”Kaygı düşman değil, doğal bir duygudur”

Venole

Active member
Koronavirüsün ömrümüze girdiği 1,5 yılı aşkın süreçte evvelden inançlı bir yer olarak bildiğimiz özgürce yaşadığımız dünyamızın çehresini, gözle görülmeyen ölümcül bir düşmanın her an peşimizde olduğu inançsız bir yere dönüştürdüğünü belirten Uzm. Klnk. Psk. Töre Simge Korkut, 7’den 70’e her insanın bu süreçte telaş hissiyle az ya da epey karşılaştığını vurguladı.


“Kimimiz imtihan öncesi, kimimiz geçirdiği bir trafik kazasında, kimimiz ise çocuğumuz konuta geç geldiğinde ya da emsal durumlarda telaş (anskiyete) hissini daha evvel de hayatıştır” diyen Uzm. Klnk. Psk. Korkut, salgının hâlâ devam etmesinin yanı sıra, sonbaharın gelişiyle iş ve okul ortamına dönüşün, havaların soğumaya başlamasının da insanlardaki tasa katsayısını artırabileceğine dikkat çekti.


Dert, kişinin dış dünyasından yahut iç dünyasından gelen bir uyaranla karşılaştığında yaşadığı, gerginlik hisleri (gerçek dışılık hissi, denetimini yitirme hissi, sersemlik…) kaygılı fikirler ve artan kan basıncı, çarpıntı, boğulma hissi üzere fizikî değişiklikler ile karakterize doğal bir histir. Paha verdiğimiz şeyler yok olduysa yahut yok olma tehlikesi altındaysa telaş hissederiz. Bu da epey doğal bir histir.


Tıpkı bir otel odasında duman olduğunda yangın sensörünün ses ve ışık çıkartarak sizi uyarması üzere hayat da bize birtakım sinyaller gönderir. Mekanik sistemlerin ne vakit ihtar verecekleri, uyardıkları bahse göre değişir. Bizim duygusal sistemimiz de tıpkı bu ikaz sistemleri üzere dış dünyada olan biteni algı ve kanılarımız aracılığıyla fark ederek korku, kızgınlık, hüzün, öfke üzere yansılar verir.


Tüm bu ikaz sistemlerinin gayesi kişiyi uyarmak ve haber vermektir. Bu manada olumlu ya da olumsuz tüm hislerin en değerli fonksiyonu, çevreyi ve etrafta olup bitenleri fark edip ona uygun davranmamızı sağlamaktır.


Kabul ve Kararlılık Terapisi’ne bakılırsa tüm acıların kaynağı lisandır. Örneğin, telaşlı yapıya sahip bir kişi, kendisini ‘Kaygılı biriyim’ diye tanıtıyorsa, zihni de o kişinin büsbütün ‘kaygıdan’ oluştuğuna inanır. bu biçimdece kişi, olağanda üstesinden gelebileceği telaş içeren durumlardan kaçınmaya ve kendisini soyutlamaya başlar. Kalabalık önünde sunum yapmak, imtihana girmek, yeni birileriyle tanışmak gibi… Bunun kararında hüzün, hayal kırıklığı, öfke üzere hisler hisseder. Sonuçta da olmak istediği bireyden uzaklaşmış olacağı için ruhsal sorunlar yaşar.


Ama tıpkı kişi kendisini tanıtırken, ‘Kaygılı bir yapıya sahibim’ cümlesiyle, sahip olduğu korkulu yapısıyla ortasına ara koyarak kendisini tanıtırsa; zihni de o kişinin büsbütün telaştan oluşmadığını, sevinçli, esprili, konuşkan üzere diğer özelliklere de sahip olabileceğini düşünerek daha evvel yapamayacağını düşündüğü aktivitelere ambargo koymaz.


Hepimize küçüklüğümüzden beri dayatılan hakikat bilinen birtakım yanlış ayrıntıların olduğunu söyleyen Uzm. Klnk. Psk. Korkut, “Bunların en başında ‘Daha âlâ bir ömür için olumsuz hislerimizden kurtulmalıyız’ miti gelmektedir. Hissettiğiniz korkuyu nazikçe fark ederek onun sizinle bulunmasına müsaade verin. Onunla her gayrete girdiğinizde eminim maliyeti uzun vadede size epey değerliye patlayacaktır” dedi.


Diğer birini dinlediğimizde, söyleyeceklerine katılıp katılmayacağımızı seçtiğimizi fakat iç sesimize gereğince kulak vermediğimizi söz eden Uzm. Klnk. Psk. Korkut, “İç sesimizle çoklukla tıpkı fikirde olma yahut katılmama seçeneğine sahip olduğumuzu düşünmüyoruz. Fakat bu antrenmanı denemenizi öneririm. Araştırmalar zihninize farklı bir isim vermenin buna yardımcı olduğunu göstermiştir. Zira zihninizin ismi farklıysa, ‘siz’den farklıdır. Artık bir partide, kafede, restoranda onunla tanışıyormuşsunuz üzere yeni isminizi kullanarak zihninize merhaba deyin. Gün içerisinde sizi zorlayan his ve niyetler olursa, zihninize taktığınız isimle zihninizi fark edin ve onu kibarca dinleyin” diye konuştu.


Lisanı kullanma formumuzu düzenlemeye başladık, hislerimizle çabayı bırakmayı denemeye başladık ve zihnimize isim verdik. Artık de sıra bu 3 basamağı da taçlandıran en temel unsura geldi; anı yaşayarak dikkatimizi vücudumuza vermek. 1,5 yıldır yaşadığımız dış dünyadan gelen bir tehdit altında ömürlerimizi sürdürmeye çalışıyoruz. Bu dış tehdit her birimizin, özgürlük, bağımsızlık, misafirperverlik, yakınlık üzere pahalarını tehlikeye soktu.


Durum bu biçimde olunca dünya üzerinde tasa hisseden ve bu korkuyu, denemiş olduğu yanlış davranış stratejileriyle tasa bozukluklularına çeviren kişi sayısı çoğaldı. Hâlbuki zihnimiz bizi korumak için bizi geçmişte-gelecekte yaşatmaya eğilimlidir. O yüzden an ile temas ederek zihin antrenmanlarımızı gün içerisinde ne kadar fazla yaparsak, zihnimizi o kadar günümüze adapte edebiliriz.


Korku yaşadığınızda yapmakta olduğumuz işe devam ederek, burnunuzdan derin bir nefes alıp pasta mumu üfler üzere verdikten daha sonra, tüm dikkatinizi açıklık ve merakla vücudunuzu incelemeye verin. Tüm vücudunuzdaki uzuvlarınızı güya birinci kere görüyormuş üzere inceleyin. Bunu yaparken zihniniz sizi bir daha geçmişe-geleceğe götürmek isteyecektir. Onunla uğraş etmeyin. Fark edin, kibarca dinleyin ve dikkatinizi bir daha vücudunuza yönlendirin.
 
Üst