Dolar arttıkça geçiş azaldı… 935 milyon lira ziyan

kunteper

Member
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu yaptığı konuşmasında Yap-İşlet-Devlet modeli ile yapılan Avrasya Tüneli yardımıyla ülke iktisadına 8.1 milyar lira katkıda bulunulduğunu söz etti.

Bakan, konuşmasında “Kozyatağı-Bakırköy koridoru dikkate alınarak yapılan hesaplamalarda, Avrasya Tüneli’ni kullanan şoförlerin, 2021 yılında 25 milyon saat vakit tasarrufu, 35 bin ton yakıt tasarrufu, 10 bin ton emisyon azalımı, 65 milyon araç-km azalması ile oluşan kaza maliyeti tasarrufu elde etmesi kararında ülke iktisadına 5 yıllık toplam katkısı 8,1 milyar liraya ulaştı” sözlerini kullandı.

KAMUYU ZİYANA UĞRATIYOR

Bakan Karaismailoğlu’nun deklare ettiğı datalar, tünelin dolaylı katkılarını ortaya koyuyor. Fakat direkt bilgilere nazaran Avrasya Tüneli açıldığı günden beri kamuyu ziyana uğratıyor.

Aralık 2016’da açıldığında arabalar için 15 lira, minibüsler için 22,50 lira olarak belirlenmişti. Avrasya Tüneli geçiş fiyatı 6 yılda arabalar için 53, minibüsler içinse 79,50 liraya kadar yükseldi. Proje için garanti edilen araç geçiş sayısına hiç ulaşılamadı. Geçmeyen araçlar için ise kamu kaynaklarından, şirkete ödeme yapılıyor.

2016’da arabalar için 15 lira ile başlayan Avrasya Tüneli geçiş fiyatı, son artırımla birlikte yüzde 253 artarak 53 liraya yükseldi.

Avrasya Tüneli’nde geçiş fiyat bedeli arttıkça araç geçiş sayısında azalma yaşandı:

2020 YILINDA 456 MİLYON LİRA

Sayıştay raporlarına göre, 2020 yılında Avrasya Tüneli için 25 milyon 376 bin 878 araç geçiş garantisi verildi. Lakin yalnızca 12 milyon 609 bin 103 araç geçti. Geçmeyen araçlar için de devlet kasasından Avrasya Tüneli’ni işleten şirkete tam 456 milyon 310 bin TL ödeme yapıldı.

KAMU PARASI ŞİRKETE GİDİYOR

2017
yılında şirkete geçiş garantisi olarak 25.6 milyon araç sayısı verildi. Lakin tüneli kullanan araç sayısı 15.6 milyonla hudutlu kaldı. Ortadaki 10 milyon araçlık fark ise devlet kasasından 123 milyon lira olarak şirkete ödendi.

2018 yılında verilen araç geçiş garantisi 25 milyon 125 bin araçtı. Geçen araç sayısı ise 17 milyon 91 bin 747’de sonlu kaldı. 2018 yılında şirkete ödenen para 155 milyon 684 bin lira oldu.

2019 yılında ise bir daha verilen garanti geçiş sayısının altında kalan Avrasya Tüneli için haziniçin yaklaşık 200 milyon lira şirkete ödendi.

Sayıları topladığımızda ise Avrasya Tüneli açıldığı tarihten itibaren şu ana kadar açıklanan datalara göre yaklaşık olarak 935 milyon liranın devlet kasasından şirkete verilmesine sebep oldu.

2019 yılı Sayıştay raporunda ayrıyeten, “Bildirim formunda yer alan kestirimlerde 2026 yılından itibaren garanti edilen araç sayısına ulaşılacağı ve 2019-2025 devri için toplam 963 milyon 167 bin 225 TL garanti ödemesinin yapılacağı öngörüldüğü biçimde kelam konusu varsayımların muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür” tespiti yer aldı.

Tünelin kamuya transferi ise 20 yıl daha sonra, 2042 yılında olacak

ORTADAKİ FARK 40 MİLYON

Yap-işlet-devret modeliyle inşa edilen 14,6 kilometre uzunluğundaki Avrasya Tüneli, 22 Aralık 2016’da hizmet vermeye başladı. 2017’de günlük 68 bin olan geçiş garantisi yıllar itibariyle arttı. Sayıştay raporuna bakılırsa, 2020’de garanti edilen yıllık araç sayısı 25 milyon 376 bin 878 oldu. Lakin 2020 yılında, tünelden bunun yaklaşık yüzde 50’si oranında, yani 12 milyon 609 bin 103 araç geçti.

Avrasya Tüneli için verilen garantilere nazaran; 2017-2021 içindeki 5 yılda tünelden 120 milyonun üzerinde aracın geçmesi gerekiyordu. Bakan Karaismailoğlu’nun deklare ettiğı datalara nazaran ise kelam konusu müddette geçen araç sayısı 79 milyonda kaldı. Ortadaki fark yaklaşık 40 milyon.

Talha Özmen
 
Üst