celikci
New member
Kenyalı polis memurları yakında büyük bir görev için Haiti'ye gidecekler: Cinayetlerin ve adam kaçırma olaylarının o kadar yaygınlaştığı, yüzbinlerce insanın evlerinden kaçtığı ve yıllardır yükselişte olan bir ülkede düzeni yeniden sağlamaya yardımcı olmak. seçim yapılması tehlikelidir.
Bu, kanun ve düzen adına Haiti'ye uluslararası bir gücün konuşlandırıldığı ilk sefer değil. Ve ikinci kez de değil. Ve üçüncü kez de değil.
Geçtiğimiz yüzyılda, ABD de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından askerler Haiti'ye gönderildi, hatta Haiti'yi işgal etti.
Son 30 yılda Birleşmiş Milletler Haiti'ye en az altı barışı koruma misyonu gönderdi. Uluslararası askerler, devrilen başkanları görevlerine geri getirdi, onları görevden almaya zorladı ve Haiti Ulusal Polisinin eğitilmesine yardımcı oldu. Ama aynı zamanda karanlık bir miras da bıraktılar: cinsel sömürü, sivil kayıplar ve ölümcül hastalıklar.
İşte Haiti'deki bazı uluslararası müdahalelere bir bakış.
ABD hiç Haiti'yi işgal etti mi?
Evet. Birden fazla.
Amerika Birleşik Devletleri, Haiti Devlet Başkanı Jean Vilbrun Guillaume Sam'in aynı yıl suikasta kurban gitmesinin ve Amerikan tarihinin en uzun işgallerinden biri olan yaklaşık 20 yıl orada kalmasının ardından 1915'te Haiti'yi işgal etti..
Başkan Woodrow Wilson, anarşiyi önleme bahanesiyle işgal emrini verdi. Ancak ABD hükümeti tarihçileri bile konuşlandırmanın daha çok bölgedeki ABD varlıklarını korumak ve Almanları kontrol altında tutmakla ilgili olduğunu kabul ediyor.
Alman tüccarlar Haiti ile ticarete hakim oldular ve o zamanlar ABD'nin Karayipler'deki ana rakipleri olarak görülüyorlardı.
Amerikalılar Haiti'nin merkez bankasının kontrolünü ele geçirdiler ve köle emeğine benzeyen bir işgücü yarattılar. Amerikalılar, yoksul Haitilileri zorla çalıştırarak yolların ve hastanelerin inşasını denetlediler. Amerika Birleşik Devletleri kukla başkanlar atadı ve Haiti anayasasını yabancılara toprak sahibi olma hakkı verecek şekilde yeniden yazdı.
Haitili Amerikalı yazar Edwidge Danticat bunu şu şekilde ifade etti: “Buna savaş gemisi siyaseti ya da muz savaşı deyin, ancak bu işgal, Amerikalıların iddia ettiğinin aksine, özellikle o dönemde belirli demokratik özgürlüklerin mevcut olduğu gerçeği göz önüne alındığında, hiçbir zaman demokrasiyi yaymayı amaçlamamıştı. Amerika Birleşik Devletleri'nin siyah vatandaşları için bile mevcut değildi.
Amerikalılar ayrıca daha sonra Haiti Ordusu haline gelen Jandarma adında bir güvenlik gücü kurdular.
Haiti'de grevler ve huzursuzluk patlak verirken, ABD Deniz Piyadeleri protestoculara ateş açarak 12 Haitiliyi öldürdü. Bu katliamdan kısa bir süre sonra Wilson, Haiti'den çekilmeyi görüşmek üzere bir komisyon topladı ve işgal 1934'te sona erdi.
Altmış yıl sonra Amerikalılar, “Demokrasiyi Destekleme Operasyonu” adını verdikleri bir görevle geri döndüler.
1994 yılında, Haiti Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristide'nin askeri darbeyle devrilmesinden üç yıl sonra, Başkan Bill Clinton, Haiti'ye 20.000'den fazla askerin gönderilmesini emretti. ABD askerleri, düşük gelirli topluluklarda popüler olan Bay Aristide'yi destekleyen Haitili kalabalıklar tarafından tezahüratlarla karşılandı. Tekrar iktidara geldi ve görev süresini tamamladı.
2004 yılında ABD, Kanada ve Fransa, ikinci kez seçilen Aristide'nin tekrar istifaya zorlanması üzerine Haiti'ye konuşlandırılan Çokuluslu Geçici Gücü oluşturdu.
Peki ya Birleşmiş Milletler?
Birleşmiş Milletler, Haiti'ye her biri kendi telaffuz edilemeyen kısaltmasına sahip çok sayıda heyet gönderdi.
BM, UNMIH olarak bilinen 1993 misyonunun seçim yanlısı bir atmosfer yaratılmasına yardımcı olduğunu söyledi. ve yeni polis gücünün kurulmasına, eğitilmesine ve desteklenmesine yardımcı oldu.
Bunu başka misyonlar da izledi, ancak hiçbiri 2004'ten 2017'ye kadar süren Haiti'deki Birleşmiş Milletler İstikrar Misyonu (MINUSTAH) kadar uzun ömürlü ve kötü şöhretli değildi.
İsyancılar Aristide'nin ikinci başkanını devirmeyi başardıktan ve onun sürgüne gitmesinden birkaç ay sonra, BM Güvenlik Konseyi MINUSTAH'a Haiti'nin birçok şehrine yayılan silahlı çatışmalarla ilgilenme yetkisi verdi.
Misyonun amacı, seçimlere ve uluslararası yardımın sağlanmasına olanak sağlayacak istikrarlı bir ortam yaratarak geçici hükümeti desteklemekti. Birleşmiş Milletler'in Haiti'de konuşlandırdığı barışı koruma gücünün sayısı geçici olarak 13.000'e çıktı.
Haiti hükümetine göre BM, 2010 yılında 102 MINUSTAH üyesi dahil 316.000 kişinin ölümüne yol açan yıkıcı deprem de dahil olmak üzere bir dizi doğal afette kuvvetin yardımını kabul etti.
BM ayrıca misyonunun cinayetlerin ve siyasi şiddetin azalmasına yol açtığını da kaydetti. BM'ye göre 15.000 polis memuru eğitildi ve adam kaçırma olaylarında yüzde 95 oranında azalma sağlandı.
BM Genel Sekreteri António Guterres 2017 nihai raporunda şunları yazdı: “MINUSTAH'ın kuruluşundan on üç yıl sonra, siyasi şiddet önemli ölçüde azaldı ve kökleri sosyal ve siyasi bölünmelerden kaynaklanan silahlı çetelerden kaynaklanan yakın tehdit önemli ölçüde azaldı.”
Ancak “birçok açık başarıya rağmen” kolera ve BM birliklerinin cinsel istismarının, teşkilatın Haiti halkıyla ilişkilerine gölge düşürdüğünü kabul etti.
Nepal askerlerinin kaldığı BM kampındaki kötü sağlık koşulları nedeniyle ülkeye giren koleradan en az 10.000 kişi öldü. BM özür dilemesine rağmen hasta ve ölenlerin ailelerine tazminat ödenmedi.
Kurbanlara yardım ve kolera tedavi merkezleri inşa etmek için vaat edilen 400 milyon doların yalnızca yüzde beşini toplayabildi Birleşmiş Milletler.
BM'ye karşı açılan başarısız bir davada mağdurları temsil eden insan hakları avukatı Beatrice Lindstrom, “Oldukça utanç vericiydi” dedi.
Çetelerin izini sürmek üzere yoksul mahallelere gönderilen askerler, sivillerin ölümüyle sonuçlanan çok sayıda aşırı güç kullanmakla da suçlanıyor. BM bazı operasyonlarda el bombaları ve onbinlerce mermiyi havaya fırlattı.
Bayan Lindstrom, “Bu operasyonun sivil kayıplar açısından Kenya'da nasıl bir etkisi olacağı konusunda gerçek endişeler var” dedi.
BM hâlâ Haiti'de babası olup daha sonra askerler tarafından terk edilen yüzlerce çocuğun ölümünün sonuçlarıyla boğuşuyor. Ayrıca 2007 yılında BM, küçüklere cinsel istismarda bulunan 108 Sri Lankalı askerin ülkelerine gönderildiğini duyurdu.
Görevin bir başarı olarak kabul edilip edilmeyeceği sorulduğunda, BM tarafından yapılan açıklamada, operasyonun “derin kutuplaşma ve siyasi istikrarsızlık, işlevsiz bir polis gücü ve neredeyse var olmayan devlet otoritesi ile çöküşün eşiğindeyken ülkeyi istikrara kavuşturduğu” belirtildi.
BM, Haiti polisinin incelenmesi, işe alınması ve eğitilmesi konusunda BM'nin verdiği desteğin, polis teşkilatının sayısının 2.500'den 15.000'in üzerine çıkmasına yardımcı olduğunu söyledi.
Açıklamada “MINUSTAH, seçim süreçlerinin organizasyonu da dahil olmak üzere siyasi ve demokratik süreçler için alan yarattı” denildi.
Ancak uzmanlar, önceki müdahalelerin sorunlu sonuçlarının tekrarlanmasından korkuyor.
Aynı zamanda Aristide'nin kabinesinin bir üyesi olan Queens College siyaset bilimi bölümü başkanı Francois Pierre-Louis, “Bu müdahalelerin hiçbiri Haiti'ye fayda sağlamadı” dedi.
“Ben esas olarak müdahaleye karşıyım” diye ekledi. “İnsanları yaptıklarından sorumlu tutmalısınız. Bırakın başarısız olsunlar ki süreci kendi ellerine alabilsinler.”
Bu, kanun ve düzen adına Haiti'ye uluslararası bir gücün konuşlandırıldığı ilk sefer değil. Ve ikinci kez de değil. Ve üçüncü kez de değil.
Geçtiğimiz yüzyılda, ABD de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından askerler Haiti'ye gönderildi, hatta Haiti'yi işgal etti.
Son 30 yılda Birleşmiş Milletler Haiti'ye en az altı barışı koruma misyonu gönderdi. Uluslararası askerler, devrilen başkanları görevlerine geri getirdi, onları görevden almaya zorladı ve Haiti Ulusal Polisinin eğitilmesine yardımcı oldu. Ama aynı zamanda karanlık bir miras da bıraktılar: cinsel sömürü, sivil kayıplar ve ölümcül hastalıklar.
İşte Haiti'deki bazı uluslararası müdahalelere bir bakış.
ABD hiç Haiti'yi işgal etti mi?
Evet. Birden fazla.
Amerika Birleşik Devletleri, Haiti Devlet Başkanı Jean Vilbrun Guillaume Sam'in aynı yıl suikasta kurban gitmesinin ve Amerikan tarihinin en uzun işgallerinden biri olan yaklaşık 20 yıl orada kalmasının ardından 1915'te Haiti'yi işgal etti..
Başkan Woodrow Wilson, anarşiyi önleme bahanesiyle işgal emrini verdi. Ancak ABD hükümeti tarihçileri bile konuşlandırmanın daha çok bölgedeki ABD varlıklarını korumak ve Almanları kontrol altında tutmakla ilgili olduğunu kabul ediyor.
Alman tüccarlar Haiti ile ticarete hakim oldular ve o zamanlar ABD'nin Karayipler'deki ana rakipleri olarak görülüyorlardı.
Amerikalılar Haiti'nin merkez bankasının kontrolünü ele geçirdiler ve köle emeğine benzeyen bir işgücü yarattılar. Amerikalılar, yoksul Haitilileri zorla çalıştırarak yolların ve hastanelerin inşasını denetlediler. Amerika Birleşik Devletleri kukla başkanlar atadı ve Haiti anayasasını yabancılara toprak sahibi olma hakkı verecek şekilde yeniden yazdı.
Haitili Amerikalı yazar Edwidge Danticat bunu şu şekilde ifade etti: “Buna savaş gemisi siyaseti ya da muz savaşı deyin, ancak bu işgal, Amerikalıların iddia ettiğinin aksine, özellikle o dönemde belirli demokratik özgürlüklerin mevcut olduğu gerçeği göz önüne alındığında, hiçbir zaman demokrasiyi yaymayı amaçlamamıştı. Amerika Birleşik Devletleri'nin siyah vatandaşları için bile mevcut değildi.
Amerikalılar ayrıca daha sonra Haiti Ordusu haline gelen Jandarma adında bir güvenlik gücü kurdular.
Haiti'de grevler ve huzursuzluk patlak verirken, ABD Deniz Piyadeleri protestoculara ateş açarak 12 Haitiliyi öldürdü. Bu katliamdan kısa bir süre sonra Wilson, Haiti'den çekilmeyi görüşmek üzere bir komisyon topladı ve işgal 1934'te sona erdi.
Altmış yıl sonra Amerikalılar, “Demokrasiyi Destekleme Operasyonu” adını verdikleri bir görevle geri döndüler.
1994 yılında, Haiti Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristide'nin askeri darbeyle devrilmesinden üç yıl sonra, Başkan Bill Clinton, Haiti'ye 20.000'den fazla askerin gönderilmesini emretti. ABD askerleri, düşük gelirli topluluklarda popüler olan Bay Aristide'yi destekleyen Haitili kalabalıklar tarafından tezahüratlarla karşılandı. Tekrar iktidara geldi ve görev süresini tamamladı.
2004 yılında ABD, Kanada ve Fransa, ikinci kez seçilen Aristide'nin tekrar istifaya zorlanması üzerine Haiti'ye konuşlandırılan Çokuluslu Geçici Gücü oluşturdu.
Peki ya Birleşmiş Milletler?
Birleşmiş Milletler, Haiti'ye her biri kendi telaffuz edilemeyen kısaltmasına sahip çok sayıda heyet gönderdi.
BM, UNMIH olarak bilinen 1993 misyonunun seçim yanlısı bir atmosfer yaratılmasına yardımcı olduğunu söyledi. ve yeni polis gücünün kurulmasına, eğitilmesine ve desteklenmesine yardımcı oldu.
Bunu başka misyonlar da izledi, ancak hiçbiri 2004'ten 2017'ye kadar süren Haiti'deki Birleşmiş Milletler İstikrar Misyonu (MINUSTAH) kadar uzun ömürlü ve kötü şöhretli değildi.
İsyancılar Aristide'nin ikinci başkanını devirmeyi başardıktan ve onun sürgüne gitmesinden birkaç ay sonra, BM Güvenlik Konseyi MINUSTAH'a Haiti'nin birçok şehrine yayılan silahlı çatışmalarla ilgilenme yetkisi verdi.
Misyonun amacı, seçimlere ve uluslararası yardımın sağlanmasına olanak sağlayacak istikrarlı bir ortam yaratarak geçici hükümeti desteklemekti. Birleşmiş Milletler'in Haiti'de konuşlandırdığı barışı koruma gücünün sayısı geçici olarak 13.000'e çıktı.
Haiti hükümetine göre BM, 2010 yılında 102 MINUSTAH üyesi dahil 316.000 kişinin ölümüne yol açan yıkıcı deprem de dahil olmak üzere bir dizi doğal afette kuvvetin yardımını kabul etti.
BM ayrıca misyonunun cinayetlerin ve siyasi şiddetin azalmasına yol açtığını da kaydetti. BM'ye göre 15.000 polis memuru eğitildi ve adam kaçırma olaylarında yüzde 95 oranında azalma sağlandı.
BM Genel Sekreteri António Guterres 2017 nihai raporunda şunları yazdı: “MINUSTAH'ın kuruluşundan on üç yıl sonra, siyasi şiddet önemli ölçüde azaldı ve kökleri sosyal ve siyasi bölünmelerden kaynaklanan silahlı çetelerden kaynaklanan yakın tehdit önemli ölçüde azaldı.”
Ancak “birçok açık başarıya rağmen” kolera ve BM birliklerinin cinsel istismarının, teşkilatın Haiti halkıyla ilişkilerine gölge düşürdüğünü kabul etti.
Nepal askerlerinin kaldığı BM kampındaki kötü sağlık koşulları nedeniyle ülkeye giren koleradan en az 10.000 kişi öldü. BM özür dilemesine rağmen hasta ve ölenlerin ailelerine tazminat ödenmedi.
Kurbanlara yardım ve kolera tedavi merkezleri inşa etmek için vaat edilen 400 milyon doların yalnızca yüzde beşini toplayabildi Birleşmiş Milletler.
BM'ye karşı açılan başarısız bir davada mağdurları temsil eden insan hakları avukatı Beatrice Lindstrom, “Oldukça utanç vericiydi” dedi.
Çetelerin izini sürmek üzere yoksul mahallelere gönderilen askerler, sivillerin ölümüyle sonuçlanan çok sayıda aşırı güç kullanmakla da suçlanıyor. BM bazı operasyonlarda el bombaları ve onbinlerce mermiyi havaya fırlattı.
Bayan Lindstrom, “Bu operasyonun sivil kayıplar açısından Kenya'da nasıl bir etkisi olacağı konusunda gerçek endişeler var” dedi.
BM hâlâ Haiti'de babası olup daha sonra askerler tarafından terk edilen yüzlerce çocuğun ölümünün sonuçlarıyla boğuşuyor. Ayrıca 2007 yılında BM, küçüklere cinsel istismarda bulunan 108 Sri Lankalı askerin ülkelerine gönderildiğini duyurdu.
Görevin bir başarı olarak kabul edilip edilmeyeceği sorulduğunda, BM tarafından yapılan açıklamada, operasyonun “derin kutuplaşma ve siyasi istikrarsızlık, işlevsiz bir polis gücü ve neredeyse var olmayan devlet otoritesi ile çöküşün eşiğindeyken ülkeyi istikrara kavuşturduğu” belirtildi.
BM, Haiti polisinin incelenmesi, işe alınması ve eğitilmesi konusunda BM'nin verdiği desteğin, polis teşkilatının sayısının 2.500'den 15.000'in üzerine çıkmasına yardımcı olduğunu söyledi.
Açıklamada “MINUSTAH, seçim süreçlerinin organizasyonu da dahil olmak üzere siyasi ve demokratik süreçler için alan yarattı” denildi.
Ancak uzmanlar, önceki müdahalelerin sorunlu sonuçlarının tekrarlanmasından korkuyor.
Aynı zamanda Aristide'nin kabinesinin bir üyesi olan Queens College siyaset bilimi bölümü başkanı Francois Pierre-Louis, “Bu müdahalelerin hiçbiri Haiti'ye fayda sağlamadı” dedi.
“Ben esas olarak müdahaleye karşıyım” diye ekledi. “İnsanları yaptıklarından sorumlu tutmalısınız. Bırakın başarısız olsunlar ki süreci kendi ellerine alabilsinler.”