Venole
Active member
Pandemi bizi ‘daha az materyalist’ yapmış! GÜLAY FAZİLETLİ
Pandeminin birinci günlerinde birtakım eserler için yapılan alışveriş ve stok, hastalıktan korunmaktan daha ‘acil’ üzere göründü. Evvel makarna, un, tuvalet kağıdı üzere gereçler meskenlere istiflendi. Akabinde mutfak aletleri, milyonlarca kişinin pandemi sürecinde sahiplendiği hayvanlar için gerekli materyaller, sokağa çıkma yasaklarının sıkıcılığını biraz azaltmak isteyenlerin tercihi oldu. Onu da alalım, şunu da alalım duygusu, bilhassa de online alışverişe olan ağır ilgi bizi daha mı materyalist yaptı?
Araştırmalar gerilim, telaş ve yalnızlığın materyalizmi artırdığını gösteriyor. Eh, pandeminin tüm bu hisleri beslediğini de biliyoruz. Yani, aslında salgında materyalizmin üst gerçek ivme kazanmış olması gerekiyor. Andrés’in araştırma sonuçları ise tam zıddı olduğu argümanında (en azından İngiltere’de).
Çalışmaya katılanlara pandemidilk evvel ve daha sonraki inançları sorulmuş. Görünüşe bakılırsa birçok insan para ve maddi hasılatları daha az önemsiyor. “Finansal olarak başarılı olmak” ve “iyi para kazandıran bir işe sahip olmak” üzere amaçlara verilen puanlar da eskisinden daha düşük.
Medyaya daha fazla maruz kalan ve Kovid-19 hakkında yüksek telaşı olanların daha fazla materyalist oldukları da gözlemlenmiş. Lakin buna karşın ‘maddiyata’ olan ilgide azalma var bu araştırmaya göre.
Pandemiyle başlayan bu eğilimin devam edeceğine, potansiyel olarak derin sonuçlar doğuran tüketimden yavaş yavaş uzaklaşılacağına inananların sayısı çok fazla. Çok fazla kişinin katıldığı ‘büyük istifa’nın da birebir motivasyondan kaynaklandığı söyleniyor.
Para harcamayı mutluluğa giden yegane yol olarak sunan reklamlar, toplumsal medya paylaşımları materyalizmi artırabilir de… Eğilimin nasıl ilerleyeceği çabucak hemen belgisiz.
Pandemi, materyalizmin ziyanlı tesirlerinden uzaklaştıran bir salgını mı başlattı yoksa insanları daha mı materyalist yaptı? Farklı araştırmalar, farklı sonuçlar. Bu bahis da hayli su kaldırır.
KOVİD-19 BİZİ Bİ SAL!
Kovid-19 konusuna öteki bir yeni araştırmayla devam edelim. Dünyanın en eski tıp mecmualarından biri olan ve İngiliz Tabipler Birliği sendikası tarafınca yayınlanan British Medical Journal’da (BMJ) geçen bir çalışma yayınlandı. Anaştırmada Kovid-19 geçiren 154 bin kişinin kayıtları tahlil edildi.
ÇIKARKEN KIYAMET CEKETİNİ GİY, ÜŞÜMEYESİN
Global ısınmanın getireceği problemler, lav, ani yangınlar, sel üzere bir fazlaca zorluk kapıda. Biroldukca insan bu sonuçları bir tıp kıyamet olarak kıymetlendiriyor. Nasıl tanımlarsanız tanımlayın birtakım ekstrem durumların daha sık yaşanacağı gün üzere ortada.
Eh, tüm bunlar olur da bu felaketler yeni bir kesim doğurmaz mı? İngiltere’de Vollebak firması ‘Apocalypse Jacket/Kıyamet Ceketi’ ismini verdiği bir tasarım yaptı. Ceket, karanlık görünen gelecekte hayatta kalmaya yardımcı olacakmış! Hatta firma ceketin dizaynında nükleer savaş tehlikesinin bile hesap edildiği argümanında.
Ceket, 1950’li yılların sonunda Dr. Carl Marvel’ın NASA’nın Apolla programı için icat ettiği polibenzimidazol (PBI) isimli bir gereçten yapılmış. Bu gereç kolay kolay yanmıyor, kimyasallara maruz kalsa da sağlam kalıyor.
Bu ceketin 23 cebi var. Bunlar mümkün makûs bir senaryoda hayatta kalmak için gereksinim duyulacak tüm eşyaları taşımak üzere tasarlanmış. Üstelik pek bir kullanışlı, dünya yıkılıyor fakat uykun mu geldi, merak etme ceket uyku tulumu da oluyor.
O denli felaketi beklenmeye de gerek yok kir göstermeyen bu ceketi kampta falan da giymek mümkünmüş. Fiyatı mı? Alt tarafı 1295 dolarcık… Yaratıcı insanımız bu işe de girer diye düşünüyorum. Yerli malı, uygun fiyatlı bir felaket ceketi bekleriz…
SPOR DA ‘VERİ BİLİMİ’Nİ SEVDİ
Gelecek data biliminde deniyor ya, görünüşe göre bu bilim sporu da değiştirecek. Yetenek, kas gücü, kadro ahengi bir yana data bilimi rekabetin kurallarının bir daha yazılmasını sağlayabilir.
Profesyonel bir spor kadrosunun muvaffakiyetinin kolay bir ölçütü var; galibiyet. Geçen on yıllar ortasında profesyonel spor müsabakalarının popülaritesi arttıkça şampiyonluğa giden yolu garantilemek için yapılması gerekenler de değişti.
Data bilimi dünyayı değiştirirken sporun da geri kalması ayıp olurdu tabi. Şimdilerde datalarla oluşturulan stratejilerin ‘kazanmaya’ yardımcı olduğunu kanıtlayan ekipler bile var.
Muvaffakiyet reçetesinin bir kesimi olarak bilgi bilimini kullanan gruplardan biri de İngiltere’nin meşhur futbol kadrosu Liverpool.
Kadronun başarılı olması için çalışan data analistleri, alandaki hareketlerin oyuncuların topa sahipken gol atma mümkünlüğünü nasıl etkileyeceği konusunda modellemeler yapıyor.
Bu modellemelerin yanlışsız bilgileri vermesi için stadın her yerine, alandaki tüm oyuncuların ve maçların durumlarını izleyen kameralar yerleştirildi. Tahlil grupları en gerçek varsayımları yapmak için tek bir maçta 1,5 milyon data toplayabiliyor.
2020-21 Premier Lig’in kazananının Manchester City olduğunu, Liverpool’un ikinci olduğunu da söylemek lazım! Fakat bu sonuca bakarak data bilimi işe yaramıyor demek de epey gerçek değil.
Tüm dünyada en epeyce izlenen spor tertiplerinden NBA’deki basketbol grupları da bilgi bilimini kullanıyor.
Data biliminin sporu değiştirdiği bir gerçek. Oyunculara, koçlara, teknik yöneticilere ve taraftarlara yeni stratejileri karşılaştırmak için daha fazla araç sunuyor. Lakin bir daha de maça bilgiler değil atletler çıkıyor.
‘SAHTESİ’ DAHA SAĞLAM ÇIKTI!
“Ben insanı yüzünden tanırım” lafı önümüzdeki günlerde manasını yitirecek üzere görünüyor. Yapay zeka (AI), şuurlu olur mu? İnsanlığın gelecekte yok bulunmasına yol açar mu tartışmaları devam ederken yeni bir araştırmanın ürkütücü sonuçları ortaya çıktı. Lancaster Üniversitesi’nden bilim insanları AI tarafınca oluşturulan yüzlerin kanlı canlı gerçek insanlardan daha emniyetli olarak algılandığını deklare etti.
Yapay zeka metodu Çekişmeli Üretici Ağları’nın (GAN) bir versiyonu olan StyleGAN2 ile gerçeğinden ayırt etmenin güç olduğu yüzler yaratılıyor. Lancaster Üniversitesi’ndeki çalışmada bu teknolojiyle yüzler ortaya çıkarıldı. çabucak sonrasında iştirakçilere ‘gerçek’ ve ‘yapay’ yüzler gösterildi. Yüzleri güvenirlilik açısından bir ile yedi içinde değerlendirmeleri istendi. Ortalama olarak ‘sahte’ yüzler ‘gerçek’ yüzlerden yüzde yedi daha muteber olarak algılandı.
Bulgular birazcık sarsıcı! Zira gerçeklikten ayırt etmenin güç olduğu bu yüzlerle geçersiz manzaralar ve görüntüler hazırlamak da epeyce sıkıntı görünmüyor. Gelecekte rastgele bir fotoğrafın ya da görüntünün geçersiz olup olmadığını anlamak hayli da kolay olmayabilir.
Araştırmada siyahi yüzlerin Güney Asyalı yüzlerden daha sağlam olarak değerlendirildi.
Görünüşe bakılırsa bayanlar erkeklerden daha güvenilir! Beni çok şaşırtan bir öteki sonuç da gülümseyen yüzlere verilen reaksiyon. Ekseriyetle gülümseyen yüzlere itimat daha fazladır. Fakat kelam konusu çalışmada gerçek yüzlerin yüzde 65,5’i, uydurma yüzlerin yüzde 58,8’i gülümsüyor. “Gözlerimin içine bak, bana güven” bir vadede lafügüzaf olduğunda bizi neler bekliyor nazaranceğiz!
DEMANS HASTALARININ HAKLARI NE OLACAK?
Belleği ve zihinsel yetenekleri bozan demans, bilhassa ileri yaşlarındaki yüz milyonlarca kişiyi ve olağan olarak yakınlarını etkiliyor.
Toplumsal medya çılgınlığı son devirde demans hastalarını da radarına aldı. Demans hastalarının imajlarının yer aldığı içerikler TikTok’ta milyarlarca görüntülenme alıyor. Daha fazla ‘görüntülenme’ peşinde koşanlar demanslı bireyleri, onların isteği olmadan kaydedip yayınlıyor. Tıpkı bir çocuk üzere oyuncaklarla oynayan hastalar, kıyafetini yanlış giyenler, kendisine sorulan sorulara tuhaf karşılık verenler ve benzerleri o denli epeyce izleniyor ki… Lakin bu görüntüler “ne kadar da tatlılar, komikler” deyip geçilecek kadar değersiz değil. esasen bu tanınan görüntülerin etiği hakkındaki tartışmalar da giderek artıyor.
TikTok’taki #Dementia hashtag’i iki milyar kere evet yanlış okumadınız iki milyar sefer görüntülendi. Bu hashtag altındaki içeriklerin birçok, demansı olan hastalara bakan yakınlarının tecrübelerini anlatıyor. Pek birden fazla da ilham verici ve eğitici. Lakin ‘bakıcıların –ki bunlar hasta yakınları ya da profesyonel yardımcılar olabiliyor-‘ demans hastalarıyla alay ettiği görüntülerde artık kendilerinin kamerayla görüntülenmelerine istek gösteremeyecek bireyler yer alıyor.
Bu durum ebeveynlerinin komik hallerini toplumsal medyada paylaştığı çocukların yaşadıklarından farklı. Çocuklar büyüyor ve ailelerinin kendileri hakkındaki paylaşımları hakkında fikir sahibi olabiliyor. Lakin demansı olan bireylerin bu biçimde bir talihi yok!
Yasal olarak, demansı olan bir hasta hakkında aile üyeleri karar verebiliyor. Fakat bu hastaların haklarını savunanlar, bu standardın ileri evre bunama yaşayanların haklarını ve onurunu korumak için kâfi olmadığı görüşünde.
Giderek artan sayıda insan dijital ayak izleri hakkında plan yapmaya başladı. Ne de olsa artık bu da bir miras, bu niçinle öldükten daha sonra internette hakkımızda nelerin kalıp kalmayacağı hakkında bir tasarrufumuz olması hayli da garip bir durum değil. Demans hastalarını ‘komik’ ve ‘eğlenceli’ gösteren görüntülerin görüntülenme oranı arttıkça, hayatlarının bir devrinde demans olma ihtimalini düşünenlerin dijital ayak izleri hakkında tedbir alma hevesi de artıyor.
Pandeminin birinci günlerinde birtakım eserler için yapılan alışveriş ve stok, hastalıktan korunmaktan daha ‘acil’ üzere göründü. Evvel makarna, un, tuvalet kağıdı üzere gereçler meskenlere istiflendi. Akabinde mutfak aletleri, milyonlarca kişinin pandemi sürecinde sahiplendiği hayvanlar için gerekli materyaller, sokağa çıkma yasaklarının sıkıcılığını biraz azaltmak isteyenlerin tercihi oldu. Onu da alalım, şunu da alalım duygusu, bilhassa de online alışverişe olan ağır ilgi bizi daha mı materyalist yaptı?
Araştırmalar gerilim, telaş ve yalnızlığın materyalizmi artırdığını gösteriyor. Eh, pandeminin tüm bu hisleri beslediğini de biliyoruz. Yani, aslında salgında materyalizmin üst gerçek ivme kazanmış olması gerekiyor. Andrés’in araştırma sonuçları ise tam zıddı olduğu argümanında (en azından İngiltere’de).
Çalışmaya katılanlara pandemidilk evvel ve daha sonraki inançları sorulmuş. Görünüşe bakılırsa birçok insan para ve maddi hasılatları daha az önemsiyor. “Finansal olarak başarılı olmak” ve “iyi para kazandıran bir işe sahip olmak” üzere amaçlara verilen puanlar da eskisinden daha düşük.
Medyaya daha fazla maruz kalan ve Kovid-19 hakkında yüksek telaşı olanların daha fazla materyalist oldukları da gözlemlenmiş. Lakin buna karşın ‘maddiyata’ olan ilgide azalma var bu araştırmaya göre.
Pandemiyle başlayan bu eğilimin devam edeceğine, potansiyel olarak derin sonuçlar doğuran tüketimden yavaş yavaş uzaklaşılacağına inananların sayısı çok fazla. Çok fazla kişinin katıldığı ‘büyük istifa’nın da birebir motivasyondan kaynaklandığı söyleniyor.
Para harcamayı mutluluğa giden yegane yol olarak sunan reklamlar, toplumsal medya paylaşımları materyalizmi artırabilir de… Eğilimin nasıl ilerleyeceği çabucak hemen belgisiz.
Pandemi, materyalizmin ziyanlı tesirlerinden uzaklaştıran bir salgını mı başlattı yoksa insanları daha mı materyalist yaptı? Farklı araştırmalar, farklı sonuçlar. Bu bahis da hayli su kaldırır.
KOVİD-19 BİZİ Bİ SAL!
Kovid-19 konusuna öteki bir yeni araştırmayla devam edelim. Dünyanın en eski tıp mecmualarından biri olan ve İngiliz Tabipler Birliği sendikası tarafınca yayınlanan British Medical Journal’da (BMJ) geçen bir çalışma yayınlandı. Anaştırmada Kovid-19 geçiren 154 bin kişinin kayıtları tahlil edildi.
ÇIKARKEN KIYAMET CEKETİNİ GİY, ÜŞÜMEYESİN
Global ısınmanın getireceği problemler, lav, ani yangınlar, sel üzere bir fazlaca zorluk kapıda. Biroldukca insan bu sonuçları bir tıp kıyamet olarak kıymetlendiriyor. Nasıl tanımlarsanız tanımlayın birtakım ekstrem durumların daha sık yaşanacağı gün üzere ortada.
Eh, tüm bunlar olur da bu felaketler yeni bir kesim doğurmaz mı? İngiltere’de Vollebak firması ‘Apocalypse Jacket/Kıyamet Ceketi’ ismini verdiği bir tasarım yaptı. Ceket, karanlık görünen gelecekte hayatta kalmaya yardımcı olacakmış! Hatta firma ceketin dizaynında nükleer savaş tehlikesinin bile hesap edildiği argümanında.
Ceket, 1950’li yılların sonunda Dr. Carl Marvel’ın NASA’nın Apolla programı için icat ettiği polibenzimidazol (PBI) isimli bir gereçten yapılmış. Bu gereç kolay kolay yanmıyor, kimyasallara maruz kalsa da sağlam kalıyor.
Bu ceketin 23 cebi var. Bunlar mümkün makûs bir senaryoda hayatta kalmak için gereksinim duyulacak tüm eşyaları taşımak üzere tasarlanmış. Üstelik pek bir kullanışlı, dünya yıkılıyor fakat uykun mu geldi, merak etme ceket uyku tulumu da oluyor.
O denli felaketi beklenmeye de gerek yok kir göstermeyen bu ceketi kampta falan da giymek mümkünmüş. Fiyatı mı? Alt tarafı 1295 dolarcık… Yaratıcı insanımız bu işe de girer diye düşünüyorum. Yerli malı, uygun fiyatlı bir felaket ceketi bekleriz…
SPOR DA ‘VERİ BİLİMİ’Nİ SEVDİ
Gelecek data biliminde deniyor ya, görünüşe göre bu bilim sporu da değiştirecek. Yetenek, kas gücü, kadro ahengi bir yana data bilimi rekabetin kurallarının bir daha yazılmasını sağlayabilir.
Profesyonel bir spor kadrosunun muvaffakiyetinin kolay bir ölçütü var; galibiyet. Geçen on yıllar ortasında profesyonel spor müsabakalarının popülaritesi arttıkça şampiyonluğa giden yolu garantilemek için yapılması gerekenler de değişti.
Data bilimi dünyayı değiştirirken sporun da geri kalması ayıp olurdu tabi. Şimdilerde datalarla oluşturulan stratejilerin ‘kazanmaya’ yardımcı olduğunu kanıtlayan ekipler bile var.
Muvaffakiyet reçetesinin bir kesimi olarak bilgi bilimini kullanan gruplardan biri de İngiltere’nin meşhur futbol kadrosu Liverpool.
Kadronun başarılı olması için çalışan data analistleri, alandaki hareketlerin oyuncuların topa sahipken gol atma mümkünlüğünü nasıl etkileyeceği konusunda modellemeler yapıyor.
Bu modellemelerin yanlışsız bilgileri vermesi için stadın her yerine, alandaki tüm oyuncuların ve maçların durumlarını izleyen kameralar yerleştirildi. Tahlil grupları en gerçek varsayımları yapmak için tek bir maçta 1,5 milyon data toplayabiliyor.
2020-21 Premier Lig’in kazananının Manchester City olduğunu, Liverpool’un ikinci olduğunu da söylemek lazım! Fakat bu sonuca bakarak data bilimi işe yaramıyor demek de epey gerçek değil.
Tüm dünyada en epeyce izlenen spor tertiplerinden NBA’deki basketbol grupları da bilgi bilimini kullanıyor.
Data biliminin sporu değiştirdiği bir gerçek. Oyunculara, koçlara, teknik yöneticilere ve taraftarlara yeni stratejileri karşılaştırmak için daha fazla araç sunuyor. Lakin bir daha de maça bilgiler değil atletler çıkıyor.
‘SAHTESİ’ DAHA SAĞLAM ÇIKTI!
“Ben insanı yüzünden tanırım” lafı önümüzdeki günlerde manasını yitirecek üzere görünüyor. Yapay zeka (AI), şuurlu olur mu? İnsanlığın gelecekte yok bulunmasına yol açar mu tartışmaları devam ederken yeni bir araştırmanın ürkütücü sonuçları ortaya çıktı. Lancaster Üniversitesi’nden bilim insanları AI tarafınca oluşturulan yüzlerin kanlı canlı gerçek insanlardan daha emniyetli olarak algılandığını deklare etti.
Yapay zeka metodu Çekişmeli Üretici Ağları’nın (GAN) bir versiyonu olan StyleGAN2 ile gerçeğinden ayırt etmenin güç olduğu yüzler yaratılıyor. Lancaster Üniversitesi’ndeki çalışmada bu teknolojiyle yüzler ortaya çıkarıldı. çabucak sonrasında iştirakçilere ‘gerçek’ ve ‘yapay’ yüzler gösterildi. Yüzleri güvenirlilik açısından bir ile yedi içinde değerlendirmeleri istendi. Ortalama olarak ‘sahte’ yüzler ‘gerçek’ yüzlerden yüzde yedi daha muteber olarak algılandı.
Bulgular birazcık sarsıcı! Zira gerçeklikten ayırt etmenin güç olduğu bu yüzlerle geçersiz manzaralar ve görüntüler hazırlamak da epeyce sıkıntı görünmüyor. Gelecekte rastgele bir fotoğrafın ya da görüntünün geçersiz olup olmadığını anlamak hayli da kolay olmayabilir.
Araştırmada siyahi yüzlerin Güney Asyalı yüzlerden daha sağlam olarak değerlendirildi.
Görünüşe bakılırsa bayanlar erkeklerden daha güvenilir! Beni çok şaşırtan bir öteki sonuç da gülümseyen yüzlere verilen reaksiyon. Ekseriyetle gülümseyen yüzlere itimat daha fazladır. Fakat kelam konusu çalışmada gerçek yüzlerin yüzde 65,5’i, uydurma yüzlerin yüzde 58,8’i gülümsüyor. “Gözlerimin içine bak, bana güven” bir vadede lafügüzaf olduğunda bizi neler bekliyor nazaranceğiz!
DEMANS HASTALARININ HAKLARI NE OLACAK?
Belleği ve zihinsel yetenekleri bozan demans, bilhassa ileri yaşlarındaki yüz milyonlarca kişiyi ve olağan olarak yakınlarını etkiliyor.
Toplumsal medya çılgınlığı son devirde demans hastalarını da radarına aldı. Demans hastalarının imajlarının yer aldığı içerikler TikTok’ta milyarlarca görüntülenme alıyor. Daha fazla ‘görüntülenme’ peşinde koşanlar demanslı bireyleri, onların isteği olmadan kaydedip yayınlıyor. Tıpkı bir çocuk üzere oyuncaklarla oynayan hastalar, kıyafetini yanlış giyenler, kendisine sorulan sorulara tuhaf karşılık verenler ve benzerleri o denli epeyce izleniyor ki… Lakin bu görüntüler “ne kadar da tatlılar, komikler” deyip geçilecek kadar değersiz değil. esasen bu tanınan görüntülerin etiği hakkındaki tartışmalar da giderek artıyor.
TikTok’taki #Dementia hashtag’i iki milyar kere evet yanlış okumadınız iki milyar sefer görüntülendi. Bu hashtag altındaki içeriklerin birçok, demansı olan hastalara bakan yakınlarının tecrübelerini anlatıyor. Pek birden fazla da ilham verici ve eğitici. Lakin ‘bakıcıların –ki bunlar hasta yakınları ya da profesyonel yardımcılar olabiliyor-‘ demans hastalarıyla alay ettiği görüntülerde artık kendilerinin kamerayla görüntülenmelerine istek gösteremeyecek bireyler yer alıyor.
Bu durum ebeveynlerinin komik hallerini toplumsal medyada paylaştığı çocukların yaşadıklarından farklı. Çocuklar büyüyor ve ailelerinin kendileri hakkındaki paylaşımları hakkında fikir sahibi olabiliyor. Lakin demansı olan bireylerin bu biçimde bir talihi yok!
Yasal olarak, demansı olan bir hasta hakkında aile üyeleri karar verebiliyor. Fakat bu hastaların haklarını savunanlar, bu standardın ileri evre bunama yaşayanların haklarını ve onurunu korumak için kâfi olmadığı görüşünde.
Giderek artan sayıda insan dijital ayak izleri hakkında plan yapmaya başladı. Ne de olsa artık bu da bir miras, bu niçinle öldükten daha sonra internette hakkımızda nelerin kalıp kalmayacağı hakkında bir tasarrufumuz olması hayli da garip bir durum değil. Demans hastalarını ‘komik’ ve ‘eğlenceli’ gösteren görüntülerin görüntülenme oranı arttıkça, hayatlarının bir devrinde demans olma ihtimalini düşünenlerin dijital ayak izleri hakkında tedbir alma hevesi de artıyor.