kunteper
Member
HDP Bayan Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, Milletvekilleri Dilan Dirayet Taşdemir ve Oya Ersoy, Bayan Uyumu Üyeleri Feray Mertoğlu, Tülay Koçak, Hazal Karabey, Bayan Meclisi Üyeleri Kutsal Erdoğdu Çelik ve Bitlis Vilayet Bayan Meclisi üyelerinden oluşan heyet, “Kadınlar İçin Adalet” kampanyasının ikinci etabı olan “Kadın Yoksulluğuna Hayır” buluşmalarını gerçekleştirdiler.
Ege ve İç Anadolu’da daha sonra Urfa, Adıyaman, Dersim, Ağrı, Iğdır ve Bitlis’in Tatvan ilçesinde çalışan bayanlarla buluşan heyet, çalışan bayanların sıkıntılarını diledi ve kayıt altına aldı. Heyetin müşahedelerini çabucak sonrasında rapor haline getirip çalışan bayanların meselelerine çözmeye yönelik teşebbüsleri olacak. HDP Bayan Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, bayanların karşılaştığı ekonomik ve toplumsal meselelerin çözülebilmesi için hükümeti zorlayacaklarını söylemiş oldu.
Başaran ile “Kadın Yoksulluğuna Hayır” programını, müşahedelerini ve meselelerin çözülmesine yönelik teklifleri hakkında konuştuk.
‘KADINLARIN SIKINTILARI PANDEMİYLE ARTTI’
“Kadınlar için adalet” kampanyasının ikinci etabı olan “Kadın yoksulluğuna hayır” buluşmalarını anlatır mısınız? bu biçimde bir program hazırlamak nasıl bir gereksinimden doğdu?
Biz HDP Bayan Meclisi olarak 10 Şubat’ta “Kadınlar İçin Adalet” kampanyasının startını verdik. Bayan ve adalet tarihi olarak epeyce yan yana gelmeyen iki tarif. Korona pandemisiyle bu uzaklık daha da görünür bir hale geldi. Bildiğiniz üzere kriz ve savaş süreçlerinde bayana yönelik şiddet artıyor, militarizmin had safhaya çıktığı ve krizlerin yönetilemediği her süreç de cinsiyetçi çıkışlarla sonuçlanıyor. Pandemiyle birlikte erkek hükümran sistemin yarattığı eşitsizlik ayyuka çıktı, bu süreç bayanlar için zorluğu kat be kat artan bir müddetç haline geldi. Yargının erkek hükümran yaklaşımından bayanlar her devir nasibini almaktayken, AKP’nin “makul ve makbul kadın” dayatması, neredeyse bayanları öldürüldükleri için hatalı durumuna getirdi. Mahkeme salonları fail adamların yargılandığı değil, bayana ve çocuğa yönelik cürümlerin aklandığı, neredeyse yasallaştırıldığı alanlar haline geldi. Buna karşı özgürlük uğraşı yürüten, 8 Mart’a katılan, 25 Kasım’da bayana yönelik şiddete karşı alanlara çıkan bayanlar ise hatalı kabul edilerek onlarca yıllık cezalarla yargılandı. Dünyanın tümünde bayana yönelik şiddetin artma muhtemelliğine karşı tedbirler alınması tartışılırken, burada pandeminin birinci günlerinden İstanbul Kontratı tartışmaya açıldı, düzenekleri güçlendirmek yerine var olan sistemler fonksiyonsuz hale getirildi. Örtülü af niteliğindeki infaz kanunuyla bayana ve çocuğa karşı hata işleyenler, mafya ve çeteler özgür kalırken bayan gayreti yürüten bayanlar cezaevinde vefata terk edildi. Salınan erkekler daha cezaevinden çıkmadan bayanları tehdit etti, cezaevinden salınınca da bayanlara şiddet uyguladılar, hatta kimilerini katlettiler. Bu adaletsizlikler sorununun bir boyutuyken aslında görünmeyen adaletsizliklerden değerli bir tanesi de toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve erkek iktidarın yarattığı bayan yoksulluğuydu. Bizler de kampanyanın ikinci etabını “Kadın Yoksulluğuna Hayır, Bayanlar İçin Adalet” sloganıyla sürdürmeyi kararlaştırdık.
‘İKTİDAR BAYANI AİLE KURUMUNUN İÇİNE KAPATTI’
İktidarın her geçen gün daha da berbata giden ekonomik siyasetleri, bir küme sermayedarın hasılatını daha da bollaştırırken; toprağı, denizi rant için altın tepside sunarken halkı daha da fakirleştirdi. Yoksulluk sebebiyle insanların tek tek değil, toplu olarak intihar ettiği bir noktaya gelinen bir müddetçte bayanlar açısından bu yoksulluk iki kat daha fazla derinleşmiş durumda. Bayanlar açısından artık yalnızca yoksulluk değil, yoksulluğun kadınlaşması kelam konusu. AKP, iktidara geldiği birinci günden bu yana bayanları birey olarak görmek yerine aile kurumu ortasında tanımlayan ve bu yaklaşıma denk istihdam sağlayan bir siyaset üretti. Bu niçinle de bayanların istihdama iştirakini desteklemek bir yana, toplumsal cinsiyet rollerini pekiştiren toplumsal yardım siyasetleriyle bayanları aile içerisinde tutarak bayanlara engelli, yaşlı ve çocuk bakımını dayattı. Bayanlar birçok vakit garantisiz, kayıt dışı ve merdiven altı işletmelerde ya da işlerde çalışmak zorunda bırakıldı, çalışma alanlarından büsbütün izole edildi. esasen sıkıntı olan çalışma şartları pandemiyle birlikte daha da sıkıntı bir hale geldi, bayanlar var olan bu işlerden de ayrılmak zorunda kaldı ya da işlerine hayatlarını riske atarak devam etmek zorunda kaldı.
Pandemi sürecinde işten çıkarmalar yasak bulunmasına karşın Kod 29 garabetinden en çok bayanlar etkilendi. İşte tam da bu niçinlerle en yakıcı gündem olan şiddet ve cinayetlerin yanında bayanların hayatında büyük tesiri olan yoksulluğun sebebi, bunu ortaya çıkaran siyasetlerin tespitiyle tahlil yollarının bulunması, bayanların ömürleri açısından elzem bir husus olarak önümüzde duruyor.
‘SARAY ÇADIRLARDAKİ YOKSULLUĞU GÖRMÜYOR’
Nasıl bir program izlediniz? Hangi kentlerde hangi iş alanlarında çalışan bayanlarla buluştunuz?
Bugüne kadar Ege, İç Anadolu ve bölge vilayetlerinde tarlalarda, yaylalarda, fabrikalarda, seralarda çalışan bayanlarla, müzisyen olup pandemi niçiniyle çalışamaz duruma gelen bayanlarla, seyyar satıcılık yapan ve konutlarda emek veren bayanlarla bir ortaya geldik. Salonlarda toplanmak yerine çalışma alanlarına, çalışma alanı ömür alanı haline gelen mevsimlik tarım personellerinin yaşadığı çadır alanlarına gittik. Onların anlattığı, bizim ise dinleyen pozisyonunda olduğumuz bir çalışma biçimi yürütüyoruz. Zira hükümetin anlattığı, propagandasını yaptığı hayal dünyasının yanında bir de yakıcı hakikatlerin görünür olması, buna dair siyaset üretilmesi en elzem problem. Bunun en âlâ örneği Ankara’da yaptığımız çalışmaydı. Ankara’nın Bala ilçesinde, yani Meclis’e ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na birkaç kilometre uzaklıkta görülen görüntü bile hükümetin siyasetleri kararında ortaya çıkan yoksulluğun en keskin fotoğrafı olarak karşımızda duruyor. Ülkenin bir ucundan ekmeğini kazanmak için gelen mevsimlik emekçiler çadırlarda yaşıyor. Çadırlarda elektrik yok, su için kilometrelerce yol kat etmek gerekiyor, çocuklar internete ve tablete ulaşamadıkları için eğitim alamıyorlar. Yaşadıkları yere bu kadar yakın bir yerde bile var olan yoksulluğu görmeyen, görmek istemeyenlerin; kendi konforlu alanlarından halka “Nerede aç var? Nankörler” diyenlerin yüzüne hakikatin fotoğrafını çarpmak için önümüzdeki günlerde de Çukurova ve Marmara bölgelerindeki vilayetlerde olacağız. Her kısımdan bayanla bir ortaya gelmeye, bayanların yaşadıklarını dinlemeye; bayan yoksulluğunu, emeğin sömürüsünü görünür kılmaya devam edeceğiz. Tabi maksadımız yalnızca görünür kılmak değil, toplumun en büyük muhalefet gücü olan biz bayanların dayanışma ve örgütlü gücüyle iktidarı hem de yoksulluğa karşı tahlile zorlamak olacaktır.
‘KADINLAR 24 SAAT ÇALIŞIYOR’
Gittiğiniz kentlerde bayanları çalıştıkları alanlarda ziyaret ettiniz. Neler gördünüz? Bayanların çalışma şartlarıyla ilgili izleniminiz nedir? Sigortalı çalışma imkanları var mı? Emeklerinin karşılığını alabiliyorlar mı örneğin?
En doğudan en batıya şartların birbirine benzediği aşikar bir durum. Ege’de çilek tarlasında çalışan bayanlarla bir ortaya geldiğimizde bayanlardan duyduklarımız ile Bitlis’te tarım personeli bayanların yaşadıkları neredeyse birebir.
Bayanlar çalıştıkları yerlerde birçok vakit teminatsız olarak çalışıyorlar. Sabahın erken saatlerinde tarlalara gelen bayanlar yaklaşık 12 saat kararında 70 ila 100 TL içinde bir fiyat alıyorlar. Lakin hiç bir hanımın sigortası yok, birtakımı eşinin sigortasından yararlanıyor, birtakımı bir süre ferdi olarak sigortasını yatırmaya çalışmış, fakat birçoklarının sigortası yok. Bayanlar açısından mesai yalnızca dışarıda çalıştıkları müddetle sonlu da değil üstelik. Meskene gittiklerinde ya da hayat alanı olarak kullandıkları çadırlara gittiklerinde yemek, çamaşır, paklık, çocuk ve yaşlı bakımıyla ilgilenmek zorunda kalıyorlar ve bu durumda mesaileri neredeyse 24 saate tekabül ediyor. Bayanların çalıştıkları hiç bir yerde emeklerinin karşılıklarını almaları kelam konusu olmuyor. esasen emekleri kararında aldıkları fiyat birden fazla vakit erkekler tarafınca kendilerinden alınıyor. Bayanların hiç bir mülkü olmamış esasen.
‘VELİLER ÜRKÜYOR, TÜRKÇE İSİMLE SESLENELİM Mİ’ DEMİŞLER
Yalnızca ekonomik siyasetler da değil üstelik, personel bayanlar iktidarın birfazlaca siyasetinden direkt olarak ziyan görüyor. örneğin Ege’den daha sonraki birinci basın toplantımızda lisana getirdiğimiz bir durum vardı. Genç bir Kürt bayan, Ege Üniversitesi’nde Çocuk Gelişimi bitirmiş, fakat midye temizliyor. sebebini sorduğumuzda kendi alanındaki işlerde torpilin işlediğini söylemiş oldu. Bulabildiği tek işte de patron “Veliler isminden ürküyor, Türkçe bir isimle seslenelim mi?” demiş, bunun üzerine genç bayan işi bırakmış. Elleri parçalanana kadar midye temizliyor, lakin ailesinin yanında memnun olduğunu söylüyor.
bir daha Aydın’da çilek tarlasında genç bir bayanın eşi Van Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyım ile işinden ediliyor. Tüm eforlara karşın işine iade edilmiyor. Bunun üzerine Aydın’a göç ediyorlar. Bayan çilek tarlasında çalışıyor, eşi Marmaris’te. İki küçük çocuklarını bırakacakları yer yok. Bayan çocuklarını konutta bırakıp tarlaya gelmek zorunda kalıyor.
Adıyaman’da tütün personeli bir bayan edebiyat öğretmenliğini birinci sınıftan terk etmek zorunda kalmış, ikinci bir üniversiteye başlamış fakat geçim kasvetinden dolayı eğitimini yarıda bırakmış.
‘KADINLAR TAHLİL İSTİYOR’
bu biçimde bir sürü örnek var. Genç bayanlar iş bulamadıkları için devayı günlük çalışan işlerde bulabiliyor. Devletin kayyım siyasetinden eğitim siyasetine her yaklaşımı direkt bayanları etkiliyor.
Buluştuğumuz her bayan yalnızca ses olmamızı değil, tahlil de istiyorlar. İşte biz de tam da bu niçinle, iktidarın fakirleştirme siyasetlerini her alanda lisana getirerek, iktidarı tahlile zorlamak gayemiz. Bu olağan olarak ki tek başımıza yapacağımız bir çalışma değildir. Örgütlü bayan çabası ve dayanışmamızla bayanları bu çürümüş ve yoksulluğa mahkum eden sistemden kurtarabiliriz.
Ve gittiğimiz, gördüğümüz bayanlar bu durumun ziyadesiyle farkında ancak iktidardan, ülkedeki ekonomik gidişattan ümitleri yok, kendileri ile ilgili umutları esaslı bir değişimin bayan dayanışmasıyla olacağı istikametinde.
‘KADININ YOKSULLUĞU GÜNDEMİMİZDE OLACAK’
Bu çalışma ne kadar sürecek ve hangi bölgeleri kapsıyor?
Gittiğimiz yerde gördüğümüz kıymetli bir şey de aslında bayanlara bu formda temasın ne kadar az olduğu, bayanların kendini anlatmaya ve sıkıntılarının tahlili için adım atılmasına ne kadar muhtaçlık duyduğuydu. Bunun yanında iktidardan beklentinin neredeyse sıfır olduğu söylenebilir, bayanların asıl değişim beklentisinin bayan dayanışmasında olduğu bir defa daha görmüş olduk. Zira devlet erkanı gitmiş galoşlarla, kadro elbiselerle elinde çapayla poz vermiş, seçim sürecinde gidip vaatlerde bulunmuş, seçimler gelip geçmiş ancak kederler olduğu yerde duruyor. Hatta gün geçtikçe daha da artıyor. Çalışmanın birinci etabında bütün bölgelerden planlama çıkarma üzere bir yaklaşımımız var. Tabi ki bu çalışma bir süre dahilinde, fakat şimdiden belirlediğimiz bir süre yok. Ancak bu çalışmanın biçim değiştirmiş hali devam edecek. Zira bayan yoksulluğu dünün ve bugünün sorunu olmadığı üzere, bugünden yarına hemen da çözülemez. Bu mevzu politik olarak Bayan Meclisimizin her periyot gündeminde olmaya devam edecek.
Programın sonunda bir rapor hazırlamak ya da gibisi bir çalışmanız olacak mı?
Bu çalışmanın birinci etabının sonunda müşahede, sorun ve tahlil tekliflerimizin olacağı geniş çerçeveli bir rapor açıklayacağız. Mecliste, basında sık sık gündemleştiriyoruz, bayanların kelamlarını lisana getiriyoruz, fakat ayrıyeten ilgili bakanlıklara soracağımız sorularla ve yerellerdeki çalışmalarla mümkün olduğunca destekleyeceğiz çalışmamızı. Ve uğraşımız, bayanlara dayatılmak istenen bu yoksulluk ortadan büsbütün kalkana kadar devam edecek.
Ege ve İç Anadolu’da daha sonra Urfa, Adıyaman, Dersim, Ağrı, Iğdır ve Bitlis’in Tatvan ilçesinde çalışan bayanlarla buluşan heyet, çalışan bayanların sıkıntılarını diledi ve kayıt altına aldı. Heyetin müşahedelerini çabucak sonrasında rapor haline getirip çalışan bayanların meselelerine çözmeye yönelik teşebbüsleri olacak. HDP Bayan Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, bayanların karşılaştığı ekonomik ve toplumsal meselelerin çözülebilmesi için hükümeti zorlayacaklarını söylemiş oldu.
Başaran ile “Kadın Yoksulluğuna Hayır” programını, müşahedelerini ve meselelerin çözülmesine yönelik teklifleri hakkında konuştuk.
‘KADINLARIN SIKINTILARI PANDEMİYLE ARTTI’
“Kadınlar için adalet” kampanyasının ikinci etabı olan “Kadın yoksulluğuna hayır” buluşmalarını anlatır mısınız? bu biçimde bir program hazırlamak nasıl bir gereksinimden doğdu?
Biz HDP Bayan Meclisi olarak 10 Şubat’ta “Kadınlar İçin Adalet” kampanyasının startını verdik. Bayan ve adalet tarihi olarak epeyce yan yana gelmeyen iki tarif. Korona pandemisiyle bu uzaklık daha da görünür bir hale geldi. Bildiğiniz üzere kriz ve savaş süreçlerinde bayana yönelik şiddet artıyor, militarizmin had safhaya çıktığı ve krizlerin yönetilemediği her süreç de cinsiyetçi çıkışlarla sonuçlanıyor. Pandemiyle birlikte erkek hükümran sistemin yarattığı eşitsizlik ayyuka çıktı, bu süreç bayanlar için zorluğu kat be kat artan bir müddetç haline geldi. Yargının erkek hükümran yaklaşımından bayanlar her devir nasibini almaktayken, AKP’nin “makul ve makbul kadın” dayatması, neredeyse bayanları öldürüldükleri için hatalı durumuna getirdi. Mahkeme salonları fail adamların yargılandığı değil, bayana ve çocuğa yönelik cürümlerin aklandığı, neredeyse yasallaştırıldığı alanlar haline geldi. Buna karşı özgürlük uğraşı yürüten, 8 Mart’a katılan, 25 Kasım’da bayana yönelik şiddete karşı alanlara çıkan bayanlar ise hatalı kabul edilerek onlarca yıllık cezalarla yargılandı. Dünyanın tümünde bayana yönelik şiddetin artma muhtemelliğine karşı tedbirler alınması tartışılırken, burada pandeminin birinci günlerinden İstanbul Kontratı tartışmaya açıldı, düzenekleri güçlendirmek yerine var olan sistemler fonksiyonsuz hale getirildi. Örtülü af niteliğindeki infaz kanunuyla bayana ve çocuğa karşı hata işleyenler, mafya ve çeteler özgür kalırken bayan gayreti yürüten bayanlar cezaevinde vefata terk edildi. Salınan erkekler daha cezaevinden çıkmadan bayanları tehdit etti, cezaevinden salınınca da bayanlara şiddet uyguladılar, hatta kimilerini katlettiler. Bu adaletsizlikler sorununun bir boyutuyken aslında görünmeyen adaletsizliklerden değerli bir tanesi de toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve erkek iktidarın yarattığı bayan yoksulluğuydu. Bizler de kampanyanın ikinci etabını “Kadın Yoksulluğuna Hayır, Bayanlar İçin Adalet” sloganıyla sürdürmeyi kararlaştırdık.
‘İKTİDAR BAYANI AİLE KURUMUNUN İÇİNE KAPATTI’
İktidarın her geçen gün daha da berbata giden ekonomik siyasetleri, bir küme sermayedarın hasılatını daha da bollaştırırken; toprağı, denizi rant için altın tepside sunarken halkı daha da fakirleştirdi. Yoksulluk sebebiyle insanların tek tek değil, toplu olarak intihar ettiği bir noktaya gelinen bir müddetçte bayanlar açısından bu yoksulluk iki kat daha fazla derinleşmiş durumda. Bayanlar açısından artık yalnızca yoksulluk değil, yoksulluğun kadınlaşması kelam konusu. AKP, iktidara geldiği birinci günden bu yana bayanları birey olarak görmek yerine aile kurumu ortasında tanımlayan ve bu yaklaşıma denk istihdam sağlayan bir siyaset üretti. Bu niçinle de bayanların istihdama iştirakini desteklemek bir yana, toplumsal cinsiyet rollerini pekiştiren toplumsal yardım siyasetleriyle bayanları aile içerisinde tutarak bayanlara engelli, yaşlı ve çocuk bakımını dayattı. Bayanlar birçok vakit garantisiz, kayıt dışı ve merdiven altı işletmelerde ya da işlerde çalışmak zorunda bırakıldı, çalışma alanlarından büsbütün izole edildi. esasen sıkıntı olan çalışma şartları pandemiyle birlikte daha da sıkıntı bir hale geldi, bayanlar var olan bu işlerden de ayrılmak zorunda kaldı ya da işlerine hayatlarını riske atarak devam etmek zorunda kaldı.
Pandemi sürecinde işten çıkarmalar yasak bulunmasına karşın Kod 29 garabetinden en çok bayanlar etkilendi. İşte tam da bu niçinlerle en yakıcı gündem olan şiddet ve cinayetlerin yanında bayanların hayatında büyük tesiri olan yoksulluğun sebebi, bunu ortaya çıkaran siyasetlerin tespitiyle tahlil yollarının bulunması, bayanların ömürleri açısından elzem bir husus olarak önümüzde duruyor.
‘SARAY ÇADIRLARDAKİ YOKSULLUĞU GÖRMÜYOR’
Nasıl bir program izlediniz? Hangi kentlerde hangi iş alanlarında çalışan bayanlarla buluştunuz?
Bugüne kadar Ege, İç Anadolu ve bölge vilayetlerinde tarlalarda, yaylalarda, fabrikalarda, seralarda çalışan bayanlarla, müzisyen olup pandemi niçiniyle çalışamaz duruma gelen bayanlarla, seyyar satıcılık yapan ve konutlarda emek veren bayanlarla bir ortaya geldik. Salonlarda toplanmak yerine çalışma alanlarına, çalışma alanı ömür alanı haline gelen mevsimlik tarım personellerinin yaşadığı çadır alanlarına gittik. Onların anlattığı, bizim ise dinleyen pozisyonunda olduğumuz bir çalışma biçimi yürütüyoruz. Zira hükümetin anlattığı, propagandasını yaptığı hayal dünyasının yanında bir de yakıcı hakikatlerin görünür olması, buna dair siyaset üretilmesi en elzem problem. Bunun en âlâ örneği Ankara’da yaptığımız çalışmaydı. Ankara’nın Bala ilçesinde, yani Meclis’e ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na birkaç kilometre uzaklıkta görülen görüntü bile hükümetin siyasetleri kararında ortaya çıkan yoksulluğun en keskin fotoğrafı olarak karşımızda duruyor. Ülkenin bir ucundan ekmeğini kazanmak için gelen mevsimlik emekçiler çadırlarda yaşıyor. Çadırlarda elektrik yok, su için kilometrelerce yol kat etmek gerekiyor, çocuklar internete ve tablete ulaşamadıkları için eğitim alamıyorlar. Yaşadıkları yere bu kadar yakın bir yerde bile var olan yoksulluğu görmeyen, görmek istemeyenlerin; kendi konforlu alanlarından halka “Nerede aç var? Nankörler” diyenlerin yüzüne hakikatin fotoğrafını çarpmak için önümüzdeki günlerde de Çukurova ve Marmara bölgelerindeki vilayetlerde olacağız. Her kısımdan bayanla bir ortaya gelmeye, bayanların yaşadıklarını dinlemeye; bayan yoksulluğunu, emeğin sömürüsünü görünür kılmaya devam edeceğiz. Tabi maksadımız yalnızca görünür kılmak değil, toplumun en büyük muhalefet gücü olan biz bayanların dayanışma ve örgütlü gücüyle iktidarı hem de yoksulluğa karşı tahlile zorlamak olacaktır.
‘KADINLAR 24 SAAT ÇALIŞIYOR’
Gittiğiniz kentlerde bayanları çalıştıkları alanlarda ziyaret ettiniz. Neler gördünüz? Bayanların çalışma şartlarıyla ilgili izleniminiz nedir? Sigortalı çalışma imkanları var mı? Emeklerinin karşılığını alabiliyorlar mı örneğin?
En doğudan en batıya şartların birbirine benzediği aşikar bir durum. Ege’de çilek tarlasında çalışan bayanlarla bir ortaya geldiğimizde bayanlardan duyduklarımız ile Bitlis’te tarım personeli bayanların yaşadıkları neredeyse birebir.
Bayanlar çalıştıkları yerlerde birçok vakit teminatsız olarak çalışıyorlar. Sabahın erken saatlerinde tarlalara gelen bayanlar yaklaşık 12 saat kararında 70 ila 100 TL içinde bir fiyat alıyorlar. Lakin hiç bir hanımın sigortası yok, birtakımı eşinin sigortasından yararlanıyor, birtakımı bir süre ferdi olarak sigortasını yatırmaya çalışmış, fakat birçoklarının sigortası yok. Bayanlar açısından mesai yalnızca dışarıda çalıştıkları müddetle sonlu da değil üstelik. Meskene gittiklerinde ya da hayat alanı olarak kullandıkları çadırlara gittiklerinde yemek, çamaşır, paklık, çocuk ve yaşlı bakımıyla ilgilenmek zorunda kalıyorlar ve bu durumda mesaileri neredeyse 24 saate tekabül ediyor. Bayanların çalıştıkları hiç bir yerde emeklerinin karşılıklarını almaları kelam konusu olmuyor. esasen emekleri kararında aldıkları fiyat birden fazla vakit erkekler tarafınca kendilerinden alınıyor. Bayanların hiç bir mülkü olmamış esasen.
‘VELİLER ÜRKÜYOR, TÜRKÇE İSİMLE SESLENELİM Mİ’ DEMİŞLER
Yalnızca ekonomik siyasetler da değil üstelik, personel bayanlar iktidarın birfazlaca siyasetinden direkt olarak ziyan görüyor. örneğin Ege’den daha sonraki birinci basın toplantımızda lisana getirdiğimiz bir durum vardı. Genç bir Kürt bayan, Ege Üniversitesi’nde Çocuk Gelişimi bitirmiş, fakat midye temizliyor. sebebini sorduğumuzda kendi alanındaki işlerde torpilin işlediğini söylemiş oldu. Bulabildiği tek işte de patron “Veliler isminden ürküyor, Türkçe bir isimle seslenelim mi?” demiş, bunun üzerine genç bayan işi bırakmış. Elleri parçalanana kadar midye temizliyor, lakin ailesinin yanında memnun olduğunu söylüyor.
bir daha Aydın’da çilek tarlasında genç bir bayanın eşi Van Büyükşehir Belediyesi’ne atanan kayyım ile işinden ediliyor. Tüm eforlara karşın işine iade edilmiyor. Bunun üzerine Aydın’a göç ediyorlar. Bayan çilek tarlasında çalışıyor, eşi Marmaris’te. İki küçük çocuklarını bırakacakları yer yok. Bayan çocuklarını konutta bırakıp tarlaya gelmek zorunda kalıyor.
Adıyaman’da tütün personeli bir bayan edebiyat öğretmenliğini birinci sınıftan terk etmek zorunda kalmış, ikinci bir üniversiteye başlamış fakat geçim kasvetinden dolayı eğitimini yarıda bırakmış.
‘KADINLAR TAHLİL İSTİYOR’
bu biçimde bir sürü örnek var. Genç bayanlar iş bulamadıkları için devayı günlük çalışan işlerde bulabiliyor. Devletin kayyım siyasetinden eğitim siyasetine her yaklaşımı direkt bayanları etkiliyor.
Buluştuğumuz her bayan yalnızca ses olmamızı değil, tahlil de istiyorlar. İşte biz de tam da bu niçinle, iktidarın fakirleştirme siyasetlerini her alanda lisana getirerek, iktidarı tahlile zorlamak gayemiz. Bu olağan olarak ki tek başımıza yapacağımız bir çalışma değildir. Örgütlü bayan çabası ve dayanışmamızla bayanları bu çürümüş ve yoksulluğa mahkum eden sistemden kurtarabiliriz.
Ve gittiğimiz, gördüğümüz bayanlar bu durumun ziyadesiyle farkında ancak iktidardan, ülkedeki ekonomik gidişattan ümitleri yok, kendileri ile ilgili umutları esaslı bir değişimin bayan dayanışmasıyla olacağı istikametinde.
‘KADININ YOKSULLUĞU GÜNDEMİMİZDE OLACAK’
Bu çalışma ne kadar sürecek ve hangi bölgeleri kapsıyor?
Gittiğimiz yerde gördüğümüz kıymetli bir şey de aslında bayanlara bu formda temasın ne kadar az olduğu, bayanların kendini anlatmaya ve sıkıntılarının tahlili için adım atılmasına ne kadar muhtaçlık duyduğuydu. Bunun yanında iktidardan beklentinin neredeyse sıfır olduğu söylenebilir, bayanların asıl değişim beklentisinin bayan dayanışmasında olduğu bir defa daha görmüş olduk. Zira devlet erkanı gitmiş galoşlarla, kadro elbiselerle elinde çapayla poz vermiş, seçim sürecinde gidip vaatlerde bulunmuş, seçimler gelip geçmiş ancak kederler olduğu yerde duruyor. Hatta gün geçtikçe daha da artıyor. Çalışmanın birinci etabında bütün bölgelerden planlama çıkarma üzere bir yaklaşımımız var. Tabi ki bu çalışma bir süre dahilinde, fakat şimdiden belirlediğimiz bir süre yok. Ancak bu çalışmanın biçim değiştirmiş hali devam edecek. Zira bayan yoksulluğu dünün ve bugünün sorunu olmadığı üzere, bugünden yarına hemen da çözülemez. Bu mevzu politik olarak Bayan Meclisimizin her periyot gündeminde olmaya devam edecek.
Programın sonunda bir rapor hazırlamak ya da gibisi bir çalışmanız olacak mı?
Bu çalışmanın birinci etabının sonunda müşahede, sorun ve tahlil tekliflerimizin olacağı geniş çerçeveli bir rapor açıklayacağız. Mecliste, basında sık sık gündemleştiriyoruz, bayanların kelamlarını lisana getiriyoruz, fakat ayrıyeten ilgili bakanlıklara soracağımız sorularla ve yerellerdeki çalışmalarla mümkün olduğunca destekleyeceğiz çalışmamızı. Ve uğraşımız, bayanlara dayatılmak istenen bu yoksulluk ortadan büsbütün kalkana kadar devam edecek.