Venole
Active member
Lüks moda markaları metaverse’de milyonlar kazanıyor GÜLAY FAZİLETLİ
Hayallerinizin dijital mağazası’ sloganıyla hizmet vermeye başlayan, İngiliz Karinna Nobbs’un kurduğu teşebbüs Dematerialised isimli teşebbüs ‘sanal lüks’ satıyor. Bu sanal dükkanda yalnızca çevrimiçi ortamda var olan giysi ve aksesuarlar satılıyor. Örneğin gümüş bir kazak 120 euroya satıldı. Birebir mecrada üç saatte 1212 eserin satılması da başka bir rekor. Nobbs’un makul bir teşebbüsü de pandemi sırasında popülaritesi artan VRChat de dahil olmak üzere toplumsal platformlardaki dijital avatarlar için özel giysiler tasarlamak oldu. Hollandalı sanal moda devi Fabricant ile yaptığı işbirliğiyle 9 bin euroya bile sanal giysi satmayı başardı!
Az sayıda üretilen ve NFT formatında satılan giysileri alanlar, bu özgün kıyafetleri, çantaları ya da ayakkabıları VRChat’te sergileyebiliyor. Asla giyemeyeceğiniz hatta dokunamayacağınız kıyafetlere avuç dolu para vermek makul görünmeyebilir lakin milyonlarca kişi çevrimiçi kimliklerini ‘daha şık’ göstermek için para harcamaktan kaçınmıyor. Şirketinin ismini Meta olarak değiştiren ve dijital bir dünya yaratmaya kafayı takan Mark Zuckerberg, oyun oynarken, kıyafet denerken kendisinin ve meslektaşlarının avatarlarını kullanmaktan da geri kalmıyor. Zuckerberg, “Avatarlar bugün profil fotoğrafları kadar yaygın olacak, fakat statik bir manzara yerine sizin, sözlerinizin, hareketlerinizin 3 boyutlu formatı olacak. Farklı uygulamalar ve tecrübeler için sanal gardırobunuz olacak” diyerek niş üzere görünen bu uygulamanın varabileceği yeri işaret etti.
Kullanıcıların oyun tasarlayabilecekleri, coğrafyalar oluşturabilecekleri bir platform olan Roblox dijital eşyaların kullanıldığı bir alan. Savaş oyunu Fortnite’ın Ferrari ile bir muahede imzalaması da ufuktaki günlerin demosu üzere.
Gucci, Balenciaga ve Burberry dijital kıyafetlerinin lansmanını yapan moda markaları içinde. halbuki bir fazlaca marka epey değil 10 yıl önceye kadar online satış yapanlara bile burun kıvırıyordu hatta pek birçoklarının hakikat dürüst bir web sitesi bile yoktu! Ey teknoloji sen nasıl bir şeysin, korkulur!
2016 yılında, dijital dünyalar çabucak hemen dutlukken Kerry Murphy, Fabricant’ı kurdu. Başına da Amsterdam Moda Enstitüsü’nden yalnızca dijital dizaynlardan oluşan bir portföyle mezun olan Amber Jae Slooten’ı getirdi. Marka 2019 yılında, blokchain tabanlı oyun şirketi Dapper Labs ile sanal bir açık artırma yaptı. O giysi 9 bin 500 dolara satıldı. Şimdiki kıymeti ise 150 bin dolar. Alan kişi elle tutulmayan bu elbiseyi eşine ikram etti! Bir buket çiçek alsaydı daha âlâ mi olurdu bilemedim.
Fabricant artık de öteki bir proje üzerinde çalışıyor. çabucak hemen beta etabındaki bu platformda kullanıcılar blockchain’de onaylanmış dijital kıyafetlerini tasarlayabilecek, bu kıyafetleri oyunlarda, toplumsal medya filtrelerinde kullanabilecek. Yani toplumsal medya yardımıyla herkes gazeteci oldu, belirli ki artık sırada her insanın dizayncı olması var. Satın alınacak kumaş yok, iplik yok, personellik yok… Sanal kıyafetin tamamı kar. Tamam giyilemeyecek lakin hayalin de hududu yok. Kıyafetiniz yerçekimine meydan okuyabilir, gerçek dünyada asla giyemeyeceğiniz çılgınlıkta olabilir. Tabi tam burada şu soru da insanın aklına geliyor; “iyi de, sebep?”
Portekiz merkezli bir teknoloji sağlayıcısı olan PlatformE’nin kurucu ortağı ve CEO’su olan Gonçalo Cruz klâsik markaların üç boyutlu formatlarının oluşturulup dağıtılmasına yardımcı oluyor. Müşterileri içinde Gucci, Dior üzere lüks markalar da var.
Lüks markalar avatarların giyeceği koleksiyonların fazlaca satacağının farkına vardı. Gucci Mayıs ayında bir çanta modelinin sanal formatını satışa çıkarttı. Enteresan olan kısmı, sanal çantanın o ay fizikî çantadan daha fazla satmış olması!
MESKENLERDEN UZAK, ‘CHEUGY’ FALAN OLMAYALIM
Trend yarışı pandemi şu bu dinlemedi. Kulağa komik gelse de 2021 yılında bir daha sonraki trendin ne olacağını belirlemek de adeta bir yarış oldu. Güya tek sıkıntımız trendleri takip etmek latife mısın demeyin. Şurada azıcık siyasetten, ekonomik dalgalanmadan farklı bir kelam etmeye çalışıyorum… Üstelik durum hakikaten de ironik! TikTok’ta gördüğü, viral olan bir makarna tanımını yapabilmek için günlerdir aç kalmış birinin çaresizliğiyle materyal arayanlar mı dersiniz, saçma bir dansı yapabilmek için biçimden şekile girenler mi istersiniz, ne ararsanız var! Üstelik bu trendler kartopu tesiriyle büyüyor. Birçok da o denli anlamsız ki… Trendlerin çalışma suratının yüksekliği, insanların neyin hakikaten kıymet taşıdığını, nelerin kıymetsiz olduğunu belirlemesini daha da güç bir hale getiriyor. Meczup saçması üzere görünen görüntülerin TV kanallarında haber olması da başka bir tartışma konusu. Reyting, reyting…
Elon Musk, ABD’de 1975’ten bu yana devam eden Saturday Night Live programında bir kripto para ünitesini övüp trend haline getirdiğinde milyonlarca kişi yatırım yaptı. Kısa müddette bu sanal paracık yok oldu gitti. Daha neler neler roket süratiyle çıkıp tıpkı süratle yere çakılan yüzlerce trend sayabiliriz. Netflix’te yayınlanan The Queen’s Gambit dizisinden daha sonra sat
Satranç kadrosu satışları kısa bir süreliğine yüzde 125 arttı, fazlaca kısa müddet ortasında de olağan düzeylerine döndü.
O TİŞÖRTLER ARTIK GİYİLMİYOR DİKKAT
Bir de başlıkta okuduğunuz cheugy terimi var. ‘chew-gee’ diye okunuyor. Bu terimi yüklü olarak TikTok cemiyeti kullanıyor. Tam olarak ne olduğunu anlatmak güç tahminen lakin fazla kasmadan ‘modası geçmiş’ desek fazlaca da yanlış olmaz. Bu terim aslında Los Angeleslı bir yazılımcı olan Gabby Rasson tarafınca günlük hayata girdi. Viral olmasının sebebi ise geçen aylarda Hallie Cain isimli bir TikTok kullanıcısının yayınladığı görüntü. Bu görüntüden daha sonra Z nesli Y nesliyle zalimce dalga geçmek için cheugy’yi lisanına doladı.
NewYork Times’ta yayınlanan bir makaleden daha sonra bilinirliliği arttı. Şimdilerde zalim Z jenerasyonu Y neslini tanım etmek için birden fazla defa ‘cheugy’ diyor. Haydi güzeliz örneğin Gucci kemer cheugy. Onca para vermek mümkün olmadığı için en azından cheugy olmamayı başarıyoruz, Z jenerasyonunun alay konusu olmuyoruz! “Yaşım ilerlerse de kendimi genç hissediyorum” demek cheugy. Valla ben tam yaşımda hissediyorum, ezmeyin cheugy falan olmayayım mazallah! Bu ortalar ‘Yaşa, gül, sev’ yazılı tişörtler de cheugy örneğin. Zigzag desenli kıyafetler, içi kürklü dışı süet, 2 bin liradan başlayan fiyatlarıyla esasen almanın güç olduğu Ugg botlar da… Daha neler var merak ediyorsanız @cheuglife isimli Instagram hesabına da bakabilirsiniz. Tabirin kendisi ne vakit ‘cheugy’ olur o da tartışılır. Matrix üzere oldu her şey…
Trend belirleme o denli bir hobi haline geldi ki, profesyonel kanaat başkanları, trend guruları bile bundan sıkıldı. Toplumsal medya yardımıyla herkes kendi medya imparatorluğunun sahibi olduğu için sıradaki trendi işaret etme rekabeti de devam edecek üzere görünüyor. Trendleri geç kavramaktan o denli korkuluyor ki, çabucak hemen gerçekleşmemiş trendler hakkında konuşuluyor artık. Ha bir de bu ortada ‘trendler hakkında konuşmama’ trendi olduğunu da eklemek gerek ki başımız biraz daha karışsın. Trendleri algoritmaların belirlediği bir dünyada yaşıyoruz. O denli bir durum var ki, tüketmemizi istedikleri eserler tıpkı anda tüm ekranlarımıza yükleniyor, almazsak trendlerden geri kalacak üzere hissetmemiz için zorlanıyoruz. Bu eserler kısa müddette demode olurken, birileri de o ortada yeterli para kazanıyor. Makûs haber trendin içeriğinin algoritmalar tarafınca yaratıldığı günler de yakın!
Baş döndüren trend trafiğinin ortasında sağa sola çarpmaktansa demode olmak daha güzel üzere görünüyor.
MODAYA DOYALIM BARİ
Madem başladık modayla ilgili bir iki şey daha diyelim. 1950 yılında Pantone, aslında bir renk kataloğu. Her ne kadar bir marka olsa da dünyada renk standartlarını belirleyen bir otorite olarak kabul ediliyor. Pantone, farklı ülkelerin temsilcilerinden oluşan bir komite ile yılın rengini seçiyor. Pantone 2022 yılının rengini deklare etti. Bu yılın rengi ‘very pery.’ Rengin açıklaması şu, canlı mor kırmızı alt tonlu, dinamik bir deniz salyangozu. Ya zatenız bir tıp mavi. Madem pantone dedi, biz bu salgangozumsu maviyi bu yıl her yerde goreceğiz.
Hazır fotoğraf, görüntü ve müzik sağlayıcısı Shutterstock analistleri de her yıl tasarımcıların önümüzdeki yıl hangi renklere yöneleceğini belirlemek için büyük ölçüde bilgiyi inceliyor. bu biçimdece de bir daha sonraki yıla ilişkin renk trendlerini duyuruyor.
Bu yıl da milyonlarca manzara, renk tonları, tıklanma oranı tahlil edilmiş. Sonuçta da online izleyicilerin ilgisini çeken renk tonlarının listesi oluşturulmuş. Gelelim sonuçlara. Mercan rengi, şeftali rengi, pembe, menekşe rengi. En popüleri de yeşilin her tonu.
Hayallerinizin dijital mağazası’ sloganıyla hizmet vermeye başlayan, İngiliz Karinna Nobbs’un kurduğu teşebbüs Dematerialised isimli teşebbüs ‘sanal lüks’ satıyor. Bu sanal dükkanda yalnızca çevrimiçi ortamda var olan giysi ve aksesuarlar satılıyor. Örneğin gümüş bir kazak 120 euroya satıldı. Birebir mecrada üç saatte 1212 eserin satılması da başka bir rekor. Nobbs’un makul bir teşebbüsü de pandemi sırasında popülaritesi artan VRChat de dahil olmak üzere toplumsal platformlardaki dijital avatarlar için özel giysiler tasarlamak oldu. Hollandalı sanal moda devi Fabricant ile yaptığı işbirliğiyle 9 bin euroya bile sanal giysi satmayı başardı!
Az sayıda üretilen ve NFT formatında satılan giysileri alanlar, bu özgün kıyafetleri, çantaları ya da ayakkabıları VRChat’te sergileyebiliyor. Asla giyemeyeceğiniz hatta dokunamayacağınız kıyafetlere avuç dolu para vermek makul görünmeyebilir lakin milyonlarca kişi çevrimiçi kimliklerini ‘daha şık’ göstermek için para harcamaktan kaçınmıyor. Şirketinin ismini Meta olarak değiştiren ve dijital bir dünya yaratmaya kafayı takan Mark Zuckerberg, oyun oynarken, kıyafet denerken kendisinin ve meslektaşlarının avatarlarını kullanmaktan da geri kalmıyor. Zuckerberg, “Avatarlar bugün profil fotoğrafları kadar yaygın olacak, fakat statik bir manzara yerine sizin, sözlerinizin, hareketlerinizin 3 boyutlu formatı olacak. Farklı uygulamalar ve tecrübeler için sanal gardırobunuz olacak” diyerek niş üzere görünen bu uygulamanın varabileceği yeri işaret etti.
Kullanıcıların oyun tasarlayabilecekleri, coğrafyalar oluşturabilecekleri bir platform olan Roblox dijital eşyaların kullanıldığı bir alan. Savaş oyunu Fortnite’ın Ferrari ile bir muahede imzalaması da ufuktaki günlerin demosu üzere.
Gucci, Balenciaga ve Burberry dijital kıyafetlerinin lansmanını yapan moda markaları içinde. halbuki bir fazlaca marka epey değil 10 yıl önceye kadar online satış yapanlara bile burun kıvırıyordu hatta pek birçoklarının hakikat dürüst bir web sitesi bile yoktu! Ey teknoloji sen nasıl bir şeysin, korkulur!
2016 yılında, dijital dünyalar çabucak hemen dutlukken Kerry Murphy, Fabricant’ı kurdu. Başına da Amsterdam Moda Enstitüsü’nden yalnızca dijital dizaynlardan oluşan bir portföyle mezun olan Amber Jae Slooten’ı getirdi. Marka 2019 yılında, blokchain tabanlı oyun şirketi Dapper Labs ile sanal bir açık artırma yaptı. O giysi 9 bin 500 dolara satıldı. Şimdiki kıymeti ise 150 bin dolar. Alan kişi elle tutulmayan bu elbiseyi eşine ikram etti! Bir buket çiçek alsaydı daha âlâ mi olurdu bilemedim.
Fabricant artık de öteki bir proje üzerinde çalışıyor. çabucak hemen beta etabındaki bu platformda kullanıcılar blockchain’de onaylanmış dijital kıyafetlerini tasarlayabilecek, bu kıyafetleri oyunlarda, toplumsal medya filtrelerinde kullanabilecek. Yani toplumsal medya yardımıyla herkes gazeteci oldu, belirli ki artık sırada her insanın dizayncı olması var. Satın alınacak kumaş yok, iplik yok, personellik yok… Sanal kıyafetin tamamı kar. Tamam giyilemeyecek lakin hayalin de hududu yok. Kıyafetiniz yerçekimine meydan okuyabilir, gerçek dünyada asla giyemeyeceğiniz çılgınlıkta olabilir. Tabi tam burada şu soru da insanın aklına geliyor; “iyi de, sebep?”
Portekiz merkezli bir teknoloji sağlayıcısı olan PlatformE’nin kurucu ortağı ve CEO’su olan Gonçalo Cruz klâsik markaların üç boyutlu formatlarının oluşturulup dağıtılmasına yardımcı oluyor. Müşterileri içinde Gucci, Dior üzere lüks markalar da var.
Lüks markalar avatarların giyeceği koleksiyonların fazlaca satacağının farkına vardı. Gucci Mayıs ayında bir çanta modelinin sanal formatını satışa çıkarttı. Enteresan olan kısmı, sanal çantanın o ay fizikî çantadan daha fazla satmış olması!
MESKENLERDEN UZAK, ‘CHEUGY’ FALAN OLMAYALIM
Trend yarışı pandemi şu bu dinlemedi. Kulağa komik gelse de 2021 yılında bir daha sonraki trendin ne olacağını belirlemek de adeta bir yarış oldu. Güya tek sıkıntımız trendleri takip etmek latife mısın demeyin. Şurada azıcık siyasetten, ekonomik dalgalanmadan farklı bir kelam etmeye çalışıyorum… Üstelik durum hakikaten de ironik! TikTok’ta gördüğü, viral olan bir makarna tanımını yapabilmek için günlerdir aç kalmış birinin çaresizliğiyle materyal arayanlar mı dersiniz, saçma bir dansı yapabilmek için biçimden şekile girenler mi istersiniz, ne ararsanız var! Üstelik bu trendler kartopu tesiriyle büyüyor. Birçok da o denli anlamsız ki… Trendlerin çalışma suratının yüksekliği, insanların neyin hakikaten kıymet taşıdığını, nelerin kıymetsiz olduğunu belirlemesini daha da güç bir hale getiriyor. Meczup saçması üzere görünen görüntülerin TV kanallarında haber olması da başka bir tartışma konusu. Reyting, reyting…
Elon Musk, ABD’de 1975’ten bu yana devam eden Saturday Night Live programında bir kripto para ünitesini övüp trend haline getirdiğinde milyonlarca kişi yatırım yaptı. Kısa müddette bu sanal paracık yok oldu gitti. Daha neler neler roket süratiyle çıkıp tıpkı süratle yere çakılan yüzlerce trend sayabiliriz. Netflix’te yayınlanan The Queen’s Gambit dizisinden daha sonra sat
Satranç kadrosu satışları kısa bir süreliğine yüzde 125 arttı, fazlaca kısa müddet ortasında de olağan düzeylerine döndü.
O TİŞÖRTLER ARTIK GİYİLMİYOR DİKKAT
Bir de başlıkta okuduğunuz cheugy terimi var. ‘chew-gee’ diye okunuyor. Bu terimi yüklü olarak TikTok cemiyeti kullanıyor. Tam olarak ne olduğunu anlatmak güç tahminen lakin fazla kasmadan ‘modası geçmiş’ desek fazlaca da yanlış olmaz. Bu terim aslında Los Angeleslı bir yazılımcı olan Gabby Rasson tarafınca günlük hayata girdi. Viral olmasının sebebi ise geçen aylarda Hallie Cain isimli bir TikTok kullanıcısının yayınladığı görüntü. Bu görüntüden daha sonra Z nesli Y nesliyle zalimce dalga geçmek için cheugy’yi lisanına doladı.
NewYork Times’ta yayınlanan bir makaleden daha sonra bilinirliliği arttı. Şimdilerde zalim Z jenerasyonu Y neslini tanım etmek için birden fazla defa ‘cheugy’ diyor. Haydi güzeliz örneğin Gucci kemer cheugy. Onca para vermek mümkün olmadığı için en azından cheugy olmamayı başarıyoruz, Z jenerasyonunun alay konusu olmuyoruz! “Yaşım ilerlerse de kendimi genç hissediyorum” demek cheugy. Valla ben tam yaşımda hissediyorum, ezmeyin cheugy falan olmayayım mazallah! Bu ortalar ‘Yaşa, gül, sev’ yazılı tişörtler de cheugy örneğin. Zigzag desenli kıyafetler, içi kürklü dışı süet, 2 bin liradan başlayan fiyatlarıyla esasen almanın güç olduğu Ugg botlar da… Daha neler var merak ediyorsanız @cheuglife isimli Instagram hesabına da bakabilirsiniz. Tabirin kendisi ne vakit ‘cheugy’ olur o da tartışılır. Matrix üzere oldu her şey…
Trend belirleme o denli bir hobi haline geldi ki, profesyonel kanaat başkanları, trend guruları bile bundan sıkıldı. Toplumsal medya yardımıyla herkes kendi medya imparatorluğunun sahibi olduğu için sıradaki trendi işaret etme rekabeti de devam edecek üzere görünüyor. Trendleri geç kavramaktan o denli korkuluyor ki, çabucak hemen gerçekleşmemiş trendler hakkında konuşuluyor artık. Ha bir de bu ortada ‘trendler hakkında konuşmama’ trendi olduğunu da eklemek gerek ki başımız biraz daha karışsın. Trendleri algoritmaların belirlediği bir dünyada yaşıyoruz. O denli bir durum var ki, tüketmemizi istedikleri eserler tıpkı anda tüm ekranlarımıza yükleniyor, almazsak trendlerden geri kalacak üzere hissetmemiz için zorlanıyoruz. Bu eserler kısa müddette demode olurken, birileri de o ortada yeterli para kazanıyor. Makûs haber trendin içeriğinin algoritmalar tarafınca yaratıldığı günler de yakın!
Baş döndüren trend trafiğinin ortasında sağa sola çarpmaktansa demode olmak daha güzel üzere görünüyor.
MODAYA DOYALIM BARİ
Madem başladık modayla ilgili bir iki şey daha diyelim. 1950 yılında Pantone, aslında bir renk kataloğu. Her ne kadar bir marka olsa da dünyada renk standartlarını belirleyen bir otorite olarak kabul ediliyor. Pantone, farklı ülkelerin temsilcilerinden oluşan bir komite ile yılın rengini seçiyor. Pantone 2022 yılının rengini deklare etti. Bu yılın rengi ‘very pery.’ Rengin açıklaması şu, canlı mor kırmızı alt tonlu, dinamik bir deniz salyangozu. Ya zatenız bir tıp mavi. Madem pantone dedi, biz bu salgangozumsu maviyi bu yıl her yerde goreceğiz.
Hazır fotoğraf, görüntü ve müzik sağlayıcısı Shutterstock analistleri de her yıl tasarımcıların önümüzdeki yıl hangi renklere yöneleceğini belirlemek için büyük ölçüde bilgiyi inceliyor. bu biçimdece de bir daha sonraki yıla ilişkin renk trendlerini duyuruyor.
Bu yıl da milyonlarca manzara, renk tonları, tıklanma oranı tahlil edilmiş. Sonuçta da online izleyicilerin ilgisini çeken renk tonlarının listesi oluşturulmuş. Gelelim sonuçlara. Mercan rengi, şeftali rengi, pembe, menekşe rengi. En popüleri de yeşilin her tonu.