kunteper
Member
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener ve öteki muhalefet önderleriyle yaptıkları görüşmeler hakkında konuşan Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, “Artık işin özünü konuşmamız gerekiyor. İşin özü; siyaseti nasıl yapılandıracağız, demokratik anayasayı nasıl inşa edeceğiz, parlamenter sisteme nasıl geçeceğiz, devletin kurumlarını nasıl inşa edeceğiz? 6 partinin bir ortaya gelip konuşmuş olması önemlidir” tabirlerini kullandı.
Seçim sürecine kadar cumhurbaşkanı adayının tartışılmaması gerektiğini belirten Davutoğlu, “Cumhurbaşkanı adaylığı tartışmasının seçim ilan edilene kadar masadan kaldırılması kanaatindeyim. İklimi ister istemez ‘o mu olacak, bu mu olacak?’ diye bir yarış. halbuki Türkiye’nin yarışa değil huzura, akılcı bir biçimde, sağduyulu biçimde geleceği düşünmeye muhtaçlığı var” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Abdullah Öcalan’ın, Selahattin Demirtaş’ın vermiş olduğu bildirilerden rahatsız olduğu ortada bir gerçek” kelamlarına de değinen Davutoğlu, “Sayın Erdoğan, İmralı’yı aktör yapıyor şu anda. Demirtaş’ı Öcalan’la terbiye etmeye çalışıyor. Bu ne demek? Elinde tutuklu olduğu iki bireyden birini başkasına otorite kılması devletin olacak şey mi? bu biçimde paralel bir siyaset üretiyorsunuz. HDP’yi dışlarken paralel siyaset üretiyorsunuz. Bu hem gayrimeşru hem antidemokratiktir” dedi.
Ukrayna ve Rusya içindeki tansiyonu kıymetlendiren Davutoğlu, “Çok riskli bir periyoda giriyoruz Ukrayna konusunda. Bu kadar gergin ortam sürerken bir tepe yapıldı. Biden ve NATO Genel Sekreteri, AB Lideri, Alman, İtalyan, Fransız, Polonya Başbakanı. Türkiye davet edilmedi. Sayın Cumhurbaşkanı arabuluculuktan bahsediyor. Ukrayna ile Rusya’ya komşu tek NATO üyesi var Türkiye. Türkiye masada yok. Türkiye muhatap kabul edilmiyor. Biz dengeleyici olabilirdik” formunda konuştu.
Habertürk TV’de Fatih Altaylı’nın “Teke Tek” programına katılan Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, gündemdeki bahisleri kıymetlendirdi ve soruları yanıtladı. Davutoğlu’nun açıklamalarından satır başları şu biçimde:
İTTİFAKLAR SİYASETİ OLUMSUZ ETKİLEDİ: Türk siyasetinde koalisyonlar deneyimi oldu. CHP-MSP, DYP-SHP koalisyon deneyimine sahip olduk. İttifaklar siyaseti olumsuz etkiledi. Partilerin tabiatı var. Bu doğasıyla siyaset sahnesine çıkarlar. Kabul gördükçe iktidar ya da muhalefet olurlar. 2018’de Cumhur İttifakı öne çıkınca, Sayın Erdoğan ve Sayın Bahçeli kendi parti ortasında koruyacakları liderlik pozisyonunu uzlaşı içerisinde çıktı. Daha evvelki koalisyon protokolleri üzere protokoller yok. Bundan daha evvel Sayın Bahçeli muhalefet olduklarını tez etti. Türk siyasetinin tabiatını önemli biçimde ittifaklar deforme etti. Bir uzlaşı üzerine değil bir seçimde karşılıklı menfaatlerin üzerine doğdu.
SEÇİMİ KAZANMAK İÇİN ÖNCESİNDE YAPILACAK İŞLER VAR: Türkiye’nin bir seçim kazanmaya muhtaçlığı yok yalnızca. bir daha yapılanmaya gereksinimi var. Seçimi kazanmak için de onun öncesinde yapılacak işler var. Esnek yapılarla, seçime ayarlı, kutuplaşma bakımından sert ittifak yapılarıyla Türkiye’nin seçime girmesi ve seçim daha sonrası yönetememe riski var.
İTTİFAKTA İŞİN ÖZÜ SİYASETİ NASIL YAPILANDIRACAĞIZ: Madem ki Türkiye’nin bütünüyle siyasi külçeşidini, demokratik anlayışını, devlet kurumlarını, ekonomik anlayışını yenilemek gerekiyor. bu biçimde iktidara gidecek ittifakların, partilerin seçim öncesinde âlâ planlaması lazım. Sayın Akşener, Sayın Kılıçdaroğlu ile görüştüm. Artık işin özünü konuşmamız gerekiyor. İşin özü; siyaseti nasıl yapılandıracağız, demokratik anayasayı nasıl inşa edeceğiz, parlamenter sisteme nasıl geçeceğiz, devletin kurumlarını nasıl inşa edeceğiz? 6 partinin bir ortaya gelip konuşmuş olması değerlidir. Artık yalnızca sistem üzerinde teorik ittifakın ötesine bunu taşımak lazım, hayli daha somut alanlarda yer oluşturmak lazım.
BİR MASADA BULUŞULMAZSA ÇOK ŞEYLER ÇEKERİZ: Bu bir istişare süreci. Daima birlikte bunu yapacağız. Ben oyun kurucu değilim, oyun kurulacaksa birlikte kuracağız. Şayet seçime gideceksek, güçlü seçim olacaksa, seçim daha sonrasında güçlü süreci yürüteceksek bunları konuşmak lazım. 6 parti parlamenter sistemde olduğu üzere unsurlar ve kıymetler etrafında. 5 benzemez diye bir tabir vardır. Geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı da alaycı bir şey kullandı. Tam da bu lazım Türkiye’ye. Tanzimat’tan bu yana Türkiye’de ne kadar siyasi damar var ise bir masada buluşamazsa Cumhuriyet’in 200. yılında biz epey şey çekeriz. Birbirimize benzemiyor değiliz. Hepimiz bu topraklardayız ve geleneği var.
BEŞ BENZEMEZİ FIRSAT OLARAK GÖRÜYORUM: Bizim partimizde de fazlaca farklı görüşler var; Sünni Alevi, Türk, Kürt, laik muhafazakâr vs. Beş benzemezi bir fırsat olarak görüyorum. Görüş farklılıklarımızı koruma edeceğiz. Doğal ki CHP ile bizim ortamızda bizimle CHP içinde görüş farklılıkları olacak. Doğal ki UYGUN Parti ile bizim ortamızda görüş farklılıklar olacak. Kürt sıkıntısını, ekonomiyi, liberalizmi doğal ki konuşacağız.
KEŞKE ERDOĞAN EGOSUNU AŞIP BİZİMLE OTURABİLSEYDİ: Bu süreç fazlaca uygun başladı. Biz bu farklılıklarla birbirimize hürmet duyarak varız. Kimin nereye oturacağı hiç kıymetli değil. Keşke Sayın Erdoğan o egosunu aşıp, bizlerle oturabilseydi Cumhurbaşkanı olarak. Herkesi toplayabilseydi. Kendi partisinden çıkanları bile toplamadı. O üstlerde, farklı bir alemde. Sayın Bahçeli oturduğu yerden herkesi hain, terörist ilan edebilecek güçte ve hakta görüyor kendisini. Ben, Sayın Akşener, Sayın Kılıçdaroğlu bu biçimde bir hakkı görmüyoruz kendimizde. Bugün Meclis’te kümesi olan partilerin gösterdiği özveriyi takdir ediyorum, birlikte oturma manasında. Ne benim için eski Başbakan olmam, ne Sayın Kılıçdaroğlu ne Sayın Akşener’in birbirimize üstünlüğü yok.
ADAYLIK SEÇİM İLAN EDİLENE KADAR MASADAN KALDIRILMALI: Beklenmedik seçimde telaşla matematiksel hesaba girmemiz demek ihtilaf demektir. Onun için Cumhurbaşkanı adaylığı tartışmasının seçim ilan edilene kadar masadan kaldırılması kanaatindeyim. İklimi ister istemez ‘o mu olacak, bu mu olacak?’ diye bir yarış. halbuki Türkiye’nin yarışa değil huzura, akılcı bir biçimde, sağduyulu biçimde geleceği düşünmeye gereksinimi var. Emin olun, bu süreçleri yanlışsız işletirsek aday üzerinde mutabakatta büyük ölçüde sorunun hallolduğu manasına gelir. Geçiş süreci evresini konuşmamız lazım. Kim seçilirse seçilsin Cumhurbaşkanı. O Cumhurbaşkanının, takımların gücü yanlış kullanmaması için birtakım kriterleri, çipaları koymak lazım.
RENKLİ TOPLUMUZ, O RENKLERİ YOK ETMEMEK LAZIM: İkili görüşmelerde ve üçlü oturduğumuzda da birbirimizi rencide etmedik. İttifak dediğimiz şey daha fazlaca katkı ise bu farklılıklar katkıyı getirir. Birinci basamak itimat yerini oluşturmak, daha sonra yapılandırmak, daha sonra vatandaşı ikna etmek. CHP ile DÜZGÜN Parti içindeki tartışmalara girmek istemem. Ancak diyelim Kürt sorunu, diyelim Alevi, diyelim kaygılı muhafazakâr sorunu. Türkiye’nin ayrılamaz bütünlüğü, kamu sistemini sağlamak hepimizin kabul edeceği bir şey. Kürt vatandaşlarımızın hiç bir ayrım gözetmeksizin rastgele bir vatandaşın haklarına sahip olması, dışlanmaya maruz kalmaması. Buna itiraz edecek olan yok. Kürtçe bir davet yaptık, ana lisan kutsaldır benim için. Bu hususta öteki birinin yanlış düşüneceğini düşünmem. Ola ki ihtilaf oldu. Diplomatik müzakerelerde vardır anlaşmadığımız konularda anlaşmış olmak. Temel prensipleri yanlışsız koyarsanız. Renkli bir toplumuz biz. O renklerin hiç birini yok etmemek lazım. O rengi yok ettiğinizde zenginliğinizi kaybedersiniz.
ERDOĞAN, DEMİRTAŞ’I ÖCALAN’LA TERBİYE ETMEYE ÇALIŞIYOR: HDP üçüncü ittifak tarafında tercihini yaptı. HDP konusunda 6 partinin de bu biçimde bir ittifakın bileşenleri içinde farklı kanaatleri olabilir. HDP Türkiye’de siyasetin bir modülü. Bugün HDP’yi o biçimde dışlayanlar, Meclis’te HDP’li başkanvekiline ‘Başkan’ deyip, kelam alıp kelam veriyorlar, tiyatro oynamaya gerek yok. Sayın Erdoğan, İmralı’yı aktör yapıyor şu anda. Demirtaş’ı Öcalan’la terbiye etmeye çalışıyor. Bu ne demek? Elinde tutuklu olduğu iki şahıstan birini başkasına otorite kılması devletin olacak şey mi? bu biçimde paralel bir siyaset üretiyorsunuz. HDP’yi dışlarken paralel siyaset üretiyorsunuz. Bu hem gayrimeşru hem antidemokratiktir. daha sonrasında dönüp kitlelere HDP’yle görüşen herkesi şeytanlatırma dengeli bir hal değil. İşin içine girip biraz daha özüne indiğinizde birtakım ihtilaflar artar kimileri çözülür.
KİM SEÇİLİRSE SEÇİLSİN TEK BAŞINA DAVRANAMAZ HALE GELECEK: Birinci kademe bence önderler de bu mevzuda mutabık. Cumhurbaşkanlığı adaylığı tartışmasını seçim ilan edilene kadar gündemden ve masadan kaldırmak. Şu anda tartışmanın hiç bir yararını görmüyorum. Bu Türkiye’nin temel gündeminden kopuşu getiriyor. Türkiye’nin sorunu bir kişinin gelip, öbür kişinin gelmesi değil. Bu iktidarla bir arada yolsuzluk sistemi gitmeli. Yerine benzeri sistemi kuracak birinin gelmesi Türkiye bir ümidi daha kaybeder. Bir yüzükle başlayan seyahatin nereye geldiğini gördüğüm için. Kim seçilirse seçilsin, tek başına davranamaz hale gelecek. O denli kurallar koyacağız ki, gelen kendi başına göre gece yarısı Cumhurbaşkanı kararnamesi çıkaramayacak.
BEN O KISMIN SÖZCÜSÜYÜM: Kutuplaşma atmosferini esneterek, Cumhur İttifakı’na geçen seçime oy verenlerin karşı ittifak olarak gördüğü ittifakı karşı ittifak olmaktan çıkarmak lazım. Biz o bölümü kazanmak istiyoruz. Oradaki tasaları biliyorum. Ben o kesitin sözcüsüyüm. AK Parti ve MHP’lilerin nasıl bir travma içerisinde olduklarını görüyorum. Burada yeni bir psikoloji oluşturmak gerekiyor. Şu anda Türk siyasetinde ruhsal ihtilal yapmamız lazım. Kimsenin kimseye düşman kılınmadığını.
MUHAFAZAKÂR BÖLÜMLERİN TEKRAR İKNA EDİLMESİ LAZIM: Tanzimat’tan, bilhassa 1946’dan bu yana büyük dönüşümler geniş muhafazakâr kitlelerin ikna edilmesiyle oldu. Zinhar muhafazakâr dışı kitlelere karşın demiyorum. 1960’larda Demirel birebir biçimde. daha sonra Özal. 1970’li senelerda Erbakan hocanın çıkışı kitleleri demokrasiye taşıdı. Ecevit de kendisini dönüştürerek CHP’yi ortanın soluna çekerken bunu yapmaya çalıştı. Gerçekten Erdoğan ve bizim de o devirde yaptığımız buydu. Kazanımlarımız diye zikrettiği şeyler var, 28 Şubat korkusu. Ben o endişeyi anlıyorum. Gözardı edemeyiz. O tasaların giderilerek muhafazakâr kitlelerin değişime yeniden ikna edilmesi lazım. Seçim daha sonrasında mağlubiyet hissi yaşamayacaklarından emin olmaları lazım.
SİYASETTE ‘AF TALEBİ’ DİYE YENİ BİR TERMİNOLOJİ ÇIKTI: İki berbat göstergenin yansıması. Gerek bakan gerek bürokrat değişimleri. Bir kişiselyetleri yok ettiler, iki kurumları yok ettiler. Son devir Sayın Erdoğan, kişiselyetleri tasfiye ediyor. Bu epey berbat bir şey. Şahsiyetli insan istifa eder ya da nazaranvden alınır. Yeni bir terminoloji çıktı: Af talebi. Şahsiyetleri törpülüyor, yok ediyor. Bunların bir kısmıyla geçmişte çalıştım. Sayın Abdulhamit Gül genel sekreterimdi. Lakin bana karşı imza atanların içindeydı. İmza attığı gün, bugünleri o takımlar çizdi. Gıyabında benim veda ettiğim kongrede Sayın Bekir Bozdağ ‘Bu parti Tayyib’in partisidir’ dedi. Sayın Erdoğan kişiselyetlerin varlığına müsaade verseydi. Kendisine de izah etmiştim, ‘Sizinle bir liderlik sorunum yok, bırakın bu partiyi kurumsallaştırayım’ dedim yüzüne.
BOZDAĞ, BAKANLIĞI O KELAMIYLA SAĞLADI: Sayın Bekir Bozdağ, bakanlığı o kelamıyla, bu sadakatiyle sağlamış oldu. Artık kim Türkiye’de kimin için Adalet Bakanımız var diye inanç tesis ediyor. Bunu Hazine ve Maliye Bakanlıklarında, Ulusal Eğitim Bakanlıklarında da gorebilirsiniz. Bakan olmak devlet kurumu yönetmek bakımından onurlu bir iştir. Artık bakanlar rastgele bürokratik temsilci pozisyonunda. Ben istifa ettim, affımı talep etmedim. Gayret ettim.
KURUMLARIN İÇİ BOŞALDI: Devlet dediğimiz kurumdur. Bugün kurumlarımızın hepsi Sultan Abdülhamit devrinde oluşmuş kurumlardır. Sayın Erdoğan o kurumlara ne yaptı? O kurumların hepsinin içi boşaldı. TÜİK’e ne oldu? En dürüstü bir ay dayanabildi. Kurumları yok ederek bir önder yükselmez. Şahsiyetleri koruyarak yükselir. Benden öteki kişiselyet yok diyen önderler gerilerinde enkaz bırakırlar. Sayın Erdoğan da oraya gidiyor.
İKTİDARA GELDİĞİMİZDE BİRİNCİ YAPACAĞIMIZ KURUMSAL ISLAHAT: Hala kişiselyetlerine güvendiğim AK Partili arkadaşlarıma sesleniyorum. Merkez Bankası devre haricindeysa, Allah aşkına para siyasetini kim yönetecek? Siyaset faizini ortadan kaldırdık diyorsanız, milletin yüreğini yakan ticari kredilerin faizleri niçin esnafın yüreğini yakıyor? Hazine Bakanlığı bir birikim problemidir. Şahsiyetli olanlar bu bakanlara gelmek istemez. Şahsiyetini koruyamayanlar geldiği vakit bunun içi boşalır. İktidara geldiğimizde birinci yapacağımız şey kurumsal ıslahattır. Tek tek o kurumları ayağa kaldıracağız.
AÇILAN MAKASI DARALTACAK PROGRAMI DEVREYE ALIRIZ: Bütün muhalefet partileri ismine konuşmam hakikat olmaz. Gelecek Partisi ismine konuşabilirim. Bugün iktidarı devretseniz, yarın sabah o denli bir acil aksiyon planı hazırlığımız var ki. Güçlü süreç olacak fakat kısa müddette ekonomiyi öngörülebilir rayına oturturuz. Bizim ‘Yıkımdan Çıkışın 61 Adımı’ diye tek tek tanımladık. Dünya kamuoyuna ‘evet bu ülkede rasyonel ekonomik fikirle davranan, öngörülebilir bir idare oluştu’ algısını verecek art geriye adımlar atarız. Kur, faiz, enflasyon içindeki bağlantıyı kökünden kesecek biçimde, gerçek ekonomik bilgiye dayalı makro ekonomik önlem paketi açıklarız. Açılan makası daraltacak programı devreye sokarız. Merkez Bankası’nı bağımsızlaştırırız. Kapsamlı bir gelir düzeltecek adımları atarız. Dar gelirliler üzerinde baskıları yok edecek yeni bir bütçe çıkarırız. O bütçe açıklarına yol açmamak için kapsamlı bir tasarruf paketi, yolsuzlukla gayret paketi açıklarız.
GEREKEN KAYNAK TASARRUF VE YOLSUZLUKLA ÇABA: Artırımı yapıyorsunuz, bir kalemde rastgele şirkete tanıdığınız vergi istisnası 9 milyarı buluyor. Türkiye kaynaklardan mahrum değil. Gelir adaletini düzeltmek için gereken kaynak tasarruf ve yolsuzlukla gayret paketi. Bilhassa genç istihdamı teşvik edici siyaset takip ederiz. Özel kesimde genç istihdamı sağlayanlara teşvik vermek, yeni genç girişimcilere karşılıksız hibe vermek. Başarılı projeleri sıfır faizle desteklemek. Eşit kaidelerde kamuya girişi sağlayacak ıslahatları gündeme alırız. KPSS imtihanı ile mülakat içinde asla uçurumuz olmaz. Bütün bunları kuşatacak biçimde kurumsal bir ıslahatı devreye sokarız. Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı, TÜİK, SPK, bütün kurumları gözden geçirip yeni çerçeveye oturturuz. Kaynaklar zayıflatıldı. Lakin şu kaidelerde evvel rehabilitasyon programı gerisinden yeni bir ekonomik anlayışı hakim kılarız.
KARA DELİKLERİ BİLİYORUM: Bugünkü ekonomik takımlar ekonomiyi bilmeyen cahillerden oluşuyor. Sayın Cumhurbaşkanı ‘Bunların deneyimi yok’ diyemez. Biz yönettik bu ekonomiyi. 2 seçim, 3 kongre yaptım, iktisat hiç değişmedi. 3 ay ortasında 100 vaadi yerine getirdim. Bayanlarımıza özel istihdam kolaylıkları. Ben burada kara deliklerin ne olduğunu biliyorum. Kara dilekler yolsuzluklar, imar, ihale yolsuzluklarıyla, ehliyetsiz takımların doğurduğu alanlarda ağır israflarla muazzam kara delikler var. Hiç merak etmesinler kâfi ki onlar gitsin, biz nasıl yöneteceğimizi biliyoruz. Çok kısa müddette Türkiye, dünyada prestijli bir pozisyona gelir.
BAŞBAKAN İKEN O 5 MÜTEAHHİT VEKİLLE BİLDİRİ GÖNDERDİ: O 5 müteahhit bu biçimdeda da vardı. Benim periyodunda rastgele bir kümeye ayrıcalık tanınmadı. Bir gün bir milletvekili geldi. Hala siyasette. ‘Sayın Başbakanım müteahhitlerden size bildiri var. Art kapıda yürütülen müzakereler durdu. Bir tek zahmetimiz var, kendisiyle müzakere edemiyoruz’ demişti. Ben de ‘Söyleyin o müteahhide benimle pazarlık yapamaz. Yurt haricinde projesi var ise o projede yarışacaksa devletin bütün tartısını ardına koyarım’ demiştim. Bu manada hiç kimselerle görüşmedim. Yurt dışı seyahatlerine birlikte gittiklerimiz oldu. Benim karşı olduğum imarda bilhassa fazlaca kısa müddette elde edilen rantlardı.
İKTİDARA GELDİĞİMİZDE YAPACAĞIMIZ İKİ ŞEY VAR: Maalesef imar yasası düzenlemesi yapılamadığı için hem kamu oradaki geliri elde edemedi tıpkı vakitte kesimde problemler yaşandı. Bankacılık kesimine karşı mıyız, değil. Ancak finans kesimi bu kadar yüksek kârlar elde ediyorsa. Faizin rantı bu. Faiz rantı, kur garantili mevduatla tıpkı şeydir. Üretime gidecek parayı bankada meblağ, keyfine bakarsın. Ya da imar garantisi. Bir imar düzenlemesiyle büyük rantlar elde edersin. Yapacağım iki şey, bir imar rantiyesini kamuya aktarmak, iki faiz ve bankacılık rantiyesini de üretime sevk olacak biçimde faizi gerçek manada düşüreceğiz.
DOĞAL GAZDA İRAN HER SENE BUNU YAPIYORSA ÖNLEM ALACAKSINIZ: Türkiye’nin güç açığı aşikar. Muahedeleri yapacaksınız, düzgün işleyecek. Çıktığı yerden garantisini alacaksınız. İran her sene yapıyorsa yazın bunun önlemini alacaksınız. Rusya ile 815 dolara güç muahedesi yaptılar. Pandemi devrinde 70 dolara kadara kadar düşmüştü. O periyotta spot piyasa o vakit iken önlemlerinizi almadınız, depolarınızı doldurmadınız? Depolama kapasitesini niçin arttırmadınız? Bunlar sistemik düşünemiyorlar. İletim sınırınız hazır olacak. Depolayacaksınız, güç güne hazır olacaksınız.
GAZ MUTABAKATLARINI VAKTİNDE YENİLEMEDİLER: Rusya ile muahedeyi geciktirdiler, İran’ı öngoremediler. İran’dan gelen yüzde 10’u bile değil. Yüzde 10 kesinti olduğunda 67 bin işletmede üretimi durdurursan buna idare denebilir mi? Sorun yazdan bunun planlanmamış olması. Rusya ile muahedeyi geciktirerek spot piyasayı kullanalım, daha sonra fiyatlar düşecek diye beklediler. Olağanda 330’du, artık 815 dolardan mutabakat yaptılar. Mutabakatları vaktinde yenilemediler. Öngörüsüzlük var. Damat bakan güçte ihtilal yaparak Hazine ve Maliye Bakanı olmuştu. Hala o mantık devam ediyor. Tuz Gölü’nde kapasite artışı olmadı. 15 milyar metreküplük deponuz olması lazımdı.
KUR HASEBİYLE 20 MİLYAR TL EK MALİYET BİNDİ: Ellerinde kaynak yok artık. Dünya meblağlarının yansımasının niçini kur. Net olarak Ekim, Kasım, Aralık aylarındaki tüketim sayılarını çıkardım. 20 milyar TL ek kur ötürüsıyla güç maliyeti binmiş. Bu kur değişiklikleri olmasaydı. Kur niçin oynadı? Dünyada dolar karşısında en hayli kıymet kaybeden para bizim paramız. Maaşını dolarla mı alıyorsun diyen bakana sahipsen, geleceğin yer burası. Yapılması gerekeni söyleyeyim, depolama kapasitesini 15 milyar metreküpe çıkarmak lazım. TANAP daha inançlı çizgidir bizim için. Ankara’nın doğusuna iki iletim sınırı yapmak lazım. Bu iletim çizgileri hakikat işletilir, önemli depolama yapılmış olsaydı bu kriz yaşanmazdı.
RİSKLİ BİR PERİYODA GİRİYORUZ FAKAT TÜRKİYE MASADA YOK: Çok riskli bir periyoda giriyoruz Ukrayna konusunda. 1991’deki jeopolitik sarsıntının artçı şokları devam ediyor diye yazmıştım. Ukrayna en kritik ülkeydi. NATO Ukrayna Kurulu, NATO Kurulu kurularak bu denetim altına alınmıştı. Ukrayna gri alanda tutuldu. Şu anda Ukrayna ile Gürcistan benzeri durumda. Batı’ya yöneldikçe Rusya huzursuz oldu, Kırım’ı ilhak etti. Bu kadar gergin ortam sürerken bir tepe yapıldı. Biden ve NATO Genel Sekreteri, AB Lideri, Alman, İtalyan, Fransız, Polonya Başbakanı. Türkiye davet edilmedi. Sayın Cumhurbaşkanı arabuluculuktan bahsediyor. Ukrayna’yı iki Başbakan ziyaret etti. Üçlü tepe yaptılar. Ne vakit arabuluculuk yaparsınız? Rusya nezdinde prestijiniz olur. NATO ortasında de siz masada olursunuz. Ukrayna ile Rusya’ya komşu tek NATO üyesi var Türkiye. Türkiye masada yok. Türkiye muhatap kabul edilmiyor. İngiltere AB’den çıktı ancak müdahil.
DENGELEYİCİ OLABİLİRDİK: Merkel daha sonrası yeni başbakanın en büyük krizi kapıda. Artık Almanya yol ayrımında diye makaleler yer alıyor. Biz dengeleyici olabilirdik. Türkiye’de NATO’da ne kadar aktifse Rusya o kadar prestij eder, Rusya ile ilgileri ne kadar yeterli ise NATO o kadar prestij eder. Doğu-Batı istikrarlarının önümüzdeki 20 yılı Ukrayna üzerinden şekillenecek. Ankara’da diplomasiyle ilgilenen bürokratlara sesleniyorum, Türkiye’nin NATO ortasında aktifliğini Rusya ile bağlantılarını yine toparlayarak bu pencereden bakmak lazım.
Seçim sürecine kadar cumhurbaşkanı adayının tartışılmaması gerektiğini belirten Davutoğlu, “Cumhurbaşkanı adaylığı tartışmasının seçim ilan edilene kadar masadan kaldırılması kanaatindeyim. İklimi ister istemez ‘o mu olacak, bu mu olacak?’ diye bir yarış. halbuki Türkiye’nin yarışa değil huzura, akılcı bir biçimde, sağduyulu biçimde geleceği düşünmeye muhtaçlığı var” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Abdullah Öcalan’ın, Selahattin Demirtaş’ın vermiş olduğu bildirilerden rahatsız olduğu ortada bir gerçek” kelamlarına de değinen Davutoğlu, “Sayın Erdoğan, İmralı’yı aktör yapıyor şu anda. Demirtaş’ı Öcalan’la terbiye etmeye çalışıyor. Bu ne demek? Elinde tutuklu olduğu iki bireyden birini başkasına otorite kılması devletin olacak şey mi? bu biçimde paralel bir siyaset üretiyorsunuz. HDP’yi dışlarken paralel siyaset üretiyorsunuz. Bu hem gayrimeşru hem antidemokratiktir” dedi.
Ukrayna ve Rusya içindeki tansiyonu kıymetlendiren Davutoğlu, “Çok riskli bir periyoda giriyoruz Ukrayna konusunda. Bu kadar gergin ortam sürerken bir tepe yapıldı. Biden ve NATO Genel Sekreteri, AB Lideri, Alman, İtalyan, Fransız, Polonya Başbakanı. Türkiye davet edilmedi. Sayın Cumhurbaşkanı arabuluculuktan bahsediyor. Ukrayna ile Rusya’ya komşu tek NATO üyesi var Türkiye. Türkiye masada yok. Türkiye muhatap kabul edilmiyor. Biz dengeleyici olabilirdik” formunda konuştu.
Habertürk TV’de Fatih Altaylı’nın “Teke Tek” programına katılan Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, gündemdeki bahisleri kıymetlendirdi ve soruları yanıtladı. Davutoğlu’nun açıklamalarından satır başları şu biçimde:
İTTİFAKLAR SİYASETİ OLUMSUZ ETKİLEDİ: Türk siyasetinde koalisyonlar deneyimi oldu. CHP-MSP, DYP-SHP koalisyon deneyimine sahip olduk. İttifaklar siyaseti olumsuz etkiledi. Partilerin tabiatı var. Bu doğasıyla siyaset sahnesine çıkarlar. Kabul gördükçe iktidar ya da muhalefet olurlar. 2018’de Cumhur İttifakı öne çıkınca, Sayın Erdoğan ve Sayın Bahçeli kendi parti ortasında koruyacakları liderlik pozisyonunu uzlaşı içerisinde çıktı. Daha evvelki koalisyon protokolleri üzere protokoller yok. Bundan daha evvel Sayın Bahçeli muhalefet olduklarını tez etti. Türk siyasetinin tabiatını önemli biçimde ittifaklar deforme etti. Bir uzlaşı üzerine değil bir seçimde karşılıklı menfaatlerin üzerine doğdu.
SEÇİMİ KAZANMAK İÇİN ÖNCESİNDE YAPILACAK İŞLER VAR: Türkiye’nin bir seçim kazanmaya muhtaçlığı yok yalnızca. bir daha yapılanmaya gereksinimi var. Seçimi kazanmak için de onun öncesinde yapılacak işler var. Esnek yapılarla, seçime ayarlı, kutuplaşma bakımından sert ittifak yapılarıyla Türkiye’nin seçime girmesi ve seçim daha sonrası yönetememe riski var.
İTTİFAKTA İŞİN ÖZÜ SİYASETİ NASIL YAPILANDIRACAĞIZ: Madem ki Türkiye’nin bütünüyle siyasi külçeşidini, demokratik anlayışını, devlet kurumlarını, ekonomik anlayışını yenilemek gerekiyor. bu biçimde iktidara gidecek ittifakların, partilerin seçim öncesinde âlâ planlaması lazım. Sayın Akşener, Sayın Kılıçdaroğlu ile görüştüm. Artık işin özünü konuşmamız gerekiyor. İşin özü; siyaseti nasıl yapılandıracağız, demokratik anayasayı nasıl inşa edeceğiz, parlamenter sisteme nasıl geçeceğiz, devletin kurumlarını nasıl inşa edeceğiz? 6 partinin bir ortaya gelip konuşmuş olması değerlidir. Artık yalnızca sistem üzerinde teorik ittifakın ötesine bunu taşımak lazım, hayli daha somut alanlarda yer oluşturmak lazım.
BİR MASADA BULUŞULMAZSA ÇOK ŞEYLER ÇEKERİZ: Bu bir istişare süreci. Daima birlikte bunu yapacağız. Ben oyun kurucu değilim, oyun kurulacaksa birlikte kuracağız. Şayet seçime gideceksek, güçlü seçim olacaksa, seçim daha sonrasında güçlü süreci yürüteceksek bunları konuşmak lazım. 6 parti parlamenter sistemde olduğu üzere unsurlar ve kıymetler etrafında. 5 benzemez diye bir tabir vardır. Geçenlerde Sayın Cumhurbaşkanı da alaycı bir şey kullandı. Tam da bu lazım Türkiye’ye. Tanzimat’tan bu yana Türkiye’de ne kadar siyasi damar var ise bir masada buluşamazsa Cumhuriyet’in 200. yılında biz epey şey çekeriz. Birbirimize benzemiyor değiliz. Hepimiz bu topraklardayız ve geleneği var.
BEŞ BENZEMEZİ FIRSAT OLARAK GÖRÜYORUM: Bizim partimizde de fazlaca farklı görüşler var; Sünni Alevi, Türk, Kürt, laik muhafazakâr vs. Beş benzemezi bir fırsat olarak görüyorum. Görüş farklılıklarımızı koruma edeceğiz. Doğal ki CHP ile bizim ortamızda bizimle CHP içinde görüş farklılıkları olacak. Doğal ki UYGUN Parti ile bizim ortamızda görüş farklılıklar olacak. Kürt sıkıntısını, ekonomiyi, liberalizmi doğal ki konuşacağız.
KEŞKE ERDOĞAN EGOSUNU AŞIP BİZİMLE OTURABİLSEYDİ: Bu süreç fazlaca uygun başladı. Biz bu farklılıklarla birbirimize hürmet duyarak varız. Kimin nereye oturacağı hiç kıymetli değil. Keşke Sayın Erdoğan o egosunu aşıp, bizlerle oturabilseydi Cumhurbaşkanı olarak. Herkesi toplayabilseydi. Kendi partisinden çıkanları bile toplamadı. O üstlerde, farklı bir alemde. Sayın Bahçeli oturduğu yerden herkesi hain, terörist ilan edebilecek güçte ve hakta görüyor kendisini. Ben, Sayın Akşener, Sayın Kılıçdaroğlu bu biçimde bir hakkı görmüyoruz kendimizde. Bugün Meclis’te kümesi olan partilerin gösterdiği özveriyi takdir ediyorum, birlikte oturma manasında. Ne benim için eski Başbakan olmam, ne Sayın Kılıçdaroğlu ne Sayın Akşener’in birbirimize üstünlüğü yok.
ADAYLIK SEÇİM İLAN EDİLENE KADAR MASADAN KALDIRILMALI: Beklenmedik seçimde telaşla matematiksel hesaba girmemiz demek ihtilaf demektir. Onun için Cumhurbaşkanı adaylığı tartışmasının seçim ilan edilene kadar masadan kaldırılması kanaatindeyim. İklimi ister istemez ‘o mu olacak, bu mu olacak?’ diye bir yarış. halbuki Türkiye’nin yarışa değil huzura, akılcı bir biçimde, sağduyulu biçimde geleceği düşünmeye gereksinimi var. Emin olun, bu süreçleri yanlışsız işletirsek aday üzerinde mutabakatta büyük ölçüde sorunun hallolduğu manasına gelir. Geçiş süreci evresini konuşmamız lazım. Kim seçilirse seçilsin Cumhurbaşkanı. O Cumhurbaşkanının, takımların gücü yanlış kullanmaması için birtakım kriterleri, çipaları koymak lazım.
RENKLİ TOPLUMUZ, O RENKLERİ YOK ETMEMEK LAZIM: İkili görüşmelerde ve üçlü oturduğumuzda da birbirimizi rencide etmedik. İttifak dediğimiz şey daha fazlaca katkı ise bu farklılıklar katkıyı getirir. Birinci basamak itimat yerini oluşturmak, daha sonra yapılandırmak, daha sonra vatandaşı ikna etmek. CHP ile DÜZGÜN Parti içindeki tartışmalara girmek istemem. Ancak diyelim Kürt sorunu, diyelim Alevi, diyelim kaygılı muhafazakâr sorunu. Türkiye’nin ayrılamaz bütünlüğü, kamu sistemini sağlamak hepimizin kabul edeceği bir şey. Kürt vatandaşlarımızın hiç bir ayrım gözetmeksizin rastgele bir vatandaşın haklarına sahip olması, dışlanmaya maruz kalmaması. Buna itiraz edecek olan yok. Kürtçe bir davet yaptık, ana lisan kutsaldır benim için. Bu hususta öteki birinin yanlış düşüneceğini düşünmem. Ola ki ihtilaf oldu. Diplomatik müzakerelerde vardır anlaşmadığımız konularda anlaşmış olmak. Temel prensipleri yanlışsız koyarsanız. Renkli bir toplumuz biz. O renklerin hiç birini yok etmemek lazım. O rengi yok ettiğinizde zenginliğinizi kaybedersiniz.
ERDOĞAN, DEMİRTAŞ’I ÖCALAN’LA TERBİYE ETMEYE ÇALIŞIYOR: HDP üçüncü ittifak tarafında tercihini yaptı. HDP konusunda 6 partinin de bu biçimde bir ittifakın bileşenleri içinde farklı kanaatleri olabilir. HDP Türkiye’de siyasetin bir modülü. Bugün HDP’yi o biçimde dışlayanlar, Meclis’te HDP’li başkanvekiline ‘Başkan’ deyip, kelam alıp kelam veriyorlar, tiyatro oynamaya gerek yok. Sayın Erdoğan, İmralı’yı aktör yapıyor şu anda. Demirtaş’ı Öcalan’la terbiye etmeye çalışıyor. Bu ne demek? Elinde tutuklu olduğu iki şahıstan birini başkasına otorite kılması devletin olacak şey mi? bu biçimde paralel bir siyaset üretiyorsunuz. HDP’yi dışlarken paralel siyaset üretiyorsunuz. Bu hem gayrimeşru hem antidemokratiktir. daha sonrasında dönüp kitlelere HDP’yle görüşen herkesi şeytanlatırma dengeli bir hal değil. İşin içine girip biraz daha özüne indiğinizde birtakım ihtilaflar artar kimileri çözülür.
KİM SEÇİLİRSE SEÇİLSİN TEK BAŞINA DAVRANAMAZ HALE GELECEK: Birinci kademe bence önderler de bu mevzuda mutabık. Cumhurbaşkanlığı adaylığı tartışmasını seçim ilan edilene kadar gündemden ve masadan kaldırmak. Şu anda tartışmanın hiç bir yararını görmüyorum. Bu Türkiye’nin temel gündeminden kopuşu getiriyor. Türkiye’nin sorunu bir kişinin gelip, öbür kişinin gelmesi değil. Bu iktidarla bir arada yolsuzluk sistemi gitmeli. Yerine benzeri sistemi kuracak birinin gelmesi Türkiye bir ümidi daha kaybeder. Bir yüzükle başlayan seyahatin nereye geldiğini gördüğüm için. Kim seçilirse seçilsin, tek başına davranamaz hale gelecek. O denli kurallar koyacağız ki, gelen kendi başına göre gece yarısı Cumhurbaşkanı kararnamesi çıkaramayacak.
BEN O KISMIN SÖZCÜSÜYÜM: Kutuplaşma atmosferini esneterek, Cumhur İttifakı’na geçen seçime oy verenlerin karşı ittifak olarak gördüğü ittifakı karşı ittifak olmaktan çıkarmak lazım. Biz o bölümü kazanmak istiyoruz. Oradaki tasaları biliyorum. Ben o kesitin sözcüsüyüm. AK Parti ve MHP’lilerin nasıl bir travma içerisinde olduklarını görüyorum. Burada yeni bir psikoloji oluşturmak gerekiyor. Şu anda Türk siyasetinde ruhsal ihtilal yapmamız lazım. Kimsenin kimseye düşman kılınmadığını.
MUHAFAZAKÂR BÖLÜMLERİN TEKRAR İKNA EDİLMESİ LAZIM: Tanzimat’tan, bilhassa 1946’dan bu yana büyük dönüşümler geniş muhafazakâr kitlelerin ikna edilmesiyle oldu. Zinhar muhafazakâr dışı kitlelere karşın demiyorum. 1960’larda Demirel birebir biçimde. daha sonra Özal. 1970’li senelerda Erbakan hocanın çıkışı kitleleri demokrasiye taşıdı. Ecevit de kendisini dönüştürerek CHP’yi ortanın soluna çekerken bunu yapmaya çalıştı. Gerçekten Erdoğan ve bizim de o devirde yaptığımız buydu. Kazanımlarımız diye zikrettiği şeyler var, 28 Şubat korkusu. Ben o endişeyi anlıyorum. Gözardı edemeyiz. O tasaların giderilerek muhafazakâr kitlelerin değişime yeniden ikna edilmesi lazım. Seçim daha sonrasında mağlubiyet hissi yaşamayacaklarından emin olmaları lazım.
SİYASETTE ‘AF TALEBİ’ DİYE YENİ BİR TERMİNOLOJİ ÇIKTI: İki berbat göstergenin yansıması. Gerek bakan gerek bürokrat değişimleri. Bir kişiselyetleri yok ettiler, iki kurumları yok ettiler. Son devir Sayın Erdoğan, kişiselyetleri tasfiye ediyor. Bu epey berbat bir şey. Şahsiyetli insan istifa eder ya da nazaranvden alınır. Yeni bir terminoloji çıktı: Af talebi. Şahsiyetleri törpülüyor, yok ediyor. Bunların bir kısmıyla geçmişte çalıştım. Sayın Abdulhamit Gül genel sekreterimdi. Lakin bana karşı imza atanların içindeydı. İmza attığı gün, bugünleri o takımlar çizdi. Gıyabında benim veda ettiğim kongrede Sayın Bekir Bozdağ ‘Bu parti Tayyib’in partisidir’ dedi. Sayın Erdoğan kişiselyetlerin varlığına müsaade verseydi. Kendisine de izah etmiştim, ‘Sizinle bir liderlik sorunum yok, bırakın bu partiyi kurumsallaştırayım’ dedim yüzüne.
BOZDAĞ, BAKANLIĞI O KELAMIYLA SAĞLADI: Sayın Bekir Bozdağ, bakanlığı o kelamıyla, bu sadakatiyle sağlamış oldu. Artık kim Türkiye’de kimin için Adalet Bakanımız var diye inanç tesis ediyor. Bunu Hazine ve Maliye Bakanlıklarında, Ulusal Eğitim Bakanlıklarında da gorebilirsiniz. Bakan olmak devlet kurumu yönetmek bakımından onurlu bir iştir. Artık bakanlar rastgele bürokratik temsilci pozisyonunda. Ben istifa ettim, affımı talep etmedim. Gayret ettim.
KURUMLARIN İÇİ BOŞALDI: Devlet dediğimiz kurumdur. Bugün kurumlarımızın hepsi Sultan Abdülhamit devrinde oluşmuş kurumlardır. Sayın Erdoğan o kurumlara ne yaptı? O kurumların hepsinin içi boşaldı. TÜİK’e ne oldu? En dürüstü bir ay dayanabildi. Kurumları yok ederek bir önder yükselmez. Şahsiyetleri koruyarak yükselir. Benden öteki kişiselyet yok diyen önderler gerilerinde enkaz bırakırlar. Sayın Erdoğan da oraya gidiyor.
İKTİDARA GELDİĞİMİZDE BİRİNCİ YAPACAĞIMIZ KURUMSAL ISLAHAT: Hala kişiselyetlerine güvendiğim AK Partili arkadaşlarıma sesleniyorum. Merkez Bankası devre haricindeysa, Allah aşkına para siyasetini kim yönetecek? Siyaset faizini ortadan kaldırdık diyorsanız, milletin yüreğini yakan ticari kredilerin faizleri niçin esnafın yüreğini yakıyor? Hazine Bakanlığı bir birikim problemidir. Şahsiyetli olanlar bu bakanlara gelmek istemez. Şahsiyetini koruyamayanlar geldiği vakit bunun içi boşalır. İktidara geldiğimizde birinci yapacağımız şey kurumsal ıslahattır. Tek tek o kurumları ayağa kaldıracağız.
AÇILAN MAKASI DARALTACAK PROGRAMI DEVREYE ALIRIZ: Bütün muhalefet partileri ismine konuşmam hakikat olmaz. Gelecek Partisi ismine konuşabilirim. Bugün iktidarı devretseniz, yarın sabah o denli bir acil aksiyon planı hazırlığımız var ki. Güçlü süreç olacak fakat kısa müddette ekonomiyi öngörülebilir rayına oturturuz. Bizim ‘Yıkımdan Çıkışın 61 Adımı’ diye tek tek tanımladık. Dünya kamuoyuna ‘evet bu ülkede rasyonel ekonomik fikirle davranan, öngörülebilir bir idare oluştu’ algısını verecek art geriye adımlar atarız. Kur, faiz, enflasyon içindeki bağlantıyı kökünden kesecek biçimde, gerçek ekonomik bilgiye dayalı makro ekonomik önlem paketi açıklarız. Açılan makası daraltacak programı devreye sokarız. Merkez Bankası’nı bağımsızlaştırırız. Kapsamlı bir gelir düzeltecek adımları atarız. Dar gelirliler üzerinde baskıları yok edecek yeni bir bütçe çıkarırız. O bütçe açıklarına yol açmamak için kapsamlı bir tasarruf paketi, yolsuzlukla gayret paketi açıklarız.
GEREKEN KAYNAK TASARRUF VE YOLSUZLUKLA ÇABA: Artırımı yapıyorsunuz, bir kalemde rastgele şirkete tanıdığınız vergi istisnası 9 milyarı buluyor. Türkiye kaynaklardan mahrum değil. Gelir adaletini düzeltmek için gereken kaynak tasarruf ve yolsuzlukla gayret paketi. Bilhassa genç istihdamı teşvik edici siyaset takip ederiz. Özel kesimde genç istihdamı sağlayanlara teşvik vermek, yeni genç girişimcilere karşılıksız hibe vermek. Başarılı projeleri sıfır faizle desteklemek. Eşit kaidelerde kamuya girişi sağlayacak ıslahatları gündeme alırız. KPSS imtihanı ile mülakat içinde asla uçurumuz olmaz. Bütün bunları kuşatacak biçimde kurumsal bir ıslahatı devreye sokarız. Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı, TÜİK, SPK, bütün kurumları gözden geçirip yeni çerçeveye oturturuz. Kaynaklar zayıflatıldı. Lakin şu kaidelerde evvel rehabilitasyon programı gerisinden yeni bir ekonomik anlayışı hakim kılarız.
KARA DELİKLERİ BİLİYORUM: Bugünkü ekonomik takımlar ekonomiyi bilmeyen cahillerden oluşuyor. Sayın Cumhurbaşkanı ‘Bunların deneyimi yok’ diyemez. Biz yönettik bu ekonomiyi. 2 seçim, 3 kongre yaptım, iktisat hiç değişmedi. 3 ay ortasında 100 vaadi yerine getirdim. Bayanlarımıza özel istihdam kolaylıkları. Ben burada kara deliklerin ne olduğunu biliyorum. Kara dilekler yolsuzluklar, imar, ihale yolsuzluklarıyla, ehliyetsiz takımların doğurduğu alanlarda ağır israflarla muazzam kara delikler var. Hiç merak etmesinler kâfi ki onlar gitsin, biz nasıl yöneteceğimizi biliyoruz. Çok kısa müddette Türkiye, dünyada prestijli bir pozisyona gelir.
BAŞBAKAN İKEN O 5 MÜTEAHHİT VEKİLLE BİLDİRİ GÖNDERDİ: O 5 müteahhit bu biçimdeda da vardı. Benim periyodunda rastgele bir kümeye ayrıcalık tanınmadı. Bir gün bir milletvekili geldi. Hala siyasette. ‘Sayın Başbakanım müteahhitlerden size bildiri var. Art kapıda yürütülen müzakereler durdu. Bir tek zahmetimiz var, kendisiyle müzakere edemiyoruz’ demişti. Ben de ‘Söyleyin o müteahhide benimle pazarlık yapamaz. Yurt haricinde projesi var ise o projede yarışacaksa devletin bütün tartısını ardına koyarım’ demiştim. Bu manada hiç kimselerle görüşmedim. Yurt dışı seyahatlerine birlikte gittiklerimiz oldu. Benim karşı olduğum imarda bilhassa fazlaca kısa müddette elde edilen rantlardı.
İKTİDARA GELDİĞİMİZDE YAPACAĞIMIZ İKİ ŞEY VAR: Maalesef imar yasası düzenlemesi yapılamadığı için hem kamu oradaki geliri elde edemedi tıpkı vakitte kesimde problemler yaşandı. Bankacılık kesimine karşı mıyız, değil. Ancak finans kesimi bu kadar yüksek kârlar elde ediyorsa. Faizin rantı bu. Faiz rantı, kur garantili mevduatla tıpkı şeydir. Üretime gidecek parayı bankada meblağ, keyfine bakarsın. Ya da imar garantisi. Bir imar düzenlemesiyle büyük rantlar elde edersin. Yapacağım iki şey, bir imar rantiyesini kamuya aktarmak, iki faiz ve bankacılık rantiyesini de üretime sevk olacak biçimde faizi gerçek manada düşüreceğiz.
DOĞAL GAZDA İRAN HER SENE BUNU YAPIYORSA ÖNLEM ALACAKSINIZ: Türkiye’nin güç açığı aşikar. Muahedeleri yapacaksınız, düzgün işleyecek. Çıktığı yerden garantisini alacaksınız. İran her sene yapıyorsa yazın bunun önlemini alacaksınız. Rusya ile 815 dolara güç muahedesi yaptılar. Pandemi devrinde 70 dolara kadara kadar düşmüştü. O periyotta spot piyasa o vakit iken önlemlerinizi almadınız, depolarınızı doldurmadınız? Depolama kapasitesini niçin arttırmadınız? Bunlar sistemik düşünemiyorlar. İletim sınırınız hazır olacak. Depolayacaksınız, güç güne hazır olacaksınız.
GAZ MUTABAKATLARINI VAKTİNDE YENİLEMEDİLER: Rusya ile muahedeyi geciktirdiler, İran’ı öngoremediler. İran’dan gelen yüzde 10’u bile değil. Yüzde 10 kesinti olduğunda 67 bin işletmede üretimi durdurursan buna idare denebilir mi? Sorun yazdan bunun planlanmamış olması. Rusya ile muahedeyi geciktirerek spot piyasayı kullanalım, daha sonra fiyatlar düşecek diye beklediler. Olağanda 330’du, artık 815 dolardan mutabakat yaptılar. Mutabakatları vaktinde yenilemediler. Öngörüsüzlük var. Damat bakan güçte ihtilal yaparak Hazine ve Maliye Bakanı olmuştu. Hala o mantık devam ediyor. Tuz Gölü’nde kapasite artışı olmadı. 15 milyar metreküplük deponuz olması lazımdı.
KUR HASEBİYLE 20 MİLYAR TL EK MALİYET BİNDİ: Ellerinde kaynak yok artık. Dünya meblağlarının yansımasının niçini kur. Net olarak Ekim, Kasım, Aralık aylarındaki tüketim sayılarını çıkardım. 20 milyar TL ek kur ötürüsıyla güç maliyeti binmiş. Bu kur değişiklikleri olmasaydı. Kur niçin oynadı? Dünyada dolar karşısında en hayli kıymet kaybeden para bizim paramız. Maaşını dolarla mı alıyorsun diyen bakana sahipsen, geleceğin yer burası. Yapılması gerekeni söyleyeyim, depolama kapasitesini 15 milyar metreküpe çıkarmak lazım. TANAP daha inançlı çizgidir bizim için. Ankara’nın doğusuna iki iletim sınırı yapmak lazım. Bu iletim çizgileri hakikat işletilir, önemli depolama yapılmış olsaydı bu kriz yaşanmazdı.
RİSKLİ BİR PERİYODA GİRİYORUZ FAKAT TÜRKİYE MASADA YOK: Çok riskli bir periyoda giriyoruz Ukrayna konusunda. 1991’deki jeopolitik sarsıntının artçı şokları devam ediyor diye yazmıştım. Ukrayna en kritik ülkeydi. NATO Ukrayna Kurulu, NATO Kurulu kurularak bu denetim altına alınmıştı. Ukrayna gri alanda tutuldu. Şu anda Ukrayna ile Gürcistan benzeri durumda. Batı’ya yöneldikçe Rusya huzursuz oldu, Kırım’ı ilhak etti. Bu kadar gergin ortam sürerken bir tepe yapıldı. Biden ve NATO Genel Sekreteri, AB Lideri, Alman, İtalyan, Fransız, Polonya Başbakanı. Türkiye davet edilmedi. Sayın Cumhurbaşkanı arabuluculuktan bahsediyor. Ukrayna’yı iki Başbakan ziyaret etti. Üçlü tepe yaptılar. Ne vakit arabuluculuk yaparsınız? Rusya nezdinde prestijiniz olur. NATO ortasında de siz masada olursunuz. Ukrayna ile Rusya’ya komşu tek NATO üyesi var Türkiye. Türkiye masada yok. Türkiye muhatap kabul edilmiyor. İngiltere AB’den çıktı ancak müdahil.
DENGELEYİCİ OLABİLİRDİK: Merkel daha sonrası yeni başbakanın en büyük krizi kapıda. Artık Almanya yol ayrımında diye makaleler yer alıyor. Biz dengeleyici olabilirdik. Türkiye’de NATO’da ne kadar aktifse Rusya o kadar prestij eder, Rusya ile ilgileri ne kadar yeterli ise NATO o kadar prestij eder. Doğu-Batı istikrarlarının önümüzdeki 20 yılı Ukrayna üzerinden şekillenecek. Ankara’da diplomasiyle ilgilenen bürokratlara sesleniyorum, Türkiye’nin NATO ortasında aktifliğini Rusya ile bağlantılarını yine toparlayarak bu pencereden bakmak lazım.