kunteper
Member
Der Spiegel mecmuasında 2012 yılında yayınlanan bir yazıda Türkiye’nin en geniş gey porno arşivinin Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) elinde olduğu öne sürüldü. Yazıya bakılırsa TSK, zarurî askerlik yapmak istese de istemese de eşcinsel olduğunu argüman eden bir erkeğin bunu ispat etmesini istiyordu. Bu ispat için çekilecek fotoğrafta çıplak olunması, şad tabirli yüzün büsbütün görünmesi ve cinsel alakanın muhakkak olması gerekiyordu. Mecmuanın tartışma başlatan bu tezinden daha sonra TSK, ‘Fotoğraf istemeye devam edeceğiz!’ demedi; tersine, fotoğrafla ispatı kaldırarak eşcinsel olduğunu beyan edenleri rapor için hastaneye sevk etmeye başladı.
Her eşcinsel erkek kesinlikle vicdani redçi olmayabilir. Bir eşcinsel askerlik yapmak istiyorsa bunu gizlemekten diğer devası yok. Misal durum toplum ortasında de mevcut. Bir eşcinsel, toplum ortasında ‘normal’ yaşantısına devam etmek istiyorsa eşcinselliğini gizlemesi gerekiyor. kimi vakit tek taraflı, kimi vakit de karşılıklı iki yüzlülük hali bu biçimdece devam ediyor. Kendini gizlemekten utananların, gizlemeyi kendine yakıştıramayanların bir kısmı ise eşcinsel olduğunu belirtiyor ve kamusal alanda kendilerinin de görünür olmasını istiyor. Bu durumda tek ya da karşılıklı iki yüzlülük, görmezden gelme, yok sayma halleri sona eriyor ve çatışma açığa çıkıyor.
İki yüzlü ömür yalnızca kimi LGBTi+’lara has değil. Kimi Ermeni, her milliyetten kimi alevi, kimi Kürd, kimi Dom da hane ortasında farklı, hane haricinde farklı yaşıyor ve konuşuyor. Bu, bu bireylerin tercihi değil mecburiyeti zira her olguyu ve yaşantıyı kendi kutsalı, kültürü, hafızası ve adaleti ile kıymetlendiren, farklılıklara tahammül edemeyen, farklılıkları terbiye etme yetkisini doğal hakkı sanan, tahammül hududunu da kendisinin belirlediği sert bir yapı karşısında içinize kapanıp benliğinizi müdafaanız gerekir. Okullardaki türban yasağına direnenler ya peruk takıyordu, ya da imkânı var ise yurt dışına gidip tahsilini tamamlıyordu; tıpkı, kimi LGBTi+ bireylerin bedelli askerliği tercih etmesi, yurt dışına gitmesi ya da vicdani redçi olması üzere.
Eşcinsellik sıkıntısını Kejê Bêmal’in 2013 yılında yayımladığı ‘Kürdistan Eşcinselleri’ belgesinin görüşme evresinin bir kısmına dinleyici olarak katıldığımda kavradım, hatta Bêmal katılamadığı için bir görüşmeyi kendim yaptım diye anımsıyorum. Bêmal’in emeğim ölçüsünde belgeyi hazırlayan olarak ismime yer verme isteğine saçma bir biçimde olumsuz cevap verdim. O çalışma bana coğrafyamda eşcinselliğin var ve legal olduğunu gösterdi. O denli yaşamak isteyen, bu isteğinde bilgili, şuurlu olan, medyada çoğunlukla sıradan kelam ya da davranışla yansıtılan karakterle ilgisi olmayan; üretken, önemli, hayat dolu ve saygılı beşerlerle tanıştım. Belgede yer alan birkaç kişinin üniversite öğrencisi olduğunu gördüm. Belge çalışması bu bölümün de topraklarımızın evladı olduklarını, eşit haklara sahip olduklarını ve korunmaları gerektiğini kavrattı. Aileleri ve arkadaşları tarafınca öldürülen, sürülen LGBTi+’lar oldu ve oluyor olağan olarak. ondan sonrasında Perihan Mağden’in ‘Ali ile Ramazan’ romanını okudum.
Bu günlerde beni endişelendiren eşcinsellerin hayat stiline ya da görünür olmalarına gösterilen huzursuzluk değil, korkutucu olan onların hayat hakkına müdahale olasığı içeren ve sayısı artan söylemlerdir. Kızılbaş Kürdler de pogromun nasıl hazırlandığını, cinnete ne vakit, nasıl dönüştüğünü ve nelere yol açtığını hayli düzgün bilir. Bugünlerde benzeri adımları izler üzereyim. Türkiye’de bir kesim, LGBTi+’yı hastalık olarak, LGBTi+’ları da aile kurumuna ve topluma tehdit görüyor. Yalnızca Müslümanlık kontratına razı milliyetleri değil, farklı dinleri, lisanları, kültürleri içeren bu ortak ses İstanbul’da miting de yaptı. Mitinge davet için hazırlanan kamu spotunun devlet kanalında yayınlanmasıyla problemin çapı, kapasitesi ve morali değişti.
Benzer bir nefret ve şiddet söylemi sokak hayvanlarına karşı hayli bir müddetdir örgütleniyor. Toplumsal medyada bir ortaya gelenler sokaktaki kedi ve köpeklerin ‘imha edilmesini’ istiyor. Emsal öfke Suriyeli ve Afgan göçmenlerin hudut dışı edilmesini isteyen ortak sesin tonunu güçlendiriyor. Yok etmekten, şiddetten ve uç tekliflerden diğer tahlil formülü aramayan, çekinmeyen, kabul etmeyen bu ruh halinin cisimleşip akması ihtimaline hayal gücü denilemez.
“Birinci Dünya Savaşı’nda Almanlar yenik sayıldığı için yenik sayıldık, yoksa biz yenilmedik!” yorumuna inananlar her bir sıkıntıyı de bu biçimde ele alıyor. Ölçülü, yapan, kapsayıcı, farklılıkları benimseyici, kabullenici, özeleştiri verici, ‘o bir hataydı’ diyenlerden değiller. Sorun çözme tekniği inkara, palavraya, şiddete dayanan birey, topluluk, toplum ya da sistemlerde her kesim sırasıyla kaybeder.
Tarihi, tuzak ve kıyametlerle dolu bir toplum sağduyulu ve hoşgörülü olmayı tercih etmek zorundadır. Kimin kalıp kimin gideceğine, kimin yaşayıp kimin öleceğine, kimin konuşup kimin susacağına, kimin neyi diyemeceğine öbür vatandaşlar karar veremez. Vatandaş olan her birey her hakkını kullanmak ve geliştirmek için gayret gösterme hakkına ve özgür iradeye sahiptir. Kimse bu hakkı engelleyemez, yargılayamaz, askıya alamaz, kaygı salamaz, tehdit bakılırsamez.
Çoğunluğun ya da azınlığın dininin, külçeşidinin gerektirdiğine, ‘emrettiğine’ göre yaşamayı reddediyoruz. Recai Kutan’ın ‘Suriye’de bir nevi sapık alevi anlayış olan Nusayriler iş başında’ cümlesini Türkiye’de yaşayan Nusayriler de, kızılbaşlar da unutmayacaktır. Klâsik Aleviliğin de eşcinselliğe karşı olmasını savunmamız gerekmiyor.
Yunan rabbi Zeus bir ziyafete Eris’i davet etmez. Ziyafeti basan Eris bir altın elmayı “en güzele” diye bağırarak Hera, Athena ve Afrodit’in ortasına atar. Her üç bayan da elmayı ister. Zeus, Paris’e hakemlik nazaranvi verir ve 10 yıl sürecek bir yıkıma yol açar. Buradaki tuzak ya da felaket Zeus’un Eris’in cümlesini ve altın elmayı reddetmemesi ile başlar. Eşcinsellerle ilgili kurulan tuzak ise bir daha yanlış soru ve hayatlar üzerinden sürüklüyor. Öncelikle kabul edilmesi gereken bir sıkıntı var: Eşcinsellik vardır ve bu beşerler bu türlü yaşamak istemektedir.
LGBTi+’ların hayat hakkı ve hayat hali tartışılmamalıdır. İnanç hakları, lisan hakları, bayan hakları, çocuk hakları, hayvan hakları daima uğraş ve direniş ile kazanılmıştır. Direnen insan köleliği yendi, tiranlara diz çöktürdü, sekiz saatlik işgünü, tatil hakkı ve emeklilik edindi, kapalı alanlarda sigara yasağını sağladı, ‘Türkten türeyiş’ anlayışını yıktı, türbanın hayatın her alanında hakkı olan yerini almasını sağladı, semahın dans değil dinî bir ritüel olduğunu kabul ettirdi. Varlıklı, kudretli ailelerin, sülalelerin, soyların, devletlerin nüfuzuna ve hakimiyetine karşı hayatın her alanında eşitlik sağlanınca bireyin, bireyleşmenin, liyakatın periyodu başladı.
Toplum sağlıklı bireylerinin sayısının artması ile sağlıklı olur. Sağlıklı toplum farklılıklara, tersliklere, benzemezlere saygıdeğer alan açmakla sağlanır. Tek parti periyodunun din ve kültür anlayışını, yakın devirde kurulmuş ikna odalarının bizlerde sebep olduğu güçsüzlüğü, çıkışsızlığı aştık. Türban takanın sıhhatsiz zihne sahip olduğunu, beyninin yıkanmış olduğunu, ikna ile ve eğitim, iş alanından dışlayarak, konuta hapsederek güzelleşeceğini sananların aşağılayıcı bakışı, Kürdce ilkel bir lisan olduğu için Türkçe konuşunca medenileşileceğini, şapka takan her insanın modernleşeceğini sınayan zorba zihniyet ile LGBTi+’lara hastalıklı ve ikna edilebilir diye üstenci bakarak tedavi etmeye yeltenmenin duygusu ve sonuçsuzluğu içinde pek bir fark yok. Etrafımızda bizden daha süratli, daha inançlı, daha zeki olanın da; bizden yavaş, inançsız olanın da ömür hakkı var.
Tekçilik sinsi, yıkıcı, bulaşıcı ve içe çöreklenmiş bir tuzaktır. Tekçiliği devralmak ya da kendi tekçiliğini başka tekçilere baskın kılmak yerine tüm tekçi sistemlere ve tekçilere karşı durmak lazım. İkiyüzlü olduğu, kendinden emin olmadığı için korkan ve korkutan sistemi görmek ve terk etmek gerekiyor.
Her eşcinsel erkek kesinlikle vicdani redçi olmayabilir. Bir eşcinsel askerlik yapmak istiyorsa bunu gizlemekten diğer devası yok. Misal durum toplum ortasında de mevcut. Bir eşcinsel, toplum ortasında ‘normal’ yaşantısına devam etmek istiyorsa eşcinselliğini gizlemesi gerekiyor. kimi vakit tek taraflı, kimi vakit de karşılıklı iki yüzlülük hali bu biçimdece devam ediyor. Kendini gizlemekten utananların, gizlemeyi kendine yakıştıramayanların bir kısmı ise eşcinsel olduğunu belirtiyor ve kamusal alanda kendilerinin de görünür olmasını istiyor. Bu durumda tek ya da karşılıklı iki yüzlülük, görmezden gelme, yok sayma halleri sona eriyor ve çatışma açığa çıkıyor.
İki yüzlü ömür yalnızca kimi LGBTi+’lara has değil. Kimi Ermeni, her milliyetten kimi alevi, kimi Kürd, kimi Dom da hane ortasında farklı, hane haricinde farklı yaşıyor ve konuşuyor. Bu, bu bireylerin tercihi değil mecburiyeti zira her olguyu ve yaşantıyı kendi kutsalı, kültürü, hafızası ve adaleti ile kıymetlendiren, farklılıklara tahammül edemeyen, farklılıkları terbiye etme yetkisini doğal hakkı sanan, tahammül hududunu da kendisinin belirlediği sert bir yapı karşısında içinize kapanıp benliğinizi müdafaanız gerekir. Okullardaki türban yasağına direnenler ya peruk takıyordu, ya da imkânı var ise yurt dışına gidip tahsilini tamamlıyordu; tıpkı, kimi LGBTi+ bireylerin bedelli askerliği tercih etmesi, yurt dışına gitmesi ya da vicdani redçi olması üzere.
Eşcinsellik sıkıntısını Kejê Bêmal’in 2013 yılında yayımladığı ‘Kürdistan Eşcinselleri’ belgesinin görüşme evresinin bir kısmına dinleyici olarak katıldığımda kavradım, hatta Bêmal katılamadığı için bir görüşmeyi kendim yaptım diye anımsıyorum. Bêmal’in emeğim ölçüsünde belgeyi hazırlayan olarak ismime yer verme isteğine saçma bir biçimde olumsuz cevap verdim. O çalışma bana coğrafyamda eşcinselliğin var ve legal olduğunu gösterdi. O denli yaşamak isteyen, bu isteğinde bilgili, şuurlu olan, medyada çoğunlukla sıradan kelam ya da davranışla yansıtılan karakterle ilgisi olmayan; üretken, önemli, hayat dolu ve saygılı beşerlerle tanıştım. Belgede yer alan birkaç kişinin üniversite öğrencisi olduğunu gördüm. Belge çalışması bu bölümün de topraklarımızın evladı olduklarını, eşit haklara sahip olduklarını ve korunmaları gerektiğini kavrattı. Aileleri ve arkadaşları tarafınca öldürülen, sürülen LGBTi+’lar oldu ve oluyor olağan olarak. ondan sonrasında Perihan Mağden’in ‘Ali ile Ramazan’ romanını okudum.
Bu günlerde beni endişelendiren eşcinsellerin hayat stiline ya da görünür olmalarına gösterilen huzursuzluk değil, korkutucu olan onların hayat hakkına müdahale olasığı içeren ve sayısı artan söylemlerdir. Kızılbaş Kürdler de pogromun nasıl hazırlandığını, cinnete ne vakit, nasıl dönüştüğünü ve nelere yol açtığını hayli düzgün bilir. Bugünlerde benzeri adımları izler üzereyim. Türkiye’de bir kesim, LGBTi+’yı hastalık olarak, LGBTi+’ları da aile kurumuna ve topluma tehdit görüyor. Yalnızca Müslümanlık kontratına razı milliyetleri değil, farklı dinleri, lisanları, kültürleri içeren bu ortak ses İstanbul’da miting de yaptı. Mitinge davet için hazırlanan kamu spotunun devlet kanalında yayınlanmasıyla problemin çapı, kapasitesi ve morali değişti.
Benzer bir nefret ve şiddet söylemi sokak hayvanlarına karşı hayli bir müddetdir örgütleniyor. Toplumsal medyada bir ortaya gelenler sokaktaki kedi ve köpeklerin ‘imha edilmesini’ istiyor. Emsal öfke Suriyeli ve Afgan göçmenlerin hudut dışı edilmesini isteyen ortak sesin tonunu güçlendiriyor. Yok etmekten, şiddetten ve uç tekliflerden diğer tahlil formülü aramayan, çekinmeyen, kabul etmeyen bu ruh halinin cisimleşip akması ihtimaline hayal gücü denilemez.
“Birinci Dünya Savaşı’nda Almanlar yenik sayıldığı için yenik sayıldık, yoksa biz yenilmedik!” yorumuna inananlar her bir sıkıntıyı de bu biçimde ele alıyor. Ölçülü, yapan, kapsayıcı, farklılıkları benimseyici, kabullenici, özeleştiri verici, ‘o bir hataydı’ diyenlerden değiller. Sorun çözme tekniği inkara, palavraya, şiddete dayanan birey, topluluk, toplum ya da sistemlerde her kesim sırasıyla kaybeder.
Tarihi, tuzak ve kıyametlerle dolu bir toplum sağduyulu ve hoşgörülü olmayı tercih etmek zorundadır. Kimin kalıp kimin gideceğine, kimin yaşayıp kimin öleceğine, kimin konuşup kimin susacağına, kimin neyi diyemeceğine öbür vatandaşlar karar veremez. Vatandaş olan her birey her hakkını kullanmak ve geliştirmek için gayret gösterme hakkına ve özgür iradeye sahiptir. Kimse bu hakkı engelleyemez, yargılayamaz, askıya alamaz, kaygı salamaz, tehdit bakılırsamez.
Çoğunluğun ya da azınlığın dininin, külçeşidinin gerektirdiğine, ‘emrettiğine’ göre yaşamayı reddediyoruz. Recai Kutan’ın ‘Suriye’de bir nevi sapık alevi anlayış olan Nusayriler iş başında’ cümlesini Türkiye’de yaşayan Nusayriler de, kızılbaşlar da unutmayacaktır. Klâsik Aleviliğin de eşcinselliğe karşı olmasını savunmamız gerekmiyor.
Yunan rabbi Zeus bir ziyafete Eris’i davet etmez. Ziyafeti basan Eris bir altın elmayı “en güzele” diye bağırarak Hera, Athena ve Afrodit’in ortasına atar. Her üç bayan da elmayı ister. Zeus, Paris’e hakemlik nazaranvi verir ve 10 yıl sürecek bir yıkıma yol açar. Buradaki tuzak ya da felaket Zeus’un Eris’in cümlesini ve altın elmayı reddetmemesi ile başlar. Eşcinsellerle ilgili kurulan tuzak ise bir daha yanlış soru ve hayatlar üzerinden sürüklüyor. Öncelikle kabul edilmesi gereken bir sıkıntı var: Eşcinsellik vardır ve bu beşerler bu türlü yaşamak istemektedir.
LGBTi+’ların hayat hakkı ve hayat hali tartışılmamalıdır. İnanç hakları, lisan hakları, bayan hakları, çocuk hakları, hayvan hakları daima uğraş ve direniş ile kazanılmıştır. Direnen insan köleliği yendi, tiranlara diz çöktürdü, sekiz saatlik işgünü, tatil hakkı ve emeklilik edindi, kapalı alanlarda sigara yasağını sağladı, ‘Türkten türeyiş’ anlayışını yıktı, türbanın hayatın her alanında hakkı olan yerini almasını sağladı, semahın dans değil dinî bir ritüel olduğunu kabul ettirdi. Varlıklı, kudretli ailelerin, sülalelerin, soyların, devletlerin nüfuzuna ve hakimiyetine karşı hayatın her alanında eşitlik sağlanınca bireyin, bireyleşmenin, liyakatın periyodu başladı.
Toplum sağlıklı bireylerinin sayısının artması ile sağlıklı olur. Sağlıklı toplum farklılıklara, tersliklere, benzemezlere saygıdeğer alan açmakla sağlanır. Tek parti periyodunun din ve kültür anlayışını, yakın devirde kurulmuş ikna odalarının bizlerde sebep olduğu güçsüzlüğü, çıkışsızlığı aştık. Türban takanın sıhhatsiz zihne sahip olduğunu, beyninin yıkanmış olduğunu, ikna ile ve eğitim, iş alanından dışlayarak, konuta hapsederek güzelleşeceğini sananların aşağılayıcı bakışı, Kürdce ilkel bir lisan olduğu için Türkçe konuşunca medenileşileceğini, şapka takan her insanın modernleşeceğini sınayan zorba zihniyet ile LGBTi+’lara hastalıklı ve ikna edilebilir diye üstenci bakarak tedavi etmeye yeltenmenin duygusu ve sonuçsuzluğu içinde pek bir fark yok. Etrafımızda bizden daha süratli, daha inançlı, daha zeki olanın da; bizden yavaş, inançsız olanın da ömür hakkı var.
Tekçilik sinsi, yıkıcı, bulaşıcı ve içe çöreklenmiş bir tuzaktır. Tekçiliği devralmak ya da kendi tekçiliğini başka tekçilere baskın kılmak yerine tüm tekçi sistemlere ve tekçilere karşı durmak lazım. İkiyüzlü olduğu, kendinden emin olmadığı için korkan ve korkutan sistemi görmek ve terk etmek gerekiyor.