kunteper
Member
8 Mart sabahı saat 05:42’de nikel meblağları süratle artmaya başladığında, Londra Metal Borsası’nda büyük bir panik yaşandı.
18 dakika ortasında bir ton nikelin fiyatı daha evvel görülmemiş bir artışla 100 bin doları aştı, metal alım satımları da süreksiz olarak durdu.
Metalin pahası, bu rekor artıştan evvelki 24 saatte de yüzde 250’lik bir artış görmüştü.
Güçte yaşanan bu dalga, Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesinden bu yana global pazarı sarsan birinci büyük metal krizi olarak tarihe geçti.
BBC’den Cecilia Barría’nın haberine bakılırsa, Batı’nın Rusya’ya yaptırımları ve yeni güç mutabakatlarına dair spekülasyonlar ile ilişkilendirilen bu fiyat artışı, dünya fosil yakıtlardan uzaklaşmak isterken, nikel üzere metallerin iktisatta pak güce geçiş sürecinde büyük bir rol oynadığını da göstermiş oldu.
Öte yandan dünyanın en büyük doğalgaz ve petrol ihracatçısı olan Rusya, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna işgaline son vermesi için kendisine uyguladığı yaptırımlara misilleme olarak Avrupa ve bir hayli ülkenin Rus gazına olan bağımlılığını savaş silahı olarak kullanabileceğini gösterdi.
ABD Lideri Joe Biden ise, 31 Mart’ta yaptığı açıklamada “Amerikan imali pak güçle bir gelecek” inşa etmenin ulusal güvenlik için değerine dikkat çekti.
“Çin ve öteki ülkelere olan bağımlılığı sonlandırmamız gerek” diyen Biden, elektrik pillerin üretimi ve yenilenebilir güçlerin koruma edilmesi için kullanılan mineralleri imal edip işleyebilecek lokal üreticileri desteklemek hedefiyle Savunma Üretim Maddesi’ni devreye soktu.
Lityum, nikel, grafit, manganez ve kobalt, Beyaz Saray’ın öne çıkardığı mineraller içinde.
RUSYA’NIN GÜÇ SİLAHLARI
Lakin bu minerallerden daha fazlası da var.
Güçte elektrik yoğunluklu bir iktisada geçiş devam ederken, pazar hissesi için rekabet eden her ülkenin maksadında, gereksinimlerine bağlı olarak farklı tipten mineraller var.
Uzmanlara göre petrol, doğalgaz ve kömür ihracatına saplanıp kalan ülkelerin rekabet gücü azalabilir.
Ekonomik gücünün büyük kısmı fosil yakıtlara dayanan Rusya’ya bakalım. Ülke, dünyadaki ikinci en büyük doğalgaz üreticisi ve üçüncü en büyük petrol üreticisi.
Lakin madenlerin iktisadın geleceğinde oynadığı rolü düşünürsek, Rusya’nın avantajları yok değil.
Ülke bununla birlikte dünyanın ikinci en büyük kobalt ihracatçısı. Platin ihracatında ikinci, nikel ihracatında da üçüncü sırada.
Uzmanlara bakılırsa Rusya’nın bu yeni nizamda eli güçlü olsa da, bu minerallerin fazlaca daha ağır olarak çıkarıldığı öteki ülkeler var.
Dünyadaki kobaltın büyük kısmı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden, nikel Endonezya’dan, lityum Avustralya’dan, bakır Şili’den ve ender toprak elementleri de Çin’den geliyor.
Global güç dönüşümü için uzmanların kritik olduğunu söylemiş olduği 17 mineral var.
Milletlerarası Güç Ajansı’na bakılırsa (IEA) bu mineraller; lityum, nikel, kobalt, bakır, grafit ve ender toprak elementleri.
HANGİ ÜLKE HANGİ MİNERALİ DAHA ÇOK ÜRETİYOR
IEA’nın pak güce geçişte minerallerin ehemmiyeti üzerine çalışan güç uzmanı Tae-Yoon Kim, 2040 yılına gelmeden bu minerallere olan talebin süratle artacağını söylüyor.
Tae-Yoon Kim, güçte dönüşümden en epeyce yaralanması beklenen ülkeleri iki kategoriye göre kıymetlendiriyor: Mineral çıkarmada başkan olanlar ve mineral işlemede önder olanlar.
Mineraller birfazlaca ülkede çıkarılsa da, Çin sürece konusunda hâlâ başkan pozisyonunda.
BBC’ye konuşan Kim, “Enerji geçişinden en epey faydalanacak ülkeleri belirlemek güç zira imalat zincirinde nerede konumlandıklarına bağlı” diyor.
Net olan tek şey, şu an kritik bir noktada olduğumuz.
20. yüzyıl tarihini şekillendiren güç petrol eserleriydi fakat bir daha sonraki yüzyıla minerallerin damga vurması bekleniyor. Kim’in değişiyle bu kaynaklar “geleceğin mineralleri”.
Rusya-Ukrayna savaşının ortasında ABD ve Avrupa’nın Çin ile Rusya’ya olan bağımlılıktan kurtulmaya çalışması ve önümüzdeki 20 yılı düşünerek mineral arayışına girmesi, epeyce da şaşırtan değil.
Gelişmelerden dolayı en çok başı ağrıyan ise, doğalgazının yüzde 40’a yakınını Rusya’dan ithal eden ve bir ikilem ortasında kendini bulan Avrupa ülkeleri.
Hakikaten BBC’ye geçen ay konuşan İspanya’daki Esade Global İktisat ve Jeopolitik Merkezi’nin yöneticisi Ángel Saz-Carranza “Avrupa, Putin’in kaprislerini finanse ediyor” kelamlarıyla Avrupa’nın duruşunu eleştirmişti.
EN ÇOK İSTENEN DÖRT MİNERAL
Mineraller yalnızca elektrik pilleri için değil farklı güç tiplerinin depolanmasında da kıymetli rol oynuyor. Hem özel şirketler birebir vakitte devletler, güçte dönüşüm yaşanırken ekonomik refah için bu minerallere sahip olmak için yarışacaktır.
Lakin birtakım uzmanlara göre arz-talep istikrarı kıymetli. Almanya’daki Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü’nden Lukas Boer, metaller konusunda “Arz, talebe yetişemezse fiyatlar sıçrama yapacak” diyor.
Üstelik bu metallerin çıkarıldığı maden projelerinin faaliyete geçmesi ortalama 16 yılı buluyor. Boer de metal arzı düşüncesinin önümüzdeki on yılda artmasını beklediklerini söylüyor.
Boer ve takım arkadaşları, geçen yıl yayımladıkları araştırmada az toprak elementlerinin yanı sıra ülkelerin dört metale gözünü dikeceğine dikkat çekti: Nikel, kobalt, lityum ve bakır.
Araştırmaya nazaran bu metallerin fiyatları uzun mühletler boyunca tarihi düzeylere çıkacak. Milletlerarası piyasalarda görülen kıymetin artış ve düşüş döngüsü de kırılacak.
Net sıfır karbon salımı senaryolarına bakılırsa, bu metallerin üretiminin 2021-2040 yılları içinde dört kat artması bekleniyor.
Bu dört metalin üreticilerinin, önümüzdeki 20 yılda doğalgaz bölümünün gelirine ulaşabileceği iddia ediliyor.
Boer, “Bu metaller yeni periyodun doğalgazına dönüşebilir” diyor.
ÖNDER ÜLKE ÇİN
Batı’nın Ukrayna’daki savaş sürerken güç bağımlılığını azaltma uğraşı düşünülürse, gereken talebi karşılayabilecek birtakım ülkeler var.
Boer’e bakılırsa en büyük kobalt üreticisi Kongo’nun yanı sıra öteki ülkelere yatırım yapan Çin, en kıymetli aktör.
BloombergNEF araştırma merkezinden Kwasi Ampofo’a nazaran Çin, Rusya’daki metal üretimini kendi rafinerilerine yönlendirip metali öteki ülkelere satmaya karar verirse, yarışı önde bitirebilir.
Mineraller konusunda diğer ülkeler de çeşitli adımlar attı. Nikel üretim kapasitesini son iki yılda artıran Endonezya, Rusya’nın yarattığı boşluğu doldurabilir.
Öte yandan Ampofo’ya nazaran global nikel üretiminin yüzde 9’unu üreten Rusya, yaptırımlar ve üretimde düşüş daha sonrası arzda yaşanabilecek aksamalara karşı hassas pozisyonda. Arz zahmetinin da fiyatları etkilemesi kaçınılmaz.
Ampofo, platin kümesindeki metallerin üretiminde dert yaşanması durumundaysa, Güney Afrikalı üreticilerin tedarik dayanağı verebileceğini söylüyor.
Çin, metal yarışında denetimi eline almaya çalışırken gözünü kobalta dikti.
Kobaltın 3’te ikisi Kongo’da üretilse de, Çinli şirketler Afrika ülkesindeki en büyük madenleri elinde tutuyor.
Batı şayet rakiplerine yetişmeye çalışmazsa, yarışı kaybedecek üzere görünüyor.
18 dakika ortasında bir ton nikelin fiyatı daha evvel görülmemiş bir artışla 100 bin doları aştı, metal alım satımları da süreksiz olarak durdu.
Metalin pahası, bu rekor artıştan evvelki 24 saatte de yüzde 250’lik bir artış görmüştü.
Güçte yaşanan bu dalga, Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesinden bu yana global pazarı sarsan birinci büyük metal krizi olarak tarihe geçti.
BBC’den Cecilia Barría’nın haberine bakılırsa, Batı’nın Rusya’ya yaptırımları ve yeni güç mutabakatlarına dair spekülasyonlar ile ilişkilendirilen bu fiyat artışı, dünya fosil yakıtlardan uzaklaşmak isterken, nikel üzere metallerin iktisatta pak güce geçiş sürecinde büyük bir rol oynadığını da göstermiş oldu.
Öte yandan dünyanın en büyük doğalgaz ve petrol ihracatçısı olan Rusya, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna işgaline son vermesi için kendisine uyguladığı yaptırımlara misilleme olarak Avrupa ve bir hayli ülkenin Rus gazına olan bağımlılığını savaş silahı olarak kullanabileceğini gösterdi.
ABD Lideri Joe Biden ise, 31 Mart’ta yaptığı açıklamada “Amerikan imali pak güçle bir gelecek” inşa etmenin ulusal güvenlik için değerine dikkat çekti.
“Çin ve öteki ülkelere olan bağımlılığı sonlandırmamız gerek” diyen Biden, elektrik pillerin üretimi ve yenilenebilir güçlerin koruma edilmesi için kullanılan mineralleri imal edip işleyebilecek lokal üreticileri desteklemek hedefiyle Savunma Üretim Maddesi’ni devreye soktu.
Lityum, nikel, grafit, manganez ve kobalt, Beyaz Saray’ın öne çıkardığı mineraller içinde.
RUSYA’NIN GÜÇ SİLAHLARI
Lakin bu minerallerden daha fazlası da var.
Güçte elektrik yoğunluklu bir iktisada geçiş devam ederken, pazar hissesi için rekabet eden her ülkenin maksadında, gereksinimlerine bağlı olarak farklı tipten mineraller var.
Uzmanlara göre petrol, doğalgaz ve kömür ihracatına saplanıp kalan ülkelerin rekabet gücü azalabilir.
Ekonomik gücünün büyük kısmı fosil yakıtlara dayanan Rusya’ya bakalım. Ülke, dünyadaki ikinci en büyük doğalgaz üreticisi ve üçüncü en büyük petrol üreticisi.
Lakin madenlerin iktisadın geleceğinde oynadığı rolü düşünürsek, Rusya’nın avantajları yok değil.
Ülke bununla birlikte dünyanın ikinci en büyük kobalt ihracatçısı. Platin ihracatında ikinci, nikel ihracatında da üçüncü sırada.
Uzmanlara bakılırsa Rusya’nın bu yeni nizamda eli güçlü olsa da, bu minerallerin fazlaca daha ağır olarak çıkarıldığı öteki ülkeler var.
Dünyadaki kobaltın büyük kısmı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden, nikel Endonezya’dan, lityum Avustralya’dan, bakır Şili’den ve ender toprak elementleri de Çin’den geliyor.
Global güç dönüşümü için uzmanların kritik olduğunu söylemiş olduği 17 mineral var.
Milletlerarası Güç Ajansı’na bakılırsa (IEA) bu mineraller; lityum, nikel, kobalt, bakır, grafit ve ender toprak elementleri.
HANGİ ÜLKE HANGİ MİNERALİ DAHA ÇOK ÜRETİYOR
IEA’nın pak güce geçişte minerallerin ehemmiyeti üzerine çalışan güç uzmanı Tae-Yoon Kim, 2040 yılına gelmeden bu minerallere olan talebin süratle artacağını söylüyor.
Tae-Yoon Kim, güçte dönüşümden en epeyce yaralanması beklenen ülkeleri iki kategoriye göre kıymetlendiriyor: Mineral çıkarmada başkan olanlar ve mineral işlemede önder olanlar.
Mineraller birfazlaca ülkede çıkarılsa da, Çin sürece konusunda hâlâ başkan pozisyonunda.
BBC’ye konuşan Kim, “Enerji geçişinden en epey faydalanacak ülkeleri belirlemek güç zira imalat zincirinde nerede konumlandıklarına bağlı” diyor.
Net olan tek şey, şu an kritik bir noktada olduğumuz.
20. yüzyıl tarihini şekillendiren güç petrol eserleriydi fakat bir daha sonraki yüzyıla minerallerin damga vurması bekleniyor. Kim’in değişiyle bu kaynaklar “geleceğin mineralleri”.
Rusya-Ukrayna savaşının ortasında ABD ve Avrupa’nın Çin ile Rusya’ya olan bağımlılıktan kurtulmaya çalışması ve önümüzdeki 20 yılı düşünerek mineral arayışına girmesi, epeyce da şaşırtan değil.
Gelişmelerden dolayı en çok başı ağrıyan ise, doğalgazının yüzde 40’a yakınını Rusya’dan ithal eden ve bir ikilem ortasında kendini bulan Avrupa ülkeleri.
Hakikaten BBC’ye geçen ay konuşan İspanya’daki Esade Global İktisat ve Jeopolitik Merkezi’nin yöneticisi Ángel Saz-Carranza “Avrupa, Putin’in kaprislerini finanse ediyor” kelamlarıyla Avrupa’nın duruşunu eleştirmişti.
EN ÇOK İSTENEN DÖRT MİNERAL
Mineraller yalnızca elektrik pilleri için değil farklı güç tiplerinin depolanmasında da kıymetli rol oynuyor. Hem özel şirketler birebir vakitte devletler, güçte dönüşüm yaşanırken ekonomik refah için bu minerallere sahip olmak için yarışacaktır.
Lakin birtakım uzmanlara göre arz-talep istikrarı kıymetli. Almanya’daki Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü’nden Lukas Boer, metaller konusunda “Arz, talebe yetişemezse fiyatlar sıçrama yapacak” diyor.
Üstelik bu metallerin çıkarıldığı maden projelerinin faaliyete geçmesi ortalama 16 yılı buluyor. Boer de metal arzı düşüncesinin önümüzdeki on yılda artmasını beklediklerini söylüyor.
Boer ve takım arkadaşları, geçen yıl yayımladıkları araştırmada az toprak elementlerinin yanı sıra ülkelerin dört metale gözünü dikeceğine dikkat çekti: Nikel, kobalt, lityum ve bakır.
Araştırmaya nazaran bu metallerin fiyatları uzun mühletler boyunca tarihi düzeylere çıkacak. Milletlerarası piyasalarda görülen kıymetin artış ve düşüş döngüsü de kırılacak.
Net sıfır karbon salımı senaryolarına bakılırsa, bu metallerin üretiminin 2021-2040 yılları içinde dört kat artması bekleniyor.
Bu dört metalin üreticilerinin, önümüzdeki 20 yılda doğalgaz bölümünün gelirine ulaşabileceği iddia ediliyor.
Boer, “Bu metaller yeni periyodun doğalgazına dönüşebilir” diyor.
ÖNDER ÜLKE ÇİN
Batı’nın Ukrayna’daki savaş sürerken güç bağımlılığını azaltma uğraşı düşünülürse, gereken talebi karşılayabilecek birtakım ülkeler var.
Boer’e bakılırsa en büyük kobalt üreticisi Kongo’nun yanı sıra öteki ülkelere yatırım yapan Çin, en kıymetli aktör.
BloombergNEF araştırma merkezinden Kwasi Ampofo’a nazaran Çin, Rusya’daki metal üretimini kendi rafinerilerine yönlendirip metali öteki ülkelere satmaya karar verirse, yarışı önde bitirebilir.
Mineraller konusunda diğer ülkeler de çeşitli adımlar attı. Nikel üretim kapasitesini son iki yılda artıran Endonezya, Rusya’nın yarattığı boşluğu doldurabilir.
Öte yandan Ampofo’ya nazaran global nikel üretiminin yüzde 9’unu üreten Rusya, yaptırımlar ve üretimde düşüş daha sonrası arzda yaşanabilecek aksamalara karşı hassas pozisyonda. Arz zahmetinin da fiyatları etkilemesi kaçınılmaz.
Ampofo, platin kümesindeki metallerin üretiminde dert yaşanması durumundaysa, Güney Afrikalı üreticilerin tedarik dayanağı verebileceğini söylüyor.
Çin, metal yarışında denetimi eline almaya çalışırken gözünü kobalta dikti.
Kobaltın 3’te ikisi Kongo’da üretilse de, Çinli şirketler Afrika ülkesindeki en büyük madenleri elinde tutuyor.
Batı şayet rakiplerine yetişmeye çalışmazsa, yarışı kaybedecek üzere görünüyor.