kunteper
Member
“Kürt Meselesine Toplumsal Bakış (2010-2022)” raporunda “helalleşme” vurgusu dikkat çekti. Toplantının açılış konuşmasını yapan Hakan Tahmaz, “Biz Kürt sorunun tahliline ait konuşmak istedik. Sivil toplum bugün ne yapmalı? Helalleşme nedir, ne yapılabilir, nasıl bir yol izlenebilir sorularına karşılık aramaya çalışacağız” tabirlerini kullandı.
Alman Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği’nin dayanağıyla Prof. Ayşe Betül Çelik, Prof. Cihan Balta ve Mehmet Gürses, Barış Vakfı için “Kürt Sıkıntısına Toplumsal Bakış (2010-2022)” başlıklı bir rapor hazırladı. Rapor, KONDA Araştırma ve Danışmanlığı bilgilerinin tahlilinden oluşuyor. Rapor bugün İstanbul’da düzenlenen bir görüşmede anlatıldı.
Toplantının açılış konuşmasını Barış Vakfı’ndan Hakan Tahmaz yaptı.
Hakan Tahmaz’ın “helalleşme” vurgusu akıllara CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “helalleşme” çıkışını getirdi.
Hakan Tahmaz şunları söylemiş oldu:
“Bir yıldır barışın imkanlarını ve imkânlarını nasıl çoğaltırız sorusuna yanıt bulmaya çalışıyoruz. STK’lar, barış çalışmaları yürütenler olsa ne yapabilir problemine karşılık aramaya çalıştık. Tahlil sürecinde çıkardığımız sonuçlar üzerine STK’larla ne yapabiliriz üzerine tartıştık. Türkiye önümüzdeki yıl bir seçime girecek. Bu Türkiye ve Kürt sorunun tahliline yönelik kıymetli bir seçim olacak. Biz Kürt sorunun tahliline ait konuşmak istedik. Sivil toplum bugün ne yapmalı? Helalleşme nedir, ne yapılabilir, nasıl bir yol izlenebilir sorularına cevap aramaya çalışacağız. Yüzde 35 olan barış umuduna nasıl katkı sağlarız. Bunun üzerine baş yoracağız.”
“CHP’Lİ SEÇMEN SAVAŞ LİSANINA KARŞI ÇIKMAYA BAŞLADI”
Duvar’dan Ferhat Yaşar’ın haberine nazaran, raporun sunumunu yapan Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik, tahlil süreci daha sonrasında yaşanan gelişmelere ait şunları söylemiş oldu:
“Kürt meselesinin tahlili için, tek yol terörü yok etmektir’ cümlesine ne derece katıldıkları sorulduğunda iştirakçilerin yarısından fazlasının bu yargıyı desteklediği gözlemlenmektedir (3402 iştirakçinin 1941’i yani yüzde 57,05’i bu cümleye “doğru” ya da “kesinlikle doğru” karşılığını vermiştir). Lakin bu soruyu parti seçmenleri bazında incelediğimizde enteresan bir sonuçla da karşılaşmaktayız. Bu karşılığı destekleyen ve barış sürecinin sıkı destekçileri olan AK Parti seçmelerinin sorunun ‘terörü yok etmekle’ çözümleneceğine dair inancı artarak MHP seçmeni çizgisine yaklaşırken, CHP’li seçmenlerin kısmen de olsa ‘savaş’ lisanına karşı çıkmaya başladığı gözlenmektedir. Seçmenlerin kendi partilerinin barış/çatışma telaffuzlarından etkilendiği görülmektedir. Bu sonuç bu araştırmanın dikkat çekmek istediğimiz değerli bulgulardan birisidir. Türkiye kamuoyunda bakılırsace olarak ufak bir kesitin parti siyasetinden bağımsız net fikirleri vardır ve parti telaffuzlarının nasıl kurulduğu bu sorunun kamuoyu tarafınca nasıl anlaşıldığı konusunda kritik bir ehemmiyete sahiptir. Kürt meselesinin devam etmesi siyasi kutuplaşmayı, siyasi kutuplaşma da Kürt meselesinin devam etmesini beslemektedir. Bu bahiste partiler üstü bir telaffuzun ve uzlaşmanın varlığı sorunun tahlilinde son derece değer arz etmektedir.
“TÜRKLERİN SEVR PARANOYASI”
Eylül 2015 KONDA çalışmasında iştirakçilere bir de açık uçlu olarak ‘Kürt meselesini çözmek için ne yapmalıyız?’ sorusu yöneltilmiştir. Bu cevapları ‘güvenlik eksenli,’ ‘demokrasi eksenli,’ ‘ekonomik eksenli’ ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2015 daha sonrası kısa vadeli vurgu yaptığı ‘ortak din’ eksenli tahliller olarak kategorileştirdiğimizde iki kıymetli bulgu dikkat çekmektedir. İştirakçilerin en epeyce söylemiş oldukleri usuller güvenlik ve demokrasi eksenli tahlillerdir. Bu da 2010’daki çizgiye benzeri bir çizgi olmakla birlikte bu periyodun çatışmalı bir devir olduğu göz önünde bulundurulduğunda yaşanılan ıstıraplara karşın demokratik tahlillerden vazgeçilmediğini görmek fotoğrafın olumlu yanıdır. 1980’lerin ekonomik tanımlamaları ve tahlilleri ve Erdoğan’ın kısa müddetli vurgu yaptığı dini tahliller halk nezdinde pek takviye görmemektedir. Karşılıklara parti seçmeni bazında bakıldığında ise CHP seçmeninin güvenlik telaffuzlarına karşı bir çizgide olduğu görülse de Kürt sıkıntısının demokratik tahliline de fazlaca net bir takviyesi olmadığı ortaya çıkmaktadır. Burada CHP’li seçmenin duruşunun kritik olduğunun da altı çizilmelidir. CHP’li seçmenin güvenlik odaklı tahlillere verdiği takviyede bölünmüş olması bu kesitin barış süreci konusunda sanıldığından daha kolay ikna edileceğini ama demokratik haklar konusunda daha hayli bilgilendirilmesi ve dayanakları için çalışılmasının gerekli olduğuna işaret etmektedir. Çatışmaların güvenlik eksenli tanımlanmalarının altında sıklıkla kaygılar yatar (ülkenin dış mihraklarca bölüneceği korkusu). Barış sürecinin sekteye uğramasından yaklaşık beş yıl daha sonra Ocak 2020’deki duruma baktığımızda da bu kaygıların ağır bir biçimde toplumda var olduğunu görmekteyiz. İştirakçilerin ‘Türkiye’nin bölünmesinden korkuyorum’ sözüne ne derece katıldıklarına baktığımızda birçoklarının fakat bilhassa Türklerin bu söze takviye verdiğini görüyoruz. Sevr paranoyasının varlığı otoriter siyasi aktörler tarafınca beka siyasetinin tüm toplumsal kriz periyotlarında harekete geçirilebilmesini ve Türkiye’nin demokratikleşmesinin bir türlü tamamlanamayan bir proje olarak kalmasını kolaylaştırmaktadır.”
Alman Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği’nin dayanağıyla Prof. Ayşe Betül Çelik, Prof. Cihan Balta ve Mehmet Gürses, Barış Vakfı için “Kürt Sıkıntısına Toplumsal Bakış (2010-2022)” başlıklı bir rapor hazırladı. Rapor, KONDA Araştırma ve Danışmanlığı bilgilerinin tahlilinden oluşuyor. Rapor bugün İstanbul’da düzenlenen bir görüşmede anlatıldı.
Toplantının açılış konuşmasını Barış Vakfı’ndan Hakan Tahmaz yaptı.
Hakan Tahmaz’ın “helalleşme” vurgusu akıllara CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “helalleşme” çıkışını getirdi.
Hakan Tahmaz şunları söylemiş oldu:
“Bir yıldır barışın imkanlarını ve imkânlarını nasıl çoğaltırız sorusuna yanıt bulmaya çalışıyoruz. STK’lar, barış çalışmaları yürütenler olsa ne yapabilir problemine karşılık aramaya çalıştık. Tahlil sürecinde çıkardığımız sonuçlar üzerine STK’larla ne yapabiliriz üzerine tartıştık. Türkiye önümüzdeki yıl bir seçime girecek. Bu Türkiye ve Kürt sorunun tahliline yönelik kıymetli bir seçim olacak. Biz Kürt sorunun tahliline ait konuşmak istedik. Sivil toplum bugün ne yapmalı? Helalleşme nedir, ne yapılabilir, nasıl bir yol izlenebilir sorularına cevap aramaya çalışacağız. Yüzde 35 olan barış umuduna nasıl katkı sağlarız. Bunun üzerine baş yoracağız.”
“CHP’Lİ SEÇMEN SAVAŞ LİSANINA KARŞI ÇIKMAYA BAŞLADI”
Duvar’dan Ferhat Yaşar’ın haberine nazaran, raporun sunumunu yapan Prof. Dr. Ayşe Betül Çelik, tahlil süreci daha sonrasında yaşanan gelişmelere ait şunları söylemiş oldu:
“Kürt meselesinin tahlili için, tek yol terörü yok etmektir’ cümlesine ne derece katıldıkları sorulduğunda iştirakçilerin yarısından fazlasının bu yargıyı desteklediği gözlemlenmektedir (3402 iştirakçinin 1941’i yani yüzde 57,05’i bu cümleye “doğru” ya da “kesinlikle doğru” karşılığını vermiştir). Lakin bu soruyu parti seçmenleri bazında incelediğimizde enteresan bir sonuçla da karşılaşmaktayız. Bu karşılığı destekleyen ve barış sürecinin sıkı destekçileri olan AK Parti seçmelerinin sorunun ‘terörü yok etmekle’ çözümleneceğine dair inancı artarak MHP seçmeni çizgisine yaklaşırken, CHP’li seçmenlerin kısmen de olsa ‘savaş’ lisanına karşı çıkmaya başladığı gözlenmektedir. Seçmenlerin kendi partilerinin barış/çatışma telaffuzlarından etkilendiği görülmektedir. Bu sonuç bu araştırmanın dikkat çekmek istediğimiz değerli bulgulardan birisidir. Türkiye kamuoyunda bakılırsace olarak ufak bir kesitin parti siyasetinden bağımsız net fikirleri vardır ve parti telaffuzlarının nasıl kurulduğu bu sorunun kamuoyu tarafınca nasıl anlaşıldığı konusunda kritik bir ehemmiyete sahiptir. Kürt meselesinin devam etmesi siyasi kutuplaşmayı, siyasi kutuplaşma da Kürt meselesinin devam etmesini beslemektedir. Bu bahiste partiler üstü bir telaffuzun ve uzlaşmanın varlığı sorunun tahlilinde son derece değer arz etmektedir.
“TÜRKLERİN SEVR PARANOYASI”
Eylül 2015 KONDA çalışmasında iştirakçilere bir de açık uçlu olarak ‘Kürt meselesini çözmek için ne yapmalıyız?’ sorusu yöneltilmiştir. Bu cevapları ‘güvenlik eksenli,’ ‘demokrasi eksenli,’ ‘ekonomik eksenli’ ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2015 daha sonrası kısa vadeli vurgu yaptığı ‘ortak din’ eksenli tahliller olarak kategorileştirdiğimizde iki kıymetli bulgu dikkat çekmektedir. İştirakçilerin en epeyce söylemiş oldukleri usuller güvenlik ve demokrasi eksenli tahlillerdir. Bu da 2010’daki çizgiye benzeri bir çizgi olmakla birlikte bu periyodun çatışmalı bir devir olduğu göz önünde bulundurulduğunda yaşanılan ıstıraplara karşın demokratik tahlillerden vazgeçilmediğini görmek fotoğrafın olumlu yanıdır. 1980’lerin ekonomik tanımlamaları ve tahlilleri ve Erdoğan’ın kısa müddetli vurgu yaptığı dini tahliller halk nezdinde pek takviye görmemektedir. Karşılıklara parti seçmeni bazında bakıldığında ise CHP seçmeninin güvenlik telaffuzlarına karşı bir çizgide olduğu görülse de Kürt sıkıntısının demokratik tahliline de fazlaca net bir takviyesi olmadığı ortaya çıkmaktadır. Burada CHP’li seçmenin duruşunun kritik olduğunun da altı çizilmelidir. CHP’li seçmenin güvenlik odaklı tahlillere verdiği takviyede bölünmüş olması bu kesitin barış süreci konusunda sanıldığından daha kolay ikna edileceğini ama demokratik haklar konusunda daha hayli bilgilendirilmesi ve dayanakları için çalışılmasının gerekli olduğuna işaret etmektedir. Çatışmaların güvenlik eksenli tanımlanmalarının altında sıklıkla kaygılar yatar (ülkenin dış mihraklarca bölüneceği korkusu). Barış sürecinin sekteye uğramasından yaklaşık beş yıl daha sonra Ocak 2020’deki duruma baktığımızda da bu kaygıların ağır bir biçimde toplumda var olduğunu görmekteyiz. İştirakçilerin ‘Türkiye’nin bölünmesinden korkuyorum’ sözüne ne derece katıldıklarına baktığımızda birçoklarının fakat bilhassa Türklerin bu söze takviye verdiğini görüyoruz. Sevr paranoyasının varlığı otoriter siyasi aktörler tarafınca beka siyasetinin tüm toplumsal kriz periyotlarında harekete geçirilebilmesini ve Türkiye’nin demokratikleşmesinin bir türlü tamamlanamayan bir proje olarak kalmasını kolaylaştırmaktadır.”