Medya Politik… Muhafazakâr basında enflasyon: ‘Merhaba poğaçacı!’

kunteper

Member
Sabah müellifi Yavuz Donat bu hafta yazılarını Çanakkale’den yazıyor ve 18 Mart’ta Erdoğan’ın açtığı köprünün “Çanakkale’ye sınıf atlattığı” temasıyla bölgeden izlenimlerini aktarıyor. İzmir-Çanakkale ve Bursa-Çanakkale otoyollarının bitmesiyle birlikte köprünün ‘banknot matbaası üzere çalışacağını’ söyleyen Donat’ın dünkü yazısında Ezine’den şu biçimde bir anekdot vardı:

– Peynirci… İşler nasıl?
– Çok şükür.
– Beyaz peynir… Kaç lira?
– Ramazan… Mübarek ay… Herkes yiyebilsin… 2.5 kilogramı 150 lira.




Orhan Pamuk’un Cihangir’deki bir satıcıya “Merhaba poğaçacı” diye seslenmesini hatırlatan “Peynirci… İşler nasıl” sorusunu bir kenara bırakırsak, peynircinin cevabında dikkat çeken bir şey var. Diyor ki peynirci, mübarek ramazanda herkes yiyebilsin diye peynirin iki buçuk kilosu yüz elli lira! Çanakkale’den çok optimist tablolar çizen Donat, peynirin fiyatıyla ilgili yorum yapmamış; fakat şahsen üretildiği yerde, Ezine’de kilosu 60 liraya fırlamış peynir fiyatının da pek yorum yapılacak yanı yok. aslına bakarsan pazartesi günü, muhtemelen Donat bu yazıyı yazmaktayken, TÜİK enflasyon sayılarını açıklamıştı. Ne kadarı peynir fiyatı takip etmeyi sürdürebiliyor bilinmez, lakin yurttaşların neredeyse tamamı ‘sayısal izahata’ sığmayacak biçimlerle yaşıyor sorunu.

Hükümeti destekleyen gazetelerde de sorun giderek daha epey yer buluyor kendine. Haber olarak değil, pek natürel. O mevzuda 20 yıllık tozpembecilik statükosu, olabildiğince az görünmeye çalışsa da sürüyor. Artırımlara güncelleme demek, yalnızca uygun dataları köpürtmek, berbat datalara ‘şaşı bak şaşır’ merceği tutmak üzere ‘klasik’ sistemler hala cari…

Ancak muharrirler. Onlar artık kaçamaz oluyorlar bu problemden. Haydi enflasyon verisi “işte memur ek zammı” ya da “kira artış oranı aşikâr oldu” diye anons edilebiliyor; lakin ismiyle cismiyle yazı yazanlar… Pahalılık, bir periyot oldukça iş görmüş o yapay ‘mahalle sınırları’nı aşarak ülkenin tüm sokaklarını dev ayaklarıyla gezerken onlar ne yapsın?

Belirli ki karşılarına giderek daha hayli çıkan bu sorun hakkında yazmak zorunda hissediyorlar, bunu sıkıntı de ediyorlar. İçlerinde iktisat idaresinin geçmiş ve bugünkü takımları lehine veyahut kimi aktüel uygulamaların aleyhine imalar sıkıştırılmış ‘mektuplar’ da var. Ancak en genelleştirilebilecek tabir şu olmalı tahminen: Temkinli bir kötümserlik…

Yeni Şafak’ta İsmail Kılıçarslan örneğin, “Sert gerçek: Yüzde altmış bir” başlığıyla yazıyor salı günü. Fıstık konulamaz olmuş iftar tatlılarına hüzünleniyor, Maraş’ta gördüğü 160 liralık iftar menüsü için “Maraş yeterliymiş, bu menüye İstanbul’da 300 lira yazarlar” diye düşünürken kendine yakalandığını anlatıyor; “hayat pahalılığına alışıvermişim” diye hayıflanıyor. Yaz için umut bağlanan turistler de gelmezse [ki ona göre de gelmeyecekler gibi] “sonbaharda her şey hayli sertleşir” diyor.

Sabah’ta Okan Müderrisoğlu, bir daha salı günü, “Bugün Türkiye’de, ‘enflasyonist ahlaksızlıkla’ baş edilmeye çalışılıyor” diye yazıyor. Sorunun kökünü dışsal niçinlere, iktidarı zorlama arayışlarına, global tesirlere, içteki stokçulara falan havale ediyor fakat ortaya çıkan duruma ait daha “gerçekçi” davranıyor o da. “Tablo” diyor, “vatandaşın hudut uçlarına basan, siyaseti de ipotek altına alan riskli hal alıyor.”

Tıpkı gün Cem Küçük, bir TV programında söylemiş olduği “İnsanlar ekmek bulamıyorsa Bergen sinemasını 7 milyon kişi nasıl izledi” kelamlarına açıklık getirmek zorunda kalıyor Türkiye gazetesinde: “Hayat pahalılığını bilmeyen var mı? Hepimiz şikâyetçiyiz.”

Pahalılık koca ayaklarıyla sokakları titretirken siyaset üretmek de sıkıntı elbette. Muhalefetle karşı karşıyayken daha kolay tahminen de işler; fakat bu ‘koca ayak’ epey daha sıkı bir rakip… bir daha Türkiye gazetesinde Rahim Er ‘emektar’ bir aletin imgesini çağırıyor bakın yardıma, ‘iç düşman’ diyor:

“Bugün milyonlarca seçmen, enflasyonun yüzde 38,1 olduğu Türkiye’yi bilmiyor. Onlar tek haneli günlerde yetiştiler. Enflasyon, iç düşman hâline gelmiştir. Kesinlikle mağlup edilmeli.”

İşte bu denli telaşlı yazıyı birebir gün okuyunca Yavuz Donat’ın, “Peynirci… İşler nasıl?” diye başlayan diyalogunun devamı bir daha beliriyor gözlerimizin önünde: Herkes yiyebilsin diye 150 lira!
 
Üst