kunteper
Member
CHP, UYGUN Parti, Saadet Partisi, DEVA, Demokrat Parti, Gelecek Partisi’nin ortaklaşa yürüttüğü güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş çalışmasında sona gelindi. Bugün “kamu idaresi ve siyasi etik” başlıklarının ele alınacağı son toplantının yapılmasının akabinde ortak metnin hazırlanması bekleniyor. Altı partiden temsilcinin üzerinde çalıştığı güçlendirilmiş parlamenter sistem öngörüleri bir rapor halinde parti genel liderlerine sunulacak. Bu sunumdan daha sonra parti önderlerinin kamuoyuna bir açıklama yapması bekleniyor.
CUMHURBAŞKANININ YETKİLERİNE SINIRLAMA
DW Türkçe’den Hilal Köylü’nün haberine göre, çalışmaları yürüten altı parti yasama, yürütme ve yargı alanlarında cumhurbaşkanının yetkilerinin sonlandırılması konusunda mutabakat sağladı. Bu yetkilerin başında cumhurbaşkanının olağanüstü hal (OHAL) kararnamesi çıkarma yetkisi geliyor. Cumhurbaşkanına yalnızca “temsili misyon ve yetkiler tanınması”nı isteyen muhalefet, cumhurbaşkanının tek başına imza atabileceği süreçlerin de tek tek belirlenmesi tarafında hal almış durumda. Muhalefetin planladığı cumhurbaşkanı profili ve yetkileri şu biçimde:
* Cumhurbaşkanının Türkiye’de daha evvel uygulanan parlamenter sistemde olduğu üzere bakanları veto yetkisi olmayacak. Cumhurbaşkanı maddeleri bir daha görüşülmek üzere meclise gönderebilecek lakin maddeleri veto yetkisine sahip olmayacak. Cumhurbaşkanı 7 yıl mühletle, tek devir için seçilecek. nazaranvini tamamladıktan daha sonra siyaset yapamayacak.
* Cumhurbaşkanı hükümet kurma misyonunu parlamentoda en hayli sandalyeye sahip siyasi parti önderine verecek. Şayet, hiç bir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip değilse cumhurbaşkanı “seçim hükümeti” kuramayacak. Cumhurbaşkanının “seçim hükümeti” kurup, ülkeyi erken seçime götürme yetkisi de olmayacak. niye bu biçimdesi bir mutabakata vardıklarını anlatırken 7 Haziran 2015 seçimlerine gönderme yapan muhalefet partisi temsilcileri, 7 Haziran 2015’te AK Parti’nin tek başına hükümet kurma çoğunluğunu kaybettiği biçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın CHP’ye hükümet kurma vazifesi vermek yerine seçim hükümeti kurulmasının önünü açarak ülkeyi 1 Kasım 2015’te bir daha seçime götürdüğünü hatırlatıyor.
* Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanının yetkileri sonlandırılırken, başbakanın yetkileri artırılacak. Başbakan meclis üyeleri içinden ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar içinden bakanları atayabilecek.
ADALET BAKANI YARGIÇLAR HEYETİ’NDE YOK
Türkiye’de yargı bağımsızlığının sağlanması için Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) ayrılmasını öngoren muhalefet partileri, bilhassa Yargıçlar Şurası’nda adalet bakanı ile müsteşarının olmaması gerektiğini savunuyor. Muhalefetin mutabakatına bakılırsa Yargıçlar Şurası ile Savcılar Kurulu’na üye atanmasında yürütmenin yetkisi olmayacak. Heyetlerin üyelerinin belirlenmesinde TBMM, yargı organları ve barolar tesirli olacak. Duruşma salonlarında savunma ve argüman makamı eşit seviyede olacak. Savcıların üst basamakta oturacağı kuralına son verilecek.
GENSORU TEKRAR GETİRİLECEK
Altı muhalefet partisi Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP başkanı Devlet Bahçeli’nin tez ettiğinin tersine cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin meclisi büsbütün güçsüzleştirdiği konusunda hemfikir. Bu yüzden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildiğinde kaldırılan meclisin hükümeti kontrol yollarının başında gelen gensoru uygulaması bir daha getirilecek.
Gensoru uygulamasında “yapıcı güvensizlik oyu”nun sağlanması temel alınacak. Yeni hükümet kurulması garanti altına alınmadan gensoruyla hükümet düşürülemeyecek. Hükümet için güvensizlik oyu verenler, yeni hükümetin kurulacak olmasının da garantisini sunmak durumunda olacaklar.
YÜZDE 1 OYA HAZİNE YARDIMI
Yeni sistemde yüzde 3’lük seçim barajı isteyen muhalefet partileri, yüzde 1 oy alan her partinin Hazine yardımından yararlanmasını da öngörüyor.
Altı muhalefet partisi, Türkiye’de üç buçuk yıldır yürürlükte olan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine dönük tenkitlerini seçim kampanyalarında “Tek adam rejimini bitiriyoruz” iletisiyle halkla paylaşacak.
Muhalefetin güçlendirilmiş parlamenter sistemi halka anlatırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mevcut durumdaki “fevkalade yetkileri”ne işaret etmesi bekleniyor. (Kaynak)
CUMHURBAŞKANININ YETKİLERİNE SINIRLAMA
DW Türkçe’den Hilal Köylü’nün haberine göre, çalışmaları yürüten altı parti yasama, yürütme ve yargı alanlarında cumhurbaşkanının yetkilerinin sonlandırılması konusunda mutabakat sağladı. Bu yetkilerin başında cumhurbaşkanının olağanüstü hal (OHAL) kararnamesi çıkarma yetkisi geliyor. Cumhurbaşkanına yalnızca “temsili misyon ve yetkiler tanınması”nı isteyen muhalefet, cumhurbaşkanının tek başına imza atabileceği süreçlerin de tek tek belirlenmesi tarafında hal almış durumda. Muhalefetin planladığı cumhurbaşkanı profili ve yetkileri şu biçimde:
* Cumhurbaşkanının Türkiye’de daha evvel uygulanan parlamenter sistemde olduğu üzere bakanları veto yetkisi olmayacak. Cumhurbaşkanı maddeleri bir daha görüşülmek üzere meclise gönderebilecek lakin maddeleri veto yetkisine sahip olmayacak. Cumhurbaşkanı 7 yıl mühletle, tek devir için seçilecek. nazaranvini tamamladıktan daha sonra siyaset yapamayacak.
* Cumhurbaşkanı hükümet kurma misyonunu parlamentoda en hayli sandalyeye sahip siyasi parti önderine verecek. Şayet, hiç bir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip değilse cumhurbaşkanı “seçim hükümeti” kuramayacak. Cumhurbaşkanının “seçim hükümeti” kurup, ülkeyi erken seçime götürme yetkisi de olmayacak. niye bu biçimdesi bir mutabakata vardıklarını anlatırken 7 Haziran 2015 seçimlerine gönderme yapan muhalefet partisi temsilcileri, 7 Haziran 2015’te AK Parti’nin tek başına hükümet kurma çoğunluğunu kaybettiği biçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın CHP’ye hükümet kurma vazifesi vermek yerine seçim hükümeti kurulmasının önünü açarak ülkeyi 1 Kasım 2015’te bir daha seçime götürdüğünü hatırlatıyor.
* Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanının yetkileri sonlandırılırken, başbakanın yetkileri artırılacak. Başbakan meclis üyeleri içinden ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar içinden bakanları atayabilecek.
ADALET BAKANI YARGIÇLAR HEYETİ’NDE YOK
Türkiye’de yargı bağımsızlığının sağlanması için Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) ayrılmasını öngoren muhalefet partileri, bilhassa Yargıçlar Şurası’nda adalet bakanı ile müsteşarının olmaması gerektiğini savunuyor. Muhalefetin mutabakatına bakılırsa Yargıçlar Şurası ile Savcılar Kurulu’na üye atanmasında yürütmenin yetkisi olmayacak. Heyetlerin üyelerinin belirlenmesinde TBMM, yargı organları ve barolar tesirli olacak. Duruşma salonlarında savunma ve argüman makamı eşit seviyede olacak. Savcıların üst basamakta oturacağı kuralına son verilecek.
GENSORU TEKRAR GETİRİLECEK
Altı muhalefet partisi Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP başkanı Devlet Bahçeli’nin tez ettiğinin tersine cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin meclisi büsbütün güçsüzleştirdiği konusunda hemfikir. Bu yüzden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildiğinde kaldırılan meclisin hükümeti kontrol yollarının başında gelen gensoru uygulaması bir daha getirilecek.
Gensoru uygulamasında “yapıcı güvensizlik oyu”nun sağlanması temel alınacak. Yeni hükümet kurulması garanti altına alınmadan gensoruyla hükümet düşürülemeyecek. Hükümet için güvensizlik oyu verenler, yeni hükümetin kurulacak olmasının da garantisini sunmak durumunda olacaklar.
YÜZDE 1 OYA HAZİNE YARDIMI
Yeni sistemde yüzde 3’lük seçim barajı isteyen muhalefet partileri, yüzde 1 oy alan her partinin Hazine yardımından yararlanmasını da öngörüyor.
Altı muhalefet partisi, Türkiye’de üç buçuk yıldır yürürlükte olan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine dönük tenkitlerini seçim kampanyalarında “Tek adam rejimini bitiriyoruz” iletisiyle halkla paylaşacak.
Muhalefetin güçlendirilmiş parlamenter sistemi halka anlatırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mevcut durumdaki “fevkalade yetkileri”ne işaret etmesi bekleniyor. (Kaynak)