kunteper
Member
Muhalefet, bir müddetdir, Merkez Bankası rezervlerinde eriyen 128 milyar doların akıbetini soruyor.
Muhalefetin sorularına farklı karşılıklar geldi fakat hiç biri tatmin edici bulunmadı.
Sayıştay, Merkez Bankası’na dair 2020 denetleme raporunu deklare etti. Raporda, 128 milyar doların akıbetine dair bir bulgu yer almadı fakat, Bankada yaşananlara dair çarpıcı tespitler aktarıldı.
Merkez Bankası’nın İnsan Kaynağı Hizmet Alımlarında, dış kaynak usulünü tercih ettiği, 8 adet hizmet alımının istisna kapsamında ihalesiz yapıldığı kaydedildi.
İlgili kanunların hatırlatıldığı raporda, Banka Meclisi’nin aldığı karar aktarıldı ve 2020 yılında gerçekleştirilen idari nitelikteki ihalelerin yüzde 88’inin istisna kapsamında yapıldığı açıklandı.
KANUNU ÇİĞNEYEREK KİRALANAN LÜKS ARAÇLAR
Sayıştay Raporu’nda Merkez Bankası’nın yaptığı araç kiralamalarındaki usulsüzlükler de tespit edildi. Raporda, Taşıt Kanunu’nda yer almayan makamlar için de araç kiralandığı ve araçların kanunda tanım edilen nitelikte olmadığı kaydedildi.
Taşıt Kanunu’nda kamuda kullanılacak araçların; lüks ve gösterişten uzak olması, memleket yollarına uygun olması, ekonomik ve ucuz olması gerektiği, istisnalar haricinde hibe dâhil her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek yahut station-wagon cinsi taşıt edinilemeyeceği, belirtilen makam ve hizmetler hariç olmak üzere, edinilecek binek yahut station-wagon cinsi taşıtların silindir hacimlerinin 1.600 cc’yi geçmeyeceği, yerli muhteva oranı %50’nin altında kalan taşıtların yabancı menşeli sayılacağı karar altına alınmış durumda…
Merkez Bankası’nın 8 Ocak 2020 tarihinde imzaladığı araç kiralama mukavelesinin aktarıldığı raporda, Merkez Bankası bünyesinde kullanılmak üzere kiralanan araçlar şu biçimde sıralandı:
“-6 adet 1. Küme (Audi A6 Sedan 45 Turbo FSI Quattro 245 HP Design S Tronic),
-18 adet 2.Grup ( Audi A4 Sedan 40 TDI 190 HP Advenced S Tropic Pi)
-15 adet 3. Küme ( Audi A4 Sedan 45 TFSI Quattro 245 HP Advenced S Tronic) olmak üzere silindir hacmi 1600 cc üzerinde ve/veya yerli muhteva oranı %50 oranının altında kalan yabancı menşeli toplam 39 adet binek aracın şoförsüz, yakıtsız ve kilometre hududu olmaksızın 36 ay müddet ile (7 gün 24 saat kullanılmak üzere) kiralandığı tespit edilmiştir.”
Sayıştay raporunda, kiralanan araçların Taşıt Kanunu’nda sayılmayan makamlara tahsis edildiği açıklandı.
DOKÜMANLARI DENETÇİLERE VERMEDİLER
Merkez Bankası’na ait Sayıştay raporunda çarpıcı bir diğer bulgu da anlatıldı. Buna göre; Sayıştay kontrolüne sunulan ödeme buyruğu dokümanları ve eklerinin büyük çoğunluğunun asıl ya da nüsha niteliğinde olmadığı, bir bütün biçiminde ve eksiksiz sunulmadığı ayrıyeten kimi muhasebe kayıtlarına ait muhasebe süreç fişlerinin yer almadığı ve muhasebe süreç fişlerinin hiç birisinde yetkili ve sorumluların imzalarının bulunmadığı kaydedildi.
İHALELERDE KEYFİYET
Sayıştay raporunda yer alan tespitler, Merkez Bankası’nın yasa ve yönetmeliklere karşıt davranarak keyfi süreçler yaptığını gözler önüne serdi.
Merkez Bankası’nın özel durumlarda kullanılması gereken istisna unsurunu 2020’de yaptıkları ihalelerde genel bir uygulama haline getirdiği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
“-TCMB’nin idari faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilen ve Sayıştayın kontrol alanında olan toplam 166 adet mal ve hizmet alımı ile imal işi ihalesinin 146 adedinin istisna kapsamında gerçekleştirildiği,
– Bu ihaleler içinde yer alan, fakat istisna kapsamında kıymetlendirilmesi mümkün olmayan ve TCMB’nin olağan idari faaliyetlerine ait; farklı statülerde ve işlerde çalıştırılan işçi hizmet alımları, tablet bilgisayar alımları, yazılım lisansı yenilemeleri, gümrük müşavirliği hizmeti alımı, kamuoyu araştırması anketi hizmeti alımı, kartuş alımı, idari merkez mutfaklarında kullanılmak üzere mutfak aygıtı alımı, bağımsız kontrol hizmeti alımı üzere mal yahut hizmet alımlarının istisna kapsamında ihale edildiği, görülmüştür.
-Denetim kararında tespit olunan konular çerçevesinde; TCMB’nin idari nitelikteki ihalelerinde sıra dışı özel bir ihale tekniği olan “istisna” uygulamasının, 2020 yılında gerçekleştirilen 166 ihalenin 146’sında, öteki bir deyişle %88’inde temel alınması niçiniyle “olağan” bir ihale uygulaması haline geldiği, olağan ihale formları olan açık ihale, muhakkak istekliler içinde ihale ve pazarlık yöntemlerinin ise “istisna” olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.”
52 MİLYON TL’YE SIHHAT SİGORTASI YAPTIRILDI
Sayıştay’ın raporunda Merkez Bankası’na ait bir öteki tespit de banka çalışanları ve ailelerine 52 milyon 178 bin 542 TL ödenerek özel sıhhat sigortası yaptırılması oldu.
Raporda, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bütçesinden Toplumsal Güvenlik Kurumuna (SGK) Genel Sıhhat Sigortası primi ödenmesine karşın, TCMB işçisi ve bunların bakmakla yükümlü oldukları bireylerin tedavi ve ilaç sarfiyatları için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’ncü unsurunun (c) bendine göre dış kaynak temini formülüyle özel bir sigorta şirketi ile bağıtlanan kontrat kapsamında 52.178.542,83 TL meblağında mevzuata alışılmamış ödeme gerçekleştirildiği görülmüştür” sözleri yer aldı.
Kelam konusu durumun geçmiş Sayıştay raporlarına da yansıdığı, Merkez Bankası’nın Sayıştay raporlarını ciddiye almayarak uygulamayı devam ettirdiği kaydedildi:
“Bulgu konusu husus 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılı Sayıştay Kontrol Raporlarında yer almışsa da, mevzu 2018 yılı içerisinde Banka tarafınca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3 (c) unsuruna istinaden “istisna” kapsamında “Dış Kaynak Temini” ile Küme Sıhhat Sigortası hizmeti satın alınarak geçmiş senelerdaki uygulamadan öteki bir boyuta taşınmıştır.”
Sayıştay denetçileri raporda mevzuyla ilgili şu ihtarda bulundu:
“Bu prestijle, TCMB bütçesinden SGK’ya sıhhat primi ödenmesi ötürüsıyla mutabakatlı özel hastanelere gidişlerde Sıhhat Uygulama Bildirisi (SUT) ile belirlenen fiyatların SGK tarafınca, SUT bedellerini aşan kısmın ise Banka işçisi tarafınca, mutabakatlı olmayan özel sıhhat kurum ve kuruluşları ile özel doktorlara gidişlerde ise tedavi masrafının tamamının Banka çalışanı tarafınca karşılanması, “Dış Kaynak Temini” ismi altında 4734 sayılı Kanun’un istisna formülüyle yapılan ihale kararı özel bir sigorta şirketi ile mukavele imzalanarak Banka mensupları ile bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri için Küme Sıhhat Sigortası Hizmetinin alınması ve bunlara ait bedellerin 48 nolu Genel Sarfiyatlar Hesabı ile bütçeden karşılanması uygulamasının bir an evvel bitmiş oldurilmesi ve bu biçimdece, SGK tarafınca yürütülmesi gereken sıhhat hizmetleri için hem SGK’ya birebir vakitte özel sigorta şirketine ödeme yapılması kararı tekrarlanmış ve mevzuata karşıt ödeme yapılması uygulamasından vazgeçilmesi gerekmektedir.”
Sami Menteş
Muhalefetin sorularına farklı karşılıklar geldi fakat hiç biri tatmin edici bulunmadı.
Sayıştay, Merkez Bankası’na dair 2020 denetleme raporunu deklare etti. Raporda, 128 milyar doların akıbetine dair bir bulgu yer almadı fakat, Bankada yaşananlara dair çarpıcı tespitler aktarıldı.
Merkez Bankası’nın İnsan Kaynağı Hizmet Alımlarında, dış kaynak usulünü tercih ettiği, 8 adet hizmet alımının istisna kapsamında ihalesiz yapıldığı kaydedildi.
İlgili kanunların hatırlatıldığı raporda, Banka Meclisi’nin aldığı karar aktarıldı ve 2020 yılında gerçekleştirilen idari nitelikteki ihalelerin yüzde 88’inin istisna kapsamında yapıldığı açıklandı.
KANUNU ÇİĞNEYEREK KİRALANAN LÜKS ARAÇLAR
Sayıştay Raporu’nda Merkez Bankası’nın yaptığı araç kiralamalarındaki usulsüzlükler de tespit edildi. Raporda, Taşıt Kanunu’nda yer almayan makamlar için de araç kiralandığı ve araçların kanunda tanım edilen nitelikte olmadığı kaydedildi.
Taşıt Kanunu’nda kamuda kullanılacak araçların; lüks ve gösterişten uzak olması, memleket yollarına uygun olması, ekonomik ve ucuz olması gerektiği, istisnalar haricinde hibe dâhil her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek yahut station-wagon cinsi taşıt edinilemeyeceği, belirtilen makam ve hizmetler hariç olmak üzere, edinilecek binek yahut station-wagon cinsi taşıtların silindir hacimlerinin 1.600 cc’yi geçmeyeceği, yerli muhteva oranı %50’nin altında kalan taşıtların yabancı menşeli sayılacağı karar altına alınmış durumda…
Merkez Bankası’nın 8 Ocak 2020 tarihinde imzaladığı araç kiralama mukavelesinin aktarıldığı raporda, Merkez Bankası bünyesinde kullanılmak üzere kiralanan araçlar şu biçimde sıralandı:
“-6 adet 1. Küme (Audi A6 Sedan 45 Turbo FSI Quattro 245 HP Design S Tronic),
-18 adet 2.Grup ( Audi A4 Sedan 40 TDI 190 HP Advenced S Tropic Pi)
-15 adet 3. Küme ( Audi A4 Sedan 45 TFSI Quattro 245 HP Advenced S Tronic) olmak üzere silindir hacmi 1600 cc üzerinde ve/veya yerli muhteva oranı %50 oranının altında kalan yabancı menşeli toplam 39 adet binek aracın şoförsüz, yakıtsız ve kilometre hududu olmaksızın 36 ay müddet ile (7 gün 24 saat kullanılmak üzere) kiralandığı tespit edilmiştir.”
Sayıştay raporunda, kiralanan araçların Taşıt Kanunu’nda sayılmayan makamlara tahsis edildiği açıklandı.
DOKÜMANLARI DENETÇİLERE VERMEDİLER
Merkez Bankası’na ait Sayıştay raporunda çarpıcı bir diğer bulgu da anlatıldı. Buna göre; Sayıştay kontrolüne sunulan ödeme buyruğu dokümanları ve eklerinin büyük çoğunluğunun asıl ya da nüsha niteliğinde olmadığı, bir bütün biçiminde ve eksiksiz sunulmadığı ayrıyeten kimi muhasebe kayıtlarına ait muhasebe süreç fişlerinin yer almadığı ve muhasebe süreç fişlerinin hiç birisinde yetkili ve sorumluların imzalarının bulunmadığı kaydedildi.
İHALELERDE KEYFİYET
Sayıştay raporunda yer alan tespitler, Merkez Bankası’nın yasa ve yönetmeliklere karşıt davranarak keyfi süreçler yaptığını gözler önüne serdi.
Merkez Bankası’nın özel durumlarda kullanılması gereken istisna unsurunu 2020’de yaptıkları ihalelerde genel bir uygulama haline getirdiği belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:
“-TCMB’nin idari faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilen ve Sayıştayın kontrol alanında olan toplam 166 adet mal ve hizmet alımı ile imal işi ihalesinin 146 adedinin istisna kapsamında gerçekleştirildiği,
– Bu ihaleler içinde yer alan, fakat istisna kapsamında kıymetlendirilmesi mümkün olmayan ve TCMB’nin olağan idari faaliyetlerine ait; farklı statülerde ve işlerde çalıştırılan işçi hizmet alımları, tablet bilgisayar alımları, yazılım lisansı yenilemeleri, gümrük müşavirliği hizmeti alımı, kamuoyu araştırması anketi hizmeti alımı, kartuş alımı, idari merkez mutfaklarında kullanılmak üzere mutfak aygıtı alımı, bağımsız kontrol hizmeti alımı üzere mal yahut hizmet alımlarının istisna kapsamında ihale edildiği, görülmüştür.
-Denetim kararında tespit olunan konular çerçevesinde; TCMB’nin idari nitelikteki ihalelerinde sıra dışı özel bir ihale tekniği olan “istisna” uygulamasının, 2020 yılında gerçekleştirilen 166 ihalenin 146’sında, öteki bir deyişle %88’inde temel alınması niçiniyle “olağan” bir ihale uygulaması haline geldiği, olağan ihale formları olan açık ihale, muhakkak istekliler içinde ihale ve pazarlık yöntemlerinin ise “istisna” olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.”
52 MİLYON TL’YE SIHHAT SİGORTASI YAPTIRILDI
Sayıştay’ın raporunda Merkez Bankası’na ait bir öteki tespit de banka çalışanları ve ailelerine 52 milyon 178 bin 542 TL ödenerek özel sıhhat sigortası yaptırılması oldu.
Raporda, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bütçesinden Toplumsal Güvenlik Kurumuna (SGK) Genel Sıhhat Sigortası primi ödenmesine karşın, TCMB işçisi ve bunların bakmakla yükümlü oldukları bireylerin tedavi ve ilaç sarfiyatları için 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3’ncü unsurunun (c) bendine göre dış kaynak temini formülüyle özel bir sigorta şirketi ile bağıtlanan kontrat kapsamında 52.178.542,83 TL meblağında mevzuata alışılmamış ödeme gerçekleştirildiği görülmüştür” sözleri yer aldı.
Kelam konusu durumun geçmiş Sayıştay raporlarına da yansıdığı, Merkez Bankası’nın Sayıştay raporlarını ciddiye almayarak uygulamayı devam ettirdiği kaydedildi:
“Bulgu konusu husus 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yılı Sayıştay Kontrol Raporlarında yer almışsa da, mevzu 2018 yılı içerisinde Banka tarafınca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3 (c) unsuruna istinaden “istisna” kapsamında “Dış Kaynak Temini” ile Küme Sıhhat Sigortası hizmeti satın alınarak geçmiş senelerdaki uygulamadan öteki bir boyuta taşınmıştır.”
Sayıştay denetçileri raporda mevzuyla ilgili şu ihtarda bulundu:
“Bu prestijle, TCMB bütçesinden SGK’ya sıhhat primi ödenmesi ötürüsıyla mutabakatlı özel hastanelere gidişlerde Sıhhat Uygulama Bildirisi (SUT) ile belirlenen fiyatların SGK tarafınca, SUT bedellerini aşan kısmın ise Banka işçisi tarafınca, mutabakatlı olmayan özel sıhhat kurum ve kuruluşları ile özel doktorlara gidişlerde ise tedavi masrafının tamamının Banka çalışanı tarafınca karşılanması, “Dış Kaynak Temini” ismi altında 4734 sayılı Kanun’un istisna formülüyle yapılan ihale kararı özel bir sigorta şirketi ile mukavele imzalanarak Banka mensupları ile bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri için Küme Sıhhat Sigortası Hizmetinin alınması ve bunlara ait bedellerin 48 nolu Genel Sarfiyatlar Hesabı ile bütçeden karşılanması uygulamasının bir an evvel bitmiş oldurilmesi ve bu biçimdece, SGK tarafınca yürütülmesi gereken sıhhat hizmetleri için hem SGK’ya birebir vakitte özel sigorta şirketine ödeme yapılması kararı tekrarlanmış ve mevzuata karşıt ödeme yapılması uygulamasından vazgeçilmesi gerekmektedir.”
Sami Menteş