Venole
Active member
~~Tiroid kanseri:
Tiroid kanserleri tüm kanserlerin %1-2’sini oluşturur. Tiroid kanserlerinin %90-95’i folliküler hücrelerden köken (hormon üretiminden sorumlu olan hücrelerden köken alan kanserlerdir) alan güzel diferansiye tümörlerdir. Bu kümeye papiller, foliküler ve hürthle hücreli kanserler dahildir. Medüller tiroid kanseri (parafolliküler C hücreleriden köken alır) tiroid kanserlerinin %4-6’sını oluşturur (bunların %20–30’u ailesel MEN Tip 2A ve 2B olgulardır). Medüller kanser hücreleri ürettikleri “Calsitonin” yardımıyla kan testlerinde kolay kolay tanınır. Anaplastik kanser ise %1’den azını oluşturan çok hayli agresif tedavisi epey güç olan bir formudur. Tiroid kanserlerine bağlı ölümlerin birçoklarından sorumludur. Çok nadiren %0.1 oranında lenfoma, ve öbür tümörlerde (lösemi, castle karsinom, nöroendokrin tümör, sarkom) tiroidde görülebilir. Tiroid kanserleri içinde en sık görülen ve tedavisi yanlışsız yapılırsa 10 yıllık hayat mühleti nerdeyse %93-98 olan papiller tiroid kanseridir.
Tiroid kanseri için risk faktörleri:
Cinsiyet: Değerli bir risk faktörüdür. Bayanlar, erkeklere oranla 3 kat daha fazla risk taşırlar. Yaş: Tiroid kanseri tanısı alan hastaların büyük çoğunluğu 40 yaşın üzerindedir. Anaplastik kanserler ise ekseriyetle 65 yaş üzerinde görülür.
Aile hikayesi ve genetik faktörler: Kimi tiroid kanserleri aileseldir (ailede medüller ve papiller kanser hikayesi olanlar dikkatli incelenmelidir. RET, PTEN yahut APC ismi verilen genlerdeki değişiklikler, tiroid kanseri oluşma riskini artırırlar.
ışınıma maruz kalmak: Bilhassa çocukluk çağında ışınıma maruz kalmak, tiroid kanseri için hayli önemli bir risk faktörüdür. Bu maruziyet, çeşitli ilaçlar niçiniyle olabileceği üzere, nükleer tesislerde meydana gelen kaçaklar kararında da olabilir. Bilhassa, Çernobil nükleer santrali patlaması daha sonrası (1986) ülkemizin kuzey bölgesinde yaşayan ve bayanlarda tiroidde nodül olması durumunda papiller kanser oranının arttığını görmekteyiz. bir daha muteber olmayan diş tedavi merkezlerinde denetimsiz çekilen diş grafilerinde çocukların boyun bölgesinin korunmaması ileriki yıllar için sorun yaratmaktadır.
İyot eksikliği: İyot, tiroid hormon üretimi için gerekli bir husustur. Kâfi iyot alınmazsa, tiroid bezi, daha fazla hormon üretmek için fazlaca çalışıp büyümeye başlar. Denetimsiz büyüme tiroid kanseri başlatabilir. Toplumu çok fazla etkileyebilecek bu durumu önlemek için sıhhat bakanlığı softa tuzlarına iyot eklenmesini mecburî hale getirmiştir.
Tiroid kanseri tanısı:
Hastanın tiroid kanseri istikametinden şikayetleri, özgeçmişi, aile öyküsü alındıktan daha sonra dikkatli bir boyun muayenesi (Tiroid ve boyun lenf bezlerinide içeren) yapılmalıdır. Tiroid işlev testleriyle, tiroid hormonlarına bakılmalıdır. Antimikrozomal antikorlar (Graves üzere otoimmün hastalıklarda) ve tiroglobulin seviyesi (tiroid kanseri niçiniyle operasyon daha sonrası takipte), calsitonin (medüller kanser için) üzere laboratuvar tetkiklerine daha özel durumlarda gereksinim duyulur. Tiroid ultrasonografisinde ışınım kullanılmadan ses dalgaları ile nodül hakkında çok emniyetli bilgi edilebilir. Nodülün kalsifikalsyon içermesi, anarşik kanlanması, içeriğinin solid olması, büyüklük ve en oranı, etrafında oluşan halo denilen çizginin özellikleri yahut bütünlüğünün kaybolması kanser tarafından hekimi uyarır. Nadiren Tiroid sintigrafisi kullanılır.
Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi %85-93 üzere yüksek doğruluk oranına sahip olan bir incelemedir. Klinisyen yahut radyolog tarafınca yapılabilir. Ultrasonografi eşliğinde yapılması hayli kıymetlidir. İnce iğne biyopsi kararı kuşkulu yahut malign (kanser) geldiğinde deneyimli bir endokrin cerrah tarafınca ameliyat yapılmalıdır. Yetersiz sonuç elde edilirse süreç tekrar edilmelidir (2-3 ay içerisinde). Sonuç benign yani düzgün huylu bir nodül olduğunu gösteriyorsa ve öteki parametrelerde (nodül boyutu, yapısı, etraf dokularla ilgisi, vb.) kuşkulu değilse bu biçimde ameliyat gerekmeden bir süre takip sonucu verilebilir. Tiroid nodüllerine yaklaşımda takip yahut operasyon sonucunı vermede İnce iğne aspirasyon biopsisi çok değerli bir evredir. Şayet tiroid kanseri tanısı konmuşsa, hastalığın yayılıp yayılmadığını (metastaz) araştıran testler yapılmalıdır. Papiller ve folliküler kanserler için tüm beden radyoaktif iyot sintigrafisi yapılır. Medüller kanser evrelemesinde ise Bilgisayarlı Tomografi ya da Manyetik Rezonans testlerinden yararlanılabilir.
Tiroid kanseri nasıl tedavi edilir?
Tiroid bezi kanserlerinin cerrahi tedavisinde de birçok vakit total tiroidektomi (tiroid bezinin hepsinin çıkartılması) yapmak gereklidir. Deneyimli ellerde yapıldığında operasyona bağlı komplikasyonlar pek düşüktür. Lakin kalıcı komplikasyonlar çok rahatsız edicidir. (ses tellerini hareket ettiren hududun yaranması ve ese kısıklığı oluşması ve bedenin kalsiyum istikrarının sağlanmasında kıymetli rol alan paratiroid bezlerde olabilecek hasarlanma) %1’in altındadır. Ameliyatlarda temel prensip tiroid bezinin tamamının çıkarılması ve lenf bezlerinde kanser metastazı tespit edilmişse ilgili lenf bezlerini de çıkarmaktır. Tiroid bezinin tamamı çıkartılırsa, ameliyat daha sonrası kişinin hayatını sürdürmesi için gerekli olan tiroid hormonunu dışardan ilaç olarak (tefor, levatron yahut euthyrox) vermek gerekir. Bunlar epey inançlı ilaçlardır ve yanlışsız dozda kullanıldıklarında hiç bir yan tesirleri yoktur. Hasta için uygun doz belirlendikten daha sonra hayat uzunluğu itimatla kullanılabilirler.
Tiroid ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu yüzden ameliyat öncesi rutin kan analizleri, akciğer grafisi ve kalp elektorsu (EKG) yapılır. Tiroid işlev testlerine bakılır. Şayet tiroid hormonları olağan hudutlar içerisinde ise ameliyata izi verilir. Ameliyat müddeti ortalama 45-90 dakikadır. Ameliyat daha sonrasında çoklukla hastaları rahatsız eden ağrı olmamaktadır. Erken periyotta karşılaşılan boğazda takılma hissi ve yavaşça ağrı çoklukla 24-48 saat daha sonra kaybolur. Hastalar ameliyat daha sonrası birinci 4-6 saat daha sonra sıvı besinler ile beslenmeye başlar ve rahatlıkla dolaşabilir. Hastalar sıklıkla birinci 24 saat ortasında taburcu olurlar. Hastaları 2-3.gün banyo yapmalarına müsaade verilir. Takipte 5-7.gün dikişler alınr. Hastalar taburcu edilirken tiroid hormon ilacı (tefor, levatron yahut euthyrox) başlanıp 1 ay daha sonrasına bir daha kan hormon tayini için program yapılır. Hastalar baş boyun hareketlerinde bilhassa kısıtlama yapmamalıdır aksi biçimde önemli boyun ağrıları hastaları epeyce rahatsız eder. Hastalar işlerine 1-2 hafta ortasında rahatlıkla dönebilir.
Tiroid kanserlerinde Radyoaktif İyot (Atom) tedavisi.
RAI tedavisi tiroid kanserlerinde hastanın hayat müddetini uzatmak, kanser yenidenlamasını önlemek ve uzak organlarda yinelamış (akciğer beyin ve kemik metastazlarının tedavisinde) hastalığın tedavinde kullanılır. Genel Cerrah, Nükleer Tıp, ve Endokrin uzmanlarınca ortak bedellendirilen hastalar özel kurşun kaplamalı odalarda 1 yahut 2 gece tutularak RAI tedavisini alırlar. Bilhassa tümör çapı 1 cm üzerinde, kapsül invazyonu, lenf nodu metastazı var ise RAI tedavisi verilir.
Tiroid kanserleri tüm kanserlerin %1-2’sini oluşturur. Tiroid kanserlerinin %90-95’i folliküler hücrelerden köken (hormon üretiminden sorumlu olan hücrelerden köken alan kanserlerdir) alan güzel diferansiye tümörlerdir. Bu kümeye papiller, foliküler ve hürthle hücreli kanserler dahildir. Medüller tiroid kanseri (parafolliküler C hücreleriden köken alır) tiroid kanserlerinin %4-6’sını oluşturur (bunların %20–30’u ailesel MEN Tip 2A ve 2B olgulardır). Medüller kanser hücreleri ürettikleri “Calsitonin” yardımıyla kan testlerinde kolay kolay tanınır. Anaplastik kanser ise %1’den azını oluşturan çok hayli agresif tedavisi epey güç olan bir formudur. Tiroid kanserlerine bağlı ölümlerin birçoklarından sorumludur. Çok nadiren %0.1 oranında lenfoma, ve öbür tümörlerde (lösemi, castle karsinom, nöroendokrin tümör, sarkom) tiroidde görülebilir. Tiroid kanserleri içinde en sık görülen ve tedavisi yanlışsız yapılırsa 10 yıllık hayat mühleti nerdeyse %93-98 olan papiller tiroid kanseridir.
Tiroid kanseri için risk faktörleri:
Cinsiyet: Değerli bir risk faktörüdür. Bayanlar, erkeklere oranla 3 kat daha fazla risk taşırlar. Yaş: Tiroid kanseri tanısı alan hastaların büyük çoğunluğu 40 yaşın üzerindedir. Anaplastik kanserler ise ekseriyetle 65 yaş üzerinde görülür.
Aile hikayesi ve genetik faktörler: Kimi tiroid kanserleri aileseldir (ailede medüller ve papiller kanser hikayesi olanlar dikkatli incelenmelidir. RET, PTEN yahut APC ismi verilen genlerdeki değişiklikler, tiroid kanseri oluşma riskini artırırlar.
ışınıma maruz kalmak: Bilhassa çocukluk çağında ışınıma maruz kalmak, tiroid kanseri için hayli önemli bir risk faktörüdür. Bu maruziyet, çeşitli ilaçlar niçiniyle olabileceği üzere, nükleer tesislerde meydana gelen kaçaklar kararında da olabilir. Bilhassa, Çernobil nükleer santrali patlaması daha sonrası (1986) ülkemizin kuzey bölgesinde yaşayan ve bayanlarda tiroidde nodül olması durumunda papiller kanser oranının arttığını görmekteyiz. bir daha muteber olmayan diş tedavi merkezlerinde denetimsiz çekilen diş grafilerinde çocukların boyun bölgesinin korunmaması ileriki yıllar için sorun yaratmaktadır.
İyot eksikliği: İyot, tiroid hormon üretimi için gerekli bir husustur. Kâfi iyot alınmazsa, tiroid bezi, daha fazla hormon üretmek için fazlaca çalışıp büyümeye başlar. Denetimsiz büyüme tiroid kanseri başlatabilir. Toplumu çok fazla etkileyebilecek bu durumu önlemek için sıhhat bakanlığı softa tuzlarına iyot eklenmesini mecburî hale getirmiştir.
Tiroid kanseri tanısı:
Hastanın tiroid kanseri istikametinden şikayetleri, özgeçmişi, aile öyküsü alındıktan daha sonra dikkatli bir boyun muayenesi (Tiroid ve boyun lenf bezlerinide içeren) yapılmalıdır. Tiroid işlev testleriyle, tiroid hormonlarına bakılmalıdır. Antimikrozomal antikorlar (Graves üzere otoimmün hastalıklarda) ve tiroglobulin seviyesi (tiroid kanseri niçiniyle operasyon daha sonrası takipte), calsitonin (medüller kanser için) üzere laboratuvar tetkiklerine daha özel durumlarda gereksinim duyulur. Tiroid ultrasonografisinde ışınım kullanılmadan ses dalgaları ile nodül hakkında çok emniyetli bilgi edilebilir. Nodülün kalsifikalsyon içermesi, anarşik kanlanması, içeriğinin solid olması, büyüklük ve en oranı, etrafında oluşan halo denilen çizginin özellikleri yahut bütünlüğünün kaybolması kanser tarafından hekimi uyarır. Nadiren Tiroid sintigrafisi kullanılır.
Tiroid nodüllerinin değerlendirilmesinde tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi %85-93 üzere yüksek doğruluk oranına sahip olan bir incelemedir. Klinisyen yahut radyolog tarafınca yapılabilir. Ultrasonografi eşliğinde yapılması hayli kıymetlidir. İnce iğne biyopsi kararı kuşkulu yahut malign (kanser) geldiğinde deneyimli bir endokrin cerrah tarafınca ameliyat yapılmalıdır. Yetersiz sonuç elde edilirse süreç tekrar edilmelidir (2-3 ay içerisinde). Sonuç benign yani düzgün huylu bir nodül olduğunu gösteriyorsa ve öteki parametrelerde (nodül boyutu, yapısı, etraf dokularla ilgisi, vb.) kuşkulu değilse bu biçimde ameliyat gerekmeden bir süre takip sonucu verilebilir. Tiroid nodüllerine yaklaşımda takip yahut operasyon sonucunı vermede İnce iğne aspirasyon biopsisi çok değerli bir evredir. Şayet tiroid kanseri tanısı konmuşsa, hastalığın yayılıp yayılmadığını (metastaz) araştıran testler yapılmalıdır. Papiller ve folliküler kanserler için tüm beden radyoaktif iyot sintigrafisi yapılır. Medüller kanser evrelemesinde ise Bilgisayarlı Tomografi ya da Manyetik Rezonans testlerinden yararlanılabilir.
Tiroid kanseri nasıl tedavi edilir?
Tiroid bezi kanserlerinin cerrahi tedavisinde de birçok vakit total tiroidektomi (tiroid bezinin hepsinin çıkartılması) yapmak gereklidir. Deneyimli ellerde yapıldığında operasyona bağlı komplikasyonlar pek düşüktür. Lakin kalıcı komplikasyonlar çok rahatsız edicidir. (ses tellerini hareket ettiren hududun yaranması ve ese kısıklığı oluşması ve bedenin kalsiyum istikrarının sağlanmasında kıymetli rol alan paratiroid bezlerde olabilecek hasarlanma) %1’in altındadır. Ameliyatlarda temel prensip tiroid bezinin tamamının çıkarılması ve lenf bezlerinde kanser metastazı tespit edilmişse ilgili lenf bezlerini de çıkarmaktır. Tiroid bezinin tamamı çıkartılırsa, ameliyat daha sonrası kişinin hayatını sürdürmesi için gerekli olan tiroid hormonunu dışardan ilaç olarak (tefor, levatron yahut euthyrox) vermek gerekir. Bunlar epey inançlı ilaçlardır ve yanlışsız dozda kullanıldıklarında hiç bir yan tesirleri yoktur. Hasta için uygun doz belirlendikten daha sonra hayat uzunluğu itimatla kullanılabilirler.
Tiroid ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu yüzden ameliyat öncesi rutin kan analizleri, akciğer grafisi ve kalp elektorsu (EKG) yapılır. Tiroid işlev testlerine bakılır. Şayet tiroid hormonları olağan hudutlar içerisinde ise ameliyata izi verilir. Ameliyat müddeti ortalama 45-90 dakikadır. Ameliyat daha sonrasında çoklukla hastaları rahatsız eden ağrı olmamaktadır. Erken periyotta karşılaşılan boğazda takılma hissi ve yavaşça ağrı çoklukla 24-48 saat daha sonra kaybolur. Hastalar ameliyat daha sonrası birinci 4-6 saat daha sonra sıvı besinler ile beslenmeye başlar ve rahatlıkla dolaşabilir. Hastalar sıklıkla birinci 24 saat ortasında taburcu olurlar. Hastaları 2-3.gün banyo yapmalarına müsaade verilir. Takipte 5-7.gün dikişler alınr. Hastalar taburcu edilirken tiroid hormon ilacı (tefor, levatron yahut euthyrox) başlanıp 1 ay daha sonrasına bir daha kan hormon tayini için program yapılır. Hastalar baş boyun hareketlerinde bilhassa kısıtlama yapmamalıdır aksi biçimde önemli boyun ağrıları hastaları epeyce rahatsız eder. Hastalar işlerine 1-2 hafta ortasında rahatlıkla dönebilir.
Tiroid kanserlerinde Radyoaktif İyot (Atom) tedavisi.
RAI tedavisi tiroid kanserlerinde hastanın hayat müddetini uzatmak, kanser yenidenlamasını önlemek ve uzak organlarda yinelamış (akciğer beyin ve kemik metastazlarının tedavisinde) hastalığın tedavinde kullanılır. Genel Cerrah, Nükleer Tıp, ve Endokrin uzmanlarınca ortak bedellendirilen hastalar özel kurşun kaplamalı odalarda 1 yahut 2 gece tutularak RAI tedavisini alırlar. Bilhassa tümör çapı 1 cm üzerinde, kapsül invazyonu, lenf nodu metastazı var ise RAI tedavisi verilir.