kunteper
Member
ANKARA – CHP, ÂLÂ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek Partisi ile DEVA Partisi yetkililerinin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” çalışmalarını ortaklaştırmak için başlatmış olduğu toplantılar devam ediyor. TBMM’de yapılan dördüncü görüşmede “yasama süreci” ile ilgili 13 başlık ele alındı. Seçim barajının düşürülmesi, hazine yardımı, yasa tekliflerin görüşülme süreci, milletvekili dokunulmazlığı üzere biroldukca başlıkta mutabakata varıldı.
TBMM’de basına kapalı gerçekleşen toplantıya CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, DÜZGÜN Parti Genel Lider Yardımcısı Bahadır Fazilet, DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, DP Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp ve Saadet Partisi Seçim İşleri Lideri Bülent Kaya katıldı.
Edinilen bilgiye bakılırsa görüşmede “yasama” başlığı altında Meclis yasa üretim süreci ile siyasi partiler ve seçim kanunu kapsamında 13 başlık ele alındı. 3 saati geçen görüşmede üzerinde mutabakata varılan hususlar özetle şunlar oldu:
MECLİS’İN MİSYON MÜDDETİ: Meclis’in nazaranv mühleti 2007 yılındaki anayasa değişikliği ile 4 yıla indirilmiş, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile bu mühlet bir daha 5 yıla çıkarılmıştı. Partiler Meclis’in nazaranv mühletinin 5 yıl olarak kalmasında uzlaştı.
SEÇİM BARAJI: Türkiye, yüzde 10 seçim barajı uygulaması ile dünyadaki en yüksek seçim barajına sahip ülke. İktidar barajın yüzde 7’ye düşürülmesini tartışırken 6 partinin ortak çalışmasında barajın sıfırlanması, yüzde 3 ya da 5 olması üzere teklifler ele alındı. Seçim barajının en çok yüzde 5 olması gerektiği belirtilen görüşmede yüzde 3’te uzlaşıldı. Son karar genel liderlere bırakıldı.
HAZİNE YARDIMI: Mevcut sistemde seçimlerde yüzde 3’ü geçen siyasi partilere Hazine yardımı yapılıyor. İktidar ortakları bu oranın arttırılmasını tartışırken 6 parti tüm partiler içinde eşitlik ve adaletin sağlanması için bu oranın yüzde 1’e düşürülmesinde görüş birliğine vardı.
TORBA YASA: Milletvekillerinin parlamenter etkinliklerini zayıflattığı ve meclis içerisinde katılımcılığı ve müzakereyi etkisizleştirdiği için eleştirilen “torba kanun” AK Parti devrinde neredeyse kural haline geldi. Parlamenter sisteme geçişi savunan partiler bu kanun yapma sisteminin uygulamadan kalkmasında anlaştı.
MECLİS İÇTÜZÜĞÜ: Meclis’in anayasası olarak nitelendirilen İçtüzük de yıllardır tartışma konusu. Yasama sürecinin bağlı olacağı adap ve kuralları belirleyen İçtüzüğün daha demokratik ve kaliteli yasa imal imkanı verecek biçimde tüm partilerin uzlaşması ile değiştirilmesi karara bağlandı.
MECLİS KOMİTELERİ: Yasa üretim sürecinin mutfağı Meclis kurulları. Partiler daha kaliteli yasa imal süreci için komitelerin güçlendirilmesini kararlaştırdı. Bu kapsamda muhalefetin kelam hakkının artmasının değerine dikkat çekildi, bu istikamette düzenleme yapılmasında uzlaşıldı.
YASAMA SÜRECİNE İŞTİRAK: Yasama üretim sürecinde teklifler hazırlanırken ve Meclis’te görüşmeleri yapılırken yasanın etkilediği kesitlerin görüşlerine başvurulması kıymet taşıyor. Mevcut düzenlemede sendika, oda üzere çeşitli sivil toplum örgütleri yasalar yapılırken kurul çalışmalarına katılarak görüş belirtme hakkına sahip. Lakin bu uygulama yetersiz, hatta filli olarak gerçekleşmiyor. Partiler daha iştirakçi ve sağlıklı yasa çalışması için çıkarılacak kanunları etkileyecek kısımların temsilcilerinin yasama sürecinde daha tesirli iştirakini kural haline getiren düzenleme yapılmasında da anlaştı.
KÜRSÜ DOKUNULMAZLIĞI: Meclis üyelerinin yasama vazifelerini yerine getirirken yaptığı konuşmalardan dolayı rastgele bir türel yahut cezaî takibata uğramamalarını düzenleyen milletvekili dokunulmazlığı AK Parti devrinde birfazlaca uygulama ile tartışma konusu oldu. 6 parti bilhassa kürsü dokunulmazlığının güçlendirilmesi için mevcut maddedeki belirsizliklerin giderilmesi gerektiği konusunda da uzlaşmaya vardı.
BAKANLAR HEYETİNE KHK YETKİSİ: Parlamenter sistemde Meclis tarafınca Bakanlar Kurulu’na muhakkak konularda periyodik Kanun Kararında Kararname çıkarma yetkisi verebiliyor. Partiler bu yetkinin daha net hale getirilmesi ve Meclis, yargı kontrolüne açık olmasıyla ilgili net düzenleme yapılması gerektiğinde uzlaştı. 6 parti OHAL KHK’sı ile ilgili ayrıyeten bir kıymetlendirme yapacak, fakat genel görüşün bu biçimde bir yetkinin olmaması gerektiği tarafında olduğu biliniyor.
Gelecek hafta Salı günü yapılacak görüşmede “yasama” üzerinde görüşmelere devam edilecek. Çalışma kapsamında Meclis’in bütçe hakkı ve kontrol araçları ele alınacak. sonrasındasındaki görüşmede Cumhurbaşkanı yetki ve sorumluluğu ile yürütme organı üzerine görüşmeler yapılacak. Bu yılsonuna kadar bitirilmesi planlanan çalışmada bir rapor hazırlanarak genel liderlere sunulacak. Bu rapor daha sonrası genel liderler seviyesinde bir görüşme ve ortak bir açıklama yapılması bekleniyor.
TBMM’de basına kapalı gerçekleşen toplantıya CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, DÜZGÜN Parti Genel Lider Yardımcısı Bahadır Fazilet, DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün, DP Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp ve Saadet Partisi Seçim İşleri Lideri Bülent Kaya katıldı.
Edinilen bilgiye bakılırsa görüşmede “yasama” başlığı altında Meclis yasa üretim süreci ile siyasi partiler ve seçim kanunu kapsamında 13 başlık ele alındı. 3 saati geçen görüşmede üzerinde mutabakata varılan hususlar özetle şunlar oldu:
MECLİS’İN MİSYON MÜDDETİ: Meclis’in nazaranv mühleti 2007 yılındaki anayasa değişikliği ile 4 yıla indirilmiş, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile bu mühlet bir daha 5 yıla çıkarılmıştı. Partiler Meclis’in nazaranv mühletinin 5 yıl olarak kalmasında uzlaştı.
SEÇİM BARAJI: Türkiye, yüzde 10 seçim barajı uygulaması ile dünyadaki en yüksek seçim barajına sahip ülke. İktidar barajın yüzde 7’ye düşürülmesini tartışırken 6 partinin ortak çalışmasında barajın sıfırlanması, yüzde 3 ya da 5 olması üzere teklifler ele alındı. Seçim barajının en çok yüzde 5 olması gerektiği belirtilen görüşmede yüzde 3’te uzlaşıldı. Son karar genel liderlere bırakıldı.
HAZİNE YARDIMI: Mevcut sistemde seçimlerde yüzde 3’ü geçen siyasi partilere Hazine yardımı yapılıyor. İktidar ortakları bu oranın arttırılmasını tartışırken 6 parti tüm partiler içinde eşitlik ve adaletin sağlanması için bu oranın yüzde 1’e düşürülmesinde görüş birliğine vardı.
TORBA YASA: Milletvekillerinin parlamenter etkinliklerini zayıflattığı ve meclis içerisinde katılımcılığı ve müzakereyi etkisizleştirdiği için eleştirilen “torba kanun” AK Parti devrinde neredeyse kural haline geldi. Parlamenter sisteme geçişi savunan partiler bu kanun yapma sisteminin uygulamadan kalkmasında anlaştı.
MECLİS İÇTÜZÜĞÜ: Meclis’in anayasası olarak nitelendirilen İçtüzük de yıllardır tartışma konusu. Yasama sürecinin bağlı olacağı adap ve kuralları belirleyen İçtüzüğün daha demokratik ve kaliteli yasa imal imkanı verecek biçimde tüm partilerin uzlaşması ile değiştirilmesi karara bağlandı.
MECLİS KOMİTELERİ: Yasa üretim sürecinin mutfağı Meclis kurulları. Partiler daha kaliteli yasa imal süreci için komitelerin güçlendirilmesini kararlaştırdı. Bu kapsamda muhalefetin kelam hakkının artmasının değerine dikkat çekildi, bu istikamette düzenleme yapılmasında uzlaşıldı.
YASAMA SÜRECİNE İŞTİRAK: Yasama üretim sürecinde teklifler hazırlanırken ve Meclis’te görüşmeleri yapılırken yasanın etkilediği kesitlerin görüşlerine başvurulması kıymet taşıyor. Mevcut düzenlemede sendika, oda üzere çeşitli sivil toplum örgütleri yasalar yapılırken kurul çalışmalarına katılarak görüş belirtme hakkına sahip. Lakin bu uygulama yetersiz, hatta filli olarak gerçekleşmiyor. Partiler daha iştirakçi ve sağlıklı yasa çalışması için çıkarılacak kanunları etkileyecek kısımların temsilcilerinin yasama sürecinde daha tesirli iştirakini kural haline getiren düzenleme yapılmasında da anlaştı.
KÜRSÜ DOKUNULMAZLIĞI: Meclis üyelerinin yasama vazifelerini yerine getirirken yaptığı konuşmalardan dolayı rastgele bir türel yahut cezaî takibata uğramamalarını düzenleyen milletvekili dokunulmazlığı AK Parti devrinde birfazlaca uygulama ile tartışma konusu oldu. 6 parti bilhassa kürsü dokunulmazlığının güçlendirilmesi için mevcut maddedeki belirsizliklerin giderilmesi gerektiği konusunda da uzlaşmaya vardı.
BAKANLAR HEYETİNE KHK YETKİSİ: Parlamenter sistemde Meclis tarafınca Bakanlar Kurulu’na muhakkak konularda periyodik Kanun Kararında Kararname çıkarma yetkisi verebiliyor. Partiler bu yetkinin daha net hale getirilmesi ve Meclis, yargı kontrolüne açık olmasıyla ilgili net düzenleme yapılması gerektiğinde uzlaştı. 6 parti OHAL KHK’sı ile ilgili ayrıyeten bir kıymetlendirme yapacak, fakat genel görüşün bu biçimde bir yetkinin olmaması gerektiği tarafında olduğu biliniyor.
Gelecek hafta Salı günü yapılacak görüşmede “yasama” üzerinde görüşmelere devam edilecek. Çalışma kapsamında Meclis’in bütçe hakkı ve kontrol araçları ele alınacak. sonrasındasındaki görüşmede Cumhurbaşkanı yetki ve sorumluluğu ile yürütme organı üzerine görüşmeler yapılacak. Bu yılsonuna kadar bitirilmesi planlanan çalışmada bir rapor hazırlanarak genel liderlere sunulacak. Bu rapor daha sonrası genel liderler seviyesinde bir görüşme ve ortak bir açıklama yapılması bekleniyor.