kunteper
Member
Atatürk’ü etkileyen düşünürlerin başında -Osmanlı siyasal kültüründe de izler bırakan- Jean-Jacques Rousseau vardı.
Var olma çabası verilen kurtuluş savaşı meydanlarında altını çizerek okuduğu Rousseau kitaplarının sayfaları yanına “mühimdir” yahut “kıymetlidir” notları ekledi.
Rousseau, eşitlikten/müsavattan, halk egemenliğinden yana toplumcu görüşü savunuyordu.
Yıl, 1754.
Rousseau, “İnsanlar içindeki Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine” kitabını yayınladı. Etik/ahlâki eşitsizliğin temel sebebinin özel mülkiyet olduğunu belirtti.
Toplumsal işbirliğinin kıymetini göstermek için oyun teorisi yazdı: Geyik avı!
Bir küme avcı, büyük bir geyiği takip etmiş ve onu makul bir yol izlediğini bulmuşlardır. Tüm avcılar bir arada çalışırsa, geyiği öldürebilir ve hepsi ortaklaşa yiyebilir.
Ama… Keşfedilirlerse yahut işbirliği yapmazlarsa, geyik kaçabilir ve hepsi aç kalabilir.
Avcılar saklanır ve bekler. Bir saat geçer, iki, üç, dört saat geçer. Bir gün geçer. Geyik her gün geçmeyebilir ancak avcılar geleceğinden pek emindir. Ancak… O sırada, yol boyunca hareket eden tüm avcılar tarafınca bir tavşan görülür.
Bir avcı dışarı fırlar ve tavşanı öldürürse yiyecektir; lakin geyik için kurulan tuzak boşa gidecek ve öteki avcılar aç kalacaktır!
Atatürk neyi seçti?
“TAVŞAN” PEŞİNDE
Pekala, ya siz?
“Geyik” mi, “tavşan” mı peşindesiniz?
Bu “oyun teorisinde” hangi ikilemdesiniz; kişisel kurtuluş mu, yoksa işbirliği içeren toplumsal kurtuluş mu seçiyorsunuz?
Ya da şöyleki sorayım; dolar-euro alanlar “geyik” mi, “tavşan” mı peşinde?
“Tavşanı” kazançlı/ kârlı nazaranrek işbirliğini bozan avcı, hareketinin öbür avcıların aç kalacağına niye olacağını düşünemiyor mu?
Bu cümle ile döviz alanları suçladığımı düşünmeyiniz. İnsan kararlarını belirleyen çeşitli etmenler vardır: İyimserlik- karamsarlık gibi…
Küme ortasında karamsarlık var ise, ortak beklenti yerini şahsi çıkara bırakır. Avcı, oburlarının de tıpkı şeyi yapacağını düşünürse kendini şeytani çekime kaptırır!
İşte… Rousseau’nun alegorisinin/ sembolik anlatımın özü budur: Şayet bir maksat sırf toplu olarak gerçekleştirilecekse, başarılı olmak için her bireyin sadece ahenk ortasında çalışması yetmez, öbür tüm bireylerin de o denli yapacağına inanması gerekir.
Evet, avcılar geyiği eksiksiz bir ahenk ortasında avlayacaklarına inanırlarsa, kendilerini aksiyona adayıp gayelerini gerçekleştirebilir.
Lakin ortada bir kriz ortamı/ karamsarlık var ise kolektif emel kimsenin umurunda olmaz.
Ne mi demek istiyorum?
ERDOĞAN ANLAMIYOR
AKP/Erdoğan’ın temel sorunu şu:
Tek başına faiz indirimiyle işleri yoluna sokamazsınız.
Faiz indirimi belirtildiğı vakit kimi vakit bunu beşerler çaresiz bir atak olarak yorumlayıp, girişimcileri karamsarlığa teşvik edebilir. Ki bu “geyikten” vazgeçip tavşan peşinde koşmasına sebep olur.
Türkiye’de yaşadığımız motamot bu; finans piyasası allak bullak oldu!
AKP/Erdoğan inandıkları bir “iktisat teorisini” uygulayacakları vakit, evvelde toplumda optimistlik havası yaratması gerekiyordu. Var olan tehlikeli-zararlı-kirli atmosferin üstüne esaslı değişim içeren adım/adımlar atınca bu iktidarın çaresizliği olarak değerlendirildi ve karamsarlığın yayılmasına itibariyle beklentinin tam bilakis yol açtı.
Erdoğan’ın her lafından daha sonra -ekonominin olağan yapısına hiç de uygun olmayacak biçimde– dövizin inanılmaz artışının niçini bu…
Erdoğan halktan kopmuş… Kendi seçmeninin bile iktidara güvenmeyip “tavşan” peşine düştüğünü/ dolar aldığını kavrayamıyor.
Erdoğan, gelişen olayları bilme, algılama ve duyumsama marifetini olan farkındalığını kaybetmiş görünüyor.
Daima tehditkar Erdoğan, değişip ülkede optimistlik havası oluşturamazsa iktisat krizinin tahlili imkânsız görünüyor. Zira, bu sorunun temelinde itimat üzere ruhsal sebepler var.
İktidarın hali bu…
Pekala, bizler ne yapacağız?
Pekala, muhalefet ne yapacak?
Yangına akaryakıt bidonuyla mı gidilecek? Ülkedeki ateşi harlamak kime fayda getirir? Yapmayınız. Yangının söndürülmesi gerekiyor. Kimse içgüdüyle hareket edip kısa vadeli üç-beş kuruşluk kâr beklentisiyle ülkeyi yıkıma sürükleyenlere ortak olmasın!
Yalnızca bir laf değildir; “mevzubahis olan vatan” demek…
Şayet Atatürkçü isek başımızdaki iktidara karşın dayanışmacı ruhu dirilteceğiz; ülkemize sahip çıkacağız.
Atatürk üzere “geyiğin” peşinde olacağız…
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ
Soner Yalçın
Var olma çabası verilen kurtuluş savaşı meydanlarında altını çizerek okuduğu Rousseau kitaplarının sayfaları yanına “mühimdir” yahut “kıymetlidir” notları ekledi.
Rousseau, eşitlikten/müsavattan, halk egemenliğinden yana toplumcu görüşü savunuyordu.
Yıl, 1754.
Rousseau, “İnsanlar içindeki Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine” kitabını yayınladı. Etik/ahlâki eşitsizliğin temel sebebinin özel mülkiyet olduğunu belirtti.
Toplumsal işbirliğinin kıymetini göstermek için oyun teorisi yazdı: Geyik avı!
Bir küme avcı, büyük bir geyiği takip etmiş ve onu makul bir yol izlediğini bulmuşlardır. Tüm avcılar bir arada çalışırsa, geyiği öldürebilir ve hepsi ortaklaşa yiyebilir.
Ama… Keşfedilirlerse yahut işbirliği yapmazlarsa, geyik kaçabilir ve hepsi aç kalabilir.
Avcılar saklanır ve bekler. Bir saat geçer, iki, üç, dört saat geçer. Bir gün geçer. Geyik her gün geçmeyebilir ancak avcılar geleceğinden pek emindir. Ancak… O sırada, yol boyunca hareket eden tüm avcılar tarafınca bir tavşan görülür.
Bir avcı dışarı fırlar ve tavşanı öldürürse yiyecektir; lakin geyik için kurulan tuzak boşa gidecek ve öteki avcılar aç kalacaktır!
Atatürk neyi seçti?
“TAVŞAN” PEŞİNDE
Pekala, ya siz?
“Geyik” mi, “tavşan” mı peşindesiniz?
Bu “oyun teorisinde” hangi ikilemdesiniz; kişisel kurtuluş mu, yoksa işbirliği içeren toplumsal kurtuluş mu seçiyorsunuz?
Ya da şöyleki sorayım; dolar-euro alanlar “geyik” mi, “tavşan” mı peşinde?
“Tavşanı” kazançlı/ kârlı nazaranrek işbirliğini bozan avcı, hareketinin öbür avcıların aç kalacağına niye olacağını düşünemiyor mu?
Bu cümle ile döviz alanları suçladığımı düşünmeyiniz. İnsan kararlarını belirleyen çeşitli etmenler vardır: İyimserlik- karamsarlık gibi…
Küme ortasında karamsarlık var ise, ortak beklenti yerini şahsi çıkara bırakır. Avcı, oburlarının de tıpkı şeyi yapacağını düşünürse kendini şeytani çekime kaptırır!
İşte… Rousseau’nun alegorisinin/ sembolik anlatımın özü budur: Şayet bir maksat sırf toplu olarak gerçekleştirilecekse, başarılı olmak için her bireyin sadece ahenk ortasında çalışması yetmez, öbür tüm bireylerin de o denli yapacağına inanması gerekir.
Evet, avcılar geyiği eksiksiz bir ahenk ortasında avlayacaklarına inanırlarsa, kendilerini aksiyona adayıp gayelerini gerçekleştirebilir.
Lakin ortada bir kriz ortamı/ karamsarlık var ise kolektif emel kimsenin umurunda olmaz.
Ne mi demek istiyorum?
ERDOĞAN ANLAMIYOR
AKP/Erdoğan’ın temel sorunu şu:
Tek başına faiz indirimiyle işleri yoluna sokamazsınız.
Faiz indirimi belirtildiğı vakit kimi vakit bunu beşerler çaresiz bir atak olarak yorumlayıp, girişimcileri karamsarlığa teşvik edebilir. Ki bu “geyikten” vazgeçip tavşan peşinde koşmasına sebep olur.
Türkiye’de yaşadığımız motamot bu; finans piyasası allak bullak oldu!
AKP/Erdoğan inandıkları bir “iktisat teorisini” uygulayacakları vakit, evvelde toplumda optimistlik havası yaratması gerekiyordu. Var olan tehlikeli-zararlı-kirli atmosferin üstüne esaslı değişim içeren adım/adımlar atınca bu iktidarın çaresizliği olarak değerlendirildi ve karamsarlığın yayılmasına itibariyle beklentinin tam bilakis yol açtı.
Erdoğan’ın her lafından daha sonra -ekonominin olağan yapısına hiç de uygun olmayacak biçimde– dövizin inanılmaz artışının niçini bu…
Erdoğan halktan kopmuş… Kendi seçmeninin bile iktidara güvenmeyip “tavşan” peşine düştüğünü/ dolar aldığını kavrayamıyor.
Erdoğan, gelişen olayları bilme, algılama ve duyumsama marifetini olan farkındalığını kaybetmiş görünüyor.
Daima tehditkar Erdoğan, değişip ülkede optimistlik havası oluşturamazsa iktisat krizinin tahlili imkânsız görünüyor. Zira, bu sorunun temelinde itimat üzere ruhsal sebepler var.
İktidarın hali bu…
Pekala, bizler ne yapacağız?
Pekala, muhalefet ne yapacak?
Yangına akaryakıt bidonuyla mı gidilecek? Ülkedeki ateşi harlamak kime fayda getirir? Yapmayınız. Yangının söndürülmesi gerekiyor. Kimse içgüdüyle hareket edip kısa vadeli üç-beş kuruşluk kâr beklentisiyle ülkeyi yıkıma sürükleyenlere ortak olmasın!
Yalnızca bir laf değildir; “mevzubahis olan vatan” demek…
Şayet Atatürkçü isek başımızdaki iktidara karşın dayanışmacı ruhu dirilteceğiz; ülkemize sahip çıkacağız.
Atatürk üzere “geyiğin” peşinde olacağız…
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ
Soner Yalçın