Venole
Active member
bir fazlaca kişi tarafınca yalnızca çocuk hastalığı sanılan boğmaca, yetişkinlikte de insan sıhhatini tehdit etmeye devam ediyor. “Bordatella pertusis” ismi verilen bakterilerin sebep olduğu bulaşıcı bir teneffüs yolu hastalığı olan boğmaca, bilhassa çocukluk çağında ölümcül seyredebilen ancak hem de her yaşlarındaki hassas kişiyi etkileyen bir hastalık. Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği (TÜSAD) KOAH Çalışma Kümesi, boğmacanın dünyada fazlaca yaygın görülen bir hastalık olduğuna ve 3-4 yılda bir salgınlara yol açtığına vurgu yaparak, “Dünya genelinde boğmaca olay sayıları artıyor” ikazını yaptı.
AŞI EN AKTİF KORUNMA YOLU
Boğmacadan en aktif korunma yolunun aşı olduğunu belirten TÜSAD KOAH Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Dilek Mirici, aşılama takvimi ile ilgili şu kıymetli ayrıntıları paylaştı: “Ülkemizde boğmaca aşısı beşli karma aşı (Difteri-Boğmaca-Tetanoz-Hib- Çocuk Felci/DaBT-Hib-İPA) olarak doğum daha sonrası 2, 4 ve 6. Aylarda yapılır ve 18. aydan daha sonra yinelanır. 48. ayda dörtlü karma aşı (DaBT-İPA) formunda pekiştirme dozu uygulanır. Hamilelerde her gebelik sırasında, erişkinlerde ise her 10 yılda bir Tdap (Tetanoz, Difteri, Boğmaca) aşısının yapılmasını öneriyoruz.”
KOAH HASTALARINDA RİSK 3,6 KAT FAZLA
Boğmacanın çoğunlukla çocuklukta görülen bir hastalık olduğuna fakat bilhassa KOAH üzere kronik havayolu hastalıklarına sahip bireylerde önemli sıhhat meselelerine yol açabildiğini aktaran Mirici, şu tabirleri kullandı: “KOAH hastalarında boğmaca enfeksiyonu sıklığı hasta olmayan bireylere bakılırsa 1,9–3,6 kat fazla. Yakın vakitli bir çalışmada boğmaca tanısı ile hastaneye yatış gerekliliği doğan hastaların yüzde 18,8’inin KOAH teşhisli hastalar olduğu görüldü. Boğmaca enfeksiyonunun sebep olabileceği öksürük ve nefes darlığı üzere semptomlar KOAH’a ilişkin semptomlarla benzerlik gösterdiğinden boğmaca teşhisinin konması zorlaşıyor. Boğmaca etkenine maruziyet hem de KOAH hastalarında alevlenme niçini de olabiliyor.”
ŞU BELİRTİLERE DİKKAT!
TÜSAD KOAH Çalışma Kümesi Sekreteri Doç. Dr. Burcu Arpınar Yiğitbaş ise boğmacanın ayırıcı belirtileri hakkında şu ayrıntıları verdi:
-Başlangıç devrinde grip gibisi şikayetler ve daha sonrasında gelen öksürük nöbetleri,
-Özellikle geceleri gelen ve 2-6 hafta ortası süren öksürük nöbetleri,
-Gürültü, soğuk hava, fazla hareket, heyecan, ışık üzere çeşitli uyaranlarla tetiklenen boğulur stilde öksürük,
-Öksürük nöbetleri sırasında kızarma, morarma ve boğulma hissi,
-Nefes verirken 5-10 kere arka arda, kesik kesik, boğulur usulde öksürük ve bunu izleyen derin ve sesli nefes,
-Atak sonunda hasta koyu kıvamlı, yapışkan, balgam. Balgamın yutağı uyarması ile görülen öksürük daha sonrası kusma da belirleyici bir işarettir.
KOAH ve boğmacanın ayırt edici özelliklerini de hatırlatan Yiğitbaş, şu değerli uyarıyı yaptı: “KOAH’ta öksürük genelde sabahları ve balgamlı olurken, nöbetler halinde gelmesi beklenmez ve hırıltı ve nefes darlığı eşlik eder. Öksürük nöbetleri öncesi boğmacada görülen gribal şikayetler KOAH’ta görülmez. Öksürükte artış, öksürük karakterinde değişme, günlük çıkarılan balgam ölçüsünde artış, renginde değişiklik kişinin doktora kesinlikle başvurması gerektiğini belirtir.”
AŞI HASTANEYE YATIŞLARI AZALTABİLİR
Yiğitbaş ayrıyeten kronik bir teneffüs rahatsızlığı olan KOAH hastalarının teşhis ve tedavisinde aşılamanın ehemmiyetine dikkat çekerek şu noktalada dikkat çekti: “KOAH teşhis tedavi ve takibine yönelik teklifler içeren GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) rehberi, 2022 güncellemesinde KOAH hastalarına Tdap aşısının uygulanması önerisi getirdi. Aşı yardımıyla KOAH hastalarında boğmacaya bağlı hastane yatışlarının ve alevlenmelerin önlenmesi hedefleniyor.”
AŞI EN AKTİF KORUNMA YOLU
Boğmacadan en aktif korunma yolunun aşı olduğunu belirten TÜSAD KOAH Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Dilek Mirici, aşılama takvimi ile ilgili şu kıymetli ayrıntıları paylaştı: “Ülkemizde boğmaca aşısı beşli karma aşı (Difteri-Boğmaca-Tetanoz-Hib- Çocuk Felci/DaBT-Hib-İPA) olarak doğum daha sonrası 2, 4 ve 6. Aylarda yapılır ve 18. aydan daha sonra yinelanır. 48. ayda dörtlü karma aşı (DaBT-İPA) formunda pekiştirme dozu uygulanır. Hamilelerde her gebelik sırasında, erişkinlerde ise her 10 yılda bir Tdap (Tetanoz, Difteri, Boğmaca) aşısının yapılmasını öneriyoruz.”
KOAH HASTALARINDA RİSK 3,6 KAT FAZLA
Boğmacanın çoğunlukla çocuklukta görülen bir hastalık olduğuna fakat bilhassa KOAH üzere kronik havayolu hastalıklarına sahip bireylerde önemli sıhhat meselelerine yol açabildiğini aktaran Mirici, şu tabirleri kullandı: “KOAH hastalarında boğmaca enfeksiyonu sıklığı hasta olmayan bireylere bakılırsa 1,9–3,6 kat fazla. Yakın vakitli bir çalışmada boğmaca tanısı ile hastaneye yatış gerekliliği doğan hastaların yüzde 18,8’inin KOAH teşhisli hastalar olduğu görüldü. Boğmaca enfeksiyonunun sebep olabileceği öksürük ve nefes darlığı üzere semptomlar KOAH’a ilişkin semptomlarla benzerlik gösterdiğinden boğmaca teşhisinin konması zorlaşıyor. Boğmaca etkenine maruziyet hem de KOAH hastalarında alevlenme niçini de olabiliyor.”
ŞU BELİRTİLERE DİKKAT!
TÜSAD KOAH Çalışma Kümesi Sekreteri Doç. Dr. Burcu Arpınar Yiğitbaş ise boğmacanın ayırıcı belirtileri hakkında şu ayrıntıları verdi:
-Başlangıç devrinde grip gibisi şikayetler ve daha sonrasında gelen öksürük nöbetleri,
-Özellikle geceleri gelen ve 2-6 hafta ortası süren öksürük nöbetleri,
-Gürültü, soğuk hava, fazla hareket, heyecan, ışık üzere çeşitli uyaranlarla tetiklenen boğulur stilde öksürük,
-Öksürük nöbetleri sırasında kızarma, morarma ve boğulma hissi,
-Nefes verirken 5-10 kere arka arda, kesik kesik, boğulur usulde öksürük ve bunu izleyen derin ve sesli nefes,
-Atak sonunda hasta koyu kıvamlı, yapışkan, balgam. Balgamın yutağı uyarması ile görülen öksürük daha sonrası kusma da belirleyici bir işarettir.
KOAH ve boğmacanın ayırt edici özelliklerini de hatırlatan Yiğitbaş, şu değerli uyarıyı yaptı: “KOAH’ta öksürük genelde sabahları ve balgamlı olurken, nöbetler halinde gelmesi beklenmez ve hırıltı ve nefes darlığı eşlik eder. Öksürük nöbetleri öncesi boğmacada görülen gribal şikayetler KOAH’ta görülmez. Öksürükte artış, öksürük karakterinde değişme, günlük çıkarılan balgam ölçüsünde artış, renginde değişiklik kişinin doktora kesinlikle başvurması gerektiğini belirtir.”
AŞI HASTANEYE YATIŞLARI AZALTABİLİR
Yiğitbaş ayrıyeten kronik bir teneffüs rahatsızlığı olan KOAH hastalarının teşhis ve tedavisinde aşılamanın ehemmiyetine dikkat çekerek şu noktalada dikkat çekti: “KOAH teşhis tedavi ve takibine yönelik teklifler içeren GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) rehberi, 2022 güncellemesinde KOAH hastalarına Tdap aşısının uygulanması önerisi getirdi. Aşı yardımıyla KOAH hastalarında boğmacaya bağlı hastane yatışlarının ve alevlenmelerin önlenmesi hedefleniyor.”