Venole
Active member
Sil, süpür, toparla hopp olmadı elleri tekrar yıka, kapının haricinde soyun ve koşa koşa banyoya git, yine sil, süpür silkele, toparla… Kirlenmiş midir rastgele bir yer? Mutfak da temizlensin tamam! Artık bir daha, bir, iki, üç, dört ve beş! Evet, beş defa yıkadık elleri… Üç sefer şampuan yapmazsam kesin berbat bir şey olacak… Saatler süren, bir türlü bitmek bilmeyen, asla kâfi olduğuna inanılmayan paklık rutinleri… Pekala, pak olmak niye insanın ömrünü zorlaştırır?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin günlük hayat aktivitelerini bozacak biçimde yinelayan niyet ve davranış örüntüsüne girmesi olarak tanımlanıyor. Zihinde istemsiz bir biçimde beliren ve bireyde huzursuzluk yaratan fikirlere obsesyon (takıntı), bu obsesyonların yarattığı huzursuzluğa karşı kişinin rahatlamak için yaptığı davranışlara kompulsiyon yahut ritüel denir.
Paklık takıntısı bir obsesif kompulsif bozukluktur. Farklı niçinlerle ortaya çıkabilen hijyen takıntısının kökeni ekseriyetle geçmiş ömür travmalarına dayanıyor. “Aile içerisinde kurulan bağın niteliği, ebeveynlerin bir epeyce davranışı, pis, kirli ya da berbat olarak değerlendirmesi, aile üyelerinin paklık hastalığı, cinselliğin günah, ayıp ve pis olarak kıymetlendirilmesi ve bastırılması, şiddete maruz kalmak, ilgi ve muhtaçlıklarının karşılanamadığı bir ortamda yetişmek bu takıntıya niye olabiliyor. Ayrıyeten çevresel ve genetik faktörlerin tesirini de göz arkası etmemek gerekiyor.
Paklık hastalığının belirtileri nelerdir?
Bir kişinin günlük ömrünün akışını bozan, fonksiyonelliğine mani olduğunda, ömrün olağan akışı içerisinde devam etmekte zorlanmalar başladığında ya da etrafla münasebetler etkilendiğinde paklık hastalığından kelam edilebilir.
Tüm bunların haricinde kişinin besbelli bir kirlilik ya da dağınıklık olmasa bile ağır bir paklık yapma isteği duymaya ve saatlerce bitmek bilmeyen biçimde paklık yapmaya başladığında bu bir sorun haline geliyor.
Paklık hastaları için şahsi paklık fazlaca değerlidir. Bu bireylerin duş alma müddetleri başkalarına nazaran daha uzundur ve ne kadar yıkansalar bile akıllarının bir köşesinde hala tam manasıyla temizlenmediğine dair soru işaretleri bulunur.
Birtakım ileri olaylarda elleri sık sık ve birtakım hijyen hususlarıyla yıkamak kaynaklı yaralar ya da çatlaklar oluşabilir. Paklık yaparken 3, 5, 7 üzere yinelara muhtaçlık duyması da diğer bir davranış örüntüsüdür. Paklık hastaları bilhassa yaşadığı alana dışarıdan gelen her şeyi pis bulduğu için tekraren sefer yıkama ihtiyacı hissedebilir. Ne kadar paklık yapılırsa yapılsın kâfi gelmez, pis olduğu kanısı devam eder, pislikten arınmadığını düşünür.
Paklık hastalığı yaşayanlarda da birtakım durumlara karşı takıntılı davranışlar görülebilir. Birtakım hastalarda daima olarak kirli olma niyeti kendini gösterirken, kimi paklık hastaları karşılaşılabilecek olumsuz durumlar ile yenidenlayan kanılara sahip olduğu davranışlarını kaçınmak gayeli bir dahaleyebilir. Örneğin; ellerimi üç kere yıkamazsam, anneme bir şey olabilir.
Paklık hastalığının tedavisinde kimi olaylarda ilaç tedavisi ve psikoterapi önerilirken, birçok defa psikoterapinin kâfi olduğu görülmüştür. Aslında paklık hastalarıyla tedavi sürecinde en kıymetli etap bilişsel bir daha yapılandırma yapabilmektir. Zihnimiz aksiye odaklanma eğilimindedir. Takıntı ise zihnin olumsuz filtresine daima odaklanıp, tuzağa düşüren ve sizi daima esir üzere hayata yerden bakmanıza niye olan, yenidenlara sahiptir.
Bilişsel terapiyle yapılan bir daha çerçeveleme, kişinin çarpıtılmış fikirleriyle çalışır. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; hayli ağır paklık takıntısı yaşıyorsanız sahiden neyi temizlemeye çalıştığınıza bakın, elleriniz ya da konutunuz değil temizlemeye çalıştığınız aslında fikirleriniz. 50 sefer yıkadığınız şey, kanılar ve telaşınız.
Tüm yenidenlayan davranışlar; niyetler ve onun yarattığı korkuyu giderebilmek için gerçekleşir. Dünyaya fikirlerle bakarsak tasaların peşimizi bırakmayacağını görürüz. Kanılar algısaldır; algılar ise kimi vakit kişiyi yanıltabilir. Zihin olumsuz öykülere odaklanma eğilimindedir. Şayet bu olumsuz öykülerde kaybolursanız elinizi de konutunuzu de temizler durursunuz. Bunun için her niyetin akış halinde olduğunu ve konuk olduğunu kabul etmek gerekiyor. Aile ve etraf dayanağı unutulmadan bir uzman eşliğinde bu niyetleri keşfedebilirsiniz. Kirlenmekten kaçmak için temizlemek yerine kirlenebilme ihtimalini kabul edebilir, yenidenlayan kanıları rahatlatmak için yapılan döngüsel davranışları gorebilirsiniz.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin günlük hayat aktivitelerini bozacak biçimde yinelayan niyet ve davranış örüntüsüne girmesi olarak tanımlanıyor. Zihinde istemsiz bir biçimde beliren ve bireyde huzursuzluk yaratan fikirlere obsesyon (takıntı), bu obsesyonların yarattığı huzursuzluğa karşı kişinin rahatlamak için yaptığı davranışlara kompulsiyon yahut ritüel denir.
Paklık takıntısı bir obsesif kompulsif bozukluktur. Farklı niçinlerle ortaya çıkabilen hijyen takıntısının kökeni ekseriyetle geçmiş ömür travmalarına dayanıyor. “Aile içerisinde kurulan bağın niteliği, ebeveynlerin bir epeyce davranışı, pis, kirli ya da berbat olarak değerlendirmesi, aile üyelerinin paklık hastalığı, cinselliğin günah, ayıp ve pis olarak kıymetlendirilmesi ve bastırılması, şiddete maruz kalmak, ilgi ve muhtaçlıklarının karşılanamadığı bir ortamda yetişmek bu takıntıya niye olabiliyor. Ayrıyeten çevresel ve genetik faktörlerin tesirini de göz arkası etmemek gerekiyor.
Paklık hastalığının belirtileri nelerdir?
Bir kişinin günlük ömrünün akışını bozan, fonksiyonelliğine mani olduğunda, ömrün olağan akışı içerisinde devam etmekte zorlanmalar başladığında ya da etrafla münasebetler etkilendiğinde paklık hastalığından kelam edilebilir.
Tüm bunların haricinde kişinin besbelli bir kirlilik ya da dağınıklık olmasa bile ağır bir paklık yapma isteği duymaya ve saatlerce bitmek bilmeyen biçimde paklık yapmaya başladığında bu bir sorun haline geliyor.
Paklık hastaları için şahsi paklık fazlaca değerlidir. Bu bireylerin duş alma müddetleri başkalarına nazaran daha uzundur ve ne kadar yıkansalar bile akıllarının bir köşesinde hala tam manasıyla temizlenmediğine dair soru işaretleri bulunur.
Birtakım ileri olaylarda elleri sık sık ve birtakım hijyen hususlarıyla yıkamak kaynaklı yaralar ya da çatlaklar oluşabilir. Paklık yaparken 3, 5, 7 üzere yinelara muhtaçlık duyması da diğer bir davranış örüntüsüdür. Paklık hastaları bilhassa yaşadığı alana dışarıdan gelen her şeyi pis bulduğu için tekraren sefer yıkama ihtiyacı hissedebilir. Ne kadar paklık yapılırsa yapılsın kâfi gelmez, pis olduğu kanısı devam eder, pislikten arınmadığını düşünür.
Paklık hastalığı yaşayanlarda da birtakım durumlara karşı takıntılı davranışlar görülebilir. Birtakım hastalarda daima olarak kirli olma niyeti kendini gösterirken, kimi paklık hastaları karşılaşılabilecek olumsuz durumlar ile yenidenlayan kanılara sahip olduğu davranışlarını kaçınmak gayeli bir dahaleyebilir. Örneğin; ellerimi üç kere yıkamazsam, anneme bir şey olabilir.
Paklık hastalığının tedavisinde kimi olaylarda ilaç tedavisi ve psikoterapi önerilirken, birçok defa psikoterapinin kâfi olduğu görülmüştür. Aslında paklık hastalarıyla tedavi sürecinde en kıymetli etap bilişsel bir daha yapılandırma yapabilmektir. Zihnimiz aksiye odaklanma eğilimindedir. Takıntı ise zihnin olumsuz filtresine daima odaklanıp, tuzağa düşüren ve sizi daima esir üzere hayata yerden bakmanıza niye olan, yenidenlara sahiptir.
Bilişsel terapiyle yapılan bir daha çerçeveleme, kişinin çarpıtılmış fikirleriyle çalışır. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; hayli ağır paklık takıntısı yaşıyorsanız sahiden neyi temizlemeye çalıştığınıza bakın, elleriniz ya da konutunuz değil temizlemeye çalıştığınız aslında fikirleriniz. 50 sefer yıkadığınız şey, kanılar ve telaşınız.
Tüm yenidenlayan davranışlar; niyetler ve onun yarattığı korkuyu giderebilmek için gerçekleşir. Dünyaya fikirlerle bakarsak tasaların peşimizi bırakmayacağını görürüz. Kanılar algısaldır; algılar ise kimi vakit kişiyi yanıltabilir. Zihin olumsuz öykülere odaklanma eğilimindedir. Şayet bu olumsuz öykülerde kaybolursanız elinizi de konutunuzu de temizler durursunuz. Bunun için her niyetin akış halinde olduğunu ve konuk olduğunu kabul etmek gerekiyor. Aile ve etraf dayanağı unutulmadan bir uzman eşliğinde bu niyetleri keşfedebilirsiniz. Kirlenmekten kaçmak için temizlemek yerine kirlenebilme ihtimalini kabul edebilir, yenidenlayan kanıları rahatlatmak için yapılan döngüsel davranışları gorebilirsiniz.