kunteper
Member
CHP, UYGUN Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin yöneticileri, “güçlendirilmiş parlamenter sistem” çalışmaları için TBMM’de toplantı yaptı.
Toplantının akabinde açıklama yapan YETERLİ Parti Adalet ve Hukuk Siyasetleri Lideri Bahadır Fazilet “Ana başlıklarımızın ne olduğuna baktık, ne kadar vakit dilimi içerisinde bitirebileceğimize ait görüşmemiz oldu. Çok âlâ gidiyor. Ortak unsurlarda tıpkı şeyleri düşünüyoruz. Bu ortak prensiplerin ortasında en kıymetli şeyleri, bütün olarak hazırlayıp genel liderlerimize sunacağız” dedi.
Halk TV’den Fikret Bila’nın haberine göre, genel liderlere sunulacak metin çabucak hemen aşikâr olmadı ama ortak metnin genel çerçevesinin ortaya çıktı.
Altı partinin ilkesel olarak, 10 unsurda görüş birliğine vardığı belirten Bila, unsurları şu biçimde sıraladı:
1- TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI: Cumhurbaşkanı partili olmayacak. Partiler üstü, tarafsız bir pozisyonda olacak. Bir partili isim cumhurbaşkanı seçilirse partisinden istifa edecek. Cumhurbaşkanı, devleti ve milleti temsil edeceği için bununla birlikte bir partinin genel lideri yahut üyesi olamayacak. Yetkileri temsili olacak. Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’na ve yüksek yargı oranlarına atanacakları seçemeyecek. Bu organlara atama, çoğunluğu sağlayacak sayıda yargı mensupları tarafınca, seçimle yapılacak. Cumhurbaşkanı ya hiç atama yapamayacak ya da sembolik 1 yahut iki üye atayabilecek.
2- GÜÇLÜ PARLAMENTO: Parlamentonun yetkileri, istikrar, denetleme sistemleri güçlendirilecek. Başbakan ve bakanlar Meclis’te seçilecek ve Meclis’e karşı sorumlu olacak. Hükümete güvenoyu kolaylaştırılacak, güvensizlik oyu zorlaştırılacak. Olumlu oylar olumsuz oylardan fazla olduğunda hükümet güvenoyu almış olacak. Fakat güvensizlik oylamasında salt çoğunluk aranacak. Salt çoğunluk hükümeti düşürmedilk evvel başbakanın kim olacağına karar verecek ve hükümet daha sonrasında düşürülebilecek. Cumhurbaşkanı, salt çoğunluğun belirlediği ismi başbakan olarak atamak zorunda olacak. Yapan yahut kurucu güvensizlik oyu olarak bilinen bu sistem Almanya ve İspanya’da uygulanıyor. Altı muhalefet partisi de bu sistem üzerinde çalışıyor ve olumlu bakıyor.
3- TARAFSIZ VE BAĞIMSIZ YARGI: Altı muhalefet partisinin uzlaştığı bir öbür bahis tarafsız ve bağımsız yargının oluşturulması. Yargı liyakat aslına göre bir daha yapılandırılacak. Yüksek yargı üyelerinin çoğunluğu yargı mensuplarının seçimiyle belirlenecek. Cumhurbaşkanı ve TBMM’ye heyetlerde çoğunluğu etkilemeyecek derece üye seçme imkanı tanınabilir. Lakin çoğunluğu meslek mensupları seçecek. HSK ikiyi ayrılacak. Yargıçlar Yüksek Konseyi ve Savcılar Yüksek Konseyi oluşturulacak.
4- YSK: Seçme ve seçilme hakkı ile seçim güvenliğinin sağlanması maksadıyla Yüksek Seçim Konseyi bir daha yapılandırılacak. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne müracaat hakkı tanınacak.
5- ÖZGÜR MEDYA: Medyanın özgürleştirilmesi için tedbirler alınacak. İktidarın uzantısı haline gelmiş olan medya yapısının bağımsız ve özgür hale getirilmesi için kararlar alınacak. RTÜK ve Basın İlân Kurumu bir daha yapılandırılacak. RTÜK, televizyonlar hakkında ceza sonucu veremeyecek yalnızca mahkemeye müracaat yapabilecek, sonucu mahkemeler verecek. Bu iki kurum iktidarın özgür medyayı cezalandırma aracı olmaktan çıkarılacak. RTÜK ve Basın İlân Kurumu tarafsız ve uzman şahıslardan oluşturulacak.
6- SİYASİ AHLAK YASASI: İktidar değişikliğinde Meclis’e sunulacak birinci yasa Siyasi Ahlak Yasası olacak. Güçlendirilmiş Meclis, hazine kaynaklarının kullanmasında maddelere ters biçimde kayırmacılık, haksız zenginleşme, haksız kaynak ayırma, yolsuzluk, nüfuz ticareti, komite, rüşvet ve gibisi argümanları soruşturacak.
7- SAYIŞTAY’IN YETKİLERİ: İktidar değişikliğinde devletin gelir, masraf ve malvarlığını TBMM ismine denetlemekle bakılırsavli Sayıştay’ın yetkileri ve denetleme alanı genişletilecek.
8- ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ: Altı muhalefet partisi bu unsurları temel alan anayasa değişikliği teklifini seçimden daha sonra hazırlayacak. Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişte anayasada yapılması gereken değişiklikler siyasi partiler, üniversiteler, barolar, sivil toplum kuruluşları, sendikalar üzere kurumların temsilcilerinin bulunacağı bir geniş şura tarafınca belirlenecek.
9- KÜRT SORUNU: Altı muhalefet partisinin yaklaşım birliği ortasında oldukları bir mevzu da Kürt sorunu. Altı parti de tüm problemlerin tahlil adresinin Meclis olduğu konusunda hemfikirler. Bu bağlamda bütün bölümlerin sorunu üzere Kürt sorunu da Meclis’te ve üniter yapı ortasında tahlile kavuşturulacak.
10- ŞEFFAF İDARE: İktidar değişikliğinde şeffaf bir idare anlayışı uygulanacak. Demokrasinin gereği olarak hesap verilebilirlik temel alınacak. Parlamento, yargı ve medya kontrolüne işlerlik kazandırılacak.
Altı muhalefet partisinin genel Lider yardımcıları seviyesinde oluşan heyet çalışmalarını sonlandırırken bu prensipleri kapsayan 1-1,5 sayfalık bir metin hazırlayarak genel liderlerin onayına sunacak. Hangi prensiplerin bu kısa metne alınacağına genel liderler karar verecek. Lakin, üzerinde uzlaşma sağlanan bahisler kısa metinde yer almasa bile ayrıntılı raporda yer alacak.
Bu çalışmalara CHP ismine katılan Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek’e nazaran ortaya çıkacak metin bir zihniyet değişimi metni olacak ve anayasa değişikliği dahil daha sonraki çalışmalara temel oluşturacak.
Bu çalışmalara CHP, ÂLÂ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin haricinde Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin de katılmış olması Millet İttifakı’nın Demokrasi İttifakı’na genişleyerek dönüşmesi olarak görülüyor.
Gelecek Partisi ve DEVA Partisi Millet İttifakı’na katılsınlar yahut katılmasınlar çalışmalarını bu unsurlara de bağlı kalarak sürdürecekler.
Toplantının akabinde açıklama yapan YETERLİ Parti Adalet ve Hukuk Siyasetleri Lideri Bahadır Fazilet “Ana başlıklarımızın ne olduğuna baktık, ne kadar vakit dilimi içerisinde bitirebileceğimize ait görüşmemiz oldu. Çok âlâ gidiyor. Ortak unsurlarda tıpkı şeyleri düşünüyoruz. Bu ortak prensiplerin ortasında en kıymetli şeyleri, bütün olarak hazırlayıp genel liderlerimize sunacağız” dedi.
Halk TV’den Fikret Bila’nın haberine göre, genel liderlere sunulacak metin çabucak hemen aşikâr olmadı ama ortak metnin genel çerçevesinin ortaya çıktı.
Altı partinin ilkesel olarak, 10 unsurda görüş birliğine vardığı belirten Bila, unsurları şu biçimde sıraladı:
1- TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI: Cumhurbaşkanı partili olmayacak. Partiler üstü, tarafsız bir pozisyonda olacak. Bir partili isim cumhurbaşkanı seçilirse partisinden istifa edecek. Cumhurbaşkanı, devleti ve milleti temsil edeceği için bununla birlikte bir partinin genel lideri yahut üyesi olamayacak. Yetkileri temsili olacak. Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’na ve yüksek yargı oranlarına atanacakları seçemeyecek. Bu organlara atama, çoğunluğu sağlayacak sayıda yargı mensupları tarafınca, seçimle yapılacak. Cumhurbaşkanı ya hiç atama yapamayacak ya da sembolik 1 yahut iki üye atayabilecek.
2- GÜÇLÜ PARLAMENTO: Parlamentonun yetkileri, istikrar, denetleme sistemleri güçlendirilecek. Başbakan ve bakanlar Meclis’te seçilecek ve Meclis’e karşı sorumlu olacak. Hükümete güvenoyu kolaylaştırılacak, güvensizlik oyu zorlaştırılacak. Olumlu oylar olumsuz oylardan fazla olduğunda hükümet güvenoyu almış olacak. Fakat güvensizlik oylamasında salt çoğunluk aranacak. Salt çoğunluk hükümeti düşürmedilk evvel başbakanın kim olacağına karar verecek ve hükümet daha sonrasında düşürülebilecek. Cumhurbaşkanı, salt çoğunluğun belirlediği ismi başbakan olarak atamak zorunda olacak. Yapan yahut kurucu güvensizlik oyu olarak bilinen bu sistem Almanya ve İspanya’da uygulanıyor. Altı muhalefet partisi de bu sistem üzerinde çalışıyor ve olumlu bakıyor.
3- TARAFSIZ VE BAĞIMSIZ YARGI: Altı muhalefet partisinin uzlaştığı bir öbür bahis tarafsız ve bağımsız yargının oluşturulması. Yargı liyakat aslına göre bir daha yapılandırılacak. Yüksek yargı üyelerinin çoğunluğu yargı mensuplarının seçimiyle belirlenecek. Cumhurbaşkanı ve TBMM’ye heyetlerde çoğunluğu etkilemeyecek derece üye seçme imkanı tanınabilir. Lakin çoğunluğu meslek mensupları seçecek. HSK ikiyi ayrılacak. Yargıçlar Yüksek Konseyi ve Savcılar Yüksek Konseyi oluşturulacak.
4- YSK: Seçme ve seçilme hakkı ile seçim güvenliğinin sağlanması maksadıyla Yüksek Seçim Konseyi bir daha yapılandırılacak. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne müracaat hakkı tanınacak.
5- ÖZGÜR MEDYA: Medyanın özgürleştirilmesi için tedbirler alınacak. İktidarın uzantısı haline gelmiş olan medya yapısının bağımsız ve özgür hale getirilmesi için kararlar alınacak. RTÜK ve Basın İlân Kurumu bir daha yapılandırılacak. RTÜK, televizyonlar hakkında ceza sonucu veremeyecek yalnızca mahkemeye müracaat yapabilecek, sonucu mahkemeler verecek. Bu iki kurum iktidarın özgür medyayı cezalandırma aracı olmaktan çıkarılacak. RTÜK ve Basın İlân Kurumu tarafsız ve uzman şahıslardan oluşturulacak.
6- SİYASİ AHLAK YASASI: İktidar değişikliğinde Meclis’e sunulacak birinci yasa Siyasi Ahlak Yasası olacak. Güçlendirilmiş Meclis, hazine kaynaklarının kullanmasında maddelere ters biçimde kayırmacılık, haksız zenginleşme, haksız kaynak ayırma, yolsuzluk, nüfuz ticareti, komite, rüşvet ve gibisi argümanları soruşturacak.
7- SAYIŞTAY’IN YETKİLERİ: İktidar değişikliğinde devletin gelir, masraf ve malvarlığını TBMM ismine denetlemekle bakılırsavli Sayıştay’ın yetkileri ve denetleme alanı genişletilecek.
8- ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ: Altı muhalefet partisi bu unsurları temel alan anayasa değişikliği teklifini seçimden daha sonra hazırlayacak. Güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçişte anayasada yapılması gereken değişiklikler siyasi partiler, üniversiteler, barolar, sivil toplum kuruluşları, sendikalar üzere kurumların temsilcilerinin bulunacağı bir geniş şura tarafınca belirlenecek.
9- KÜRT SORUNU: Altı muhalefet partisinin yaklaşım birliği ortasında oldukları bir mevzu da Kürt sorunu. Altı parti de tüm problemlerin tahlil adresinin Meclis olduğu konusunda hemfikirler. Bu bağlamda bütün bölümlerin sorunu üzere Kürt sorunu da Meclis’te ve üniter yapı ortasında tahlile kavuşturulacak.
10- ŞEFFAF İDARE: İktidar değişikliğinde şeffaf bir idare anlayışı uygulanacak. Demokrasinin gereği olarak hesap verilebilirlik temel alınacak. Parlamento, yargı ve medya kontrolüne işlerlik kazandırılacak.
Altı muhalefet partisinin genel Lider yardımcıları seviyesinde oluşan heyet çalışmalarını sonlandırırken bu prensipleri kapsayan 1-1,5 sayfalık bir metin hazırlayarak genel liderlerin onayına sunacak. Hangi prensiplerin bu kısa metne alınacağına genel liderler karar verecek. Lakin, üzerinde uzlaşma sağlanan bahisler kısa metinde yer almasa bile ayrıntılı raporda yer alacak.
Bu çalışmalara CHP ismine katılan Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek’e nazaran ortaya çıkacak metin bir zihniyet değişimi metni olacak ve anayasa değişikliği dahil daha sonraki çalışmalara temel oluşturacak.
Bu çalışmalara CHP, ÂLÂ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin haricinde Gelecek Partisi ve DEVA Partisi’nin de katılmış olması Millet İttifakı’nın Demokrasi İttifakı’na genişleyerek dönüşmesi olarak görülüyor.
Gelecek Partisi ve DEVA Partisi Millet İttifakı’na katılsınlar yahut katılmasınlar çalışmalarını bu unsurlara de bağlı kalarak sürdürecekler.