Venole
Active member
Çocukların nörolojik açıdan epey geniş bir yelpazede, fazlaca farklı şikâyetlerle tabibe başvurduğunu tabir eden Uzm. Dr. Tülün Savaş Gürses, en sık müracaat sebepleri içinde başta gelişimsel gerilik, nöbet, baş ağrısı şikâyetlerinin geldiğini belirtti.
Nörogelişimsel geriliği olan bir hastanın gelişimsel geriliğinin farklı alanlarda olabildiğini işaret eden Uzm. Dr. Tülün Savaş Gürses, “Kaba motor alan dediğimiz, oturması, yürümesinde gecikmeleri olduğu üzere, lisan gelişmeninde, toplumsal gelişim dediğimiz etraf ve şahıslarla irtibat kurmada kahır da yaşayabilirler. Nöbetler fazlaca farklı hastalık bulgusu olarak karşımıza çıkabilir. Hastada sıradan bir ateşli havale (febril nöbet) olabildiği üzere, epilepsi yahut nadiren menenjit, ensefalit dediğimiz daha önemli durumlar da olabilmektedir. Ayırıcı tanısı, hastanın kliniğine nazaran yapılmaktadır” diye konuştu.
Gelişimsel geriliğin erken tanınması ve müdahale edilmesi hastanın ilerleyen süreçte kendi yaş kümesini yakalaması açısından pek kıymetlidir. Misal biçimde epilepsinin erken tanısı da ehemmiyet taşır. Bilhassa bebeklik periyodunda görülen epileptik spazmın erken tanınması ve erken tedavi edilmesi, hasta için ileride oluşacak sekel için pek değerlidir.
Otistik spekturum bozukluklarının ve serebral palsili hastaların erkenden tanınması; rehabilitasyon programına alınmaları, beyin gelişmenini tamamlamamış bebeğin hayatının birinci senelerında hayli belirleyicidir. Biz bu hastaları tedavi ederken nöronal plastisite’den faydalanıyoruz. Unutulmamalı ki, nöronal plastisite ömrün birinci senelerında epey daha tesirlidir.
Beyin milyarlarca nörondan oluşur. Nöronlar (sinir hücreleri) birbirleriyle sinapslar aracılığı ile irtibat kurmaktadır. Bir nöron öbür nöron ile binlerce sinaptik irtibata sahiptir. Hasar bakılırsan nöronun bir daha çoğalma özelliği yoktur lakin sağlam kalan nöronların, sinaptik irtibatlarını çoğaltarak hasar bakılırsan nöronun işlevini üstlenmesini sağlayabiliriz.
Bilhassa serebral palside beyin hasarından daha sonra rehabilitasyonda, beyin plastistesini kullanmaktayız. Bu niçinle, beyin etkilenmesi ve hasarı olan çocuklarda erken rehabilitasyon ile daha hoş sonuçlar elde edilmektedir.
Bebeklerin genel gelişimlerine bakarak üstün zekâlı olup olmadıklarını anlamak mümkün değildir
Bebeğin gelişmenini, kaba motor, ince motor, şahsi toplumsal ve lisan gelişimi olarak dört kümede inceleniyor. Zekâ bunların haricinde, hayli farklı bileşenleri ve tarifleri olan bir kavramdır. Bilindiği üzere 6 yaşından daha sonra, zekâ testleri olarak bilinen ‘WISC-R’ testi yapılabilmektedir lakin zekâyı ne kadar ölçtüğü tartışmalı bir mevzudur. Bu yüzden genel olarak kimi özel durumlar için kanaat edinmek haricinde zekâ testi kullanılmıyor.
Çocukları olan annelere teklifim, beynin ‘kullan ya da kaybet’ kuralına nazaran işlediğini bilmeleri. Kullanırlarsa güçlenir, kullanmazlarsa sinapslar (beyindeki hudut hücreleri içinde ileti alışverişini sağlayan ilişki noktaları) zayıflayarak ortadan kalkar. Bu niçinle çocuklarına sinapslarını çoğaltacak alanlar oluşturmak için, etrafını anlayıp deneyimlemesine müsaade vermek, niçin- sonuç münasebeti ve tahlil bulmalarına, zorlanmalarına müsaade vermeleri gerekir.
Beslenmenin de beyin gelişmeninde değerli oranda tesiri olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Tülün Savaş Gürses, “Beslenme sorunları ve yetersiz beslenme, bilhassa erken çocukluk periyodunda nörogelişimsel geriliklere, öğrenme sorunlarına ve akademik başarıda düşmeye sebep olmaktadır. Bilhassa iyot, folik asit, vitamin eksikliği esansiyel yağ asitleri ve protein eksiklikleri, beyin gelişmenini olumsuz etkilemektedir” dedi.
Nörogelişimsel geriliği olan bir hastanın gelişimsel geriliğinin farklı alanlarda olabildiğini işaret eden Uzm. Dr. Tülün Savaş Gürses, “Kaba motor alan dediğimiz, oturması, yürümesinde gecikmeleri olduğu üzere, lisan gelişmeninde, toplumsal gelişim dediğimiz etraf ve şahıslarla irtibat kurmada kahır da yaşayabilirler. Nöbetler fazlaca farklı hastalık bulgusu olarak karşımıza çıkabilir. Hastada sıradan bir ateşli havale (febril nöbet) olabildiği üzere, epilepsi yahut nadiren menenjit, ensefalit dediğimiz daha önemli durumlar da olabilmektedir. Ayırıcı tanısı, hastanın kliniğine nazaran yapılmaktadır” diye konuştu.
Gelişimsel geriliğin erken tanınması ve müdahale edilmesi hastanın ilerleyen süreçte kendi yaş kümesini yakalaması açısından pek kıymetlidir. Misal biçimde epilepsinin erken tanısı da ehemmiyet taşır. Bilhassa bebeklik periyodunda görülen epileptik spazmın erken tanınması ve erken tedavi edilmesi, hasta için ileride oluşacak sekel için pek değerlidir.
Otistik spekturum bozukluklarının ve serebral palsili hastaların erkenden tanınması; rehabilitasyon programına alınmaları, beyin gelişmenini tamamlamamış bebeğin hayatının birinci senelerında hayli belirleyicidir. Biz bu hastaları tedavi ederken nöronal plastisite’den faydalanıyoruz. Unutulmamalı ki, nöronal plastisite ömrün birinci senelerında epey daha tesirlidir.
Beyin milyarlarca nörondan oluşur. Nöronlar (sinir hücreleri) birbirleriyle sinapslar aracılığı ile irtibat kurmaktadır. Bir nöron öbür nöron ile binlerce sinaptik irtibata sahiptir. Hasar bakılırsan nöronun bir daha çoğalma özelliği yoktur lakin sağlam kalan nöronların, sinaptik irtibatlarını çoğaltarak hasar bakılırsan nöronun işlevini üstlenmesini sağlayabiliriz.
Bilhassa serebral palside beyin hasarından daha sonra rehabilitasyonda, beyin plastistesini kullanmaktayız. Bu niçinle, beyin etkilenmesi ve hasarı olan çocuklarda erken rehabilitasyon ile daha hoş sonuçlar elde edilmektedir.
Bebeklerin genel gelişimlerine bakarak üstün zekâlı olup olmadıklarını anlamak mümkün değildir
Bebeğin gelişmenini, kaba motor, ince motor, şahsi toplumsal ve lisan gelişimi olarak dört kümede inceleniyor. Zekâ bunların haricinde, hayli farklı bileşenleri ve tarifleri olan bir kavramdır. Bilindiği üzere 6 yaşından daha sonra, zekâ testleri olarak bilinen ‘WISC-R’ testi yapılabilmektedir lakin zekâyı ne kadar ölçtüğü tartışmalı bir mevzudur. Bu yüzden genel olarak kimi özel durumlar için kanaat edinmek haricinde zekâ testi kullanılmıyor.
Çocukları olan annelere teklifim, beynin ‘kullan ya da kaybet’ kuralına nazaran işlediğini bilmeleri. Kullanırlarsa güçlenir, kullanmazlarsa sinapslar (beyindeki hudut hücreleri içinde ileti alışverişini sağlayan ilişki noktaları) zayıflayarak ortadan kalkar. Bu niçinle çocuklarına sinapslarını çoğaltacak alanlar oluşturmak için, etrafını anlayıp deneyimlemesine müsaade vermek, niçin- sonuç münasebeti ve tahlil bulmalarına, zorlanmalarına müsaade vermeleri gerekir.
Beslenmenin de beyin gelişmeninde değerli oranda tesiri olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Tülün Savaş Gürses, “Beslenme sorunları ve yetersiz beslenme, bilhassa erken çocukluk periyodunda nörogelişimsel geriliklere, öğrenme sorunlarına ve akademik başarıda düşmeye sebep olmaktadır. Bilhassa iyot, folik asit, vitamin eksikliği esansiyel yağ asitleri ve protein eksiklikleri, beyin gelişmenini olumsuz etkilemektedir” dedi.