kunteper
Member
ANKARA – AK Partili milletvekillerinin TBMM Başkanlığı’na sunduğu Vergi Yöntem Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Meclis Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edilmesinin akabinde Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanacak.
AK Parti’nin teklifiyle, sıradan tarzda vergilendirilen mükelleflerin ticari hasılatlarının gelir vergisinden istisna edilmesi ve ziraî destekleme ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi üzere fazlaca sayıda düzenleme öngörüldü.
Kuruldan geçen teklife şerh düşen CHP, mükellef başına yıllık 280 liralık vergi muafiyetinin “abartılacak” bir kaynak transferi olmadığını belirtti. HDP ise şerhinde Pandora Belgeleri’ni hatırlattı ve “Pandora Belgeleri’ne karşı ülkeyi yönetenler üç maymunu oynamaktadır” dedi.
‘KISMİ DEĞİŞİKLİKLERLE SONUÇ ALMAK MÜMKÜN DEĞİL’
CHP’nin Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Milletvekilleri Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan, Cavit Arı ve Süleyman Girgin tarafınca hazırlanan muhalefet şerhinde, kelam konusu değişikliklerin büyük bir kısmının gerekli bulunduğu ancak yetersiz olduğu açıklandı.
Türkiye’de adaletsiz bir vergi siyaseti ve bunun doğurduğu adaletsiz bir gelir dağılımının olduğunu belirten CHP şerhinde, “Türkiye’nin rantiye sınıfının korunduğu, her kesitten üretenlerin cezalandırıldığı vergi siyasetini ivedilikle düzeltmesi gereği bulunduğu biçimde; vergi kanunlarında yapılan kısmi, yüzeysel günübirlik sonuçlara yönelik değişikliklerle sonuç alması mümkün olmadığı düşünülmektedir” dedi.
‘VERGİ CENNETLERİNE AKTARILAN KAYNAKLARIN VERGİLENDİRİLMEDİĞİ SİSTEME SAHİBİZ’
3 bin 577 TL’lik aylık minimum fiyatın yılın ağustos ayında yüzde 20 oranında vergilendirilme dilimine girdiği lakin bunun karşısında “kentsel rantların” vergilendirilmediğini belirten CHP şerhinde şu sözlere yer verdi:
“Hedefi olmayan epeyce sayıda muafiyet ve istisnanın yer aldığı, memleketler arası vergi cennetlerine aktarılan kaynakların vergilendirilmediği, bir vergi sistemine sahip bulunmaktayız. Türkiye’de açlık hududu 2 bin 903 TL iken açlık hududunun da altında olan minimum fiyattan vergi almanın düpedüz taban ücretliyi açlığa mahkum etmek manasındadır. 7-8 milyona yakın çalışanın taban fiyat seviyesinde gelir elde etmeye mahkûm edildiği bir ülkede fiyatlar üzerinden alınan vergi ve prim yükünü hafifçeletmek durumundayız. Türkiye’de hayat kalitesinin ve üretkenliğin artırılması, kayıt dışı iktisatla çaba, verginin tabana yayılması, istihdam sıkıntısının tahlili, vergide ve gelir dağılımında adaletin sağlanabilmesi için tüm toplumsal tarafların görüşünü alan, tüm partilerle bir arada ortaklaşa kapsamlı bir vergi ıslahatı çalışmasının hemen hayata geçirilmesi gerekmektedir. “
‘280 LİRALIK VERGİ MUAFİYETİ ABARTILACAK BOYUTTA BİR KAYNAK TRANSFERİ DEĞİL’
AK Parti’nin sunduğu kanun teklifinde, sıradan metotta vergilendirilen mükelleflerin ticari hasılatlarının gelir vergisinden istisna edilmesi öngörüldü. Komitedeki görüşmeler sırasında bu düzenlemenin 835 bin 488 mükellefi kapsadığı ve 235 milyon liralık vergi alımından vazgeçildiğinin anlaşıldığını belirtilen CHP’nin şerhinde, bu düzenlemenin mükellef başına yıllık 280 liralık bir vergi alımından vazgeçildiği manasına geldiğini belirterek şunları kaydetti:
“Türkiye’nin yaşadığı ekonomik kriz, pandemi ve enflasyon ortamında güç şartlarda ayakta kalma uğraşı veren, AVM ve zincir mağazalarla da rekabet etme durumunda bulunan esnaf ve sanatkarlarımız açısından kelam konusu değişikliği abartılacak boyutta bir kaynak transferi olarak görmemekteyiz. Aslında toplumun tüm kesitleri üzere esnaf ve sanatkârlarımızın da yıllardır biriken ve tahlile kavuşturulması gereken bir fazlaca sorunu bulunmaktadır. Fakat bir daha de bu değişikliği olumlu ve yerinde buluyoruz.
ÇİFTÇİ BAŞINA 200 LİRALIK DAYANAK YETERSİZ
AK Parti’nin teklifinde yer alan bir öteki unsur, kamu kurum ve kuruluşları tarafınca yapılan ziraî destekleme ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesiyle ilgili oldu. Komitedeki görüşmeler sırasında kelam konusu düzenlemenin 3 milyon civarında bir çitçi kümesini ilgilendirdiği ve 600 milyon lira vergi meblağından feragat edildiğinin anlaşıldığını belirten CHP, “Çiftçilere yapılan destekleme ödemelerinden gelir vergisi stopajının kaldırılmasını olumlu bir adım olarak değerlendirmekle birlikte, çiftçi başına yıllık 200 TL takviye getiren bu düzenlemenin kamuoyuna tarım bölümüne büyük ölçekte bir kaynak transferi üzere takdim edilmesini de abartılı buluyoruz” dedi.
‘TEKLİF PALYATİF ÖNLEMLERİ İÇERİYOR’
HDP’nin Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Milletvekilleri Garo Paylan ve Erol Katırcıoğlu da komiteden geçen teklife ait muhalefet şerhi düştü.
Türkiye’nin uzunca bir müddetdir ekonomik krizde olduğunu, pandemiyle birlikte iktisadın düzgünce darbe aldığını, emeğiyle geçinen yurttaşlar ve küçük esnafın bu vakitte mukadderatına terk edildiğini belirten HDP, “Ekonomi, emeğiyle geçinen yurttaşların üzerine çökmüştür” dedi.
Personellerin, çiftçilerin, gündelik çalışanların ve küçük esnafın önemli gelir kaybına uğradığını, buna rağmen hükümetin yurttaşlara direkt gelir transferi yapmadığını belirten HDP, “Getirilmek istenen vergi düzenlemeleri, hükümetin tabiri caizse ‘mevcut iktisat şartlarında kimi kolaylaştırıcı teknik düzenlemelere giderek para toplama’ arayışının bir kararıdur” dedi.
Kanun teklifinin bir ıslahat niteliği taşımadığını belirten HDP şerhinde şu sözlere yer verdi:
“Bu düzenlemeler bir daha günü kurtaran, problemlere yapısal tahliller üretmeyecek olan palyatif (Geçici olarak işe yarayan, geçiştirici) önlemleri içermektedir. Vergi alanında bu kadar kapsamlı düzenlemeler getiren bir kanun teklifinin ülkedeki çarpık ve adaletsiz vergi sistemine duyarsız bir halde hazırlanmış bulunmasına karşın ıslahat paketlerine atıfta bulunularak kamuoyuna sunulmuş olması kabul edilemez. Ülke iktisadının ve vergi sisteminin tahlil bekleyen acil yapısal meseleleri vardır. Örneğin ‘gelir vergisi reformu’ ve ‘kurumlar vergisi reformu’ başta olmak üzere TBMM bir an evvel hakikaten ıslahat olan düzenlemeleri hayata geçirmek için ivedilikle çalışmaya başlamalıdır.”
‘PANDORA’NIN KUTUSU AÇILDI, ÜLKEYİ YÖNETENLER ÜÇ MAYMUNU OYNUYOR’
AK Parti’nin Meclise sunduğu kanun teklifinin tek bir hususunun dahi “vergi adaletiyle” ilgili olmadığını belirten HDP’nin şerhinde, “Bu kadar epey unsur içinde vergi adaletini sağlamakla ilgili tek bir husus bulunmamaktadır. Çok kazanandan fazlaca, az kazanandan az vergi alınacağına ait bir düzenleme yer almamaktadır” denildi.
Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafınca yayınlanan Pandora Dokümanları de HDP’nin şerhinde yer aldı. Pandora Belgeleri’ne göre Türkiye’den 200’ü aşkın ismin vergi cennetleri olarak bilinen ülkelere para aktararak vergiden kaçtığını belirten HDP, “Öyle anlaşılıyor ki dokümanların incelenmesiyle her geçen gün daha da vahim savlar ortaya çıkacaktır. Fakat tüm dünyada büyük ses getiren Pandora Belgeleri’ne karşı ülkeyi yönetenler üç maymunu oynamaktadır” dedi ve şunları kaydetti:
“Pandora Belgeleri’yle ilgili derhal ilgili kurumlar vasıtasıyla harekete geçirilmeli, argümanların doğruluğu araştırılarak kamuoyuyla paylaşılmalı ve gereği yerine getirilmelidir. Minimum fiyattan yaklaşık 500 lira vergi alan bir sistemde koskoca holdinglerin yüzlerce milyon doları vergiden kaçırmasına göz yummak büyük bir vicdansızlıktır. Türkiye’den vergi cennetlerine para kaçırmanın önünde rastgele bir yasal pürüz yoktur. Pandora Belgeleri’nde ismi geçen holdingin de açıklamasında tabir ettiği üzere paraları bu ülkede işçilerin sırtından kazanıp vergi cennetlerine götürmek mevzuata uygundur. Ballı ihalelerle yandaş şirketlere kamusal kaynakların transfer edilmesi, buna karşılık halkın parasıyla zenginliklerine zenginlik katan şirketlerin ise vergi vermemek için yurtdışına para kaçırması kanunlara ters değildir. Zira 2006’da çıkarılan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi’nin 7. Fıkrasında Cumhurbaşkanı tarafınca vergi cennetleri olarak bilinen ülkelerin listesinin ilan edileceği ve bu listede yer alan ülkelere aktarılacak paralardan yüzde 30 oranında vergi kesileceği kararı yer almaktadır. Lakin yasanın çıkmasının üzerinden 15 yıl geçmesine karşın Cumhurbaşkanı tarafınca vergi cennetleri listesi açıklanmamıştır.”
‘TEK BİR KİŞİNİN KARAR VERİCİ OLMASI KABUL EDİLEMEZ’
AK Parti’nin kanun teklifiyle Cumhurbaşkanı, tütün mamüllerinden alınan taban maktu vergi ile motorlu taşıtlardan alınan özel tüketim vergisini bir katına kadar artırma yetkisi üç katına çıkartılmasının önü açılıyor. Cumhurbaşkanı’na ÖTV ve MTV’de üç katına kadar vergi artışı yetkisi verilmesinin idaredeki tekelleşmeyi gösterdiğini belirten HDP şerhinde şu itirazları lisana getirdi:
“Yurttaşların gündelik hayatını ve geçim faaliyetlerini birebir etkileyen yani tüm toplumu ilgilendiren bir problemde tek bir kişinin mutlak karar verici olması kabul edilemez. Bu durum ülkede muazzam bir iktidar monopolü yaratıldığının bir öbür somut delili olmuştur. Yurttaşların gündelik ömrünü birebir etkileyen ve ilgilendiren bu biçimdesi bir yasal düzenlemede tek bir şahsa bu kadar yetki veriliyor olmasının yanı sıra bu kanun teklifinin kamuoyunda gereğince tartışılmadığını da not etmek istiyoruz. Aşikâr ki bu kanun teklifini getirenler tek adam rejiminin esasen düşünüp tartıştığını, bunun haricinde müzakere ve tartışma sürecine gerek olmadığını düşünmektedirler.”
AK Parti’nin teklifiyle, sıradan tarzda vergilendirilen mükelleflerin ticari hasılatlarının gelir vergisinden istisna edilmesi ve ziraî destekleme ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesi üzere fazlaca sayıda düzenleme öngörüldü.
Kuruldan geçen teklife şerh düşen CHP, mükellef başına yıllık 280 liralık vergi muafiyetinin “abartılacak” bir kaynak transferi olmadığını belirtti. HDP ise şerhinde Pandora Belgeleri’ni hatırlattı ve “Pandora Belgeleri’ne karşı ülkeyi yönetenler üç maymunu oynamaktadır” dedi.
‘KISMİ DEĞİŞİKLİKLERLE SONUÇ ALMAK MÜMKÜN DEĞİL’
CHP’nin Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Milletvekilleri Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan, Cavit Arı ve Süleyman Girgin tarafınca hazırlanan muhalefet şerhinde, kelam konusu değişikliklerin büyük bir kısmının gerekli bulunduğu ancak yetersiz olduğu açıklandı.
Türkiye’de adaletsiz bir vergi siyaseti ve bunun doğurduğu adaletsiz bir gelir dağılımının olduğunu belirten CHP şerhinde, “Türkiye’nin rantiye sınıfının korunduğu, her kesitten üretenlerin cezalandırıldığı vergi siyasetini ivedilikle düzeltmesi gereği bulunduğu biçimde; vergi kanunlarında yapılan kısmi, yüzeysel günübirlik sonuçlara yönelik değişikliklerle sonuç alması mümkün olmadığı düşünülmektedir” dedi.
‘VERGİ CENNETLERİNE AKTARILAN KAYNAKLARIN VERGİLENDİRİLMEDİĞİ SİSTEME SAHİBİZ’
3 bin 577 TL’lik aylık minimum fiyatın yılın ağustos ayında yüzde 20 oranında vergilendirilme dilimine girdiği lakin bunun karşısında “kentsel rantların” vergilendirilmediğini belirten CHP şerhinde şu sözlere yer verdi:
“Hedefi olmayan epeyce sayıda muafiyet ve istisnanın yer aldığı, memleketler arası vergi cennetlerine aktarılan kaynakların vergilendirilmediği, bir vergi sistemine sahip bulunmaktayız. Türkiye’de açlık hududu 2 bin 903 TL iken açlık hududunun da altında olan minimum fiyattan vergi almanın düpedüz taban ücretliyi açlığa mahkum etmek manasındadır. 7-8 milyona yakın çalışanın taban fiyat seviyesinde gelir elde etmeye mahkûm edildiği bir ülkede fiyatlar üzerinden alınan vergi ve prim yükünü hafifçeletmek durumundayız. Türkiye’de hayat kalitesinin ve üretkenliğin artırılması, kayıt dışı iktisatla çaba, verginin tabana yayılması, istihdam sıkıntısının tahlili, vergide ve gelir dağılımında adaletin sağlanabilmesi için tüm toplumsal tarafların görüşünü alan, tüm partilerle bir arada ortaklaşa kapsamlı bir vergi ıslahatı çalışmasının hemen hayata geçirilmesi gerekmektedir. “
‘280 LİRALIK VERGİ MUAFİYETİ ABARTILACAK BOYUTTA BİR KAYNAK TRANSFERİ DEĞİL’
AK Parti’nin sunduğu kanun teklifinde, sıradan metotta vergilendirilen mükelleflerin ticari hasılatlarının gelir vergisinden istisna edilmesi öngörüldü. Komitedeki görüşmeler sırasında bu düzenlemenin 835 bin 488 mükellefi kapsadığı ve 235 milyon liralık vergi alımından vazgeçildiğinin anlaşıldığını belirtilen CHP’nin şerhinde, bu düzenlemenin mükellef başına yıllık 280 liralık bir vergi alımından vazgeçildiği manasına geldiğini belirterek şunları kaydetti:
“Türkiye’nin yaşadığı ekonomik kriz, pandemi ve enflasyon ortamında güç şartlarda ayakta kalma uğraşı veren, AVM ve zincir mağazalarla da rekabet etme durumunda bulunan esnaf ve sanatkarlarımız açısından kelam konusu değişikliği abartılacak boyutta bir kaynak transferi olarak görmemekteyiz. Aslında toplumun tüm kesitleri üzere esnaf ve sanatkârlarımızın da yıllardır biriken ve tahlile kavuşturulması gereken bir fazlaca sorunu bulunmaktadır. Fakat bir daha de bu değişikliği olumlu ve yerinde buluyoruz.
ÇİFTÇİ BAŞINA 200 LİRALIK DAYANAK YETERSİZ
AK Parti’nin teklifinde yer alan bir öteki unsur, kamu kurum ve kuruluşları tarafınca yapılan ziraî destekleme ödemelerinin gelir vergisinden istisna edilmesiyle ilgili oldu. Komitedeki görüşmeler sırasında kelam konusu düzenlemenin 3 milyon civarında bir çitçi kümesini ilgilendirdiği ve 600 milyon lira vergi meblağından feragat edildiğinin anlaşıldığını belirten CHP, “Çiftçilere yapılan destekleme ödemelerinden gelir vergisi stopajının kaldırılmasını olumlu bir adım olarak değerlendirmekle birlikte, çiftçi başına yıllık 200 TL takviye getiren bu düzenlemenin kamuoyuna tarım bölümüne büyük ölçekte bir kaynak transferi üzere takdim edilmesini de abartılı buluyoruz” dedi.
‘TEKLİF PALYATİF ÖNLEMLERİ İÇERİYOR’
HDP’nin Plan ve Bütçe Komitesi Üyesi Milletvekilleri Garo Paylan ve Erol Katırcıoğlu da komiteden geçen teklife ait muhalefet şerhi düştü.
Türkiye’nin uzunca bir müddetdir ekonomik krizde olduğunu, pandemiyle birlikte iktisadın düzgünce darbe aldığını, emeğiyle geçinen yurttaşlar ve küçük esnafın bu vakitte mukadderatına terk edildiğini belirten HDP, “Ekonomi, emeğiyle geçinen yurttaşların üzerine çökmüştür” dedi.
Personellerin, çiftçilerin, gündelik çalışanların ve küçük esnafın önemli gelir kaybına uğradığını, buna rağmen hükümetin yurttaşlara direkt gelir transferi yapmadığını belirten HDP, “Getirilmek istenen vergi düzenlemeleri, hükümetin tabiri caizse ‘mevcut iktisat şartlarında kimi kolaylaştırıcı teknik düzenlemelere giderek para toplama’ arayışının bir kararıdur” dedi.
Kanun teklifinin bir ıslahat niteliği taşımadığını belirten HDP şerhinde şu sözlere yer verdi:
“Bu düzenlemeler bir daha günü kurtaran, problemlere yapısal tahliller üretmeyecek olan palyatif (Geçici olarak işe yarayan, geçiştirici) önlemleri içermektedir. Vergi alanında bu kadar kapsamlı düzenlemeler getiren bir kanun teklifinin ülkedeki çarpık ve adaletsiz vergi sistemine duyarsız bir halde hazırlanmış bulunmasına karşın ıslahat paketlerine atıfta bulunularak kamuoyuna sunulmuş olması kabul edilemez. Ülke iktisadının ve vergi sisteminin tahlil bekleyen acil yapısal meseleleri vardır. Örneğin ‘gelir vergisi reformu’ ve ‘kurumlar vergisi reformu’ başta olmak üzere TBMM bir an evvel hakikaten ıslahat olan düzenlemeleri hayata geçirmek için ivedilikle çalışmaya başlamalıdır.”
‘PANDORA’NIN KUTUSU AÇILDI, ÜLKEYİ YÖNETENLER ÜÇ MAYMUNU OYNUYOR’
AK Parti’nin Meclise sunduğu kanun teklifinin tek bir hususunun dahi “vergi adaletiyle” ilgili olmadığını belirten HDP’nin şerhinde, “Bu kadar epey unsur içinde vergi adaletini sağlamakla ilgili tek bir husus bulunmamaktadır. Çok kazanandan fazlaca, az kazanandan az vergi alınacağına ait bir düzenleme yer almamaktadır” denildi.
Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu tarafınca yayınlanan Pandora Dokümanları de HDP’nin şerhinde yer aldı. Pandora Belgeleri’ne göre Türkiye’den 200’ü aşkın ismin vergi cennetleri olarak bilinen ülkelere para aktararak vergiden kaçtığını belirten HDP, “Öyle anlaşılıyor ki dokümanların incelenmesiyle her geçen gün daha da vahim savlar ortaya çıkacaktır. Fakat tüm dünyada büyük ses getiren Pandora Belgeleri’ne karşı ülkeyi yönetenler üç maymunu oynamaktadır” dedi ve şunları kaydetti:
“Pandora Belgeleri’yle ilgili derhal ilgili kurumlar vasıtasıyla harekete geçirilmeli, argümanların doğruluğu araştırılarak kamuoyuyla paylaşılmalı ve gereği yerine getirilmelidir. Minimum fiyattan yaklaşık 500 lira vergi alan bir sistemde koskoca holdinglerin yüzlerce milyon doları vergiden kaçırmasına göz yummak büyük bir vicdansızlıktır. Türkiye’den vergi cennetlerine para kaçırmanın önünde rastgele bir yasal pürüz yoktur. Pandora Belgeleri’nde ismi geçen holdingin de açıklamasında tabir ettiği üzere paraları bu ülkede işçilerin sırtından kazanıp vergi cennetlerine götürmek mevzuata uygundur. Ballı ihalelerle yandaş şirketlere kamusal kaynakların transfer edilmesi, buna karşılık halkın parasıyla zenginliklerine zenginlik katan şirketlerin ise vergi vermemek için yurtdışına para kaçırması kanunlara ters değildir. Zira 2006’da çıkarılan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi’nin 7. Fıkrasında Cumhurbaşkanı tarafınca vergi cennetleri olarak bilinen ülkelerin listesinin ilan edileceği ve bu listede yer alan ülkelere aktarılacak paralardan yüzde 30 oranında vergi kesileceği kararı yer almaktadır. Lakin yasanın çıkmasının üzerinden 15 yıl geçmesine karşın Cumhurbaşkanı tarafınca vergi cennetleri listesi açıklanmamıştır.”
‘TEK BİR KİŞİNİN KARAR VERİCİ OLMASI KABUL EDİLEMEZ’
AK Parti’nin kanun teklifiyle Cumhurbaşkanı, tütün mamüllerinden alınan taban maktu vergi ile motorlu taşıtlardan alınan özel tüketim vergisini bir katına kadar artırma yetkisi üç katına çıkartılmasının önü açılıyor. Cumhurbaşkanı’na ÖTV ve MTV’de üç katına kadar vergi artışı yetkisi verilmesinin idaredeki tekelleşmeyi gösterdiğini belirten HDP şerhinde şu itirazları lisana getirdi:
“Yurttaşların gündelik hayatını ve geçim faaliyetlerini birebir etkileyen yani tüm toplumu ilgilendiren bir problemde tek bir kişinin mutlak karar verici olması kabul edilemez. Bu durum ülkede muazzam bir iktidar monopolü yaratıldığının bir öbür somut delili olmuştur. Yurttaşların gündelik ömrünü birebir etkileyen ve ilgilendiren bu biçimdesi bir yasal düzenlemede tek bir şahsa bu kadar yetki veriliyor olmasının yanı sıra bu kanun teklifinin kamuoyunda gereğince tartışılmadığını da not etmek istiyoruz. Aşikâr ki bu kanun teklifini getirenler tek adam rejiminin esasen düşünüp tartıştığını, bunun haricinde müzakere ve tartışma sürecine gerek olmadığını düşünmektedirler.”