Venole
Active member
Dünya Ruh Sıhhati Federasyonu’nun teşebbüsü ile 1992 yılından bu yana her yıl 10 Ekim günü “Dünya Ruh Sıhhati Günü” olarak anılıyor ve ruh sıhhatinin değerine dikkat çekmek amaçlanıyor. Bu yılki tema “Eşitsiz Bir Dünyada Ruh Sağlığı” olarak belirtildi. Dünya Sıhhat Örgütü ise Dünya Ruh Sıhhati 2021 temasını “Herkes için ruh sıhhati bakımı: Haydi bunu gerçeğe dönüştürelim” olarak belirledi.
Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, Dünya Ruh Sıhhati günü çerçevesinde pandemi periyodunun çocukların ruh sıhhati üstündeki tesirlerini kıymetlendirdi.
Çocuklar pandemide toplumsal izolasyon yaşadı
Geçtiğimiz yılın çocuklar açısından güç bir yıl olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, “Özellikle okulların online eğitime geçmesi niçiniyle fazlaca etkilendiler. Her şeydilk evvel arkadaşları ile görüşmeleri azaldı, okul ortamındaki toplumsallaşmadan uzak kaldılar. Uzaktan eğitimde dikkatlerini vermekte zorlandılar. Bu periyot hem çocuk hem aile için bir toplumsal izolasyona niye oldu ve çocuklar yalnızca arkadaşlarından değil, akrabalarından da uzak kaldılar. tıpkı vakitte şayet bir kayıp yaşanmışsa bu durumun da çocuklar üzerinde tesirleri oldu. Sevenlerini, akrabalarını vedalaşamadan kaybeden çocuklar oldu. Aksiliklere rağmen bu süreçte çocukların aileleri ile daha fazla paylaşım yapacakları vakit içinderı oldu. Fakat bu durum birlikteinde kimi aileler için çatışmaların artmasına da niye oldu.” dedi.
Ruhsal hastalıkları olan çocuklar daha epey etkilendi
Çocukların yaş periyotlarına nazaran durumdan farklı etkilendiklerini söz eden Yüksel, “Okul öncesi devirde bulunan çocukları olan ebeveynler, çocuklarının ruhsal durumunun tesirlerini daha fazla yaşadı. Bilhassa altta yatan ruhsal rahatsızlıkları olan çocuklar, pandemi devrinde daha hayli etkilendi. Örneğin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ve özel öğrenme kuvvetliğü bulunan çocuklar, uzaktan eğitimden yaşıtları kadar faydalanamadılar. Online eğitim problemleri tüm dünyada yaşandı. ötürüsıyla bu yeni periyotta geri kaldılar telaşı taşımamak gerekir. Çocuğun akademik kazanımlarının ne durumda olduğunu öğrenmek için öğretmenle bağlantı kurmak fazlaca değerli.” diye konuştu.
Yeme bozuklukları ve ekran müddetleri arttı
Öncesinde depresyon, telaş bozukluğu gibisi rahatsızlığı bulunan çocukların yaşadıkları toplumsal izolasyon niçiniyle şikayetlerinde artış yaşanmış olabileceğini vurgulayan Yüksel, “Çocuklarda yeme bozukluklarının arttığını gözlemledik. Duygusal yeme muhtaçlığı bulunan çocukların ortasında bulundukları gerilimli ortam niçiniyle yeme ve uyku alışkanlıkları değişti. Ekrana bakma müddetleri arttı. Bu durum internet bağımlılığına yatkın çocuklar için kıymetli bir sorun olarak ortaya çıktı. Yüzyüze eğitimin başlamasıyla çocuklar yalnızlıktan uzaklaştı, yine sosyalleşebilecekleri ortama kavuştular. Değişmiş uyku nizamları okulların yüzyüze eğitime geçmesiyle tekrar olağana döndü.” sözlerini kullandı.
Çocukları etkilenen ebeveynler uzman takviyesi almalı
Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, ‘Çocuklar uzun müddetli bir online eğitim daha sonrası birdenbire tam vakitli yüz yüze eğitime başladılar. Bu geçişe her çocuğun kolay ahenk sağladığını söylemek mümkün değil’ dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Ayrılık derdi olan ve uzun mühlet meskende kalmış çocuklarda okula gitmek istememe, okul periyodu karın ağrısı ve mide bulantısı bakılırsabiliyoruz. Bunun yanında geçen devir okula gidememiş küçük çocuklarda ahenk müddetinin uzadığını, daha dürtüsel olduklarını ve kurallara uymakta zorlandıklarını söyleyebiliriz. Bu durum en epey bu yıl ilkokula başlayan çocuklarda bariz oldu. Altta yatan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ya da davranış bozukluğu bulunan çocuklar daha fazla ahenk sorunu yaşadı. Ebeveynler bu süreçten çocuklarının etkilendiğini düşünüyorlarsa vakit kaybetmeden bir çocuk psikiyatri uzmanından dayanak almalılar. Pandemi periyodunda tedavilerin aksatıldığına epey şahit olduk. Tedavilerin aksaması, sorunların kronikleşmesine ve ileride daha güç tahlil olmasına niye olabiliyor.”
Teknolojiyi büsbütün yasaklamak yanlışsız değil
Pandemide teknoloji kullanmasının arttığını hatırlatan Yüksel, “Teknoloji topyekün makûs olarak algılanmamalı. Bilhassa küçük yaşlarındaki çocuklara yol göstermek, uygun çizgi sinema ve oyunları bulup önermek gerekebilir. Büsbütün yasaklamak gerçek değil. Çocuklar bu oyunları arkadaşları ile birlikte oynayabiliyorlar. Çocuklar genel olarak teknoloji ve internet kullanması ile ilgili bilgilendirilmeli ve korunmalı. Fizikî, cinsel, duygusal ve şiddet içerikli oyun ve uygulamalardan kaçınılmalı. Bilhassa tanımadığı bireylerle konuşurken nelere dikkat etmeleri gerektiği öğretilmeli.” dedi.
Çok fazla oyun dikkat eksikliğine yol açıyor
Çok oyun oynayan çocuklarda sonluluk, empati eksikliği, dikkat eksikliği ve ders çalışmak istememe halinin görülebildiğini belirten Yüksel, “Çocuk şayet oyun elinden alınmak istendiğinde yüksek yansılar veriyorsa, oyunda hayli fazla vakit harcıyorsa, gece uyanık kalma durumu var ise, oyundan öteki bir aktifliği yoksa ve daima canının sıkılması kelam hususuysa epeyce oyun oynamanın altında hangi niçinlerin yattığını düşünmek gerekiyor. Makûs olayları unutmak istemek ve sorumluluk almamak oyun bağımlılığına yol açabiliyor. Bunun haricinde depresyona meyilli ve kendini yalnız hisseden çocuklarda kendi üzere çocukların olduğu kümeleri bulması bir aidiyet duygusu uyandırıyor.” sözlerini kullandı.
Kurallara çocukla birlikte karar verilmeli
Özgüveni düşük olan çocukların bir şeyleri kaçırma korkusu fazla olunca daha fazla ekran başında kaldıklarını belirten Yüksel, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Bu çocuklar gördükleri her şeyi gerçek sanabiliyor ve olumlu şeyler olduğuna lakin kendisinin sahip olmadığına inanıyorlar. Bu durum da mutsuzluk ve derde yol açıyor. ‘Akıllı telefona ulaşamazsam’ korkusu, ‘ya şarjı biterse, ya bir yerde unutursam’ tasalarını yüksek yaşayan şahıslarda nomofobi kavramı tekrar gündeme geldi. Ailenin çocuğa bir telefon ya da tablet alması ve kullanmasına müsaade vermesi, çocuğun hiç kuralı olmadığı manasına gelmiyor. Kurallar çocuğun yaşı büyükse birlikte konmalı. Uyku öncesine dikkat etmek değerli. Yatağa onunla girmek hem mavi ışık maruziyetini artırıyor tıpkı vakitte elinden bırakamadığı için geç uyumasına sebep oluyor.”
Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, Dünya Ruh Sıhhati günü çerçevesinde pandemi periyodunun çocukların ruh sıhhati üstündeki tesirlerini kıymetlendirdi.
Çocuklar pandemide toplumsal izolasyon yaşadı
Geçtiğimiz yılın çocuklar açısından güç bir yıl olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, “Özellikle okulların online eğitime geçmesi niçiniyle fazlaca etkilendiler. Her şeydilk evvel arkadaşları ile görüşmeleri azaldı, okul ortamındaki toplumsallaşmadan uzak kaldılar. Uzaktan eğitimde dikkatlerini vermekte zorlandılar. Bu periyot hem çocuk hem aile için bir toplumsal izolasyona niye oldu ve çocuklar yalnızca arkadaşlarından değil, akrabalarından da uzak kaldılar. tıpkı vakitte şayet bir kayıp yaşanmışsa bu durumun da çocuklar üzerinde tesirleri oldu. Sevenlerini, akrabalarını vedalaşamadan kaybeden çocuklar oldu. Aksiliklere rağmen bu süreçte çocukların aileleri ile daha fazla paylaşım yapacakları vakit içinderı oldu. Fakat bu durum birlikteinde kimi aileler için çatışmaların artmasına da niye oldu.” dedi.
Ruhsal hastalıkları olan çocuklar daha epey etkilendi
Çocukların yaş periyotlarına nazaran durumdan farklı etkilendiklerini söz eden Yüksel, “Okul öncesi devirde bulunan çocukları olan ebeveynler, çocuklarının ruhsal durumunun tesirlerini daha fazla yaşadı. Bilhassa altta yatan ruhsal rahatsızlıkları olan çocuklar, pandemi devrinde daha hayli etkilendi. Örneğin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ve özel öğrenme kuvvetliğü bulunan çocuklar, uzaktan eğitimden yaşıtları kadar faydalanamadılar. Online eğitim problemleri tüm dünyada yaşandı. ötürüsıyla bu yeni periyotta geri kaldılar telaşı taşımamak gerekir. Çocuğun akademik kazanımlarının ne durumda olduğunu öğrenmek için öğretmenle bağlantı kurmak fazlaca değerli.” diye konuştu.
Yeme bozuklukları ve ekran müddetleri arttı
Öncesinde depresyon, telaş bozukluğu gibisi rahatsızlığı bulunan çocukların yaşadıkları toplumsal izolasyon niçiniyle şikayetlerinde artış yaşanmış olabileceğini vurgulayan Yüksel, “Çocuklarda yeme bozukluklarının arttığını gözlemledik. Duygusal yeme muhtaçlığı bulunan çocukların ortasında bulundukları gerilimli ortam niçiniyle yeme ve uyku alışkanlıkları değişti. Ekrana bakma müddetleri arttı. Bu durum internet bağımlılığına yatkın çocuklar için kıymetli bir sorun olarak ortaya çıktı. Yüzyüze eğitimin başlamasıyla çocuklar yalnızlıktan uzaklaştı, yine sosyalleşebilecekleri ortama kavuştular. Değişmiş uyku nizamları okulların yüzyüze eğitime geçmesiyle tekrar olağana döndü.” sözlerini kullandı.
Çocukları etkilenen ebeveynler uzman takviyesi almalı
Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Mine Elagöz Yüksel, ‘Çocuklar uzun müddetli bir online eğitim daha sonrası birdenbire tam vakitli yüz yüze eğitime başladılar. Bu geçişe her çocuğun kolay ahenk sağladığını söylemek mümkün değil’ dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Ayrılık derdi olan ve uzun mühlet meskende kalmış çocuklarda okula gitmek istememe, okul periyodu karın ağrısı ve mide bulantısı bakılırsabiliyoruz. Bunun yanında geçen devir okula gidememiş küçük çocuklarda ahenk müddetinin uzadığını, daha dürtüsel olduklarını ve kurallara uymakta zorlandıklarını söyleyebiliriz. Bu durum en epey bu yıl ilkokula başlayan çocuklarda bariz oldu. Altta yatan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ya da davranış bozukluğu bulunan çocuklar daha fazla ahenk sorunu yaşadı. Ebeveynler bu süreçten çocuklarının etkilendiğini düşünüyorlarsa vakit kaybetmeden bir çocuk psikiyatri uzmanından dayanak almalılar. Pandemi periyodunda tedavilerin aksatıldığına epey şahit olduk. Tedavilerin aksaması, sorunların kronikleşmesine ve ileride daha güç tahlil olmasına niye olabiliyor.”
Teknolojiyi büsbütün yasaklamak yanlışsız değil
Pandemide teknoloji kullanmasının arttığını hatırlatan Yüksel, “Teknoloji topyekün makûs olarak algılanmamalı. Bilhassa küçük yaşlarındaki çocuklara yol göstermek, uygun çizgi sinema ve oyunları bulup önermek gerekebilir. Büsbütün yasaklamak gerçek değil. Çocuklar bu oyunları arkadaşları ile birlikte oynayabiliyorlar. Çocuklar genel olarak teknoloji ve internet kullanması ile ilgili bilgilendirilmeli ve korunmalı. Fizikî, cinsel, duygusal ve şiddet içerikli oyun ve uygulamalardan kaçınılmalı. Bilhassa tanımadığı bireylerle konuşurken nelere dikkat etmeleri gerektiği öğretilmeli.” dedi.
Çok fazla oyun dikkat eksikliğine yol açıyor
Çok oyun oynayan çocuklarda sonluluk, empati eksikliği, dikkat eksikliği ve ders çalışmak istememe halinin görülebildiğini belirten Yüksel, “Çocuk şayet oyun elinden alınmak istendiğinde yüksek yansılar veriyorsa, oyunda hayli fazla vakit harcıyorsa, gece uyanık kalma durumu var ise, oyundan öteki bir aktifliği yoksa ve daima canının sıkılması kelam hususuysa epeyce oyun oynamanın altında hangi niçinlerin yattığını düşünmek gerekiyor. Makûs olayları unutmak istemek ve sorumluluk almamak oyun bağımlılığına yol açabiliyor. Bunun haricinde depresyona meyilli ve kendini yalnız hisseden çocuklarda kendi üzere çocukların olduğu kümeleri bulması bir aidiyet duygusu uyandırıyor.” sözlerini kullandı.
Kurallara çocukla birlikte karar verilmeli
Özgüveni düşük olan çocukların bir şeyleri kaçırma korkusu fazla olunca daha fazla ekran başında kaldıklarını belirten Yüksel, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Bu çocuklar gördükleri her şeyi gerçek sanabiliyor ve olumlu şeyler olduğuna lakin kendisinin sahip olmadığına inanıyorlar. Bu durum da mutsuzluk ve derde yol açıyor. ‘Akıllı telefona ulaşamazsam’ korkusu, ‘ya şarjı biterse, ya bir yerde unutursam’ tasalarını yüksek yaşayan şahıslarda nomofobi kavramı tekrar gündeme geldi. Ailenin çocuğa bir telefon ya da tablet alması ve kullanmasına müsaade vermesi, çocuğun hiç kuralı olmadığı manasına gelmiyor. Kurallar çocuğun yaşı büyükse birlikte konmalı. Uyku öncesine dikkat etmek değerli. Yatağa onunla girmek hem mavi ışık maruziyetini artırıyor tıpkı vakitte elinden bırakamadığı için geç uyumasına sebep oluyor.”