Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktası olarak kabul edilen Sakarya Meydan Muharebesi’nin 100. yıldönümü kutlanıyor.
Sakarya Meydan Muharebesi’nin, ülkemizin bağımsızlık uğraşındaki en kıymetli olaylardan biri olması niçiniyle Türk tarihi açısından başka bir değeri bulunuyor.
22 gün 22 gece tarihi bir uğraşın kalbi olan bu muhaberenin 100. yıldönümünde, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları bir defa daha rahmetle ve hürmetle anılıyor.
Pekala Sakarya Meydan Muharebesi’nin değeri nedir, ne vakit, nerede yapıldı? İşte ulu tarihimizde iz bırakan Sakarya Meydan Muharebesi hakkında bilgiler…
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ NE VAKİT YAPILDI?
bir epeyce kitapta Sakarya Meydan Muharebesi olarak da isimlendirilen Sakarya Savaşı’nın bilinen en değerli özelliği, Türk ve dünya savaş tarihinin en uzun Meydan Muharebesi olarak kabul edilmesidir.
Sakarya Meydan Muharebesi, Anadolu Türk tarihinin en değerli savaşlarından biridir. 23 Ağustos 1921 tarihinde Mangaldağı’nda başlayan muharebe, 22 gün 22 gece sürdü ve 13 Eylül 1921 tarihinde zaferle sonuçlandı.
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ NEREDE YAPILDI?
23 Ağustos 1921 tarihinde Ankara, Haymana ve Polatlı’da başlayıp 13 Eylül 1921 tarihinde sona eren Sakarya Meydan Muharebesi, İngiliz ve tüm Haçlı aleminin dayanakları ile Anadolu’yu işgale gelen Yunan ordusunun yenildiği savaştır.
Ankara, 22 gün 22 gece boyunca süren tarihin sayfalarına sığmayacak destansı bir gayretin simgesi oldu.
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ KISACA TARİHİ VE DEĞERİ
TBMM ordusu, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki mağlubiyetinden daha sonra cephe kritik bir duruma düşmüştü. Cepheye gelerek durumu yerinde goren ve komutayı eline alan TBMM Lideri ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ile İcra Vekilleri Heyeti Lideri Fevzi Paşa, Batı Cephesi birliklerinin Yunan ordusuyla ortada büyük bir ara bırakılarak Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekilmesine ve savunmayı bu hatta devam ettirmesine karar verdiler.
Gazi Mustafa Kemal Paşa, “Hatt-ı müdafaa yoktur; sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça vatan terk olunamaz. Onun için küçük, büyük her cüzütamı (birlik), bulunduğu mevziden atılabilir. Lakin küçük, büyük her cüzütam birinci durabildiği noktada, yine düşmana karşı cephe teşkil edip muharebeye devam eder. Yanındaki cüzütamın çekilmeye mecbur olduğunu nazarann cüzütamlar, ona tabi olamaz. Bulunduğu mevzide nihayete kadar sebat ve dirence mecburdur.” buyruğunu vererek muharebeyi geniş bir alana yaydı. bu biçimdece Yunan kuvvetleri de karargâhlarından uzaklaşıp bölünmüş olacaktı.
TBMM, 3 Ağustos 1921’de Genelkurmay Lideri İsmet Paşa’yı azlederek, hem de Başvekil ve Ulusal Müdafaa Vekili de olan Fevzi Paşa’yı bu makama da atadı.
22 Temmuz 1921’de Sakarya Irmağı doğusuna çekilmeye başlayan Türk ordusu, güneyden kuzeye 5. Süvari Kolordusu (Çal Dağı güneyinde), 12, 1, 2, 3, ve 4. kümeler ile Mürettep Kolordu birinci hatta olacak biçimde tertiplendi.
Çekilişin süratli bir biçimde tamamlanmasından daha sonra Yunan birlikleri taarruz durumu için tam dokuz gün Türk birlikleri ile müsabakadan yürüdü. Bu savaşın mukadderatını belirleyecek stratejik yanılgılardan biri oldu. Yunan taarruzu baskın olma özelliğini kaybetti.
Lakin 14 Ağustos’ta ileri harekâta geçen Yunan ordusu, 23 Ağustos’tan itibaren 3. Kolordu ile Sakarya Irmağı doğusundaki Türk kuvvetlerini tespit, 1. Kolordu ile Haymana istikametinde, 2. Kolordu ile Mangal Dağı güneydoğusunda kuşatıcı taarruza başladı lakin bu taarruzlarında başarısız oldular.
Kuşatma taarruzunda muvaffakiyet sağlayamayan Yunan kuvvetleri, sıklet merkezini ortaya kaydırarak savunma mevzilerini Haymana istikametinde yarmak istedi. 2 Eylül’de Yunan birlikleri, Ankara’ya kadar en stratejik dağ olan Çal Dağı’nın tamamını ele geçirdi ancak Türk birlikleri Ankara’ya kadar geri çekilmeyerek alan savunması yapmaya başladı.
Yunan birlikleri Ankara’ya 50 km kalacak derecede kimi ilerlemeler sağlasa da Türk birliklerinin yıpratıcı savunmasından kurtulamadı. Ayrıyeten 5. Türk Süvari Kolordusu tarafınca cephe ikmal çizgilerine yapılan taarruzlar Yunan taarruzunun suratının kırılmasında kıymetli etkenlerden biri oldu. Yunan ordusu 9 Eylül’e kadar süren yarma teşebbüsünde de başarılı olamayınca, bulunduğu çizgilerde kalarak savunmaya karar verdi.
Türk Ordusu’nun 10 Eylül’de başlatmış olduğu, şahsen Mustafa Kemal Paşa’nın komuta ettiği, genel karşı taarruzla Yunan kuvvetlerinin savunma için tertiplenmesine mani olundu. Birebir gün Türk birlikleri stratejik bir nokta olan Çal Dağı’nı geri aldı.
13 Eylül’e kadar süren Türk taarruzu kararında Yunan ordusu, Eskişehir-Afyon’un çizgisinin doğusuna kadar çekilerek bu bölgede savunma için tertiplenmeye başladı. Bu çekilme kararı 20 Eylül’de Sivrihisar, 22 Eylül’de Aziziye ve 24 Eylül’de Bolvadin ve Çay düşman işgalinden kurtulmuştur.
Çekilen Yunan ordusunu takip emeliyle harekâta 13 Eylül 1921 prestijiyle süvari tümenleri ve kimi piyade tümenleri ile devam edildi. Savaş, 22 gün ve gece sürerek 100 km uzunluğunda bir alanda cereyan etti. Yunan ordusu, Ankara’nın 50 km kadar yakınından geri çekildi.
Yunan ordusu geri çekilirken Türklerin kullanabileceği hiç bir şey bırakmamak için itina gösterdi. Demir yollarını ve köprüleri havaya uçurdu ve biroldukça köyü yaktı.
Sakarya Meydan Muharebesi sonunda Türk ordusunun zayiatı; 5713 meyyit, 18.480 yaralı, 828 esir ve 14.268 kayıp olmak üzere toplam 39.289’dur. Yunan ordusunun zayiatı ise 3758 meyyit, 18.955 yaralı, 354 kayıp olmak üzere toplam 23.007’dir.
Sakarya Meydan Muharebesi’nde fazlaca fazla subay kaybı olduğu için bu Muharebeye “Subay Muharebesi” ismi da verilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk bu muharebe için “Sakarya Melhame-i Kübrası” yani kan gölü, kan deryası demiştir.
Sakarya Meydan Muharebesi’nin, ülkemizin bağımsızlık uğraşındaki en kıymetli olaylardan biri olması niçiniyle Türk tarihi açısından başka bir değeri bulunuyor.
22 gün 22 gece tarihi bir uğraşın kalbi olan bu muhaberenin 100. yıldönümünde, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları bir defa daha rahmetle ve hürmetle anılıyor.
Pekala Sakarya Meydan Muharebesi’nin değeri nedir, ne vakit, nerede yapıldı? İşte ulu tarihimizde iz bırakan Sakarya Meydan Muharebesi hakkında bilgiler…
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ NE VAKİT YAPILDI?
bir epeyce kitapta Sakarya Meydan Muharebesi olarak da isimlendirilen Sakarya Savaşı’nın bilinen en değerli özelliği, Türk ve dünya savaş tarihinin en uzun Meydan Muharebesi olarak kabul edilmesidir.
Sakarya Meydan Muharebesi, Anadolu Türk tarihinin en değerli savaşlarından biridir. 23 Ağustos 1921 tarihinde Mangaldağı’nda başlayan muharebe, 22 gün 22 gece sürdü ve 13 Eylül 1921 tarihinde zaferle sonuçlandı.
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ NEREDE YAPILDI?
23 Ağustos 1921 tarihinde Ankara, Haymana ve Polatlı’da başlayıp 13 Eylül 1921 tarihinde sona eren Sakarya Meydan Muharebesi, İngiliz ve tüm Haçlı aleminin dayanakları ile Anadolu’yu işgale gelen Yunan ordusunun yenildiği savaştır.
Ankara, 22 gün 22 gece boyunca süren tarihin sayfalarına sığmayacak destansı bir gayretin simgesi oldu.
SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ KISACA TARİHİ VE DEĞERİ
TBMM ordusu, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki mağlubiyetinden daha sonra cephe kritik bir duruma düşmüştü. Cepheye gelerek durumu yerinde goren ve komutayı eline alan TBMM Lideri ve Başkomutan Mustafa Kemal Paşa ile İcra Vekilleri Heyeti Lideri Fevzi Paşa, Batı Cephesi birliklerinin Yunan ordusuyla ortada büyük bir ara bırakılarak Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekilmesine ve savunmayı bu hatta devam ettirmesine karar verdiler.
Gazi Mustafa Kemal Paşa, “Hatt-ı müdafaa yoktur; sath-ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaş kanıyla sulanmadıkça vatan terk olunamaz. Onun için küçük, büyük her cüzütamı (birlik), bulunduğu mevziden atılabilir. Lakin küçük, büyük her cüzütam birinci durabildiği noktada, yine düşmana karşı cephe teşkil edip muharebeye devam eder. Yanındaki cüzütamın çekilmeye mecbur olduğunu nazarann cüzütamlar, ona tabi olamaz. Bulunduğu mevzide nihayete kadar sebat ve dirence mecburdur.” buyruğunu vererek muharebeyi geniş bir alana yaydı. bu biçimdece Yunan kuvvetleri de karargâhlarından uzaklaşıp bölünmüş olacaktı.
TBMM, 3 Ağustos 1921’de Genelkurmay Lideri İsmet Paşa’yı azlederek, hem de Başvekil ve Ulusal Müdafaa Vekili de olan Fevzi Paşa’yı bu makama da atadı.
22 Temmuz 1921’de Sakarya Irmağı doğusuna çekilmeye başlayan Türk ordusu, güneyden kuzeye 5. Süvari Kolordusu (Çal Dağı güneyinde), 12, 1, 2, 3, ve 4. kümeler ile Mürettep Kolordu birinci hatta olacak biçimde tertiplendi.
Çekilişin süratli bir biçimde tamamlanmasından daha sonra Yunan birlikleri taarruz durumu için tam dokuz gün Türk birlikleri ile müsabakadan yürüdü. Bu savaşın mukadderatını belirleyecek stratejik yanılgılardan biri oldu. Yunan taarruzu baskın olma özelliğini kaybetti.
Lakin 14 Ağustos’ta ileri harekâta geçen Yunan ordusu, 23 Ağustos’tan itibaren 3. Kolordu ile Sakarya Irmağı doğusundaki Türk kuvvetlerini tespit, 1. Kolordu ile Haymana istikametinde, 2. Kolordu ile Mangal Dağı güneydoğusunda kuşatıcı taarruza başladı lakin bu taarruzlarında başarısız oldular.
Kuşatma taarruzunda muvaffakiyet sağlayamayan Yunan kuvvetleri, sıklet merkezini ortaya kaydırarak savunma mevzilerini Haymana istikametinde yarmak istedi. 2 Eylül’de Yunan birlikleri, Ankara’ya kadar en stratejik dağ olan Çal Dağı’nın tamamını ele geçirdi ancak Türk birlikleri Ankara’ya kadar geri çekilmeyerek alan savunması yapmaya başladı.
Yunan birlikleri Ankara’ya 50 km kalacak derecede kimi ilerlemeler sağlasa da Türk birliklerinin yıpratıcı savunmasından kurtulamadı. Ayrıyeten 5. Türk Süvari Kolordusu tarafınca cephe ikmal çizgilerine yapılan taarruzlar Yunan taarruzunun suratının kırılmasında kıymetli etkenlerden biri oldu. Yunan ordusu 9 Eylül’e kadar süren yarma teşebbüsünde de başarılı olamayınca, bulunduğu çizgilerde kalarak savunmaya karar verdi.
Türk Ordusu’nun 10 Eylül’de başlatmış olduğu, şahsen Mustafa Kemal Paşa’nın komuta ettiği, genel karşı taarruzla Yunan kuvvetlerinin savunma için tertiplenmesine mani olundu. Birebir gün Türk birlikleri stratejik bir nokta olan Çal Dağı’nı geri aldı.
13 Eylül’e kadar süren Türk taarruzu kararında Yunan ordusu, Eskişehir-Afyon’un çizgisinin doğusuna kadar çekilerek bu bölgede savunma için tertiplenmeye başladı. Bu çekilme kararı 20 Eylül’de Sivrihisar, 22 Eylül’de Aziziye ve 24 Eylül’de Bolvadin ve Çay düşman işgalinden kurtulmuştur.
Çekilen Yunan ordusunu takip emeliyle harekâta 13 Eylül 1921 prestijiyle süvari tümenleri ve kimi piyade tümenleri ile devam edildi. Savaş, 22 gün ve gece sürerek 100 km uzunluğunda bir alanda cereyan etti. Yunan ordusu, Ankara’nın 50 km kadar yakınından geri çekildi.
Yunan ordusu geri çekilirken Türklerin kullanabileceği hiç bir şey bırakmamak için itina gösterdi. Demir yollarını ve köprüleri havaya uçurdu ve biroldukça köyü yaktı.
Sakarya Meydan Muharebesi sonunda Türk ordusunun zayiatı; 5713 meyyit, 18.480 yaralı, 828 esir ve 14.268 kayıp olmak üzere toplam 39.289’dur. Yunan ordusunun zayiatı ise 3758 meyyit, 18.955 yaralı, 354 kayıp olmak üzere toplam 23.007’dir.
Sakarya Meydan Muharebesi’nde fazlaca fazla subay kaybı olduğu için bu Muharebeye “Subay Muharebesi” ismi da verilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk bu muharebe için “Sakarya Melhame-i Kübrası” yani kan gölü, kan deryası demiştir.