kunteper
Member
ANKARA – Sol sosyalist partilerin ‘üçüncü ittifak’ kapsamındaki görüşmeleri ve temasları devam ediyor. Emek Partisi, Sol Parti ve Türkiye Komünist Partisi’nin bir ortak davet açıklayabileceği belirtilirken Türkiye Personel Partisi de bu taraftaki açıklamalarını sürdürüyor.
Solda devam eden görüşmelerde siyasi partilerin kapısını çaldığı sol sosyalist örgütler içinde yer alan Halkevleri’nin Genel Lideri Nebiye Merttürk’e nazaran solda birliğin sokakta sağlanması gerekiyor.
‘NE SEÇİM NE HÜKÜMET DEĞİŞİKLİĞİ YAPISAL KRİZİ ÇÖZEMEZ’
Seçim ittifakının seçimin gerçek şartlarının belirginleştiği bir ortamda tartışılabileceğini belirten Merttürk’e göre bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak net değil. “Seçimden diğer siyasi çaba biçimi tanımam” ya da “Bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmadıklarını tabir eden Merttürk, “Eğer sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda” dedi.
Halkevleri Genel Lideri Merttürk’ün, solda ittifak, sokaktaki durum ve başlatacakları “Geçinemiyoruz” davetine ait sorularımıza cevapları şöyle:
Sol sosyalist siyasi partiler bir müddetdir devam ettirdiği ittifak çalışmaları kapsamında Halkevleri’yle de görüşmeler gerçekleştirdi. Halkevleri bu ittifak çalışmalarında nerede duruyor? Görüşmeler nasıl geçiyor?
Çeşitli siyasi partiler ve kurumlarla görüşmelerimiz devam ediyor. Uzun müddettir bir ortaya gelinemediği için bu olumlu bir gelişme. Fakat evvela nasıl bir kriz ile karşı karşıya olduğumuzu anlatmak ve pozisyonumuzu buna bağlı olarak tanım etmek isterim. Türkiye’de yeni sömürgecilik sistemi, ekonomik altyapısı, politik üstyapısı ve ideolojik hegemonya destekleriyle bir yapısal kriz ortasında. Bu sistem içerisinde oluşan idare alternatifleri de bu krizi aşma yeteneğine sahip değil. ABD emperyalizminin hakimiyet krizi, neoliberal yeni sömürge kapitalizminin krizi ve buna bağlı olarak kontrgerilla sisteminin derinleşen krizinden bahsedebiliriz. Bu krizlerin sistem içi bir tamirat ya da onarım sürecine imkân tanımadığını düşünüyoruz. Ne seçim ne de salt hükümet değişikliği bu yapısal krizi çözemez. Karşımızda siyasi iktidar çabasının farklı araçlarının devreye sokulacağı, epeyce boyutlu bir çatışma ve çaba süreci var. Bu bizim isteğimizden bağımsız olarak objektif gerçeklik.
‘BİRLİĞİN SOKAKTA SAĞLANMASI GEREKİYOR’
Bu gerçekliği görmeyip tek tahlil adresi olarak sandığı gösteren ve temsil alanında çoğunluk sağlamaya odaklanan tahlil arayışları ise bir yandan bağrında kuvvetli direnme eğilimleri barındıran halkı pasifize ederken bir yandan da Erdoğan-Bahçeli koalisyonunun karşısındaki iktidar alternatifinin faşist bileşenini güçlendiriyor. Sermaye egemenliği ve kontrgerilla sistemiyle hesaplaşmayı, halkın iktidarını kurmayı önüne koymayan, sorunu salt hükümete indirgeyen bir muhalefet sorunun özünü koruyacak, krizi aşmak yerine önümüze yeni bir kriz idaresi koyacaktır. O yüzden biz diyoruz ki, solun birliğini tartışıyorsak, bizim anladığımız, solun sosyalistlerin sermaye ve kontrgerilla egemenliğini direkt karşısına alan bağımsız çizgisi ve devrimci aksiyon birliğidir. En başından beri de bizimle görüşmeye gelen dostlarımızla bu çerçevede görüşüyoruz. Halkevleri olarak bu birliğin sokakta sağlanması gerektiğini, bu düzenle kaygısı olan ezilenlerin gerçek hareketi olarak örgütlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
‘BİRLİKTE UĞRAŞ ETMEYE HAZIRIZ’
Memleket yangın yeri, her insanın mutfağına ateş düşmüş durumda. Ekonomik kriz halkı epeyce sıkıntı durumda bırakıyor. Salt hükümeti değil sistemi de sorgulatan bir toplumsal kaynama, direnme ve isyan eğilimleri var. Solun birliğinden biz örneğin buralara müdahale etmeyi, bu sıkıntılara sistem aksisi tahliller üretmeyi ve sokakta bir arada uğraş etmeyi anlıyoruz. Bu manada da herkesle görüşmeye, birlikte gayret etmeye hazırız.
‘SOSYALİST YAPILARLA GÖRÜŞMELERİMİZ SÜRÜYOR’
Bu vakte dek hangi siyasi partilerle görüştünüz? Bu görüşmelerin başlıkları nasıl şekilleniyor?
Seçim ekseninde gelişen ittifak tartışmalarından evvel başladı görüşmeler. Sedat Peker’in itiraf ve ifşaatlarıyla kontrgerilla sisteminin tartışılmaya başlaması, sistemin çürümüşlüğünün gözler önüne serilmesi üzerine yan yana gelip “Yaşanabilir bir ülke için hatalılar ittifakı ile mücadeleye” diye davet yaptığımızda bu davetin altında EMEP, Halkevleri, HDP, Sol Parti, TÖP, TİP ve TKP olarak ortak imzamız vardı. Biz bu cins yan yana gelişleri, sistem aykırısı bir konumdan, daha geniş bölümleri de içerecek anonim uğraş süreçleri örgütlemek için bir imkan olarak kıymetlendirmek, ilerletmek gerektiğini düşünüyoruz. Maalesef bu örnek ilerlemedi. Fakat tüm bu kurumlarla ve öteki sosyalist yapılarla da görüşmelerimiz sürüyor.
‘ÖNEMSEDĞİMİZ KISMI SEÇİMLE SONLU BİRLİKTELİK OLMAMASI’
Kendini ‘Üçüncü İttifak’ olarak duyuran ancak çeşitli biçimlerde itirazlar da lisana getirilen Sol Parti, EMEP ve TKP’yle görüşmelerimiz oldu. Başka parti ve kurumlarla da görüşmelerimiz oluyor, olacak. Görüşmelerin ana gündemi şöyleki. Memlekette bir yandan seçimler var, seçimlere dair de kelam söylemek değerli lakin her insanın vurgu yaptığı nokta gayenin seçim odaklı, seçimle hudutlu bir beraberlik olmadığı. Bizim de önemsediğimiz kısmı burası. Seçim odaklı olmayan, halkın yakıcı meselelerine odaklanarak, sistemin krizine bugünden müdahale eden bir beraberlik değerli. Bu süreçte sosyalistlerin aldığı inisiyatiflerin ilerletici olması gerektiğini düşünüyoruz. Birlik sorununu ele alırken, faşizme karşı gayretin gerektirdiği berabern başka bir şeyi de tartışmıyoruz. Faşizme karşı çabayı de işçi halkın bağımsız çıkarlarını temel alan ve yalnızca bir hükümetin değil kontrgerilla sisteminin yıkılmasını önüne koyan bir siyasi iktidar gayreti olarak tanımlıyoruz.
‘İKTİDARIN GİDECEĞİNİN GARANTİSİNİ KİM NEREDEN ALIYOR?’
Bugün “faşizme karşı mücadele” üzere birtakım temel kavramların ya hiç anılmadığı ya da çarpıtılarak kullanıldığı, bugünün gerçek toplumsal siyasal çatışmasının görmezden gelindiği bir ortam var. Örneğin AKP-MHP iktidarı gitmiş yerine Millet İttifakı gelmiş üzere bir hava içerisinde yapılan tartışmalara şahit oluyoruz. Mevcut iktidarın gideceğinin garantisini kim nereden alıyor? Sistemin krizine derman olmaktan, devleti onarmaktan kelam eden Millet İttifakı, sistem aykırısı politik güçlerin yerine de mi çaba edecek? Biz AKP-MHP iktidarının gönderilmesi sürecinde halkı kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda seferber eden bir çizgi izleyerek, sistem içi alternatiflere mahkumiyetten kurtulmak gerektiğini düşünüyoruz.
‘SEÇİM İTTİFAKI SEÇİMİN GERÇEK ŞARTLARI BELİRGİNLEŞTİĞİNDE TARTIŞILABİLİR’
“Hükümet değişikliği tahlil değil” dediniz. Solda seçim için ittifaka gereksinim var mı?
“Solda seçim ittifakına gerek var mı?” sorusu seçim gerçek gündem olduğunda tartışılabilir. Muhayyel bir seçim süreci, güya seçim yapılmış ve Millet İttifakı kazanmış da onarım yapılmış üzere tartışılıyor. Seçim ittifakı seçimin gerçek şartları belirginleştiğinde tartışılabilir. Biz de bu durumda tavrımız ne ise ortaya koyarız. Bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak, hiç bir şeyin net olmadığı bir müddetçten geçiyoruz. Siyaset yapmanın savaş üzere, askeri ya da sivil darbeler üzere, kontrgerilla içi çatışmalar üzere, kitle hareketlenmeleri üzere, halk isyanları üzere öteki biçimleri de var ve bu ülke yakın vakitte hepsini de deneyim etti. “Seçimden öbür siyasi gayret biçimi tanımam” ya da “bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmuyoruz o niçinle solun birliğinin bu eksende tartışılmasını da hakikat bulmuyoruz.
‘KENDİ TAHLİLİNİ SUNAN BİR HAREKET YARATILMALI’
Belirsizlikler içerisinde bir müddetçteyiz ancak bizler açısından net olan şey şu: Emekçi sınıfı ve toplumsal müttefiklerini, neoliberalizm ve faşizm karşısında kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda harekete geçirerek, sosyalist bir program temelinde eşitlik, demokrasi ve barış için bir direnişte seferber etmemiz gerekiyor. Talep eden lakin beraberinde hak almayı ve hesaplaşmayı da muhayyel bir seçime sürecine ertelemeyen, kendi tahlilini sunan bir hareket yaratılması gerektiğini tartışıyoruz. Bu temelde kurulacak ittifakın siyasi çatışmanın her alanına, faşizme karşı çabanın her uğrağına olduğu üzere seçimlere de söyleyecek, kelamı olacaktır olağan olarak.
‘HDP’SİZ BİR UĞRAŞ SÜRECİ ÇOK MÜMKÜN DEĞİL’
Halkevleri’nin geçmişte HDP’yle temasları var. Bu süreçte HDP’yle ittifak kapsamında bir görüşme gerçekleştirdiniz mi?
HDP’yle daima olarak temasımız var. Hem yöneticiler seviyesinde tıpkı vakitte tabanda temaslarımız sıcak olarak devam ediyor. Son olarak HDP’nin tavır evrakının akabinde bir daveti olmuş ve bu biçimde görüşmüştük. Oradaki sohbette arkadaşların vurgusu, bir direniş ve çaba beraberliği üzerineydi. Bu ittifakı gayret edenlerle bir arada kurulabilmesi noktasında tavır belirtmişlerdi. Biz de bu noktada her vakit yan yanayız. Bugün Kürt meselesinin toplumsal demokratik tahlilinden bahsediyorsak, barışı savunuyorsak, bunu faşizme karşı uğraşın ve devrimci bir siyasi iktidar çabasının gereği olarak sayıyorsak elbette ki HDP’siz bir uğraş süreci fazlaca mümkün değil. Sosyalistlerin olağan olarak HDP ile kimi programatik farklılıkları var lakin kontrgerilla sistemine ve faşizme karşı uğraşın HDP’yle birlikte yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu noktada birlikte uğraş ediyoruz. Temaslarımız da devam ediyor.
‘BAHSETTİĞİMİZ SEÇİM İTTİFAKI DEĞİL’
Sizin de görüştüğünüz TKP’nin Genel Sekreteri Kemal Okuyan, ‘HDP’siz bir ittifakın mümkün olabileceğini’ söylemiş oldu. Siz bunun zıddını söylüyorsunuz.
Bizim bahsetmiş olduğumiz bir seçim ittifakı değil. HDP’siz bir şey mümkün değil derken, seçim ittifakı tartışılıyorsa da bizce mümkün değil lakin, daha geniş bir bağlamda faşizme karşı çabada faşizmin en çok saldırdığı, kontrgerillanın birliğini bu hücum üzerine kurduğu, milyonlarca insanı temsil eden bir partinin, eş liderleri dahil binlerce tutsağı olan partinin içerisinde olmaması mümkün değil. Onlar olmadan ne Kürt halkının problemlerinin demokratik tahlilinin ne de barışın tesis edilmesinin mümkün olduğunu düşünüyoruz. “Faşizme karşı mücadele” diye bir kavramınız yoksa, Kürt meselesinin toplumsal demokratik tahlilinin personel sınıfının politik iktidar çabası açısından taşıdığı ehemmiyeti ihmal ediyorsanız, HDP’nin ya da genel olarak Kürt hareketinin kusurlarından kelam edip farkınızı koyabilirsiniz. Bizim de farklılıklarımız ve tenkitlerimiz oluyor şüphesiz lakin HDP’yi eleştirmek başka HDP’den başka durmak üzere bir ittifak siyaseti izlemek farklı.
‘FAŞİZMİN GAYESİNDE HDP VAR’
HDP’li arkadaşlarla sokakta yan yana gelebiliyoruz. Yalnızca Kürt halkının meseleleri için verilen uğraşta değil, bayan gayretinde, kent fakirleri uğraşlarında, yer yer personel mücadelelerinde… Bu ülkede yalnızca yoksulluk, hayat pahalılığı yok beraberinde bir savaş gerçeğiyle de yaşıyoruz. Bu savaşta faşizmin gayesinde HDP var. Sistem içi kimi eğilimleri olsa da sistem aykırısı potansiyeli niçiniyle var. Bu partinin ve hareketin üzerinde yükseldiği bir ezilen sınıf gerçekliği var. ötürüsıyla yan yana durmanın, omuz omuza durmanın değerli olduğunu düşünüyoruz.
‘AKP SEÇMENLERİ DE DAHİL EZİLENLER SİSTEMDEN RAHATSIZLAR’
“Solda birlik sokakta sağlanmalı” dediniz. Bu süreçte dolar krizi yaşandı ve sokakta bu durum protesto edildi. Muhalefet cephesinde sükûnet içerisinde olunması davetleri lisana getirildi. Buna dair neler söylersiniz?
Sokak direnişlerinin kendisi bugün, kendisini daima bir hareket olarak tabir edemeyebilir. Bunun şartları güç zira biliyoruz. Sistemin şiddeti ve bunun karşısında sosyalist hareketin üst üste almış olduğu ağır mağlubiyetler niçiniyle, halka itimat veren bir ortam sağlanamadığı için halkın bu direnişlere iştirakinin o kadar kolay olmadığını biliyoruz. Lakin şunu da biliyoruz. Memlekette AKP seçmenleri de dahil olmak üzere ezilen kısımlar mevcut sistemden rahatsızlar. Artık kimse bu sistem ortasında geleceğine dair bir umut barındırmıyor.
‘KUR İSYANI OLARAK SOKAĞA TAŞAN ŞEY, YENİ BİR DALGANIN BİRİNCİ ADIMLARIYDI’
her insanın bir yandan nefes almaya muhtaçlığı var. AKP ve MHP iktidarının gönderilmesine gereksinimi var lakin tahlilin bununla sonlu olmadığının farkında. ötürüsıyla biz bu yüzden de işçi halkın bağımsız bir politik güç olarak örgütlenmesi gerektiğini tartışıyoruz. Klâsik uğraş metotlarımız karşısında sistem önlemler geliştirmiş olabilir. Sokak direnişlerinin sürekliliği olmayabilir. Daima kitlesel isyanlar biçiminde yaşanmayabilir ancak şunu da görüyoruz. Kur isyanı olarak sokağa taşan şey, yeni bir dalganın çabucak hemen birinci adımlarıydı. Bu yalnızca sosyalistlerin gönlünden geçen değil on milyonların ortasında beslediği, tabandan gelen gerçek bir hareket. sıradan fakat sistem sorgulamasını da ortasında barındıran reaksiyonlar. Millet İttifakı bileşenlerinin sükûnet davetleri da kendileri açısından manalı. Onlar sistemin sorgulanmasını değil onarılmasını istiyor, halkın sokağa çıkarak özne olmasını değil kendi belirledikleri sonlar içerisinde sistem içi bir alternatifin pasif destekçileri olmasını istiyor. Sosyalistlere tam da burada misyon düşüyor. Halkın ortasındaki bu sistem zıddı direniş eğilimlerini bir sosyalist program çerçevesinde seferber edebilmeli, bağımsız örgütlü bir güce dönüştürebilmeliyiz. Halkevleri olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Bizim de bir davetimiz olacak gelecek günlerde.
‘GEÇİNEMİYORUZ’ ÇAĞRISI’
Nasıl bir davet?
Halkın yaşadığı bu meseleler, sistem aksisi reaksiyon ve değişim isteği karşısında günün siyasal sorusuna bir direniş hareketi ile karşılık verebileceğimizi düşünüyoruz. Direniş hareketinden kastımız, ezilen toplumsal kesitler ortasında filizlenen direniş eğilimlerinin çoğaltılması, bunların bir programa, hareket çizgisine ve örgüt yapısına kavuşturularak sürekliliğinin sağlanması. O fazlaca tartıştığımız birliğin de bu yerde sağlanması. Her yerde kesimli direnişler var lakin birebir sorunun farklı yansımaları karşısında kesimli çabalar olarak hayata geçiyor. Bizim bir siyasi iktidar uğraşı doğrultusunda bu direnişlerin birliğini sağlamamız gerekir. Şu evrede halkın ‘Geçinemiyoruz’ çığlığını bir politik itiraza dönüştürerek birinci adımları atalım diyoruz. Bu sistemden mustarip olan ve bu sisteme karşı harekete geçmek isteyen bölümleri bir direniş hareketi etrafında çaba etmeye, tüm sol ve sosyalist güçleri de bu çaba tabanında bir arada hareket etmeye çağırıyoruz.
‘SOL GERÇEK BİR BİRLİK TARTIŞIYORSA, İNANDIRICI ŞEYLER SUNMAK ZORUNDA’
Sokakta hareketlerinize devam ediyorsunuz. Sokağın, sahanın gündemi ne? Siz bu sesi nasıl görüyorsunuz?
Sokakta geçim kederi var, yoksulluk ve eşitsizlik var, buna karşı gelişen bir bizatihi şuur ve kabaran öfke var, bayan düşmanlığına karşı bayanların bastırılamayan öfkesi var, gençliğin geleceksizleştirmeye karşı ümitsizlikle karışık öfkesi var, atipik personel aksiyonları var, ekoloji direnişleri var, kesimli da olsa daima gelişen direnişler var. Bu bizler açısından gözümüzü nereye çevireceğimizi gösteren büyük bir imkân. Ne var ki bunlar büyük ölçüde örgütsüz. Sosyalistlerin bu bölümlerle, bu direnişlerle bağı yok değil fakat fazlaca zayıf.
Bu şartlarda bir iktidar alternatifi olarak sahne alan Millet İttifakı sokakta da farklı bir fonksiyon görüyor. Örneğin CHP’nin sağla ittifak siyaseti ile bir arada YETERLİ Parti’ye epey fazla alan açılıyor. Tabandan yanlışsız muazzam bir alan açıldığını söyleyebiliriz. Evvelce giremediği sol mahallelere bugün UYGUN Partililer epeyce rahatça giriyor. İş bulamayan gençlerin DÜZGÜN Partili olmamasına karşın işe girebilmek için UYGUN Parti’ye üye olduklarına şahit oluyoruz. Bunlar solcu gençler… Şayet sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda. Bu olmadığında karşılığı maalesef bahsetmiş olduğum durum oluyor. ötürüsıyla bugün halkın sistem içi alternatiflere mahkûm olmadığını göstermek, halkın iktidarının kurulacağı sosyalizmin de gerçek bir alternatif olarak gösterilmesi üzere bir nazaranv bizi çağırıyor diye düşünüyoruz. Güç tartışmasının ya da seçim tartışmasının haricinde daha temel bir yaklaşım sıkıntısı olarak söylüyorum.
‘BÜTÜN MÜMKÜNLERİN KIYISINDA OLDUĞUMUZ BİR ZAMANDAYIZ’
Kendimizi yeni kurulacak muhayyel iktidarın muhalefeti olarak değil, bugünden devrimci, sosyalist bir alternatifin, halk iktidarının unsurlarıyla kurmaktan kelam ediyorum. Bütün mümkünlerin kıyısında olduğumuz bir zamandayız. Biz hangi mümkünü seçersek ona yanlışsız ilerleyecek bir gayret sınırına sahip oluruz. Tarihte de bu biçimde olmuştur. Sistemin krizinin derinleştiği süreçlerde emekçi sınıfının önünde iki ihtimal vardır; ya o iktidar sizi ezer, tüm haklarınızı elinizden alır. Ya da personel sınıfı kendini, çabasını o denli bir ortaya koyar ki o iktidarı alaşağı da edebilir, hem de geçmiş kazanımları ilerletebilir. Tarih bu biçimde yazılır. Sistem krizde mi? Krizde. Devrimci özne var mı? Var. bu biçimde tezli bir biçimde devrimci siyaseti örgütlemeye girişmeliyiz. Sosyalist hareketin öznel meseleleri temel referans olamaz. O meseleler da devrimci gayret ortasında çözülür. Bu özgüvenle hareket etmeliyiz. Halkın direniş hareketini yaratmak derken de bunu kast ediyoruz. Eşit ve özgür bir dünyayı kurabilmek ismine bu özgüvene sahip olmalı, buna aday olmalıyız.
Solda devam eden görüşmelerde siyasi partilerin kapısını çaldığı sol sosyalist örgütler içinde yer alan Halkevleri’nin Genel Lideri Nebiye Merttürk’e nazaran solda birliğin sokakta sağlanması gerekiyor.
‘NE SEÇİM NE HÜKÜMET DEĞİŞİKLİĞİ YAPISAL KRİZİ ÇÖZEMEZ’
Seçim ittifakının seçimin gerçek şartlarının belirginleştiği bir ortamda tartışılabileceğini belirten Merttürk’e göre bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak net değil. “Seçimden diğer siyasi çaba biçimi tanımam” ya da “Bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmadıklarını tabir eden Merttürk, “Eğer sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda” dedi.
Halkevleri Genel Lideri Merttürk’ün, solda ittifak, sokaktaki durum ve başlatacakları “Geçinemiyoruz” davetine ait sorularımıza cevapları şöyle:
Sol sosyalist siyasi partiler bir müddetdir devam ettirdiği ittifak çalışmaları kapsamında Halkevleri’yle de görüşmeler gerçekleştirdi. Halkevleri bu ittifak çalışmalarında nerede duruyor? Görüşmeler nasıl geçiyor?
Çeşitli siyasi partiler ve kurumlarla görüşmelerimiz devam ediyor. Uzun müddettir bir ortaya gelinemediği için bu olumlu bir gelişme. Fakat evvela nasıl bir kriz ile karşı karşıya olduğumuzu anlatmak ve pozisyonumuzu buna bağlı olarak tanım etmek isterim. Türkiye’de yeni sömürgecilik sistemi, ekonomik altyapısı, politik üstyapısı ve ideolojik hegemonya destekleriyle bir yapısal kriz ortasında. Bu sistem içerisinde oluşan idare alternatifleri de bu krizi aşma yeteneğine sahip değil. ABD emperyalizminin hakimiyet krizi, neoliberal yeni sömürge kapitalizminin krizi ve buna bağlı olarak kontrgerilla sisteminin derinleşen krizinden bahsedebiliriz. Bu krizlerin sistem içi bir tamirat ya da onarım sürecine imkân tanımadığını düşünüyoruz. Ne seçim ne de salt hükümet değişikliği bu yapısal krizi çözemez. Karşımızda siyasi iktidar çabasının farklı araçlarının devreye sokulacağı, epeyce boyutlu bir çatışma ve çaba süreci var. Bu bizim isteğimizden bağımsız olarak objektif gerçeklik.
‘BİRLİĞİN SOKAKTA SAĞLANMASI GEREKİYOR’
Bu gerçekliği görmeyip tek tahlil adresi olarak sandığı gösteren ve temsil alanında çoğunluk sağlamaya odaklanan tahlil arayışları ise bir yandan bağrında kuvvetli direnme eğilimleri barındıran halkı pasifize ederken bir yandan da Erdoğan-Bahçeli koalisyonunun karşısındaki iktidar alternatifinin faşist bileşenini güçlendiriyor. Sermaye egemenliği ve kontrgerilla sistemiyle hesaplaşmayı, halkın iktidarını kurmayı önüne koymayan, sorunu salt hükümete indirgeyen bir muhalefet sorunun özünü koruyacak, krizi aşmak yerine önümüze yeni bir kriz idaresi koyacaktır. O yüzden biz diyoruz ki, solun birliğini tartışıyorsak, bizim anladığımız, solun sosyalistlerin sermaye ve kontrgerilla egemenliğini direkt karşısına alan bağımsız çizgisi ve devrimci aksiyon birliğidir. En başından beri de bizimle görüşmeye gelen dostlarımızla bu çerçevede görüşüyoruz. Halkevleri olarak bu birliğin sokakta sağlanması gerektiğini, bu düzenle kaygısı olan ezilenlerin gerçek hareketi olarak örgütlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
‘BİRLİKTE UĞRAŞ ETMEYE HAZIRIZ’
Memleket yangın yeri, her insanın mutfağına ateş düşmüş durumda. Ekonomik kriz halkı epeyce sıkıntı durumda bırakıyor. Salt hükümeti değil sistemi de sorgulatan bir toplumsal kaynama, direnme ve isyan eğilimleri var. Solun birliğinden biz örneğin buralara müdahale etmeyi, bu sıkıntılara sistem aksisi tahliller üretmeyi ve sokakta bir arada uğraş etmeyi anlıyoruz. Bu manada da herkesle görüşmeye, birlikte gayret etmeye hazırız.
‘SOSYALİST YAPILARLA GÖRÜŞMELERİMİZ SÜRÜYOR’
Bu vakte dek hangi siyasi partilerle görüştünüz? Bu görüşmelerin başlıkları nasıl şekilleniyor?
Seçim ekseninde gelişen ittifak tartışmalarından evvel başladı görüşmeler. Sedat Peker’in itiraf ve ifşaatlarıyla kontrgerilla sisteminin tartışılmaya başlaması, sistemin çürümüşlüğünün gözler önüne serilmesi üzerine yan yana gelip “Yaşanabilir bir ülke için hatalılar ittifakı ile mücadeleye” diye davet yaptığımızda bu davetin altında EMEP, Halkevleri, HDP, Sol Parti, TÖP, TİP ve TKP olarak ortak imzamız vardı. Biz bu cins yan yana gelişleri, sistem aykırısı bir konumdan, daha geniş bölümleri de içerecek anonim uğraş süreçleri örgütlemek için bir imkan olarak kıymetlendirmek, ilerletmek gerektiğini düşünüyoruz. Maalesef bu örnek ilerlemedi. Fakat tüm bu kurumlarla ve öteki sosyalist yapılarla da görüşmelerimiz sürüyor.
‘ÖNEMSEDĞİMİZ KISMI SEÇİMLE SONLU BİRLİKTELİK OLMAMASI’
Kendini ‘Üçüncü İttifak’ olarak duyuran ancak çeşitli biçimlerde itirazlar da lisana getirilen Sol Parti, EMEP ve TKP’yle görüşmelerimiz oldu. Başka parti ve kurumlarla da görüşmelerimiz oluyor, olacak. Görüşmelerin ana gündemi şöyleki. Memlekette bir yandan seçimler var, seçimlere dair de kelam söylemek değerli lakin her insanın vurgu yaptığı nokta gayenin seçim odaklı, seçimle hudutlu bir beraberlik olmadığı. Bizim de önemsediğimiz kısmı burası. Seçim odaklı olmayan, halkın yakıcı meselelerine odaklanarak, sistemin krizine bugünden müdahale eden bir beraberlik değerli. Bu süreçte sosyalistlerin aldığı inisiyatiflerin ilerletici olması gerektiğini düşünüyoruz. Birlik sorununu ele alırken, faşizme karşı gayretin gerektirdiği berabern başka bir şeyi de tartışmıyoruz. Faşizme karşı çabayı de işçi halkın bağımsız çıkarlarını temel alan ve yalnızca bir hükümetin değil kontrgerilla sisteminin yıkılmasını önüne koyan bir siyasi iktidar gayreti olarak tanımlıyoruz.
‘İKTİDARIN GİDECEĞİNİN GARANTİSİNİ KİM NEREDEN ALIYOR?’
Bugün “faşizme karşı mücadele” üzere birtakım temel kavramların ya hiç anılmadığı ya da çarpıtılarak kullanıldığı, bugünün gerçek toplumsal siyasal çatışmasının görmezden gelindiği bir ortam var. Örneğin AKP-MHP iktidarı gitmiş yerine Millet İttifakı gelmiş üzere bir hava içerisinde yapılan tartışmalara şahit oluyoruz. Mevcut iktidarın gideceğinin garantisini kim nereden alıyor? Sistemin krizine derman olmaktan, devleti onarmaktan kelam eden Millet İttifakı, sistem aykırısı politik güçlerin yerine de mi çaba edecek? Biz AKP-MHP iktidarının gönderilmesi sürecinde halkı kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda seferber eden bir çizgi izleyerek, sistem içi alternatiflere mahkumiyetten kurtulmak gerektiğini düşünüyoruz.
‘SEÇİM İTTİFAKI SEÇİMİN GERÇEK ŞARTLARI BELİRGİNLEŞTİĞİNDE TARTIŞILABİLİR’
“Hükümet değişikliği tahlil değil” dediniz. Solda seçim için ittifaka gereksinim var mı?
“Solda seçim ittifakına gerek var mı?” sorusu seçim gerçek gündem olduğunda tartışılabilir. Muhayyel bir seçim süreci, güya seçim yapılmış ve Millet İttifakı kazanmış da onarım yapılmış üzere tartışılıyor. Seçim ittifakı seçimin gerçek şartları belirginleştiğinde tartışılabilir. Biz de bu durumda tavrımız ne ise ortaya koyarız. Bugün seçim yapılacak mı yapılmayacak mı, hangi şartlarda yapılacak, hiç bir şeyin net olmadığı bir müddetçten geçiyoruz. Siyaset yapmanın savaş üzere, askeri ya da sivil darbeler üzere, kontrgerilla içi çatışmalar üzere, kitle hareketlenmeleri üzere, halk isyanları üzere öteki biçimleri de var ve bu ülke yakın vakitte hepsini de deneyim etti. “Seçimden öbür siyasi gayret biçimi tanımam” ya da “bütün yollar seçime çıkar” üzere bir yaklaşımı sol açısından ilerletici bulmuyoruz o niçinle solun birliğinin bu eksende tartışılmasını da hakikat bulmuyoruz.
‘KENDİ TAHLİLİNİ SUNAN BİR HAREKET YARATILMALI’
Belirsizlikler içerisinde bir müddetçteyiz ancak bizler açısından net olan şey şu: Emekçi sınıfı ve toplumsal müttefiklerini, neoliberalizm ve faşizm karşısında kendi bağımsız çıkarları doğrultusunda harekete geçirerek, sosyalist bir program temelinde eşitlik, demokrasi ve barış için bir direnişte seferber etmemiz gerekiyor. Talep eden lakin beraberinde hak almayı ve hesaplaşmayı da muhayyel bir seçime sürecine ertelemeyen, kendi tahlilini sunan bir hareket yaratılması gerektiğini tartışıyoruz. Bu temelde kurulacak ittifakın siyasi çatışmanın her alanına, faşizme karşı çabanın her uğrağına olduğu üzere seçimlere de söyleyecek, kelamı olacaktır olağan olarak.
‘HDP’SİZ BİR UĞRAŞ SÜRECİ ÇOK MÜMKÜN DEĞİL’
Halkevleri’nin geçmişte HDP’yle temasları var. Bu süreçte HDP’yle ittifak kapsamında bir görüşme gerçekleştirdiniz mi?
HDP’yle daima olarak temasımız var. Hem yöneticiler seviyesinde tıpkı vakitte tabanda temaslarımız sıcak olarak devam ediyor. Son olarak HDP’nin tavır evrakının akabinde bir daveti olmuş ve bu biçimde görüşmüştük. Oradaki sohbette arkadaşların vurgusu, bir direniş ve çaba beraberliği üzerineydi. Bu ittifakı gayret edenlerle bir arada kurulabilmesi noktasında tavır belirtmişlerdi. Biz de bu noktada her vakit yan yanayız. Bugün Kürt meselesinin toplumsal demokratik tahlilinden bahsediyorsak, barışı savunuyorsak, bunu faşizme karşı uğraşın ve devrimci bir siyasi iktidar çabasının gereği olarak sayıyorsak elbette ki HDP’siz bir uğraş süreci fazlaca mümkün değil. Sosyalistlerin olağan olarak HDP ile kimi programatik farklılıkları var lakin kontrgerilla sistemine ve faşizme karşı uğraşın HDP’yle birlikte yürütülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu noktada birlikte uğraş ediyoruz. Temaslarımız da devam ediyor.
‘BAHSETTİĞİMİZ SEÇİM İTTİFAKI DEĞİL’
Sizin de görüştüğünüz TKP’nin Genel Sekreteri Kemal Okuyan, ‘HDP’siz bir ittifakın mümkün olabileceğini’ söylemiş oldu. Siz bunun zıddını söylüyorsunuz.
Bizim bahsetmiş olduğumiz bir seçim ittifakı değil. HDP’siz bir şey mümkün değil derken, seçim ittifakı tartışılıyorsa da bizce mümkün değil lakin, daha geniş bir bağlamda faşizme karşı çabada faşizmin en çok saldırdığı, kontrgerillanın birliğini bu hücum üzerine kurduğu, milyonlarca insanı temsil eden bir partinin, eş liderleri dahil binlerce tutsağı olan partinin içerisinde olmaması mümkün değil. Onlar olmadan ne Kürt halkının problemlerinin demokratik tahlilinin ne de barışın tesis edilmesinin mümkün olduğunu düşünüyoruz. “Faşizme karşı mücadele” diye bir kavramınız yoksa, Kürt meselesinin toplumsal demokratik tahlilinin personel sınıfının politik iktidar çabası açısından taşıdığı ehemmiyeti ihmal ediyorsanız, HDP’nin ya da genel olarak Kürt hareketinin kusurlarından kelam edip farkınızı koyabilirsiniz. Bizim de farklılıklarımız ve tenkitlerimiz oluyor şüphesiz lakin HDP’yi eleştirmek başka HDP’den başka durmak üzere bir ittifak siyaseti izlemek farklı.
‘FAŞİZMİN GAYESİNDE HDP VAR’
HDP’li arkadaşlarla sokakta yan yana gelebiliyoruz. Yalnızca Kürt halkının meseleleri için verilen uğraşta değil, bayan gayretinde, kent fakirleri uğraşlarında, yer yer personel mücadelelerinde… Bu ülkede yalnızca yoksulluk, hayat pahalılığı yok beraberinde bir savaş gerçeğiyle de yaşıyoruz. Bu savaşta faşizmin gayesinde HDP var. Sistem içi kimi eğilimleri olsa da sistem aykırısı potansiyeli niçiniyle var. Bu partinin ve hareketin üzerinde yükseldiği bir ezilen sınıf gerçekliği var. ötürüsıyla yan yana durmanın, omuz omuza durmanın değerli olduğunu düşünüyoruz.
‘AKP SEÇMENLERİ DE DAHİL EZİLENLER SİSTEMDEN RAHATSIZLAR’
“Solda birlik sokakta sağlanmalı” dediniz. Bu süreçte dolar krizi yaşandı ve sokakta bu durum protesto edildi. Muhalefet cephesinde sükûnet içerisinde olunması davetleri lisana getirildi. Buna dair neler söylersiniz?
Sokak direnişlerinin kendisi bugün, kendisini daima bir hareket olarak tabir edemeyebilir. Bunun şartları güç zira biliyoruz. Sistemin şiddeti ve bunun karşısında sosyalist hareketin üst üste almış olduğu ağır mağlubiyetler niçiniyle, halka itimat veren bir ortam sağlanamadığı için halkın bu direnişlere iştirakinin o kadar kolay olmadığını biliyoruz. Lakin şunu da biliyoruz. Memlekette AKP seçmenleri de dahil olmak üzere ezilen kısımlar mevcut sistemden rahatsızlar. Artık kimse bu sistem ortasında geleceğine dair bir umut barındırmıyor.
‘KUR İSYANI OLARAK SOKAĞA TAŞAN ŞEY, YENİ BİR DALGANIN BİRİNCİ ADIMLARIYDI’
her insanın bir yandan nefes almaya muhtaçlığı var. AKP ve MHP iktidarının gönderilmesine gereksinimi var lakin tahlilin bununla sonlu olmadığının farkında. ötürüsıyla biz bu yüzden de işçi halkın bağımsız bir politik güç olarak örgütlenmesi gerektiğini tartışıyoruz. Klâsik uğraş metotlarımız karşısında sistem önlemler geliştirmiş olabilir. Sokak direnişlerinin sürekliliği olmayabilir. Daima kitlesel isyanlar biçiminde yaşanmayabilir ancak şunu da görüyoruz. Kur isyanı olarak sokağa taşan şey, yeni bir dalganın çabucak hemen birinci adımlarıydı. Bu yalnızca sosyalistlerin gönlünden geçen değil on milyonların ortasında beslediği, tabandan gelen gerçek bir hareket. sıradan fakat sistem sorgulamasını da ortasında barındıran reaksiyonlar. Millet İttifakı bileşenlerinin sükûnet davetleri da kendileri açısından manalı. Onlar sistemin sorgulanmasını değil onarılmasını istiyor, halkın sokağa çıkarak özne olmasını değil kendi belirledikleri sonlar içerisinde sistem içi bir alternatifin pasif destekçileri olmasını istiyor. Sosyalistlere tam da burada misyon düşüyor. Halkın ortasındaki bu sistem zıddı direniş eğilimlerini bir sosyalist program çerçevesinde seferber edebilmeli, bağımsız örgütlü bir güce dönüştürebilmeliyiz. Halkevleri olarak bunu yapmaya çalışıyoruz. Bizim de bir davetimiz olacak gelecek günlerde.
‘GEÇİNEMİYORUZ’ ÇAĞRISI’
Nasıl bir davet?
Halkın yaşadığı bu meseleler, sistem aksisi reaksiyon ve değişim isteği karşısında günün siyasal sorusuna bir direniş hareketi ile karşılık verebileceğimizi düşünüyoruz. Direniş hareketinden kastımız, ezilen toplumsal kesitler ortasında filizlenen direniş eğilimlerinin çoğaltılması, bunların bir programa, hareket çizgisine ve örgüt yapısına kavuşturularak sürekliliğinin sağlanması. O fazlaca tartıştığımız birliğin de bu yerde sağlanması. Her yerde kesimli direnişler var lakin birebir sorunun farklı yansımaları karşısında kesimli çabalar olarak hayata geçiyor. Bizim bir siyasi iktidar uğraşı doğrultusunda bu direnişlerin birliğini sağlamamız gerekir. Şu evrede halkın ‘Geçinemiyoruz’ çığlığını bir politik itiraza dönüştürerek birinci adımları atalım diyoruz. Bu sistemden mustarip olan ve bu sisteme karşı harekete geçmek isteyen bölümleri bir direniş hareketi etrafında çaba etmeye, tüm sol ve sosyalist güçleri de bu çaba tabanında bir arada hareket etmeye çağırıyoruz.
‘SOL GERÇEK BİR BİRLİK TARTIŞIYORSA, İNANDIRICI ŞEYLER SUNMAK ZORUNDA’
Sokakta hareketlerinize devam ediyorsunuz. Sokağın, sahanın gündemi ne? Siz bu sesi nasıl görüyorsunuz?
Sokakta geçim kederi var, yoksulluk ve eşitsizlik var, buna karşı gelişen bir bizatihi şuur ve kabaran öfke var, bayan düşmanlığına karşı bayanların bastırılamayan öfkesi var, gençliğin geleceksizleştirmeye karşı ümitsizlikle karışık öfkesi var, atipik personel aksiyonları var, ekoloji direnişleri var, kesimli da olsa daima gelişen direnişler var. Bu bizler açısından gözümüzü nereye çevireceğimizi gösteren büyük bir imkân. Ne var ki bunlar büyük ölçüde örgütsüz. Sosyalistlerin bu bölümlerle, bu direnişlerle bağı yok değil fakat fazlaca zayıf.
Bu şartlarda bir iktidar alternatifi olarak sahne alan Millet İttifakı sokakta da farklı bir fonksiyon görüyor. Örneğin CHP’nin sağla ittifak siyaseti ile bir arada YETERLİ Parti’ye epey fazla alan açılıyor. Tabandan yanlışsız muazzam bir alan açıldığını söyleyebiliriz. Evvelce giremediği sol mahallelere bugün UYGUN Partililer epeyce rahatça giriyor. İş bulamayan gençlerin DÜZGÜN Partili olmamasına karşın işe girebilmek için UYGUN Parti’ye üye olduklarına şahit oluyoruz. Bunlar solcu gençler… Şayet sol gerçek bir birlik ve hareket olmayı tartışıyorsa birtakım tahliller, inandırıcı şeyler sunmak zorunda. Bu olmadığında karşılığı maalesef bahsetmiş olduğum durum oluyor. ötürüsıyla bugün halkın sistem içi alternatiflere mahkûm olmadığını göstermek, halkın iktidarının kurulacağı sosyalizmin de gerçek bir alternatif olarak gösterilmesi üzere bir nazaranv bizi çağırıyor diye düşünüyoruz. Güç tartışmasının ya da seçim tartışmasının haricinde daha temel bir yaklaşım sıkıntısı olarak söylüyorum.
‘BÜTÜN MÜMKÜNLERİN KIYISINDA OLDUĞUMUZ BİR ZAMANDAYIZ’
Kendimizi yeni kurulacak muhayyel iktidarın muhalefeti olarak değil, bugünden devrimci, sosyalist bir alternatifin, halk iktidarının unsurlarıyla kurmaktan kelam ediyorum. Bütün mümkünlerin kıyısında olduğumuz bir zamandayız. Biz hangi mümkünü seçersek ona yanlışsız ilerleyecek bir gayret sınırına sahip oluruz. Tarihte de bu biçimde olmuştur. Sistemin krizinin derinleştiği süreçlerde emekçi sınıfının önünde iki ihtimal vardır; ya o iktidar sizi ezer, tüm haklarınızı elinizden alır. Ya da personel sınıfı kendini, çabasını o denli bir ortaya koyar ki o iktidarı alaşağı da edebilir, hem de geçmiş kazanımları ilerletebilir. Tarih bu biçimde yazılır. Sistem krizde mi? Krizde. Devrimci özne var mı? Var. bu biçimde tezli bir biçimde devrimci siyaseti örgütlemeye girişmeliyiz. Sosyalist hareketin öznel meseleleri temel referans olamaz. O meseleler da devrimci gayret ortasında çözülür. Bu özgüvenle hareket etmeliyiz. Halkın direniş hareketini yaratmak derken de bunu kast ediyoruz. Eşit ve özgür bir dünyayı kurabilmek ismine bu özgüvene sahip olmalı, buna aday olmalıyız.