Venole
Active member
COVID aşısı niye epey kıymetlidir?
21 Mayıs 2021 itibariyle, koronavirüs hastalığı 2019 (Covid-19) pandemisi, dünya genelinde her yaştan 165 milyondan fazla enfeksiyona ve 3.4 milyondan fazla vefata niye oldu. Ölümlerin engellenmesi ve toplumsal bağışıklığın sağlanması için aşılama hayli değerlidir. Aşılanmamış çocuklarda ve yetişkinlerde virüsün bulaşması, virüsün mutasyonla hal değiştirmesi ilerde aşılanmış olanların da risk altına girmesine niye olmaktadır.
Biontech aşısı nedir?
Pfizer–BioNTech aşısı, şiddetli akut teneffüs sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) spike glikoproteinini kodlayan nükleozidle modifiye edilmiş haberci RNA içeren bir Covid-19 aşısıdır.
Çocuklar COVID enfeksiyonunu nasıl geçiriyor?
Çocuklar genelde koronavirüs enfeksiyonunu yetişkinlere bakılırsa daha yavaşça geçiriyor ve ağır bakım riski daha düşüktür. kimi vakit epeyce ağır tepkiler ve ölümcül tepkiler gelişebilir. Bu niçinle çocuklarda her vakit yavaşça geçmiyor. Bilhassa kronik hastalığı olan ve immün sisteminde sorun olan çocuklarda daha ağır geçiyor. Çocuklarda asıl sorun, taşıyıcı olabilmeleri, virüsün mutasyonla form değiştirmesi, mevcut aşıların etkisinin azalması ve riskli kümelere enfeksiyonu bulaştırmasıdır.
Çocuk ve ergenlere aşı yapılması niye fazlaca değerli?
CDC, 12 yaş ve üstündeki her insanın COVID-19’a karşı korunmaya yardımcı olmak için COVID-19 aşısı olmasını önermektedir. Yaygın aşılama, pandemiyi durdurmaya yardımcı olmak için kritik bir araçtır. Aşıları tam olan bireyler pandemi öncesinde yaptıkları aktivitelere devam edebilirler.
Çocuk ve ergenlerin aşılanması ağır enfeksiyon geçirme riskinden fazla toplumsal bağışıklığın sağlanması için epeyce kıymetlidir. Zira çocuklar ve ergenler meskende kalmak istemezler. Okula daha rahat gitmek, oynamak gezmek ister. Bu toplumsal faaliyetlerden dolayı da çoğunlukla enfeksiyon bulaşıp belirtilerin de fazla besbelli olmamasından dolayı etrafa virüsü yaymaları daha kolaydır. Hepimiz biliyoruz ki ergenlik yaşındaki çocuklar genelde anne babalarını epey dinlemek istemezler. Gerekli korunma tedbirlerini almayacaklardır. Bu da hastalığın yayılmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıyeten meskendeki bireylere bulaşmasını sağlamaktadır. Bu da meskendeki riskli şahısların ağır enfeksiyon geçirmesine niye olabilir. Ergenler, SARS-CoV-2 bulaşmasında değerli bir rol oynayabilir. bu biçimdece aşıları hastalığı önleyebilir ve sürü bağışıklığına katkıda bulunabilir. Çocuklar ve ergenler ekseriyetle yetişkinlerden daha yavaşça Covid-19’a sahip olsalar da, bu popülasyonda, bilhassa altta yatan tıbbi durumları olanlarda önemli hastalıklar ortaya çıkabilir.
Çocuğunuzu ve ailenizi müdafaaya yardımcı olun
COVID-19 aşısı yaptırmak, çocuğunuzun COVID-19’a yakalanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Erken bilgiler, aşıların insanların COVID-19’u diğerlerine yaymasını önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Ayrıyeten, COVID-19 kapsalar bile çocuğunuzun önemli biçimde hastalanmasını önlemeye yardımcı olabilirler. Kendinizi ve 12 yaş ve üzeri çocuklarınızı COVID-19’a karşı aşılayarak tüm ailenizi muhafazaya yardımcı olun.
Hangi COVID aşısı çocuklara yapılabilir?
Çocuklara COVID aşısı için faz 3 çalışmasını tamamlayıp tek onay alan aşı Biontech aşısıdır. Sinovac aşısı 13-18 yaş ortası faz 1 ve faz 2 çalışmalarını tamamladı ve tesirli bulundu. Yakın vakitte faz 3 çalışmasının tamamlanması ile birlikte bu aşı da 18 yaş altındaki çocuklara yapılmaya başlayacak üzere görünüyor.
Çocuklara Biontech aşısı yapılması onay aldı mı?
16 yaşında yahut daha büyük iştirakçileri içeren devam eden global, faz 1-2-3 randomize, denetimli bir çalışmanın faz 2-3 kısmında, BNT162b2, süreksiz yavaşça ila orta enjeksiyon bölgesi ağrısı ile karakterize olumlu bir güvenlik profiline sahipti, yorgunluk, baş ağrısı ve 2. dozdan 7 gün daha sonra Covid-19’u önlemede %95 tesirliydi. Bu bulgulara dayanarak BNT162b2, Covid-19 için 11 Aralık 2020’de 16 yaş ve üstü şahıslar için Besin ve İlaç Yönetimi’nden acil kullanım müsaadesi aldı. Pfizer firması Biontech aşısının çocuklarda yapılması için faz 3 çalışmasını 12-15 yaş ve 16-25 yaş çocuklarda gerçekleştirdi. Çalışma olumlu sonuçlandı. 10 Mayıs 2021’de, acil kullanım müsaadesi, bu raporda sunulan datalara dayanarak 12 yaşında yahut daha büyük bireyleri kapsayacak biçimde genişletildi. SARS-CoV-2’ye karşı öteki aşılara acil kullanım için müsaade verilmiştir; lakin, BNT162b2 şu anda 16 yaşından küçük bireylerde kullanılmasına müsaade verilen tek aşıdır.
Biontech aşısı çocuklarda tesirli mi?
12-15 yaş ve 16-25 yaş çocuk ve ergenlerde yapılan Biontech aşısı çalışması neticelerina iki doz yapılan aşının aktifliği %100 olarak bildirilmiştir. gençlerde, genç yetişkinlere bakılırsa daha yüksek oranda antikor gelişti. Son olarak, adolesanlarda kabul edilebilir risk-fayda oranı ile birlikte olumlu güvenlik ve yan tesir profili ve yüksek aktiflik, artık daha genç yaş kümelerinde aşı değerlendirmesini haklı kılmaktadır. Adolesanların aşılanmasının, toplumu müdafaa da dahil olmak üzere dolaylı faydaların yanı sıra hastalıkları önlemenin direkt faydasını sağlaması olasıdır.
Yan tesirleri nelerdir?
12-15 yaşındaki iştirakçiler içinde, aşıdan 1 ay daha sonrasına kadar meydana gelen yan tesirler, %3, 16-25 içindekilerde %6 olarak rapor edilmiştir. Biontech aşısı yapılanlarda, 12 ila 15 yaşındakilerin %0,6’sında ve 16 ila 25 yaşındakilerin %1,7’sinde önemli yan tesir bildirilmiştir.
Daha küçüklerde yorgunluk ve baş ağrısı yan tesiri daha az ateş görülüyor.
Enjeksiyon yerinde ağrı
Enjeksiyon yerinde ağrı yan tesiri çoklukla yavaşça ile orta şiddette oldu ve tipik olarak 1-2 gün ortasında düzelme eğilimi gösterdir. 12-15 ve 16-25 yaş kümelerinde, enjekesiyon yerinde ağrı en sık görülen yan etkiydi.
Baş ağrısı ve yorgunluk
Her iki yaş kümesinde da baş ağrısı ve yorgunluk en sık bildirilen sistemik olaylardı. Birinci dozdan daha sonra yorgunluk %60 ve baş ağrısı %54 iken ikinci dozdan daha sonra biraz daha fazla oranda görülmüştür.
Ateş
Biontech aşısı birinci dozdan daha sonra %7-10 iken 2. dozundan daha sonra 12-15 yaşındaki bireylerin %20’sinde ve 16-25 yaşındaki şahısların %17’sinde ateş meydana geldi. Çok az oranlarda lenf bezlerinde biraz büyüme ortaya çıkmıştır. Kas ağrısı, eklem ağrısı, kusma ve ishal üzere yan tesirler de görülebilmektedir. Tromboz yani pıhtı yahut çok hassaslık yan tesirleri yahut aşıyla ilgili anafilaksi (alerjik şok) görülmemiştir.
Sonuç olarak aşıdan daha sonra aşı yerinde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı ve ateş sık görülen yan tesirlerdir. Çoklukla bir iki gün ortasında düzelmektedir. Ağrı ve ateş için parasetamol içeren ağrı kesicilerin kullanılması faydalı olabilir.
Miyokardit ve perikardit CDC izleme raporları
CDC, COVID-19 aşılamasından daha sonra gençlerde ve genç erişkinlerde artan miyokardit ve perikardit raporları almıştır. COVID-19 aşısının bilinen ve potansiyel faydaları, mümkün miyokardit yahut perikardit riski dahil, bilinen ve potansiyel risklerden daha ağır basmaktadır. 12 yaş ve üzeri herkese COVID-19 aşısı önermeye devam etmektedir.
Biontech aşısının alerji riskleri nedir?
Aşılara karşı gelişen alerjik tepkiler çoklukla etkin bileşenin kendisinden fazla katkı unsurlarına ve aşıdaki koruyucular ve antibiyotikler üzere bileşenlere bağlıdır. Aşılar ayrıyeten üretim sürecine bağlı olarak az ölçüde protein içerebilir.
BioNTech aşısı için milyon doz aşı başına yaklaşık on bir olayda şiddetli alerjik tepki gözlenmiştir. ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezlerinin bir raporuna göre, bu alerjik tepkilerin % 71’i aşılamadan daha sonraki 15 dakika ortasında gelişmiş ve sıklıkla (% 81) bir alerji yahut alerjik tepki hikayesi olan şahıslarda meydana geldiği bildirilmiştir.
Aşıya karşı gelişen alerjik tepkilerin niçininin, BioNTech aşısındaki mRNA’nın bozulmasını engellemek, suda çözünmesini sağlamak için kullanılan polietilen glikol (PEG) hususuna bağlı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıyeten mRNA’nın kendisinin de alerji yapabileceği düşünülmektedir. Alerjinin sebebi PEG hususu yahut mRNA unsuruna bağlı düşünülse de bilimsel yayınlarda bu durum net olarak gösterilmemiştir. Yeni yayımlanan bir makalede alerjik şok olarak bildirilen 4 hadisenin izleminde bu durumun alerjik şok olmadığı alerjik şoku taklit eden durumlar olduğu bildirilmiştir.
Alerjik hastalığı olanlar hangi aşıyı olsunlar?
Alerjik astım, egzama, alerjik nezle, besin alerjisi ve öteki alerjik hastalığı olan bireylerin BioNTech aşısı olmasında sakınca yoktur. Yalnızca alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı daha sonrası 30 dakika nezaret altında beklemeleri faydalı olacaktır.
İlaç alerjisi olanlar için BioNTech aşısının alerji riski daha yüksektir. Bu niçinle bilhassa ilaçların tablet formuna alerjik tepki geçirmiş olanlar, ilaç alerjisinin sebebi tespit edilmemiş olanların BioNTech aşısı olmadan evvel polietilen glikol hususuna alerji istikametinden alerji uzmanlarınca kıymetlendirilmesi faydalı olacaktır.
Aşılara alerji gelişme potansiyeli açısından düşük, orta ve yüksek olarak sınıflamak aşı seçimine karar vermede faydalı olabilir.
BioNTech aşılarına alerji gelişme riski düşük alerjik hastalıklar şunlardır:
-Ailede alerjik hastalıkların olması,
-Ev tozu mite, polen, küf üzere solunumsal alerjiler niçiniyle astım, alerjik nezle ve göz alerjisi olanlar,
-Besin alerjisi olanlar,
-Egzaması (Atopik dermatit) olanlar,
-Alerji aşısı olanlar,
-Astım niçiniyle anti IgE, anti IL-5 üzere biyolojik tedavi alanlar,
-Salisilik asit, ibuprofen üzere ağrı kesici ilaçlara alerjisi olanlar,
-Daha öncede belirli ilaçlara ve arı venomlarına alerjisi olanlar,
-Daha evvelki aşılarda aşı yerinde şişlik gelişmiş olanlar.
Üstte saydığımız alerjik hastalığı olanların BioNTech aşı olmasında sakınca yoktur ve aşı daha sonrası 15-30 dakika hastane ortamında nezaret altında beklemesi kâfi olacaktır. Aşılara karşı alerji gelişme riski düşük olanlara BioNTech aşısı yapılmasında sakınca yoktur.
BioNTech aşısına alerji gelişme riski orta derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır:
-İlaçlara karşı alerjisi olan ve ilaç alerjisinin sebebi saptanamayan lakin ilaçlara karşı önemli alerji yahut alerjik şok gelişmişse (PEG alerjisi olabilir),
-Daha öncesinden aşılara ve omalizumab üzere monoklonal antikorlara karşı alerjik tepki gelişenler,
-Sistemik mastositoz üzere mast hücre hastalığı olanlar.
Bu durumlarda PEG alerjisi riski vardır ve PEG alerjisi açısından alerji uzmanları tarafınca incelenmesi gerekir. Şayet aşı yapılacaksa aşıdan daha sonra 30 dakika hastane nezaretinde beklenmelidir. Tedavi öncesi alerjik tepkilerin gelişmesini önlemek için antihistaminik kullanmanın faydalı olup olmayacağı konusunda bilgi çabucak hemen yoktur. Tedavi öncesi antihistaminik kullanması alerjik şokun birinci belirtilerini gizleyebilir. Bu niçinle her aşı öncesi antihistaminik kullanması hakkında karar vermek zordur.
-Alerji riski orta derecede olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve en az 45 dakika aşı daha sonrası beklemeleri faydalı olacaktır.
BioNTech aşısına alerji gelişme riski yüksek derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır:
Daha evvelinde mRNA aşıları olan Pfizer BioNTech aşısına alerjik tepki gelişmişse aşının ikinci dozu yapılmamalıdır.
İlaç alerjisi olanlar BioNTech aşısı yaptırabilir mi?
BioNTech ve başka mRNA aşısı olan Moderna aşısına karşı alerjik tepki gelişen hadiseler oldu. Bu aşılara karşı alerjinin sebebi aşı ortasındaki gözetici unsur olan PEG unsuruna bağlı olabileceği düşünülmesinden dolayı bilhassa PEG içeren ilaçlara karşı alerjisi olanların BioNTech aşısı olmaması daha emniyetli olacaktır. Şayet ilaç alerjisinin sebebi PEG içeren bir ilaca bağlı değilse bu biçimde alerji gelişme riski yüksek olmayacaktır. İlaç alerjiniz sebebi PEG hususuna bağlı olup olmadığını bilmiyorsanız hekiminize danışmanız ve gerekiyorsa aşı öncesi PEG hususuna alerji testi yapılması faydalı olabilir.
Aşı öncesi alerji testiyle, aşıya karşı alerji gelişeceği anlaşılır mı?
Aşı öncesi alerji riskini öngörmek için PEG unsuruna karşı alerji testleri yapılabilir. Test kararına bakılırsa karar verilmesi faydalı olabilir.
Aşıya bağlı alerjik şok geliştiğini nasıl anlarım?
Alerjik şok en yaygın olarak deri, kalp ve dolanım ve teneffüs sistemi etkilenmektedir. Alerjik şok durumunda şu belirtiler meydana gelebilir:
-Ciltte döküntü kızarıklık, kaşıntı,
-Dilde ve dudaklarında şişlik,
-Gırtlaktaki şişlik ve bronşlardaki daralma kararında ses kısıklığı,
-Nefes darlığı ve astım tablosu,
-Kalp sirkülasyonun etkilenmesi kararında tansiyon düşmesi,
-Kalbin süratli atması,
-Bayılma, sindirim sisteminin tutulumu kararında kusma ve kramp biçiminde karın ağrısı bulguları oluşur.
Akılda tutulması gereken kıymetli bir bilgi deri bulguları olmadan alerjik şok gelişebileceğidir. Bilhassa bu durum ileri yaşlarda daha sık karşımıza çıkmaktadır.
Aşıdan daha sonra alerjik şokun erken belirtileri açısından dikkatli olunmalıdır. Bilhassa boğazda gıcıklanma, öksürük, nezle, hapşırma, baş dönmesi, karın ağrısı üzere belirtiler aşıdan daha sonraki 30 dakika ortasında gelişmişse sıhhat işçisine haber vermeniz faydalı olacaktır.
Alerjik şok belirtilerini taklit eden durumlar nelerdir?
Aşılama daha sonrası görülen alerjik şok belirtileri alerjik olmayan kimi tepkiler kararı görülebilmektedir. Bu tepkiler Vazovagal senkop denilen otonom hudut sisteminin aktivasyonuna bağlı gelişen bayılma niçiniyle olabilmektedir. Vazovagal senkop hastalığı anksiyete, dehşet, ağrı, sıcak ve nemli ortam, uzun mühlet ayakta kalma üzere niçinlerle ortaya çıkabiliyor. Ani tansiyon düşmesiyle birlikte nabız sayısının düşük olmasıyla kendini göstermektedir.
Ses teli spazmı hırıltı ve nefes darlığına niye olabilmektedir.
Psikosomatik belirtiler de kimi vakit alerjik şoku taklit edebilmektedir. Panik atak alerjik şoktaki üzere ani nefes sıkışması görülmesi alerjik şoku taklit edebilir. Örneğin ruhsal gerilime bağlı bedende kızarıklığa niye olabilir. kimi vakit boğaz ve lisanda şişme hissine niye olabilir Alerjik şok düşünülüyorsa adrenalin uygulamaktan kaçınılmamalıdır.
Aşıya karşı alerji gelişmişse ne yapmalı?
Aşıya karşı alerji gelişenlere epey süratli bir biçimde müdahale edilmelidir. birinci vakit içinderda hayat kurtarıcı adrenalin uygulanmalıdır. Bilhassa beta bloker tansiyon ilacı kullananlarda adrenalin tesirli olmayacağı için glukagon ilacı kullanılması gereklidir. Bu niçinle aşı yapılan merkezlerde glukagon ilacının da hazır bulundurulması epeyce kıymetlidir.
Alerji gelişenlerde aşılama konusunda ne yapılabilir?
-İlki birinci doz daha sonrası tepki geçirenlerde gözetici antikor gelişip gelişmediğine bakılması ve kâfi esirgeyici antikor gelişmişse ikinci dozun yapılmaması daha uygun olacaktır.
Sonuç olarak özetleyecek olursak:
-Biontech aşısı 12-18 yaş içinde FDA tarafınca onay almış tek aşıdır.
-Çocuk ve ergenlerin aşılanması toplumsal bağışıklığın sağlanması ve bulaşmanın engellenmesi için değerlidir.
-Çocuklarda Biontech aşısının aktifliği %100 dür.
-Aşının en sık yan tesiri aşı yapılan yerde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı, ateştir. Ayrıyeten kusma, ishal, kas ağrısı, eklem ağrısı, titreme yan tesirler görülebilir.
-Aşının yan tesirleri bir iki gün ortasında genelde düzelir nadiren önemli ateş, baş ağrısı gelişebilir.
-Kanda pıhtı, alerjik şok üzere yan tesirler faz 3 çalışmasında görülmemiştir.
-Astım, alerjik nezle, egzama, besin alerjisi, arı alerjisi üzere alerjik hastalığı olan çocukların PEG unsuru içeren ilaçlara alerji gelişme hikayesi yoksa BioNTech aşısı yapılabilir.
-PEG içeren ilaç alerjisi olan çocuklarda aşı öncesi PEG unsuruna karşı alerji testi yapılarak aşı sonucunın verilmesi daha gerçek bir yaklaşım olacaktır.
21 Mayıs 2021 itibariyle, koronavirüs hastalığı 2019 (Covid-19) pandemisi, dünya genelinde her yaştan 165 milyondan fazla enfeksiyona ve 3.4 milyondan fazla vefata niye oldu. Ölümlerin engellenmesi ve toplumsal bağışıklığın sağlanması için aşılama hayli değerlidir. Aşılanmamış çocuklarda ve yetişkinlerde virüsün bulaşması, virüsün mutasyonla hal değiştirmesi ilerde aşılanmış olanların da risk altına girmesine niye olmaktadır.
Biontech aşısı nedir?
Pfizer–BioNTech aşısı, şiddetli akut teneffüs sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) spike glikoproteinini kodlayan nükleozidle modifiye edilmiş haberci RNA içeren bir Covid-19 aşısıdır.
Çocuklar COVID enfeksiyonunu nasıl geçiriyor?
Çocuklar genelde koronavirüs enfeksiyonunu yetişkinlere bakılırsa daha yavaşça geçiriyor ve ağır bakım riski daha düşüktür. kimi vakit epeyce ağır tepkiler ve ölümcül tepkiler gelişebilir. Bu niçinle çocuklarda her vakit yavaşça geçmiyor. Bilhassa kronik hastalığı olan ve immün sisteminde sorun olan çocuklarda daha ağır geçiyor. Çocuklarda asıl sorun, taşıyıcı olabilmeleri, virüsün mutasyonla form değiştirmesi, mevcut aşıların etkisinin azalması ve riskli kümelere enfeksiyonu bulaştırmasıdır.
Çocuk ve ergenlere aşı yapılması niye fazlaca değerli?
CDC, 12 yaş ve üstündeki her insanın COVID-19’a karşı korunmaya yardımcı olmak için COVID-19 aşısı olmasını önermektedir. Yaygın aşılama, pandemiyi durdurmaya yardımcı olmak için kritik bir araçtır. Aşıları tam olan bireyler pandemi öncesinde yaptıkları aktivitelere devam edebilirler.
Çocuk ve ergenlerin aşılanması ağır enfeksiyon geçirme riskinden fazla toplumsal bağışıklığın sağlanması için epeyce kıymetlidir. Zira çocuklar ve ergenler meskende kalmak istemezler. Okula daha rahat gitmek, oynamak gezmek ister. Bu toplumsal faaliyetlerden dolayı da çoğunlukla enfeksiyon bulaşıp belirtilerin de fazla besbelli olmamasından dolayı etrafa virüsü yaymaları daha kolaydır. Hepimiz biliyoruz ki ergenlik yaşındaki çocuklar genelde anne babalarını epey dinlemek istemezler. Gerekli korunma tedbirlerini almayacaklardır. Bu da hastalığın yayılmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıyeten meskendeki bireylere bulaşmasını sağlamaktadır. Bu da meskendeki riskli şahısların ağır enfeksiyon geçirmesine niye olabilir. Ergenler, SARS-CoV-2 bulaşmasında değerli bir rol oynayabilir. bu biçimdece aşıları hastalığı önleyebilir ve sürü bağışıklığına katkıda bulunabilir. Çocuklar ve ergenler ekseriyetle yetişkinlerden daha yavaşça Covid-19’a sahip olsalar da, bu popülasyonda, bilhassa altta yatan tıbbi durumları olanlarda önemli hastalıklar ortaya çıkabilir.
Çocuğunuzu ve ailenizi müdafaaya yardımcı olun
COVID-19 aşısı yaptırmak, çocuğunuzun COVID-19’a yakalanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Erken bilgiler, aşıların insanların COVID-19’u diğerlerine yaymasını önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Ayrıyeten, COVID-19 kapsalar bile çocuğunuzun önemli biçimde hastalanmasını önlemeye yardımcı olabilirler. Kendinizi ve 12 yaş ve üzeri çocuklarınızı COVID-19’a karşı aşılayarak tüm ailenizi muhafazaya yardımcı olun.
Hangi COVID aşısı çocuklara yapılabilir?
Çocuklara COVID aşısı için faz 3 çalışmasını tamamlayıp tek onay alan aşı Biontech aşısıdır. Sinovac aşısı 13-18 yaş ortası faz 1 ve faz 2 çalışmalarını tamamladı ve tesirli bulundu. Yakın vakitte faz 3 çalışmasının tamamlanması ile birlikte bu aşı da 18 yaş altındaki çocuklara yapılmaya başlayacak üzere görünüyor.
Çocuklara Biontech aşısı yapılması onay aldı mı?
16 yaşında yahut daha büyük iştirakçileri içeren devam eden global, faz 1-2-3 randomize, denetimli bir çalışmanın faz 2-3 kısmında, BNT162b2, süreksiz yavaşça ila orta enjeksiyon bölgesi ağrısı ile karakterize olumlu bir güvenlik profiline sahipti, yorgunluk, baş ağrısı ve 2. dozdan 7 gün daha sonra Covid-19’u önlemede %95 tesirliydi. Bu bulgulara dayanarak BNT162b2, Covid-19 için 11 Aralık 2020’de 16 yaş ve üstü şahıslar için Besin ve İlaç Yönetimi’nden acil kullanım müsaadesi aldı. Pfizer firması Biontech aşısının çocuklarda yapılması için faz 3 çalışmasını 12-15 yaş ve 16-25 yaş çocuklarda gerçekleştirdi. Çalışma olumlu sonuçlandı. 10 Mayıs 2021’de, acil kullanım müsaadesi, bu raporda sunulan datalara dayanarak 12 yaşında yahut daha büyük bireyleri kapsayacak biçimde genişletildi. SARS-CoV-2’ye karşı öteki aşılara acil kullanım için müsaade verilmiştir; lakin, BNT162b2 şu anda 16 yaşından küçük bireylerde kullanılmasına müsaade verilen tek aşıdır.
Biontech aşısı çocuklarda tesirli mi?
12-15 yaş ve 16-25 yaş çocuk ve ergenlerde yapılan Biontech aşısı çalışması neticelerina iki doz yapılan aşının aktifliği %100 olarak bildirilmiştir. gençlerde, genç yetişkinlere bakılırsa daha yüksek oranda antikor gelişti. Son olarak, adolesanlarda kabul edilebilir risk-fayda oranı ile birlikte olumlu güvenlik ve yan tesir profili ve yüksek aktiflik, artık daha genç yaş kümelerinde aşı değerlendirmesini haklı kılmaktadır. Adolesanların aşılanmasının, toplumu müdafaa da dahil olmak üzere dolaylı faydaların yanı sıra hastalıkları önlemenin direkt faydasını sağlaması olasıdır.
Yan tesirleri nelerdir?
12-15 yaşındaki iştirakçiler içinde, aşıdan 1 ay daha sonrasına kadar meydana gelen yan tesirler, %3, 16-25 içindekilerde %6 olarak rapor edilmiştir. Biontech aşısı yapılanlarda, 12 ila 15 yaşındakilerin %0,6’sında ve 16 ila 25 yaşındakilerin %1,7’sinde önemli yan tesir bildirilmiştir.
Daha küçüklerde yorgunluk ve baş ağrısı yan tesiri daha az ateş görülüyor.
Enjeksiyon yerinde ağrı
Enjeksiyon yerinde ağrı yan tesiri çoklukla yavaşça ile orta şiddette oldu ve tipik olarak 1-2 gün ortasında düzelme eğilimi gösterdir. 12-15 ve 16-25 yaş kümelerinde, enjekesiyon yerinde ağrı en sık görülen yan etkiydi.
Baş ağrısı ve yorgunluk
Her iki yaş kümesinde da baş ağrısı ve yorgunluk en sık bildirilen sistemik olaylardı. Birinci dozdan daha sonra yorgunluk %60 ve baş ağrısı %54 iken ikinci dozdan daha sonra biraz daha fazla oranda görülmüştür.
Ateş
Biontech aşısı birinci dozdan daha sonra %7-10 iken 2. dozundan daha sonra 12-15 yaşındaki bireylerin %20’sinde ve 16-25 yaşındaki şahısların %17’sinde ateş meydana geldi. Çok az oranlarda lenf bezlerinde biraz büyüme ortaya çıkmıştır. Kas ağrısı, eklem ağrısı, kusma ve ishal üzere yan tesirler de görülebilmektedir. Tromboz yani pıhtı yahut çok hassaslık yan tesirleri yahut aşıyla ilgili anafilaksi (alerjik şok) görülmemiştir.
Sonuç olarak aşıdan daha sonra aşı yerinde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı ve ateş sık görülen yan tesirlerdir. Çoklukla bir iki gün ortasında düzelmektedir. Ağrı ve ateş için parasetamol içeren ağrı kesicilerin kullanılması faydalı olabilir.
Miyokardit ve perikardit CDC izleme raporları
CDC, COVID-19 aşılamasından daha sonra gençlerde ve genç erişkinlerde artan miyokardit ve perikardit raporları almıştır. COVID-19 aşısının bilinen ve potansiyel faydaları, mümkün miyokardit yahut perikardit riski dahil, bilinen ve potansiyel risklerden daha ağır basmaktadır. 12 yaş ve üzeri herkese COVID-19 aşısı önermeye devam etmektedir.
Biontech aşısının alerji riskleri nedir?
Aşılara karşı gelişen alerjik tepkiler çoklukla etkin bileşenin kendisinden fazla katkı unsurlarına ve aşıdaki koruyucular ve antibiyotikler üzere bileşenlere bağlıdır. Aşılar ayrıyeten üretim sürecine bağlı olarak az ölçüde protein içerebilir.
BioNTech aşısı için milyon doz aşı başına yaklaşık on bir olayda şiddetli alerjik tepki gözlenmiştir. ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezlerinin bir raporuna göre, bu alerjik tepkilerin % 71’i aşılamadan daha sonraki 15 dakika ortasında gelişmiş ve sıklıkla (% 81) bir alerji yahut alerjik tepki hikayesi olan şahıslarda meydana geldiği bildirilmiştir.
Aşıya karşı gelişen alerjik tepkilerin niçininin, BioNTech aşısındaki mRNA’nın bozulmasını engellemek, suda çözünmesini sağlamak için kullanılan polietilen glikol (PEG) hususuna bağlı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıyeten mRNA’nın kendisinin de alerji yapabileceği düşünülmektedir. Alerjinin sebebi PEG hususu yahut mRNA unsuruna bağlı düşünülse de bilimsel yayınlarda bu durum net olarak gösterilmemiştir. Yeni yayımlanan bir makalede alerjik şok olarak bildirilen 4 hadisenin izleminde bu durumun alerjik şok olmadığı alerjik şoku taklit eden durumlar olduğu bildirilmiştir.
Alerjik hastalığı olanlar hangi aşıyı olsunlar?
Alerjik astım, egzama, alerjik nezle, besin alerjisi ve öteki alerjik hastalığı olan bireylerin BioNTech aşısı olmasında sakınca yoktur. Yalnızca alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı daha sonrası 30 dakika nezaret altında beklemeleri faydalı olacaktır.
İlaç alerjisi olanlar için BioNTech aşısının alerji riski daha yüksektir. Bu niçinle bilhassa ilaçların tablet formuna alerjik tepki geçirmiş olanlar, ilaç alerjisinin sebebi tespit edilmemiş olanların BioNTech aşısı olmadan evvel polietilen glikol hususuna alerji istikametinden alerji uzmanlarınca kıymetlendirilmesi faydalı olacaktır.
Aşılara alerji gelişme potansiyeli açısından düşük, orta ve yüksek olarak sınıflamak aşı seçimine karar vermede faydalı olabilir.
BioNTech aşılarına alerji gelişme riski düşük alerjik hastalıklar şunlardır:
-Ailede alerjik hastalıkların olması,
-Ev tozu mite, polen, küf üzere solunumsal alerjiler niçiniyle astım, alerjik nezle ve göz alerjisi olanlar,
-Besin alerjisi olanlar,
-Egzaması (Atopik dermatit) olanlar,
-Alerji aşısı olanlar,
-Astım niçiniyle anti IgE, anti IL-5 üzere biyolojik tedavi alanlar,
-Salisilik asit, ibuprofen üzere ağrı kesici ilaçlara alerjisi olanlar,
-Daha öncede belirli ilaçlara ve arı venomlarına alerjisi olanlar,
-Daha evvelki aşılarda aşı yerinde şişlik gelişmiş olanlar.
Üstte saydığımız alerjik hastalığı olanların BioNTech aşı olmasında sakınca yoktur ve aşı daha sonrası 15-30 dakika hastane ortamında nezaret altında beklemesi kâfi olacaktır. Aşılara karşı alerji gelişme riski düşük olanlara BioNTech aşısı yapılmasında sakınca yoktur.
BioNTech aşısına alerji gelişme riski orta derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır:
-İlaçlara karşı alerjisi olan ve ilaç alerjisinin sebebi saptanamayan lakin ilaçlara karşı önemli alerji yahut alerjik şok gelişmişse (PEG alerjisi olabilir),
-Daha öncesinden aşılara ve omalizumab üzere monoklonal antikorlara karşı alerjik tepki gelişenler,
-Sistemik mastositoz üzere mast hücre hastalığı olanlar.
Bu durumlarda PEG alerjisi riski vardır ve PEG alerjisi açısından alerji uzmanları tarafınca incelenmesi gerekir. Şayet aşı yapılacaksa aşıdan daha sonra 30 dakika hastane nezaretinde beklenmelidir. Tedavi öncesi alerjik tepkilerin gelişmesini önlemek için antihistaminik kullanmanın faydalı olup olmayacağı konusunda bilgi çabucak hemen yoktur. Tedavi öncesi antihistaminik kullanması alerjik şokun birinci belirtilerini gizleyebilir. Bu niçinle her aşı öncesi antihistaminik kullanması hakkında karar vermek zordur.
-Alerji riski orta derecede olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve en az 45 dakika aşı daha sonrası beklemeleri faydalı olacaktır.
BioNTech aşısına alerji gelişme riski yüksek derecede olan alerjik hastalıklar şunlardır:
Daha evvelinde mRNA aşıları olan Pfizer BioNTech aşısına alerjik tepki gelişmişse aşının ikinci dozu yapılmamalıdır.
İlaç alerjisi olanlar BioNTech aşısı yaptırabilir mi?
BioNTech ve başka mRNA aşısı olan Moderna aşısına karşı alerjik tepki gelişen hadiseler oldu. Bu aşılara karşı alerjinin sebebi aşı ortasındaki gözetici unsur olan PEG unsuruna bağlı olabileceği düşünülmesinden dolayı bilhassa PEG içeren ilaçlara karşı alerjisi olanların BioNTech aşısı olmaması daha emniyetli olacaktır. Şayet ilaç alerjisinin sebebi PEG içeren bir ilaca bağlı değilse bu biçimde alerji gelişme riski yüksek olmayacaktır. İlaç alerjiniz sebebi PEG hususuna bağlı olup olmadığını bilmiyorsanız hekiminize danışmanız ve gerekiyorsa aşı öncesi PEG hususuna alerji testi yapılması faydalı olabilir.
Aşı öncesi alerji testiyle, aşıya karşı alerji gelişeceği anlaşılır mı?
Aşı öncesi alerji riskini öngörmek için PEG unsuruna karşı alerji testleri yapılabilir. Test kararına bakılırsa karar verilmesi faydalı olabilir.
Aşıya bağlı alerjik şok geliştiğini nasıl anlarım?
Alerjik şok en yaygın olarak deri, kalp ve dolanım ve teneffüs sistemi etkilenmektedir. Alerjik şok durumunda şu belirtiler meydana gelebilir:
-Ciltte döküntü kızarıklık, kaşıntı,
-Dilde ve dudaklarında şişlik,
-Gırtlaktaki şişlik ve bronşlardaki daralma kararında ses kısıklığı,
-Nefes darlığı ve astım tablosu,
-Kalp sirkülasyonun etkilenmesi kararında tansiyon düşmesi,
-Kalbin süratli atması,
-Bayılma, sindirim sisteminin tutulumu kararında kusma ve kramp biçiminde karın ağrısı bulguları oluşur.
Akılda tutulması gereken kıymetli bir bilgi deri bulguları olmadan alerjik şok gelişebileceğidir. Bilhassa bu durum ileri yaşlarda daha sık karşımıza çıkmaktadır.
Aşıdan daha sonra alerjik şokun erken belirtileri açısından dikkatli olunmalıdır. Bilhassa boğazda gıcıklanma, öksürük, nezle, hapşırma, baş dönmesi, karın ağrısı üzere belirtiler aşıdan daha sonraki 30 dakika ortasında gelişmişse sıhhat işçisine haber vermeniz faydalı olacaktır.
Alerjik şok belirtilerini taklit eden durumlar nelerdir?
Aşılama daha sonrası görülen alerjik şok belirtileri alerjik olmayan kimi tepkiler kararı görülebilmektedir. Bu tepkiler Vazovagal senkop denilen otonom hudut sisteminin aktivasyonuna bağlı gelişen bayılma niçiniyle olabilmektedir. Vazovagal senkop hastalığı anksiyete, dehşet, ağrı, sıcak ve nemli ortam, uzun mühlet ayakta kalma üzere niçinlerle ortaya çıkabiliyor. Ani tansiyon düşmesiyle birlikte nabız sayısının düşük olmasıyla kendini göstermektedir.
Ses teli spazmı hırıltı ve nefes darlığına niye olabilmektedir.
Psikosomatik belirtiler de kimi vakit alerjik şoku taklit edebilmektedir. Panik atak alerjik şoktaki üzere ani nefes sıkışması görülmesi alerjik şoku taklit edebilir. Örneğin ruhsal gerilime bağlı bedende kızarıklığa niye olabilir. kimi vakit boğaz ve lisanda şişme hissine niye olabilir Alerjik şok düşünülüyorsa adrenalin uygulamaktan kaçınılmamalıdır.
Aşıya karşı alerji gelişmişse ne yapmalı?
Aşıya karşı alerji gelişenlere epey süratli bir biçimde müdahale edilmelidir. birinci vakit içinderda hayat kurtarıcı adrenalin uygulanmalıdır. Bilhassa beta bloker tansiyon ilacı kullananlarda adrenalin tesirli olmayacağı için glukagon ilacı kullanılması gereklidir. Bu niçinle aşı yapılan merkezlerde glukagon ilacının da hazır bulundurulması epeyce kıymetlidir.
Alerji gelişenlerde aşılama konusunda ne yapılabilir?
-İlki birinci doz daha sonrası tepki geçirenlerde gözetici antikor gelişip gelişmediğine bakılması ve kâfi esirgeyici antikor gelişmişse ikinci dozun yapılmaması daha uygun olacaktır.
Sonuç olarak özetleyecek olursak:
-Biontech aşısı 12-18 yaş içinde FDA tarafınca onay almış tek aşıdır.
-Çocuk ve ergenlerin aşılanması toplumsal bağışıklığın sağlanması ve bulaşmanın engellenmesi için değerlidir.
-Çocuklarda Biontech aşısının aktifliği %100 dür.
-Aşının en sık yan tesiri aşı yapılan yerde ağrı, yorgunluk, baş ağrısı, ateştir. Ayrıyeten kusma, ishal, kas ağrısı, eklem ağrısı, titreme yan tesirler görülebilir.
-Aşının yan tesirleri bir iki gün ortasında genelde düzelir nadiren önemli ateş, baş ağrısı gelişebilir.
-Kanda pıhtı, alerjik şok üzere yan tesirler faz 3 çalışmasında görülmemiştir.
-Astım, alerjik nezle, egzama, besin alerjisi, arı alerjisi üzere alerjik hastalığı olan çocukların PEG unsuru içeren ilaçlara alerji gelişme hikayesi yoksa BioNTech aşısı yapılabilir.
-PEG içeren ilaç alerjisi olan çocuklarda aşı öncesi PEG unsuruna karşı alerji testi yapılarak aşı sonucunın verilmesi daha gerçek bir yaklaşım olacaktır.