Orta Amerika’daki göçmenler için yeni bir cevap: Onları kuzeye sürün

celikci

New member
Miranda Villasmil, kızını ve oğlunu, Güney Amerika’dan Kosta Rika’ya yaptıkları yolculuktan dolayı hâlâ çamurlu ve şişmiş durumda olan yüzlerce göçmenin yanından geçirdi. Üç kişilik aile, Venezuela’daki önceki yaşamlarından kalma eşyalarını içeren yalnızca iki alışveriş çantası taşıyordu.

Onları Nikaragua sınırına götürecek servis otobüsü hattına ulaştıklarında Bayan Villasmil o kadar rahatladı ki, memleketlerindeki, kendileri de kaçmayı düşünen akrabalarına mesaj attı. Onlara Kosta Rika hükümetinin “güvenli geçişi” sağlamaya hazır olduğunu yazdı.

Bayan Villasmil Venezuela’daki ailesine “Devam ediyoruz” dedi.

Bayan Villasmil, sınırları boyunca yaşanan tarihi göç dalgalarıyla başa çıkmak için Kosta Rika ve diğer Orta Amerika ülkelerinin yeni otobüs programlarından yararlanan binlerce göçmenden biri.

Panama yetkilileri, bu yıl Panama’dan 400.000’den fazla kişinin Kosta Rika’ya geçtiğini, bunun geçen yıla göre geçiş sayısını iki katına çıkardığını ve bunun Kosta Rika sınırlarında büyük çadır kamplarına, işletme sahiplerinin şikayetlerine ve kötü niyetli kaçakçılık operasyonlarında artışa yol açtığını söylüyor.


Ekim ayında Kosta Rika hükümeti ulusal acil durum ilan etti ve Panama ile birlikte göçmenleri güney sınırından kuzey sınırına taşımayı planladı. Kosta Rikalı yetkililer, otobüs programının kampı ortadan kaldırdığını, sınır topluluklarının üzerindeki yükü azalttığını ve insanlara ücretli insan kaçakçılarına karşı daha güvenli bir alternatif sunduğunu söylüyor.

Honduras ve Meksika’nın bazı bölgelerinde de benzer otobüs programları ortaya çıktı.

Ancak bu strateji, Latin Amerika’daki müttefiklerine, insanları kendi ülkelerinin yakınında mülteci statüsü aramaya teşvik ederek, insanları kuzeye tehlikeli bir yolculuk yapmaktan caydırmaya çağıran ABD’de alarma neden oldu.

Bunun yerine mekiklerin kuzeye doğru ilerlerken hızlı bir yol oluşturduğu görülüyor.


“ABD insanları kontrol altına almak istiyor” dedi Dr. Marta Blanco, kar amacı gütmeyen bir insani yardım kuruluşu olan Cadena Vakfı’nın genel müdürü, şu anda sınıra yakın Paso Canoas, Kosta Rika’daki bir otobüs istasyonunda göçmenleri destekliyor. “Bu, akışın devam etmesi için insanları göndermeye devam etmekle ilgili.”


Kamuya açık konuşma yetkisine sahip olmayan Biden yönetimi yetkilileri, endişelerini kapalı kapılar ardında Kosta Rika ve Panama hükümetleriyle dile getirdiklerini ve her iki ülkeyi de diğer güvenlik ve göç anlaşmalarında işbirliğinden dolayı kamuoyu önünde övdüklerini söyledi. Bay Biden, ülkeye göç politikalarını desteklemek için 12 milyon dolar göndermeden önce Ağustos ayında Kosta Rika Devlet Başkanı Rodrigo Chaves’i Beyaz Saray’da bile ağırladı.

Ancak ABD’li yetkililer, otobüs güzergahlarının yalnızca daha fazla göçmenin evlerinden kaçmasına ve ABD sınırına tehlikeli yolculuk yapmasına teşvik sağladığını da savundu. Orta Amerikalı meslektaşları, göçmenlerin ABD’ye gitmeye hazır olduklarını ve otobüs sisteminin bu yolculuğu daha az tehlikeli hale getirdiğini öne sürüyor.

Kosta Rika’daki göç polisi koordinatörü Jose Pablo Vindas, bir zamanlar kalem fabrikası olan göçmen otobüs terminalinde yaptığı röportajda, “Bu göç akışı durdurulamaz, yasaklanamaz ama yönetilebilir” dedi.


Her gün her biri 55 göçmen taşıyan yaklaşık 30 otobüs tesise girip çıkıyor. Sayılar hızla artabilir; Kosta Rika yetkililerine göre bir haftada 14 binden fazla kişi Panama’dan Kosta Rika’nın kuzey sınırına otobüsle götürüldü.


Bay Vindas, “Bu, bu yolculuğa izin vermek, motive etmek veya cesaretini kırmakla ilgili değil” dedi. “Bu, bunu yapan insanlar için güvenli koşulların sağlanmasıyla ilgili, aksi takdirde insan kaçakçılığına veya tehlikeli koşullara maruz kalacaklar.”

Ancak bazı aileler otogarda da tam olarak bu koşulları yaşadıklarını söyledi.

Otobüs programı ücretsiz değil ve göçmenlerin kuzeye yaptıkları pahalı yolculukta karşılaştıkları birçok ücrete bir yenisini daha ekledi.

Aynı zamanda tehlikeli de olabilir. Bu yılın başında Panama üzerinden göçmenleri taşıyan otobüsün uçurumdan düşmesi sonucu en az 39 kişi hayatını kaybetmişti. Geçtiğimiz ay Meksika’da meydana gelen bir otobüs kazasında 18 göçmen hayatını kaybederken, Honduras’taki bir kazada dört kişi ölmüş ve bir düzine kişi yaralanmıştı.

Panama’da Kosta Rika’nın ana terminaline otobüsle ulaşmak için kişi başı 60 dolar ödemek gerekiyor. Daha sonra kendilerini Nikaragua sınırına götürecek bir mekiğe binmek için 30 dolar daha ödemek zorundalar. Ücretler devletin lisans verdiği otobüs firmaları tarafından tahsil edilmektedir.


Geçtiğimiz Ekim ayında terminalde düzinelerce çaresiz aile, akrabalarından otobüs bileti için para almak üzere bir para transfer bürosunun önünde sıraya girdi.

Bay Vindas, gezginlerin tesisten yalnızca otobüsle ayrılabileceğini söyledi. Tesisi öylece terk edemezsiniz.

Yakındaki bir binada yaklaşık 380 kişilik ranza ve kamp yatakları kurulmuş ancak günlerce işgal edilmişti. Bay Vindas, tesisin normalde 1.000’den fazla kişiye ev sahipliği yaptığını ve son bir günde yüzlerce kişinin yerde uyuduğu 1.800 kişiye ev sahipliği yaptığını söyledi.


Jose Diaz ve ailesi, otobüs terminaline vardıklarında 20 gündür yolculuk halindeydiler. Panama’da kendilerini kuzeye taşıyacak olan hükümet tarafından sağlanan servislerden birine binebildiklerinde rahatladılar.

Ancak çok geçmeden daha fazla otobüs biletine ihtiyacı olduğunu fark etti ve Panama’daki son 120 dolarını buraya gelebilmek için harcamıştı.

Bir terminal yetkilisi, Diaz ailesinin iki seçeneği olduğunu söyledi: Bir akraba onlara para gönderebilir ya da düzinelerce başka aileyle birlikte otobüs terminalinin karanlık alt geçidinde beton üzerinde çok az ışıkla uyuyarak bekleyebilirlerdi. Terminal insanlarla doluyken Bay Diaz, kızlarını binanın altına girmeye hazırladı.

“Kendimizi mahkum gibi hissediyoruz – mahkumlar, mahkumlar, mahkumlar – çünkü dışarı çıkamıyoruz” dedi. “Senin çok paran olduğunu düşünüyorlar. Aksine, onların geleceğini güvence altına almak için geliyorsunuz.

Karanlıkta aileler beton zemindeki çarşafların üzerinde toplanmış ya da gevşek plastik barikatlara yaslanmışlardı. Ranza için bir çerçeve vardı ama şilte yoktu. Bezli küçük çocuklar sersemlemiş yetişkinlerin etrafında koşuyorlardı. Ebeveynler çaresizce hasta çocuklarına yardım edebilecek personel bulmaya çalıştı.


Bazı göçmenler kendilerine düzenli yemek verilmediğini, su istediklerinde ise üst kattan damlayan yağmur suyunu içmelerinin söylendiğini söyledi. Birçoğu, yeterli parayı almanın tek yolunun tesisten ayrılıp çalışmak olduğunu söyledi; bu, yetkililerin yasakladığı bir şeydi.

Kosta Rika’nın göç direktörü Marta Vindas bir röportajda, otobüs terminalinin bir gözaltı merkeziyle karşılaştırılmasını reddetti ve bölgedeki göçmenlerin tuvalete, yemeğe ve çok sayıda insani yardım kuruluşuna erişime sahip olduğunu belirtti.


“Burası bir geçiş bölgesi; Bu yüzden oradalar, böylece diğer sınıra geçebiliyorlar” dedi Bayan Vindas.


Diğer Orta Amerika ülkeleri de otobüs taşımacılığı uygulamalarını benimsemiştir. Honduraslı göç ve ulaşım yetkilileri, göçmenler için güvenli bir alternatif olarak Guatemala’ya doğrudan otobüs güzergahları oluşturdu. Meksika’da transit programları daha düzensizdir. Hükümet, Oaxaca’da, ülkenin güney sınırı üzerindeki baskıyı hafifletmek için otobüslerin göçmenleri kuzeye taşıdığı merkezler kurdu. Ancak aynı zamanda göçmenleri güneye, ABD sınırından uzaklaştırdı.

Amerika Birleşik Devletleri’nde Teksas ve Florida, sınır şehirlerine gelen insan yoğunluğunu azaltmak için göçmenleri New York, Chicago, Philadelphia ve diğer bazı şehirlere otobüsle taşıyor. Ancak Cumhuriyetçiler de mavi eyaletleri cezalandırmak için bu uygulamadan yararlandı.

Kosta Rika’nın otobüs programından önce göçmenler, Paso Canoas kasabasındaki bir panayır alanındaki çadır kampına geçici olarak yerleşip kısa vadeli işler aramadan önce ülkenin güney sınırını pek zorlukla karşılaşmadan geçiyorlardı.


Kosta Rika’nın ulusal turizm odası Canatur’un başkanı Rubén Acón, “En azından bu otobüs sistemi sorunu burada bırakmak yerine başka bir yerde çözüyor” dedi. Kendisi, ülkenin, Belediye Başkanı Eric Adams’ın, şehre gelen göçmen akını nedeniyle kaynaklarının tükendiğini söylediği New York City ile “aynı durumda” olduğunu söyledi.

Otobüs durağının dışındaki sokaktan 43 yaşındaki Venezuelalı Kimberly Salas ve oğlu Pedro Zerpa içeri girip girmemeleri gerektiğini merak etti. Panama’dan seyahat ederken kuzeye yolculuklarını hızlandırabilecek yeni otobüs programını duymuşlardı. Ancak bunu düşünürken binanın penceresinde bir kişinin onlara uzak durmaları için el salladığını gördüler.

“Sorun değil” dedi Bay Zerpa. “Yürüyebiliriz.”

Ertesi gün, yakıcı güneşin altında kuzeye, Amerika Birleşik Devletleri’ne giden bir otoyolda yürüyüş yaparken görüldüler.


Emiliano Rodriguez Mega Mexico City’den gelen raporlara katkıda bulundu ve Joan Suazo Tegucigalpa, Honduras’tan.
 
Üst