İdris Baluken’den ‘altılı masa’ya: Fark görmüyorum

kunteper

Member
Sincan Cezaevi’nde tutulan HDP’nin eski Küme Başkanvekili ve eski Diyarbakır Milletvekili İdris Baluken, Kürt sorununun tahlilinde ortaya çıkacak güzelleştirme başlıklarını değindi. Muhalefetin Kürt sıkıntısının tahlilinde iktidardan pek bir farkı olmadığını söyleyen Baluken, “Hâlâ Kürt sorunu var mıdır, yok mudur sorusunu tartışmak, trajikomik bir siyasi sefaletten öbür bir şey değildir” sözlerini kullandı.

İktidarın 2016’da meclise getirdiği dokunulmazlıkların CHP’nin de onayı ile kaldırılmasının akabinde tutuklanarak cezaevinde gönderilen HDP’li milletvekilleri içinde İdris Baluken de vardı. 2013’te yürütülen tahlil sürecinin değerli aktörlerinden biri olan İdris Baluken, 5 yıldır tutuklu. Baluken’in üçüncü kitabı “Sincan’dan Edirne’ye Hasbıhal-Name” Dipnot Yayınları’ndan çıktı. Sincan F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutuklu bulunan Baluken, edebiyat siyaset bağlantısı, yeni kitabı ve şimdiki siyasi bahislerle ilgili Artı Gerçek’ten Remzi Budancir’in sorularını yanıtladı.

EDEBİYAT VE SİYASET BAĞI



Öncelikle edebiyata ait bir soru sormak istiyorum. Bir siyasetçi olarak tutuklu bulunduğunuz mühlet zarfında üçüncü kitabınız çıktı. Bir siyasetçi olarak edebiyatla da ilgili olan birisiniz. Edebiyat ve siyaset bağlantısını nasıl tanım edersiniz?


Siyaset ve edebiyat ya da daha geniş manada sanat alanının iç içe geçmişliğine inananlardanım. tıpkı vakitte, emeğe, tere, zahmete dayanan sanatsal üretim gayretlerinin hiç birine hudut konmaması gerektiğini belirtmem gerek. Sanatsal muhteva taşımak kaydıyla her estetik üretinin horgörü yerine müsamahayı hak ettiğini düşünüyorum. Siyasetin de sanatın da uzlaşamayacağı ortak alanın, otorite ve tahakküm anlayışları olduğunu söz etmek yanlış olmaz.

İkisi de tabiatları gereği itaati temel almaz, alamaz. Tam bilakis, güce ve zora dayalı otorite arayışlarının olduğu her yerde, ikisine de düşen nazaranv, itiraz üzerinden ortaklaşmaktır. Haksızlığın, zulmün, baskının hükümranlığına ahenk göstermek ne sanatın ne de pahaları temel alan bir siyasetin işi olamaz. Bunlara uyumsuzluk göstermek, itiraz üzerinden yeni yaşama dair tohumlar ekmek, kanımca iki alanında şayet olmazsa olmazlarıdır.

Her tipten statükonun kalıbına ne erdemsel yanı ağır basan sanatı ne de ilkesel tutarlılığı olan siyaseti sığdırmak mümkündür. Bu istikametiyle ikisi de fikir ve tabir özgürlüğünün kaleleridir. Prensipli siyaset ve faziletli sanat umudun sığındığı en emniyetli konutlardır. İnsanlık bünyesine nefes aldıran soluk nasıl ki özgürlüğü temel alan siyasete aitse, ona can veren ve o canı besleyen derindeki nabız da gelişimi temel alan sanata aittir, diyebiliriz. Soluk almadan nabız atmaz, nabız atmadan soluk olmaz.

Son kitabınızın ismi “Sincan’dan Edirne’ye Hasbıhal-Name” oldu. niye bu ismi tercih ettiniz?

Kitap haline gelen çalışmanın en az mesai harcanan ve en süratli karar verilen kısmı, isminin ne olacağı sıkıntısıdır. Bu çalışmanın kitap formatına kavuşup kavuşmaması ismine oldukça tereddütler yaşadım. Zira metni kaleme almaya karar verdiğimde, teknik, öz ve biçem açısından tümüyle edebi cinse uygun bir maksat ortasında olmadım. Yani edebi mektubun hudutlarıyla kendimi kısıtlamadım.

Tam tersine, edebi hassaslıkla birlikte siyasi, tarihi, felsefi, bilimsel, şimdiki anekdotları sıkça kullanmanın kolaylığını yaşadım. Emel, samimi bir paylaşım, içten bir dertleşmeydi yalnızca. Bir nevi iç dökme diyebiliriz. Hem yazanı rahatlatacak birebir vakitte muhatabına yeterli gelecek bir metin hedeflenmişti. Ve o gaye gerçekleştirildi. Biten çalışmayı tarafsız ve soğumuş bir gözle okuduğumda, bunun tam manasıyla hasbihal notlarını içeren bir mektup olduğunu kanaatine vardım. Yayınevindeki değerli arkadaşların tekliflerini dikkate alarak uzun müddet bekletilmiş bu çalışmaya, süratlice, bu biçimde bir isimlendirme yapmakta sakınca görmedik.

‘GERÇEĞE YA YÜZÜNÜZÜ DÖNERSİNİZ YA DA SIRTINIZI’

Edebiyat yası sıra kıymetli bir siyasetçisiniz. Siyasete ait de görüşlerinizi paylaşmanızı isteriz. Kürt sıkıntısı, son devirde bir sefer daha kamuoyu gündeminin üst sıralarına taşındı? Kürt sorunu ile ilgili tartışmalara dair fikirleriniz nelerdir?


Kürt problemi ile ilgili kısır tartışmaları, devletin yahut idare erkinin gerçekle olan alakası üzerinden pahalandırmak gerek. Gerçeğe ya yüzünüzü dönersiniz ya da sırtınızı. Sırt çevirerek ne sıkıntılarla yüzleşebilirsiniz ne de onu ortadan kaldırabilirsiniz. Yaşanan devasa yıkıcı, acı ve ölümcül tecrübelerden daha sonra, hâlâ Kürt sıkıntısı var mıdır, yok mudur sorusunu tartışmak, trajikomik bir siyasi sefaletten öbür bir şey değildir. Karın ortasında dikilip kışı inkâr etmek ne ise bu denli acı ve yıkım içinde uzunluk gösterip Kürt problemini inkâr etmek de tıpkı şeydir.

Bunun olağanla ilgisi olmayan bir patoloji olduğu nihaidir. Tıpta patolojik olan ya tedavi ile fizyolojik sonlara çekilir ya da tedavisiz kalarak bünyenin tüm gücünü eritir, vakit ortasında de çöküşe gdolayır. Tıbbın bu kuralı, toplumsal bünye ve sosyoloji bilimi ortasında geçerlidir. Bugün, her kim, nereye çekmeye çalışırsa çalışsın, fazlaca uygun biliyoruz ki yaşanan yapısal yahut kurumsal çöküşün asıl niçini Kürt probleminin çözümsüzlüğüdür. Keza, bu çöküş tablosunda, tüm toplumu, eşi gibisi olmayan bir sefalet ve çaresizliğe mahkûm eden sebep de açık ve nettir. İktidarın sorumluluğunda olan öteki bütün ihmal, yetersizlik, cürüm ve günahlar da bu biçimdesi bir gerçekliğin yan tesirleri ya da tali komplikasyonları olarak belirtilebilir.

‘HİÇBİR KİRLİ MÜNASEBET AĞI YER BULAMAZ’

Anlamamakta ısrar edenler için bir sefer daha, Kürt sorunu kördüğümünün çözülmesi durumunda süratle yaşanacak birkaç güzelleşme başlığını özetleyerek toparlamaya çalışayım Kürt sıkıntısının tahlili demek, toplumsal uzlaşı ve barışın sağlanması, en büyük kutuplaştırma ve düşmanlaştırma aygıtının iktidar sahiplerinin ellerinden alınması demektir. Devletin demokratik dönüşümünün sağlanması, sivil siyasete alan açılması, lakin bu sorunun tahlili ile mümkündür. Şiddet ve savaş gerçekliğin ortadan kalkması, devletin ve toplumun güvenlik dertlerinden arınmasını birlikteinde getirecektir.

bu biçimde bir gelişme, görünür yahut derin mahfillerde yerleşmiş, her türlü cürmü işlemeye meyilli kayıt dışı bütün bilinmeyen yapıların tasfiyesini gündemleştirir. Şeffaf, denetlenebilir ve demokratik işleyişi temel alan bir devlet yapısında ise yolsuzluklar başta olmak üzere hiç bir kirli alaka ağı yer bulamaz. Rahatlayan bir toplum ve devlette adalet hissinin bir daha dirilmesi fazla vakit almaz.

Benzeri biçimde, milletlerarası ilgilerin düzelmesi, insan hakları ve demokratikleşme kapsamında kozmik hukuk normlarının benimsenmesi, prestij ve onur üzerinden kaybedilen saygınlığı kısa müddette geri getirecektir. Özetle belirttiğim bu konular dahi, ekonomik düzgünleşme başta olmak üzere, toplumsal ve siyasal alandaki tüm problemlerde düzelmeyi birlikteinde getirecektir. Tüm bunlardan daha değerli olan ise akan kanın ve gözyaşının durmuş olmasıdır ki, bunun pahası hiç bir kriterle mukayese bile edilemez. bahsetmiş olduğumiz bu müspet gelişmelerden kaçınmak, bu ülkeye ve tüm topluma yapılabilecek en büyük kötülük demektir. Bu berbatlığın bir an evvelce sonlanması ve rasyonel bir akılla dümenin yeterliliğe hakikat kırılmasını ummuş olalım.

‘ALTILI MASA’ ELEŞTİRİSİ

İktidarın uyguladığı siyasetler yanı sıra muhalefet cephesinin tavrı da tenkit konusu. Muhalefetin kurduğu Altılı Masanın HDP’yle “İlişkileri” ya da “İlişkisizliğine” yönelik neler söylemek istersiniz?


Ben bu mevzuyu epey fazla önemseyenlerden değilim açıkçası. Zira bugüne dek, altılı masanın başat aktörleri ile mevcut iktidar içinde HDP’ye yaklaşım ya da Kürt sorununun tahlilindeki samimiyet açısından pek fazla bir fark gördüğümü belirtemem. İki taraf da bu konularda adeta kendilerine bildirilmiş olan resmi misyonun gereği olarak “iyi polis”, “kötü polis” rolünü oynuyor izlenimi veriyorlar. Dokunulmazlık oynamalarındaki hallere bakılabilir, bu hususta.

Turnusol kâğıdı, son kertede ortaya konan resmi kurumsal hallerdir, küçük bir çocuğu dahi inandırmaktan uzak boş laflar değil! Toplumsal talepleri ya da halka ilişkin beklentileri önceleme durumunda olsaydılar, 84 milyonun tamamını kapsayan telaffuz ve siyasetleri, oburunun tabirine gerek bırakmadan kendileri ortaya koyar ve bunu gönül rahatlığıyla bütün topluma ulaştırmanın kaygısına düşerlerdi.

Samimi bir yaklaşım yerine seçime endeksli bir kasaba kurnazlığının emareleri seziliyor. Umarım yanılıyorumdur ya da umarım aşarlar bu durumu. Aksi durumda, Kürt halkının örgütlü politik şuurunu ve HDP şahsında tüm ezilenlerin kadim çaba birikimini ıskalama ya da küçümseme durumuna düşerler ki, bunu hiç kimseye tavsiye etmeyiz.

Ne Kürt sıkıntısı ne de onunla irtibatlı olarak demokratikleşme başta olmak üzere Türkiye’nin temel sorun alanları, bu türlü utanılarak, sıkılarak, belirlenmiş kalıplardan korkarak, kaçamak hallerle geçiştirilecek şeylerdir. Tam bilakis, ilkesel mutabakatlarla teminat altına alınmış, ülkenin ve toplumun geleceğini garanti altına almış, yiğit ve yaratıcı çıkışlara en epey bu alanda muhtaçlık var.

‘TELKİN ETMEK POLİTİK TUTUM OLMAKTAN UZAKTIR’

Telaş ile umut içinde salınan bir toplumda kaygıları azaltıp umudu arttırmak, muhalefet teziyle sorumluluk alan her insanın işi olmalıdır. Kaldı ki, seçim ve pahalılık dahil olmak üzere her bahiste halka “bekleyin, halledeceğiz” yaklaşımını telkin etmek, politik bir hal olmaktan uzaktır. Zülüm ve artırım sopasıyla halkın her gün sopalandığı bir yerde, bu biçimdesi bir tutum etik olmaktan da uzaktır. Yaşamayı ve sevinmeyi unutmuş bir topluma salt nasihat üzerinden beklemeyi öğütlemek, agonide can çekişen bir hastaya karşılığı olmayan güzelleşme vaatlerinde bulunmaya misal. Tüm sorun alanlarında bu ataletten sıyrılıp, harekete geçmelerini dileyerek bitirmiş olayım. (HABER MERKEZİ)
 
Üst