kunteper
Member
TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı İklim Raporu’nda Türkiye’nin Paris İklim Mutabakatını onaylamasının sevindirici bir gelişme olduğu ve yeni ufuklar açacağı tabir edilirken, 2053 net sıfır emisyon gayesi için atılması gereken daha epeyce değerli adımlar bulunduğu lisana getirildi.
Milliyet’ten Lider Yılmaz’ın haberine nazaran; Etraf Bakanlığı’na “iklim” ünitesinin eklenmesi ve “iklim başkanlığı” ünitesinin kurulmasına da vurgu yapılan raporda, “Küresel İklim Değişikliğinin Sebepleri ve Etkileri”, “İklim Değişikliği Azaltım Çalışmaları”, “İklim Değişikliği Ahenk Çalışmaları” ve “Netice ve Tavsiyeler” başlıklı 4 kısımdan oluşuyor. 729 sayfadan oluşan raporda şu tespit ve teklifler yer aldı:
SU KANUNU ÇIKARILMALI
– Suyun korunması ve idaresi için ‘su kanunu’ çıkarılmalı. Suyun kaynaktan tarlaya basınçlı borulu sistemlerle gdolayılmesi maksadıyla “Damla Sulama Seferberliği” başlatılmalı. Zirai sulamanın toprak neminin dikkate alınarak planlanması, tasarruf önlemlerinin ve dijital teknolojilerin geliştirilmesi, sürdürülebilir zirai üretim ve besin güvenliği için bir zorunluluktur.
– Su kaynaklarının azalma eğilimine girdiği bir müddetçte, yeni sulama işletmelerinin devreye alınması kapsamında küçük ve orta ölçekli tarla sahibi çiftçiler, kendi tarlaları içine sulama suyu gereksinimlerini karşılamak üzere “çiftlik rezervuarları” kurarak alternatif su kaynakları geliştirmeye yönlendirilmeli.
– Yer altı sularının kuraklık, savaş ya da alışılmış afet durumlarında süratle kullanıma sunulması ve kirlilikten az etkilenme avantajı sebebiyle, bilhassa acil durumda içme suyunda kullanılması için rezerve edilerek ve korunması gerekmekte.
HASTALIKLAR ARTIYOR
– İklim değişikliği ötürüsıyla yağış rejimlerinin değişmesi ve iklim nesillerinin kayması kuraklık ile zirai üretimde değerli bir yeri olan toprak nem ölçüsündeki değişime, arazi bozunumuna, hastalık ve zararlılarının artmasına, bitki fizyolojisinin değişmesine ve besin kaynaklı hastalıklarda artışlara yol açmakta olduğundan gerekli önlemler alınmalı.
– Zirai kuraklıkla uğraş için akıllı tarım sistemlerinin geliştirilmesi, az su tüketen kuraklığa toleranslı hububat çeşitlerinin ıslah edilmesi ve üreticiler tarafınca kullanımı için desteklenmesi sağlanmalı.
– Tarımdan kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik olarak hayvansal kaynaklı sera gazı artışını azaltmak için gerekli önlemle evvela alınmalı.
– İklim değişikliğine yönelik atılan adımların kimseyi geride bırakmadan ve adil yönetilmesi için; ulusal bir Adil Geçiş Düzeneği kurulmalı ve sosyoekonomik evvelandirmeler yapılmalı.
ÖĞRENCİYE FAAL ROL
– Ders kitaplarında global iklim değişikliğinin ve tesirlerinin anlaşılması gayesiyle öğretim programlarının öğrenciye faal bir rol verecek biçimde tanzim edilmesi gereklidir. Öğrencilere, ders dışı ve ders içi faaliyetlerde öğrencilerin etkin iştiraki sağlanmalı.
İdaresi Tek Çatı Altında Olmalı
– Türkiye’nin tamamında, çölleşme, sel, taşkın ve çığ risk alanları ile ilgili ilmi olarak etüt ve envanter çalışmalarına sürat verilmeli, data bankası oluşturularak daima izlenmeli ve öncelikli risk alanları tespit ederek projelendirilmeli ve uygulanmalı.
– Korunan alanların farklı kurumlar tarafınca yönetilmesinden kaynaklanan meselelerin giderilmesi için korunan alan idaresinin tek çatı altında birleştirilmesi gerekmekte.
– Ormanlar yeni bir anlayışla işletilmeli, teknolojik gelişmeler ışığında uygun idare sistemleri geliştirilmeli.
– Dünyada kabul goren iklim senaryolarına paralel ve geleceğe yönelik, orman ekosistemi ortasındaki canlı cansız bütün varlıkları gözeten; flora ve faunanın iklim değişikliğine karşı göstereceği davranışlar ile kuraklık, yangın ve böcek ziyanları üzere muhtemel tehlikeler hakkında da kestirimler yapılabilmesi ve en uygun önlemlerin alınabilmesi için, optimist ve karamsar senaryolar hazırlanmalı.
ALTERNATİF TURİZM SEÇENEKLERİ
– İklim değişikliği ile gayrette, azaltım ve ahenk aksiyonlarına yönelik yatırımların gerçekleştirebilmesi için ulusal teşvikler ve finans imkânları geliştirmeli.
– Dış ticaret açığını düşürmede değerli bir bölüm olan turizmin, iklim değişikliğinin tesirlerini kıymetlendirerek, yatırımlarının çeşitlendirilmesi, yatırımların mekânsal olarak dağılımının sağlanması, alternatif turizm seçeneklerinin çoğaltılması gerekmekte.
KENTLER YİNE PLANLANMALI
– İklim değişikliğinin sonucu olarak şiddetli hava hadiseleri ve meteorolojik afetlerde artış eğiliminin devam edeceği öngörülmekte olup bu kapsamda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılmasına yönelik olarak, bilhassa kentlerde mevcut kent planları ve alt yapıların meteorolojik bilgiler ve varsayımlar göz önünde bulundurularak yenilenmeli. Yeni hazırlanacak kent plan ve altyapı çalışmalarında bu datalar öncelikli olarak göz önünde bulundurulmalı ve gerekli görülmesi durumunda türel altyapının oluşturulması sağlanmalı.
– Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafınca kentlerde meteorolojik bilgi elde edilen istasyonlar korunmalı, etrafında yapılaşmaya müsaade edilmemeli, bu duruma yönelik hukuksal altyapı oluşturulmalı. MGM’nin erken ihtar sistemi doğrultusunda ilgili tüm üniteleri eşgüdümü geliştirilmeli.
İKLİM DOSTU MADENCİLİK
– Ulaştırma, sanayi, elektrik ve ısı üretimi, binalar ve tarım kesimlerinde yakıt yakma prosesleri sonucunda ortaya çıkan sera gazı emisyonlarını kapsayan güç bölümü emisyonlarının azaltılması için güç verimliliğinin her bölümde en üst düzeyde başarılması gerekmekte.
– Binalarda ısı tecridi yapılması için büyük bir seferberlik başlatılmalı.
– Sera gazı emisyonu bakımından daha pak kaynakların teknik ve ekonomik kaidelerin imkân sağladığı en üst düzeyde devreye alınması ile emisyonun azaltılmasının sağlanması elzemdir.
– Madencilik bölümünde madenin çıkartılmasından taşınmasına, kullanmasına ve sahanın rehabilitasyonuna kadar bütün süreçlerin mümkün olan en üst düzeyde iklim dostu olarak gerçekleştirilmesi gerekli.
TOPRAK KAYBI
– Ülkemizde erozyonla denizlere ve göllere taşınan toprak ölçüsü 1970’li senelerda takriben 500 milyon ton iken 2018 yılı prestijiyle 154 milyon tona indirilmiş olup 2023 yılında ise 130 milyon tona indirilmesi hedeflenmektedir. Bu maksada ulaşabilmek için gerekli çalışmalar yapılmalı.
– Erozyon ve çölleşme izleme sistemleri ile şiddetli erozyon ve çölleşme tehdidi altındaki toprakların (mera, tarım ve orman) bir an evvel kurtarılması için rehabilitasyon ve onarıma yönelik acil önlemler alınarak uygulamalara geçilmeli.
Milliyet’ten Lider Yılmaz’ın haberine nazaran; Etraf Bakanlığı’na “iklim” ünitesinin eklenmesi ve “iklim başkanlığı” ünitesinin kurulmasına da vurgu yapılan raporda, “Küresel İklim Değişikliğinin Sebepleri ve Etkileri”, “İklim Değişikliği Azaltım Çalışmaları”, “İklim Değişikliği Ahenk Çalışmaları” ve “Netice ve Tavsiyeler” başlıklı 4 kısımdan oluşuyor. 729 sayfadan oluşan raporda şu tespit ve teklifler yer aldı:
SU KANUNU ÇIKARILMALI
– Suyun korunması ve idaresi için ‘su kanunu’ çıkarılmalı. Suyun kaynaktan tarlaya basınçlı borulu sistemlerle gdolayılmesi maksadıyla “Damla Sulama Seferberliği” başlatılmalı. Zirai sulamanın toprak neminin dikkate alınarak planlanması, tasarruf önlemlerinin ve dijital teknolojilerin geliştirilmesi, sürdürülebilir zirai üretim ve besin güvenliği için bir zorunluluktur.
– Su kaynaklarının azalma eğilimine girdiği bir müddetçte, yeni sulama işletmelerinin devreye alınması kapsamında küçük ve orta ölçekli tarla sahibi çiftçiler, kendi tarlaları içine sulama suyu gereksinimlerini karşılamak üzere “çiftlik rezervuarları” kurarak alternatif su kaynakları geliştirmeye yönlendirilmeli.
– Yer altı sularının kuraklık, savaş ya da alışılmış afet durumlarında süratle kullanıma sunulması ve kirlilikten az etkilenme avantajı sebebiyle, bilhassa acil durumda içme suyunda kullanılması için rezerve edilerek ve korunması gerekmekte.
HASTALIKLAR ARTIYOR
– İklim değişikliği ötürüsıyla yağış rejimlerinin değişmesi ve iklim nesillerinin kayması kuraklık ile zirai üretimde değerli bir yeri olan toprak nem ölçüsündeki değişime, arazi bozunumuna, hastalık ve zararlılarının artmasına, bitki fizyolojisinin değişmesine ve besin kaynaklı hastalıklarda artışlara yol açmakta olduğundan gerekli önlemler alınmalı.
– Zirai kuraklıkla uğraş için akıllı tarım sistemlerinin geliştirilmesi, az su tüketen kuraklığa toleranslı hububat çeşitlerinin ıslah edilmesi ve üreticiler tarafınca kullanımı için desteklenmesi sağlanmalı.
– Tarımdan kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik olarak hayvansal kaynaklı sera gazı artışını azaltmak için gerekli önlemle evvela alınmalı.
– İklim değişikliğine yönelik atılan adımların kimseyi geride bırakmadan ve adil yönetilmesi için; ulusal bir Adil Geçiş Düzeneği kurulmalı ve sosyoekonomik evvelandirmeler yapılmalı.
ÖĞRENCİYE FAAL ROL
– Ders kitaplarında global iklim değişikliğinin ve tesirlerinin anlaşılması gayesiyle öğretim programlarının öğrenciye faal bir rol verecek biçimde tanzim edilmesi gereklidir. Öğrencilere, ders dışı ve ders içi faaliyetlerde öğrencilerin etkin iştiraki sağlanmalı.
İdaresi Tek Çatı Altında Olmalı
– Türkiye’nin tamamında, çölleşme, sel, taşkın ve çığ risk alanları ile ilgili ilmi olarak etüt ve envanter çalışmalarına sürat verilmeli, data bankası oluşturularak daima izlenmeli ve öncelikli risk alanları tespit ederek projelendirilmeli ve uygulanmalı.
– Korunan alanların farklı kurumlar tarafınca yönetilmesinden kaynaklanan meselelerin giderilmesi için korunan alan idaresinin tek çatı altında birleştirilmesi gerekmekte.
– Ormanlar yeni bir anlayışla işletilmeli, teknolojik gelişmeler ışığında uygun idare sistemleri geliştirilmeli.
– Dünyada kabul goren iklim senaryolarına paralel ve geleceğe yönelik, orman ekosistemi ortasındaki canlı cansız bütün varlıkları gözeten; flora ve faunanın iklim değişikliğine karşı göstereceği davranışlar ile kuraklık, yangın ve böcek ziyanları üzere muhtemel tehlikeler hakkında da kestirimler yapılabilmesi ve en uygun önlemlerin alınabilmesi için, optimist ve karamsar senaryolar hazırlanmalı.
ALTERNATİF TURİZM SEÇENEKLERİ
– İklim değişikliği ile gayrette, azaltım ve ahenk aksiyonlarına yönelik yatırımların gerçekleştirebilmesi için ulusal teşvikler ve finans imkânları geliştirmeli.
– Dış ticaret açığını düşürmede değerli bir bölüm olan turizmin, iklim değişikliğinin tesirlerini kıymetlendirerek, yatırımlarının çeşitlendirilmesi, yatırımların mekânsal olarak dağılımının sağlanması, alternatif turizm seçeneklerinin çoğaltılması gerekmekte.
KENTLER YİNE PLANLANMALI
– İklim değişikliğinin sonucu olarak şiddetli hava hadiseleri ve meteorolojik afetlerde artış eğiliminin devam edeceği öngörülmekte olup bu kapsamda meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının azaltılmasına yönelik olarak, bilhassa kentlerde mevcut kent planları ve alt yapıların meteorolojik bilgiler ve varsayımlar göz önünde bulundurularak yenilenmeli. Yeni hazırlanacak kent plan ve altyapı çalışmalarında bu datalar öncelikli olarak göz önünde bulundurulmalı ve gerekli görülmesi durumunda türel altyapının oluşturulması sağlanmalı.
– Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafınca kentlerde meteorolojik bilgi elde edilen istasyonlar korunmalı, etrafında yapılaşmaya müsaade edilmemeli, bu duruma yönelik hukuksal altyapı oluşturulmalı. MGM’nin erken ihtar sistemi doğrultusunda ilgili tüm üniteleri eşgüdümü geliştirilmeli.
İKLİM DOSTU MADENCİLİK
– Ulaştırma, sanayi, elektrik ve ısı üretimi, binalar ve tarım kesimlerinde yakıt yakma prosesleri sonucunda ortaya çıkan sera gazı emisyonlarını kapsayan güç bölümü emisyonlarının azaltılması için güç verimliliğinin her bölümde en üst düzeyde başarılması gerekmekte.
– Binalarda ısı tecridi yapılması için büyük bir seferberlik başlatılmalı.
– Sera gazı emisyonu bakımından daha pak kaynakların teknik ve ekonomik kaidelerin imkân sağladığı en üst düzeyde devreye alınması ile emisyonun azaltılmasının sağlanması elzemdir.
– Madencilik bölümünde madenin çıkartılmasından taşınmasına, kullanmasına ve sahanın rehabilitasyonuna kadar bütün süreçlerin mümkün olan en üst düzeyde iklim dostu olarak gerçekleştirilmesi gerekli.
TOPRAK KAYBI
– Ülkemizde erozyonla denizlere ve göllere taşınan toprak ölçüsü 1970’li senelerda takriben 500 milyon ton iken 2018 yılı prestijiyle 154 milyon tona indirilmiş olup 2023 yılında ise 130 milyon tona indirilmesi hedeflenmektedir. Bu maksada ulaşabilmek için gerekli çalışmalar yapılmalı.
– Erozyon ve çölleşme izleme sistemleri ile şiddetli erozyon ve çölleşme tehdidi altındaki toprakların (mera, tarım ve orman) bir an evvel kurtarılması için rehabilitasyon ve onarıma yönelik acil önlemler alınarak uygulamalara geçilmeli.