi buluyorlar. Bu akımı tasavvuftaki ‘bir lokma, bir hırka’ ideolojisine benzetmek de mümkün!

Oxford Üniversitesi’nde toplumsal antropoloji profesörü olan ve Çin toplumu ile ilgili çalışmalarıyla tanınan Xiang Biao, gençlerin hissettiği çok baskının ve verilen kelamların tutulmamasının bu akımı başlatmış olduğunı, insanların hayatın manasının daha fazla para kazanmak olmadığına inandığını söyleyerek ‘tang ping’ külçeşidini bir dönüm noktası olarak nitelendiriyor.

şüphesiz Çin’de başlayan bu akım siyasi bir hareket değil ve büyük bir olasılıkla da asla olmayacak. Hükümeti asıl endişelendiren gençlerin bu fikirle tabir etmeye çalıştığı derin hoşnutsuzluk. Sonu olmayan bir yarışa girmek istemeyen bir jenerasyon tek parti idaresinin dayandığı hayat biçimini baltalayabilir. Üstelik her ne kadar bu ideolojinin internet üzerinden yayılmasını sansürle engellemeye çalışsalar da bu pasif direnişe karşı koymak o kadar da kolay değil.

Tang Ping; acımasız rekabet şartları, ekonomik resesyon ve pandeminin de tesiriyle öteki ülkelerdeki genç jenerasyonlarda görülen ümitsizlik havasıyla paralellik gösteriyor. Birtakım analistlere göre bu ideoloji yakın vakitte birfazlaca ülkede yaygınlaşabilir.

BEŞERLERLE YAKIN OLMAK KÖPEKLERİN GENLERİNDE VAR

Köpeklerin sadık birer dost olmaları genlerinde var! Yeni yapılan bir araştırmaya göre köpekler en yakın akrabaları olan kurtlardan epey farklı. İnsan hareketlerini okumak için doğuştan gelen bir yeteneğe sahipler. Kurtlar ise bu hususta pek de başarılı değil!

Deneyler, beşerler tarafınca büyütülen kurt yavrularının bile yabancılara karşı ürkek davrandığını, fazlaca az göz teması kurduklarını ve temel hareketlere de reaksiyon vermediklerini gösteriyor. Deneyde kullanılan kurtlardan hiç biri bir insanın parmağıyla işaret ettiği objenin ne manaya geldiğini çözemedi. halbuki beşerlerle fazlaca az temas ederek yetiştirilen av köpekleri insanların işaret ettiği kaseye gitmeyi başardı.

Uzmanlar bir köpek yavrusunun beşerlerle irtibat kurma yeteneğinin yüzde 40’ının genetik olduğunu belirledi. Yani biyolojik olarak beşerlerle bağlantı için hazırlar.

Köpeklerin evcilleştirilmesinin 12 bin yıl evvel başladığı kestirim ediliyor. Yeni çalışma da köpeklerin toplumsal dehasının evcilleştirmenin bir eseri olduğuna dair ispatları sağlamlaştırıyor.

Köpekler yaşlandıkça insan hareketlerini öğrenmede daha yetenekli bir hale geliyor. Yavrular insanlardan fazlaca daha az korkuyor. Minik patiler etrafımızda toplanıp üzerimize tırmanmak, yüzümüzü yalamak konusunda pek hevesliyken kurt yavrularının birden fazla köşeye kaçıp saklanıyor. Köpek yavrularının bir yabancıya yaklaşma mümkünlüğü kurt yavrularından 30 kat fazla.

Kurtlar ve köpekler içindeki keskin farklılıklar uzun bir evrimsel geçmişe işaret ediyor. Görünüşe bakılırsa beşerler binlerce yıl evvel kurdu alıp sevecen bir arkadaşa dönüştürmede çok başarılı olmuş.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ORTA YAŞIN UMURUNDA

ABD’deki Pew Research Center’ın (Pew Araştırma Merkezi) yeni anketine nazaran ‘Y’ ve ‘Z’ jenerasyonunun iklim değişikliğiyle ilgisi eski jenerasyonlardan çok daha fazla.

‘Z’ neslinin yüzde 45’i, ‘Y’ jenerasyonunun yüzde 40’ı en azından bir toplumsal medya hesabını takip ederek, iklim değişikliğiyle ilgili bir gönderiyi beğenerek/paylaşarak bahisle daha yakından ilgileniyor. Buna karşılık ‘X’ neslinin ilgili yüzde 27, baby boomer ve daha yaşlı toplumsal medya kullanıcılarının yalnızca yüzde 21’i iklim değişikliği ile ilgili içeriklerle etkileşime giriyor.

‘Z’ nesli hayatları boyunca internetle yaşadı. ‘Y’ jenerasyonundaki büyükleriyle bir arada toplumsal medyayı daha aktif kullanmaya devam ediyorlar. Hatta neredeyse günlük hayatlarının tamamında çevrimiçi olarak yaşıyorlar. Bu nesiller, iklim değişikliğiyle ilgili içerikleri internette gördüklerinde daha ağır duygusal reaksiyon veriyorlar. ‘Z’ neslinin yüzde 69’u, ‘Y’ jenerasyonunun yüzde 59’u iklim değişikliği hususlarıyla karşılaştıklarında gelecekle ilgili daha kaygılı hissediyorlar.

Emsal biçimde hükümetlere iklim değişikliği sıkıntısına karşı gereğince uğraş gösterilmediği konusunda kızgınlık hissediyorlar. Toplumsal medyada hassas olmaya başladıktan daha sonra somut bir aksiyona geçmek için harekete geçmeye de hazır olduklarını belirtiyorlar.

Ankete katılan gençlerin yüzde 73’ü 2035 yılına kadar akaryakıtla çalışan yeni araba ve kamyon üretiminin durdurulmasını talep ediyor. Yüzde 54’ü ABD’nin güç üretiminde fosil yakıt kullanmasını büsbütün durdurması gerektiğini düşünüyor.

bundan evvelki tang ping yazısında anlattığım, daha sıradan yaşamayı seçen gençler, başka yanda iklim değişikliğine karşı daha hassas olan gençler… Bakalım dünyayı şekillendirme konusunda ne kadar tesirli olabilecekler.
 
Üst